اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتەيىك (اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ)
«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى جۋ جۇن، ۋاڭ حاۋ، چاڭ چين
2022.11.02 16:00 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
كىرىس ءسوز
جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ ەڭ جاپالى، ەڭ اۋىر مىندەتى ءالى دە اۋىل - قىستاقتا.
پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ كەرەكتىگى ورتاعا قويىلدى. 10 - ايدىڭ 26 - كۇنىنەن 28 - كۇنىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ شانشي ولكەسىنىڭ يان - ان قالاسىندا، حىنان ولكەسىنىڭ انياڭ قالاسىندا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ دارىپتەدى: «پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى الدىمەن دامىتۋدا تاباندى بولىپ، يان - ان رۋحىن جانە قىزىل توعان توعانى رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ جەتىستىكتەرىن بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى وسىزامانداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزۋ كەرەك».
جاڭا داۋىردەگى 10 جىلدا ءبىز كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ جەڭىسىنە جاپپاي قول جەتكىزىپ، مۇلدەم كەدەيلىك ماسەلەسىن تاريحي سيپاتتى شەشىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن باستاپ اتقارىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا، اۋىل - قىستاقتا تاريحي تابىسقا قول جەتكىزۋدى، تاريحي وزگەرىس تۋىلۋىن ىلگەرىلەتتىك. جاڭا ساپارعا قادام تاستاعاندا، جەر - جەر، تاراۋلار اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى الدىمەن دامىتۋدا تاباندى بولىپ، اناعۇرلىم زور بەكىم، اناعۇرلىم ايقىن نىسانا، اناعۇرلىم پارمەندى شارا ارقىلى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ساپالى، جوعارى ءونىمدى بولۋىن، اۋىل - قىستاقتىڭ قونىستانۋعا، شارۋاشىلىق جۇرگىزۋگە قولايلى بولۋىن، شارۋالاردىڭ اۋقاتتانۋىن جەبەدى.
گازەتىمىز بۇگىننەن باستاپ «اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋ» ارناۋلى ستونىن اشىپ، قالىڭ كادرلار مەن بۇقارانىڭ پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ كاسىپ سالاسىن، دارىندىلارىن، مادەنيەتىن، ەكولوگياسىن، ۇيىمىن گۇلدەندىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋدەگى جاڭا امالياتىن حابارلاپ، كەڭ - بايتاق اۋىل - قىستاقتىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىنىڭ جالىنداعان جاڭا بەينەسىن ايگىلەيدى.
جۇڭگو قۇدىرەتتەنۋ ءۇشىن، اۋىل شارۋاشىلىعى قۇدىرەتتەنۋى كەرەك.
باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايىنا جاساعان بايانداماسىندا: «اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ كاسىپ سالاسىن، دارىندىلارىن، مادەنيەتىن، ەكولوگياسىن، ۇيىمىن گۇلدەندىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك» دەپ دارىپتەدى.
ءداستۇرلى اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ءىرى ەل اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قۇدىرەتتى ەل بولۋعا ارشىندى قادام تاستاۋى كەرەك، بۇل − جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋداعى كەلەلى شەشىم، ورنالاستىرۋ، جاڭا ءداۋىردىڭ جاڭا جورىعىنداعى اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى وسىزامانداندىرۋدىڭ نەگىزگى قامال الۋ بەتالىسى، سونداي - اق اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋدەگى كەلەلى مىندەت.
بەيداحۋاڭ توبى 857 - ەگىس الاڭى شەكتى سەرىكتەستىگىندەگى استىق ەگەتىن ءىرى وتباسى مۇشەسى چي حۇڭلياڭ تەبىرەنە: «اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋعا كۇش - قايراتىمىز قاپتال جەتەدى!» دەدى. كەڭ كوسىلگەن ءۇش وزەن جازىعىندا اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى قايشالىسپ، ەگىنشىلەردىڭ جۇزىنەن مول ءونىم شاتتىعى بايقالادى. چي حۇڭلياڭ قۋانىشپەن: «ابزال ساياسات ۇزدىكسىز اتقارىلۋدا، بيىل جۇگەرىنىڭ مۋ باسىندىق ورتاشا ءونىمى ءبىر مىڭ 800 جىڭنان استى. بۇدان كەيىن ءتىپتى دە بىلەك سىبانا ىسكە كىرىسىپ، ‹جۇڭگو ىرىزدىعىن› مىقتاپ ۇستاۋ ءۇشىن كوبىرەك كۇش شىعارامىز».
«اۋىل شارۋاشىلىعىن بارعان سايىن قۇدىرەتتەندىرۋدى ءبىز شارۋالار قوس قولداپ قۇپتايمىز!» دەدى حىبەي ولكەسى چىڭ - ان اۋدانى داگوجۋاڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ۋەي شيانچي قۋانا. جۇگەرى مەن سويا بۇرشاقتى كىرىستىرىپ ەگىپ، ءبىر مۋ جەردەن قوس رەت ءونىم الىنادى، ساپ – سارى جۇگەرى ءدانى قامباعا تاسىلۋدا، لاۋۋەي تاعى دا جاڭا ەسەپ جاساپ كوردى: «800 مۋدان استام جەرگە دۇمبە ءبيداي ەكتىك، عىلىم - تەحنيكاعا تاعى دا كۇش سالىپ، كەلەر جىلى تاعى دا جاقسى ءونىم الۋعا قۇلشىنامىز».
ايبىندى جوبا جۇرتتى جىگەرلەندىرەدى، دابىل ءۇنى ادامدى العا باسۋعا جەبەيدى. شىعىس سولتۇستىكتەگى استىق قامباسىنان ليڭناننىڭ بايتاق دالاسىنا دەيىن، بالىق، كۇرىش مەكەنىنەن چاڭجياڭ وزەنىنىڭ وڭتۇستىك وڭىرىنە دەيىن، قالىڭ كادرلار مەن بۇقارا مىنانى ءبىلدىردى: جاڭا ساپارعا قادام تاستاپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋدە ماۋسىمدىق كەزەڭدى تىعىز ارقاۋ ەتىپ، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، قايراتتانا ىستەپ، پارتيا 20 - قۇرىلتايىندا العا قويىلعان ءتۇرلى نىسانا - مىندەتتەردى ناقتاپ تياناقتاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى وسىزامانداندىرۋدى ەرتەرەك جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزەمىز.
اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسى باياندى دامىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەلگە قادام تاستاۋدىڭ نەگىزگى شارت - جاعدايى ازىرلەندى
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: «اۋىل شارۋاشىلىعى وسىزاماندانباسا، اۋىل - قىستاق گۇلدەنىپ، قۇدىرەتتەنبەسە، شارۋالار تىنىش ءومىر، شات - شادىمان تىرشىلىك كەشىرمەسە، مەملەكەتتىڭ وسىزاماندانۋى كەمەلدى، جان - جاقتى، بەرىك بولمايدى».
«تاعى دا مول ءونىم جىلى! قازىر ەگىن ەگۋدە زور وزگەرىس بار». شاندۇڭ ولكەسى جۋچىڭ قالاسى بايشىحى قالاشىعىنداعى استىق ەگەتىن ءىرى وتباسىنىڭ مۇشەسى ۋاڭ جىحاي تەبىرەنە بىلاي دەدى: « جۇگەرى ورۋ ماشيناسى ارلى - بەرلى زىرىلداپ ءجۇر، ونىڭ جۇمىس ونىمدىلىگى 10 قانشا ادامنىڭ بىرنەشە كۇن ىستەگەنىمەن بارار. ءبىر مىڭ 200 مۋدان استام جەردى ەكى - ءۇش كۇندە ورىپ بولامىز».
ماۋسىم سايىن مول ءونىم الىپ، ماۋسىم سايىن تىنباي ەڭبەكتەندى. بيىل ەلىمىز جازعى استىقتان، ەرتە پىساتىن كۇرىشتەن مول ءونىم الدى، كۇزگى استىق ەگىلگەن جەر كولەمى ورنىقتىلىق بارىسىندا ارتىپ، قۇرىلىم ۇزدىكسىز ساپالىلانىپ، ونىمدىلىك ورنىقتى جوعارىلادى، تۇتاس جىلدا استىق وندىرىسىندە تاعى دا مول ءونىم الۋدان ءۇمىت بار.
اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنانى ءبىلدىردى: «پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار ماسەلەسىن ويداعىداي شەشۋدى بۇكىل پارتيا قىزمەتىندەگى ەڭ ماڭىزدى ورىنعا قويۋدا تاباندى بولىپ، ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىندا، اۋىل - قىستاعىندا تاريحي تابىسقا قول جەتكىزۋدى، تاريحي وزگەرىس تۋىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىندا ارشىندى دامۋعا قول جەتكىزىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ءىرى ەلدەن اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قۋاتتى ەلگە اياق باسۋدىڭ نەگىزگى شارتىن ازىرلەدى».
− نەگىز بەكەمدەلدى، قامداۋدى قامتاماسىزداندىرۋ قۋاتى اناعۇرلىم ورنىقتى بولدى.
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار استىق حاۋىپسىزدىگى سىندى ارقاۋدى باستان - اياق مىقتاپ شيراتىپ، ەگىنجاي اۋماعىن ورنىقتىرىپ، ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتىپ، جاۋاپكەرلىكتى كۇشەيتىپ، قامداۋعا كەپىلدىك ەتىپ، جۇڭگولىقتاردىڭ ءوز ىرىزدىعىن ءوز قولىندا مىقتاپ ۇستاۋىنا كەپىلدىك ەتتى. استىقتىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتى ورنىقتى جوعارىلادى، ءونىم مولشەرى ءۇرتىس كوپ جىل بويى ءبىر تريلليون 300 ميلليارد جىڭنان استى، استىقپەن قامتاماسىز ەتۋ پارمەندى بولىپ، كوجە قاتىقپەن قامداۋ جەتكىلىكتى بولىپ، جەمىس - جيدەك تۇرلەرى مول بولىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ كەلەلى جاعدايىن ورنىقتىرۋ ءۇشىن بەرىك نەگىز قالادى، ەل ءىشى - سىرتىنداعى ءتۇرلى حاۋىپ - قاتەر مەن سىن - سايىسقا ءونىمدى توتەپ بەرۋگە جەتكىلىكتى نەگىز قالادى، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋگە بەرىك نەگىز قالادى.
«اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋ اۋىل شارۋاشىلىعىمەن قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋ قابىلەتىنە اناعۇرلىم جوعارى تالاپ قويادى، بولاشاقتا كولەم قارقىنىنا تالپىنۋدان ساپا ونىمدىلىگىنە، باسەكەلىك قۋاتىنا ءمان بەرۋگە قاراي بۇرىلىس جاساۋدى جەدەلدەتۋ كەرەك». جۇڭگو حالىق داشۋەسى اۋىل شارۋاشىلىعى جانە اۋىل – قىستاقتى دامىتۋ شۋەيۋانىنىڭ پروفەسسورى چىڭ گوچياڭ مىنانى ءبىلدىردى: كەلەسى قادامدا جەر – جەر، تاراۋلار اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويىپ، استىق حاۋىپسىزدىگىنىڭ نەگىزىن جان – جاقتى بەكەمدەپ، كوپ نەگىزدى ازىق – تۇلىكپەن قامداۋ جۇيەسىن قۇرىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ازىق – تۇلىك تۇتىنۋ قاجەتىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرۋى كەرەك.
− ابزالدىق كۇشەيتىلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى اناعۇرلىم نىعايدى.
«جوعارى اعىندى مولەكۋلالاردى تەكسەرۋ - ولشەۋ ءادىسى ارقىلى ءبىز ەڭ قىسقا ۋاقىت ىشىندە مىڭداعان، ون مىڭداعان جۇگەرى تۇبىنەن باسىم سورتتاردى تاڭداپ الىپ، قاسيەتى وزگەرگەن سورتتاردى جەتىلدىرۋ ۋاقىتىن 3 جىلدان استام ۋاقىتتان 1 - 2 جىلعا قىسقارتتىق». شيانجىڭدا توبى ياڭليڭ تەحنيكا ورتالىعىنىڭ باس باقىلاۋشىسى ۋ چۇنرىن بىلاي دەدى: «اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋدەگى جاڭا نىسانا جۇرتتى جەلپىندىرەدى. اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكا قىزمەتكەرى رەتىندە ءبىز ۇزدىكسىز قامال الىپ، اناعۇرلىم كوپ ساپالى ‹جۇڭگو تۇقىمىن› جەتىلدىرۋىمىز كەرەك».
عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋ، ءوزىن الۋەتتەندىرۋ − اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدىڭ ءتۇبىرلى قوزعاۋشى كۇشى. 2021 - جىلعا دەيىن ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكا العاباسارلىعىنىڭ ۇلەس شاماسى %61 كە جەتىپ، ەگىس داقىلدارىن ەگۋ، ورۋدىڭ جالپىلىق ماشينالانۋ شاماسى %72 تەن استى.
اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنانى ءبىلدىردى: كەلەسى قادامدا جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسىنىڭ ءتيىمدى ورايىن مىقتى يگەرىپ، ەگىمشىلىك كاسىبىن ءتۇيىن ەتكەن اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋدى جەدەلدەتىپ، وسى زامانعى زاتتىق شارت - جاعدايدان پايدالانىپ اۋىل شارۋاشىلىعىن جابدىقتاۋعا ءمان بەرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ماشينالانۋىن، قۇرىلعىلانۋىن، زەردەلىلەنۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، جەردىڭ ءونىم شاماسىن، ەڭبەك ونىمدىلىگىن جانە بايلىقتان پايدالانۋ شاماسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتامىز.
ءتۇسىمى جوعارى، ءونىمى حاۋىپسىز، بايلىعى ۇنەمدى، ورتاسى جاراسىمدى وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جولىمەن ءجۇرۋ كەرەك
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: «اۋىل - قىستاق كاسىپ سالاسىنىڭ گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرىپ، اۋىل - قىستاق تۇرمىسىنىڭ باياشات بولۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك»، «اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋ تاسىلىنە بۇرىلىس جاساۋدى بۇلجىماستان جەدەلدەتىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ءتۇسىمى جوعارى، ءونىمى حاۋىپسىز، بايلىعى ۇنەمدى، ورتاسى جاراسىمدى دامۋ جولىمەن ءجۇرۋ كەرەك».
تال - تال ءبيداي كولدەنەڭ تىزىلگەن قۇبىردان ءوتىپ، ۇن تارتۋ ماشيناسىنا جەتكىزىلىپ، كوپتەگەن جۇمىس تارتىبىنەن كەيىن ءبيداي كراحمالى، گلۋتەين ۇنى سياقتى جوعارى قوسىمشا قۇندى ونىمگە اينالادى. «جىنتىكتەي مانەرلەۋ جولىمەن جۇرسەك، ءبىر ءتۇيىر ءبيدايدى 60 نەشە ءتۇرلى ونىمگە اينالدىرۋعا بولادى، كاسىپ تىزبەگى ءتىپتى دە ۇزاق، قۇنى 25 ەسە ارتادى» دەدى حىنان فەيتيان اۋىل شارۋاشىلىعىن اشۋ شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى دۇڭ دىپيڭ.
كاسىپ سالاسىن گۇلدەندىرۋ − اۋىل - قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدىڭ نەگىزى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار استىق كاسىبىن بەكەمدەپ، ەرەكشە كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، تۇتاس كاسىپ تىزبەگىن جەتىلدىردى، ەلىمىز جيىنى 156 مىڭ العاشقى مانەرلەۋ قۇرىلعىسىن، 50 مىڭنان استام وندىرىلگەن جەردە توڭازىتىپ جاس كۇيىندە ساقتاۋ قۇرىلعىسىن قۇرىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن مانەرلەۋ، كادەگە جاراتۋ شاماسى %70.6 كە جەتتى.
«قازىر ەلىمىزدە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن مانەرلەۋ كاسىبىندە ءونىم قۇنىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىق جالپى ءونىم قۇنىمەن سالىستىرماسى 2.5:1 قاتىناسىنداي بولىپ، دامىعان ەلدەردەگى 3:1 نان 4:1 قاتىناسىنداي ارالىقتاعى ورەدەن تومەن بولىپ، ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ تىزبەگىنىڭ ءالى دە ءبىرشاما قىسقا، جالپىلىق ونىمدىلىگىنىڭ ءالى دە جوعارى ەمەستىگىن بەينەلەيدى. بۇدان بىلاي اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ سالاسىن ۇزارتىپ، تولىقتاپ، تىزبەكتى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قۇنىن، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءورىسىن كەڭەيتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ بايلىق ابزالدىعىن ءونىم ابزالدىعىنا، كاسىپ سالاسى ابزالدىعىنا اينالدىرۋ كەرەك» دەدى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ دامۋدى زەرتتەۋ ورتالىعى اۋىل - قىستاق ەكونوميكاسىن زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ باستىعى يە شيڭچيڭ.
اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرىپ، كاسىپ تىزبەگىن اناعۇرلىم كەمەلدەندىرۋ كەرەك.
حىنان ولكەسى جىڭياڭ اۋدانىندا جەر جاڭعاعى كاسىبى شىنايى تىرەكتى كاسىپكە اينالدى. اتىزداردا جالپى بارىس بويىنشا ولشەمدەندىرىپ ەگۋ ىسكە اسىپ، ءونىم ماشينالاندىرۋ جولىمەن جينالاتىن بولدى؛ سەحتاردا تارام – تارام ءوندىرىس لەنيالارى جۇمىسقا ءتۇسىپ، جەر جاڭعاعى جەر جاڭعاعى مايىنا، باسقا دا ءتۇرلى ازىق – تۇلىككە اينالىپ جاتتى؛ كورىنىس وڭىرىندە جەر جاڭعاعى باقشاسى، جەر جاڭعاعى مۇراجايى سياقتى كورىنىس تۇيىندەرى ساياحاتشىلاردى باۋرادى. «جەر جاڭعاعىن ءوندىرۋ، مانەرلەۋ سياقتى بۋىنداردىڭ دارەجەسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى، ءبىز شيكىزات ساتۋدان ءونىم ساتۋعا، ماركا ساتۋعا بۇرىلىس جاسادىق، بىلتىر جەر جاڭعاعى كاسىبىنىڭ جالپىلىق كىرىسى 32 ميلليارد يۋانعا جەتتى» دەدى جىڭياڭ اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى ۋاڭ دۇڭجىڭ.
كاسىپ سالاسىن گۇلدەندىرۋگە ۇزدىكسىز كۇش سالۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مىنانى ءبىلدىردى: بۇدان بىلاي اۋىل شارۋاشىلىعى مەن اۋىل - قىستاقتىڭ ەرەكشە بايلىق ابزالدىعىن تياناق ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كوپ ءتۇرلى يقۋاتىن كەڭەيتۋدى، اۋىل - قىستاقتىڭ كوپ نەگىزدى قۇنىن اشۋدى باعدار ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن مادەنيەت ساياحاتىن توعىستىرىپ، ءوندىرىس پەن ساتۋدى ۇشتاستىرىپ، اۋىل - قىستاقتاعى 1 -، 2 -، 3 - كاسىپتەردىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتەمىز.
اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرىپ، بايلىقتان اناعۇرلىم شوعىرلى، جوعارى ءونىمدى پايدالانۋعا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
«دەرت - دەربەزدەن، زياندى جاندىكتەردەن ساقتانۋعا وسىمدىك قورعايتىن ۇشقىشسىز ۇشاق پايدالانىلدى، جەر تامشىلاتىپ سۋارىلدى، ءدارى - دارمەك، تىڭايتقىش ۇنەمدەلدى، سۋ ءتىپتى دە ۇنەمدەلدى». حىبەي ولكەسى حاندان قالاسى فەيشياڭ رايونى چيانبايلوپۋ قىستاعىنداعى استىق ەگەتىن ءىرى وتباسىنىڭ مۇشەسى ليۋ يۇڭجۇن بىلاي دەدى: «قازىر ەگىن ەككەندە تۇگەلدەي جاسىل وندىرىسكە ءمان بەرەمىز، ءبىز سۋدى، تىڭايتقىشتى بارىنشا ۇنەمدەپ، ەڭ استىقتى بارىنشا ساپالى ەگۋىمىز كەرەك».
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار سورتتار بويىنشا سۋ ۇنەمدەۋ، ەگىنشىلىك تەحنيكاسى بويىنشا سۋ ۇنەمدەۋ، ينجەنەريا بويىنشا سۋ ۇنەمدەۋ شارالارىن قولدانىپ، ەگىس اتىزدارىن سۋارۋدا سۋدان ءونىمدى پايدالانۋ كوەففيتسەنتىن 0.568 گە جەتكىزدى؛ داقىل ساباقتارىنان، سۋلياۋ جارعاقتان پايدالانۋ دەڭگەيىن ورنىقتى جوعارىلاتىپ، داقىل ساباعىن تىڭايتقىشقا، جەم - شوپكە، ەنەرگياعا اينالدىرىپ پايدالانۋدى ىلگەرىلەتۋ ارقىلى جان - جاقتى پايدالانۋ شاماسىن %87 تەن اسىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن ۇزدىكسىز جاسىلداندىردى، ساپالىلاندىردى.
«مىنانى كورە ءبىلۋ كەرەك: قازىر ەلىمىزدە سۋ، توپىراق بايلىعى، قورشاعان ورتا جاعىنداعى تەجەم ءالى دە اۋىر. اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋدە، ءسوز جوق، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ __ باعالى بايلىق ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىن ءوندىرۋ مەن ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى بايلىعىن قورعاۋدى كۇشەيتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ بەتتىك لاستانۋىن جونگە سالىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ۇسىنىلىم زاتتاردىڭ مولشەرىن ازايتۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جاسىل دامۋعا جاپپاي بۇرىلىس جاساۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك» دەدى يە شيڭچيڭ.
ەگىستىك جەردى ويداعىداي قورعاپ، جۇيەنى ويداعىداي ورناتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدىڭ نەگىزىن بەكەمدەۋ كەرەك
باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: ”جەرگىلىكتى ۇكىمەتتەردىڭ تۇلعالىق جاۋاپكەرلىگىن كۇشەيتىپ، جەرگە قاتىستى زاڭ اتقارۋ، باقىلاۋ - باسقارۋ ءتۇزىلىس، مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، جەرگە قاتىستى زاڭعا قايشى ارەكەتتەردى باتىل تەجەپ، ەگىستىك جەردى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن مىقتاپ ساقتاۋ كەرەك»، «ەگىستىك جەردى، اسىرەسە، نەگىزگى ەگىنجايلاردى ويداعىداي قورعاۋ نەگىزىندە، جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي قۇرىلىسىن كەڭ كولەمدە ورىستەتۋ كەرەك».
«اتىز تەگىستەلدى، توعان ىركىلىسسىزدەندى، ەگىستىك جەر شارت - جاعدايى جاقساردى، ءونىم مولشەرى اناعۇرلىم ورنىقتى بولدى». جيلين ولكەسى چاڭچۇن قالاسى شۋاڭياڭ رايونى چيجيا قالاشىعى چاڭپاۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ۋاڭ حايبو جوعارى ولشەمدى اتىزدىڭ پايداسىن كوردى. چيجيا قالاشىعى جوعارى ولشەمدى ەگىنجاي ۇلگى رايونىن قۇرىپ، 20 مىڭ مۋ استىق اتىزىن «قۇنارلى اتىزعا» اينالدىردى. ۋاڭ حايبو: «كۇزگى جيىن - تەرىن اياقتاعاننان كەيىن كوپشىلىك بوس وتىرماي، توعان قازىپ، جەر تەگىستەپ، كەلەر جىلعى مول ءونىم الۋعا اناعۇرلىم پارمەندى كەپىلدىك ازىرلەيدى» دەدى.
«ەلىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ءىرى ەلدەن اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى قۋاتتى ەلگە اينالۋىن جەدەلدەتۋدە ەلىمىزدىڭ مەملەكەت جاعدايىن، اۋىل شارۋاشىلىعى جاعدايىن شىعار ءتۇيىن ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ سالىستىرمالى ابزالدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، ايقىن جۇڭگوشا ەرەكشەلىكتى ايگىلەۋ كەرەك» دەدى چيڭحۋا داشۋەسى جۇڭگو اۋىل - قىستاعىن زەرتتەۋ ورنى باستىعىنىڭ ورىنباسارى جاڭ حۇڭيۇي.
ادام كوپ، جەر از بولۋ − ەلىمىزدىڭ نەگىزگى اۋىل شارۋاشىلىق جاعدايى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار قىزىل سىزىقتى ساقتاپ، ساپانى جوعارىلاتۋدا تاباندى بولدى. ءبىر ميلليارد 800 ميلليون مۋ ەگىستىك جەر قىزىل سىزىعىن بەرىك ساقتاپ، ساپالى ەگىنجاي قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. بيىل جىل سوڭىنا دەيىن بۇكىل ەل بويىنشا قۋاڭشىلىقتا دا، سۋ اپاتىندا دا مول ءونىم الىناتىن، جوعارى ءونىمدى، ورنىقتى ءونىم الىناتىن ءبىر ميلليارد مۋ ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلادى، وسى ارقىلى استىق ءوندىرىس قۋاتىنىڭ ءبىر تريلليون جىڭنان استام بولۋىن ورنىقتى قامتاماسىزداندىرۋعا بولادى.
ەگىستىك جەر − استىق ءوندىرىسىنىڭ جان تامىرى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ باياندى دامۋىنىڭ نەگىزى. ماماندار مىنانى ءبىلدىردى: اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدا ەگىستىك جەردى قورعاۋ قۇرىلىسىن جاپپاي كۇشەيتۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. بۇدان بىلاي سان مەن ساپاعا تەڭ ءمان بەرۋدە تاباندى بولىپ، قۇرىلىستى كۇشەيتىپ، قاتاڭ باسقارىپ، قورعاپ، ەگىستىك جەردىڭ كولەمىنىڭ ازايماۋىنا، ساپاسىنىڭ جوعارىلاۋىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
بيىل كۇزگى جيىن - تەرىن كەزىندە كۇرىش اتىزىندا قاربالاس ىستەپ جۇرگەن جياڭشي ولكەسى يۇڭفىڭ اۋدانى يانپي قالاشىعى تۋجيا قىستاعىنىڭ ەگىنشىسى ليۋ شياۋپيڭنىڭ جۇزىنەن قۋانىش لەبى ەسەدى، ول: «ماشينامەن جەر جىرتۋ، مايسا جەتىلدىرۋ، وسىمدىك باپتاۋ، ورۋ جۇمىستارى تۇگەلدەي اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى سەلبەستىك كووپەراتيۆىنە تاپسىرىلىپ، ءار مۋ جەردەن 120 نەشە يۋان ۇنەمدەدىك».
«ءىرى ەل، ۇساق شارۋالار نەگىزگى مەملەكەت جاعدايىنا، اۋىل شارۋاشىلىعى جاعدايىنا ۇيلەسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋ بارىسىندا شارۋالارعا كومەكتەسۋ، ولاردىڭ ورەنى جوعارىلاتىپ، شارۋاشىلىقتى دامىتىپ، بايۋىنا دەم بەرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى تيجارات تاسىلىندە جاڭالىق جاراتىپ، كولەمدى جەر تيجاراتى مەن قىزمەت وتەۋ تيجاراتىن قاجىماي - تالماي ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىس تيجاراتشىلارىنىڭ ءوندىرىس بەلسەندىلىگىن جوعارىلاتىپ، ۇساق شارۋا وتباسىلارى مەن وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ءونىمدى ۇشتاسۋىن جەبەۋگە قۇلشىنۋ كەرەك» دەدى جاڭ حۇڭيۇي.
«ءبىز پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ءىس جۇزىندىكتى تياناق ەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ارنايىلانعان، قوعامدانعان قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، كوپ ءتۇرلى فورماداعى، لايىقتى كولەمدەگى تيجاراتتى دامىتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋ ءۇشىن جول قاراستىرامىز». يۇڭفىڭ اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مەكەمەسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى ۋاڭ جيانپيڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: اۋدان اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىسىن باسقارۋعا الۋدى نەگىز ەتكەن اۋىل شارۋاشىلىعىنا قوعامدانعان قىزمەت وتەۋدى باسا دامىتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ ونىمدىلىگىن، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدى جەبەيدى.
«پارتيانىڭ 20 - قۇرىلتايى اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋ دابىلىن قاقتى، ءبىز شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى پايىمداۋلارىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، جىگەرلەنە العا ۇمتىلىپ، ەرلىكپەن العا باسىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدى جەدەلدەتەمىز، قامداۋ مەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ حاۋىپسىز، سەنىمدى بولۋىن، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى، قۇرىلعى - جابدىقتاردىڭ كەمەلدەنۋىن، كاسىپ تىزبەگىنىڭ اقاۋسىز، جوعارى دەڭگەيلى بولۋىن، بايلىقتان پايدالانۋدىڭ شوعىرلى، جوعارى ءونىمدى بولۋىن، حالىقارالىق باسەكە ابزالدىعىنىڭ كورنەكتى بولۋىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋعا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە پارمەندى تىرەك ازىرلەۋىمىز كەرەك» دەدى ورتالىق اۋىل شارۋاشىلىعى كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگىنىڭ مينيسترى تاڭ رىنجيان.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
سۋرەتتى حابار
لەبىز جازۋ
