بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ، سالىق، اقى جاعىنداعى ءبىر توپ قولداۋ ساياساتى اتقارىلا باستايدى −

سالىق، اقى جاعىنان جەڭىلدىك بەرۋ ساياساتى ەكونوميكانىڭ قالپىنا كەلۋىنە دەم بەردى (قازىنا ىستەرىنە نازار)

«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى ۋاڭ ۋىنجىڭ

2024.01.03 21:20     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  جەكەلەر تابىس سالىعىندا جالپىلىق تابىسىن جيناقتاپ ەسەپتەپ ءبىر بولەگىن قايتارىپ بەرۋگە قاتىستى ساياسات ءۇرتىس اتقارىلادى، تۇرعىنداردىڭ تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋىنا قولداۋ كورسەتۋگە قاتىستى جەكەلەر تابىس سالىعى ساياساتى ءۇرتىس اتقارىلادى، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل ساتىپ الۋ سالىعىن ازايتۋ، كەشىرىم ەتۋ ساياساتى ءۇرتىس ساپالىلاندىرىلادى... بيىل 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ جەكەلەر تابىس سالىعى، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل تۇتىنۋ، عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋ سياقتى سالالارعا ساياتىن ءبىر توپ سالىق - اقى جاعىنان قولداۋ ساياساتى اتقارىلا باستادى. بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا مەملەكەتتىك سالىق باس مەكەمەسى وسى ءۇشىن قاتىستى ساياساتتىق مازمۇندار مەن ماڭىزدى تۇيىندەردى جاريالادى.

  تۇرعىنداردىڭ سالىق اۋىرتپالىعى جەڭىلدەتىلەدى

  1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ اتقارىلعان سالىق - اقى جاعىنداعى قولداۋ ساياساتىندا كوپتەگەن ساياسات كىرىستى ارتتىرۋدى جەبەۋ، تۇتىنۋدى كەڭەيتۋ سياقتى سالالارعا شوعىرلانعان، بۇل تۇرعىنداردىڭ سالىق اۋىرتپالىعىن جەڭىلدەتۋگە، تۇرعىنداردىڭ تۇتىنۋ قۋاتىن كۇشەيتۋگە ءتيىمدى.

  سالىق تاپسىرۋشىلاردىڭ اۋىرتپالىعىن ونان ارى جەڭىلدەتۋ ءۇشىن، 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2027 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىن تۇرعىنداردىڭ جەكەلەر جالپىلىق تابىسىندا، جىلدىق جالپىلىق تابىس كىرىسى 120 مىڭ يۋاننان اسپاسا، ونىڭ ۇستىنە سالىق سوماسىن جيناقتاپ ەسەپتەپ اداقتاپ تاپسىرۋ قاجەت بولسا نەمەسە جىلدىق جيناقتاپ ەسەپتەپ اداقتاپ تاپسىرعان سالىق سوماسى 400 يۋاننان اسپاسا، تۇرعىنداردىڭ جەكەلەر تابىس سالىعىنىڭ جالپىلىق تابىسىن جيناقتاپ اداقتاپ تاپسىرۋدان كەشىرىم ەتۋگە بولادى.

  تۇرعىنداردىڭ تۇرعىن ءۇي شارت - جاعدايىن جاقسارتۋىن ۇزدىكسىز قولداۋ ءۇشىن، 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2025 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىن ءوز تۇرعىن ءۇيىن ساتقان ءارى قازىرگى تۇرعىن ءۇي ساتىلعاننان كەيىنگى ءبىر جىل ىشىندە بازاردا قايتادان تۇرعىن ءۇي ساتىپ العان سالىق تاپسىرۋشىلارعا قازىرگى تۇرعىن ءۇيدى ساتقاندا تاپسىرعان جەكەلەر تابىس سالىعىنان سالىق قايتارۋ جەڭىلدىگى بەرىلەدى.

  جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل كاسىبىنىڭ دامۋىن قولداۋ، اۆتوموبيل تۇتىنۋىن جەبەۋ جاعىندا، ساتىپ الۋ ۋاقىتى 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2025 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىنگى جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيلدەردەن اۆتوموبيل ساتىپ الۋ سالىعى الىنبايدى، مۇنىڭ ىشىندە ءاربىر جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيلدەن كەشىرىم ەتىلەتىن سالىق سوماسى 30 مىڭ يۋاننان اسپايدى؛ ساتىپ الۋ ۋاقىتى 2026 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2027 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىنگى ارالىقتا جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيلدەردەن اۆتوموبيل ساتىپ الۋ سالىعى جارتىلاي الىنادى، مۇنىڭ ىشىندە ءاربىر جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيلدەن الىناتىن سالىق سوماسى 15 مىڭ يۋاننان اسپايدى.

  جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل تەحنيكاسىنىڭ اياق الىسىمەن ۇشتاستىرعان جۇڭگو اۆتوموبيل ساتىپ الۋ سالىعىن ازايتۋ، كەشىرىم ەتۋدەگى جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل ونىمدەرىنىڭ تەحنيكالىق تالابىن رەتتەدى. 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ 2023 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنەن بۇرىن «اۆتوموبيل ساتىپ الۋ سالىعى كەشىرىم ەتىلگەن جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل تۇرلەرى تىزىمدىگىنە» كىرگەن ءارى ءالى دە كۇشكە يە اۆتوموبيل تۇرلەرى اۆتوماتتى تۇردە «اۆتوموبيل ساتىپ الۋ سالىعى كەشىرىم ەتىلگەن جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيل تۇرلەرى تىزىمدىگىنە» ەنگىزىلەدى.

  سالىق - اقى ساياساتىنىڭ كاسىپورىندارعا تيىمدىلىك جاساۋ تەبىنى كۇشەيدى

  ءبىر جىلدان بەرى سالىق - اقى جاعىنان جەڭىلدىك بەرۋ ساياساتى كاسىپورىنداردىڭ ساپالى دامۋىنا پارمەندى قولداۋ كورسەتىپ، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ قالپىنا كەلۋىنە دەم بەردى. مەملەكەتتىك سالىق باس مەكەمەسىنىڭ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2023 - جىلى 1 - ايدان 11 - ايعا دەيىن بۇكىل ەل بويىنشا سالىقتى كەمەيتۋ، اقىنى تومەندەتۋ جانە سالىق قايتارۋ، كەشەۋىلدەتۋ اقىسى ءبىر تريلليون 812 ميلليارد 509 ميلليون يۋان ارتقان.

  ءبىر تريلليون 800 ميلليارد يۋاننان استام سالىق - اقى ”تارتۋىنىڭ“ ونىمدىلىگىنە قالاي قاراۋ كەرەك؟ حالىقتىق كاسىپورىندار، جاساۋ كاسىبى كاسىپورىندارى، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىندار سياقتى تيجارات تۇلعالارىنىڭ پايداسى كورنەكتى بولدى. ەكونوميكالىق تيپكە كوز جىبەرسەك، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ سالىق تاپسىرۋشىلارىنىڭ جاڭادان ارتقان سالىقتى كەمەيتۋ، اقىنى تومەندەتۋ جانە سالىق قايتارۋ، كەشەۋىلدەتۋ قاراجاتى ءبىر تريلليون 337 ميلليارد 100 ميلليون يۋان بولىپ، سالىستىرماسى %73.8 تى ۇستاعان؛ كاسىپ سالاسىنا كوز جىبەرسەك، جاساۋ كاسىبى مەن وعان قاتىستى تولايىم ساتۋ، بولشەك ساتۋ كاسىبىنىڭ سالىستىرماسى ەڭ جوعارى بولىپ، جاڭادان ارتقان سالىقتى كەمەيتۋ، اقىنى تومەندەتۋ جانە سالىق قايتارۋ، كەشەۋىلدەتۋ قاراجاتى 759 ميلليارد 720 ميلليون يۋان بولىپ، سالىستىرماسى %41.9 بولعان؛ كاسىپورىنداردىڭ كولەمىنەن كوز جىبەرسەك، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ سالىقتى كەمەيتۋ، اقىنى تومەندەتۋ جانە سالىق قايتارۋ، كەشىكتىرۋ اقىسى ءبىر تريلليون 120 ميلليارد 337 ميلليون يۋان بولىپ، سالىستىرماسى %61.8 تى ۇستاعان.

  1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن باستاپ تياناقتانىپ اتقارىلعان سالىق - اقى جاعىنان قولداۋ ساياساتى جوعارى دەڭگەيدەگى عىلىم - تەحنيكانىڭ ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋىن ىلگەرىلەتۋ، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن قولداۋ سياقتى جاقتاردان كۇش سالىپ، كاسىپورىندارعا تيىمدىلىك جاساۋ تەبىنى جوعارىلادى:

  كاسىپورىندار اسپاپتارعا، جابدىقتارعا قارجى قوسۋ تەبىنىن ارتتىرۋعا جەتەكتەلەدى − كاسىپورىنداردىڭ 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2027 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىن جاڭادان ساتىپ العان اسپاپتارىنىڭ، جابدىقتارىنىڭ بىرلىك قۇنى 5 ميلليون يۋاننان اسپاسا، سول مەزگىلدەگى وزىندىك قۇن قاراجاتىنا ءبىر جولدا ەسەپتەپ سالىق تاپسىراتىن تابىس سوماسىن ەسەپتەگەن كەزدە شىعارىپ تاستاۋىنا جول بەرىلەدى، بولىنگەن جىل بويىنشا ەسەپتەلمەيدى.

  شارۋاشىلىق قۇرۋعا، جاڭالىق اشۋعا دەم بەرىلەدى − 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2027 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىن مەملەكەت دارەجەلى، ولكە دارەجەلى عىلىم - تەحنيكا كاسىپورىندارىنىڭ ينكۋباتورى، داشۋە عىلىم - تەحنيكا باقشاسى جانە مەملەكەت جاعىنان ەستەلىككە الىنعان كوپ بولىپ جاڭالىق اشۋ كەڭىستىگىن ءوزى پايدالانۋ، سونداي - اق اقىسىز نەمەسە مايعا بەرۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى جەتىلدىرۋ وبيەكتىسىنىڭ پايدالانۋىنا بەرىلگەن قورا - جايدان، جەردەن ءۇي - جاي سالىعى مەن قالا - قالاشىق جەرىن پايدالانۋ سالىعى الىنبايدى؛ ونىڭ جەتىلدىرۋ وبيەكتىسىنە قىزمەت وتەپ تاپقان كىرىسىنەن ارتقان قۇن سالىعى الىنبايدى.

  لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ كاسىپورىندارىنىڭ ارنايىلانعان، كولەمدەنگەن دامۋىنا دەم بەرىلەدى − 2024 - جىلى 1 - ايدىڭ 1 - كۇنىنەن 2027 - جىلى 12 - ايدىڭ 31 - كۇنىنە دەيىن شارتقا ۇيلەسەتىن لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋمەن شۇعىلداناتىن 3 - جاق كاسىپورىندارىنان كاسىپورىن تابىس سالىعى %15 كەمەيتىپ الىنادى.

  سەلبەسىپ بىرگە جونگە سالىپ، ساياساتتىڭ بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىردى

  سالىق - اقى جاعىنداعى قولداۋ ساياساتىن قايتكەندە ۇزدىكسىز ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، ەكونوميكانىڭ ساپالى دامۋىنا اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەۋگە بولادى؟ سالىق تاراۋلارى قاتىستى تاراۋلارمەن سايكەسۋدى، بىرگە جونگە سالۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، ساياساتتىڭ بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرادى.

  تاياۋدا مەملەكەتتىك سالىق باس مەكەمەسى مەن كەدەن باس مەكەمەسى ”ساندى مالىمەتتەن ورتاق يگىلىكتەنۋدى ىلگەرىلەتىپ، سەلبەسىپ بىرگە جونگە سالۋدى تەرەڭدەتۋ“ سەلبەستىك ەسكەرتپە حاتىنا قول قويىپ، بىرىككەن ءماجىلىس ءتۇزىمى مەن كۇندەلىكتى بايلانىس ءتۇزىمىن ورناتىپ، 34 ءتۇرلى ساندى مالىمەتتەن ورتاق يگىلىكتەنۋدى ىلگەرىلەتتى. سالىق، كەدەن تاراۋلارى تيجارات تۇلعالارىنىڭ سۇرانىسىنا قاداعالاي نازار اۋدارىپ، ەلەكتروندىق سالىق مەكەمەسى، حالىقارالىق ساۋدانىڭ ”ءبىر تەرەزە“ سياقتى ينفورماتسيا جۇيەسىنە سۇيەنىپ، ورتاق يگىلىكتەنەتىن ساندى مالىمەتتەردىڭ اكىمشىلىك قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرۋ جاعىنداعى قولدانىلۋىن تەرەڭدەتەدى، بۇل ەكسپورتتان قايتارىلاتىن سالىقتى ”جاناسپاي“ ءبىتىرۋ، ەكسپورتتان قايتارىلاتىن سالىقتا ”مالىمدەۋدى كەشىرىم ەتۋدى“ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ، ەكسپورتتان قايتارىلعان زاتتاردى كەدەننەن وتكىزۋدىڭ قاعازسىز شارالارىنىڭ تياناقتانۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ سياقتىلاردى قامتيدى.

  يۇنناندا سالىق، قازىنا، عىلىم - تەحنيكا سياقتى تاراۋلار سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويىپ، كاسىپورىنداردىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋىنا قىزمەت وتەيتىن 10 ءتۇرلى شارانى العا قويىپ، تۇرلىشە ساياسات قولدانۋ تۇلعالارىنا باعىتتاي وتىرىپ، دارالىققا يە ساياسات ءتىزىمىن جاساپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشاتىن كاسىپورىنداردىڭ دامۋىن اناعۇرلىم زور تەبىنمەن جەبەدى.

  جىجياڭنىڭ يۇيياۋ قالاسىندا ەكونوميكا - ينفورماتسيا، سالىق، عىلىم - تەحنيكا سياقتى تاراۋلار سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، جاساۋ كاسىبى كاسىپورىندارىن ساتىلى جەتىلدىرۋ بازاسىن قالىپتاستىردى. جەرگىلىكتى سالىق تاراۋلارى سالىق ءىرى ساندى مالىمەتى ارقىلى ساتۋ كىرىسى، زەرتتەۋ - اشۋ ۇسىنىلىمى سياقتى كوپ تۇرعىدان تۇرلىشە ساتىلى، جەتىلدىرۋ تالابىن قاناعاتتاندىراتىن كاسىپورىنداردىڭ تىزىمدىگىن تاڭداپ، كاسىپورىنداردى جەتىلدىرۋ قامباسىن قۇرىپ، كاسىپورىنداردىڭ ”بولماشى جەتىلۋ، شاعىن جوعارىلاۋ، جەتىلىپ زورايۋ“ سىندى ساتىلى جەتىلدىرۋ مەحانيزمىن بويلاي العا باسۋىنا دەم بەردى. سونىمەن بىرگە، سالىق تاراۋلارى سالىق ءىرى ساندى مالىمەتىنە سۇيەنىپ، تۇرلىشە كاسىپورىندارعا قاراتا زەردەلى ماركا ورناتىپ، سالىق - اقى جەڭىلدىك ساياساتىنىڭ قولدانىلۋ تۇلعاسىن دالمە - ءدال پارىقتاپ، ەلەكتروندىق سالىق مەكەمەسى ارقىلى كاسىپورىنداردىڭ سيفرلانۋىن سۇيەمەلدەۋ ساياساتى مەن سالىق ىستەرىن سيفرلاندىرۋعا قىزمەت وتەۋ شارالارى ارقىلى ءداستۇرلى جاساۋ كاسىبىنىڭ تيپىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى ىلگەرىلەتتى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى