- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
تىڭ تاپقىرلىق جاراتقان، ەلدى وزىنە قاراتقان...
2015.04.24 13:50
قايروللا كومانتاي ۇلى حابارلايدى. تىڭ تاپقىرلىقتارىمەن ءتامام جۇرتتى تامساندىرعان ۇلى عالىم ەديسوننىڭ ەسىمى بۇگىن دە ەل ەسىندە. ەرتەڭگە ەرتەگى بولىپ قالۋ ءۇشىن ەرەن ەڭبەك، نارىقتى ناتيجە كەرەك ەكەنىن ەديسون ەرتەدە ـ اق دالەلدەپ ۇلگىرگەن. سوسىندا، ادامزات قوعامىنىڭ دامۋى بارىسىندا ەديسون سىندى عىلىمنىڭ جاڭالىقتارىن اشۋعا قۇشتار كوپتەگەن تالانىتتى عالىمداردىڭ ەسىمى تاريح پاراعىنا جازىلدى. ولاردىڭ ەڭبەگى ەكونوميكا مەن قوعام دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، ەل يگىلىگىنە جارادى. ول ءۇردىس بۇگىن دە جالعاسۋدا. «ۇشقان قۇستاي دامىعان زاماندى» قۇستاي ۇشىراتىن انە، سول عىلىم ـ تەحنيكانىڭ قۇدىرەتى.
تىلەگەنىڭ تابىلاتىن بۇگىنگى تاڭدا، جۇمىر جەردە اشىلماعان جاڭالىق جوق سياقتى سەزىلەدى جاي ادامعا. ءامالياتتا، ولاي ەمەس. عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ شۇڭەتىنە بويلاپ، ەلدەن وزىق ويلايتىندارعا مىناۋ ءتىلسىم دۇنيەنىڭ اشىلماعان سىرى ءالى كوپ. بۇل شىندىقتى باسقاسى ەمەس، ءوزىمىزدىڭ قارا دوماقالاق ۇلدارىمىز بەن قاراقات كوز قىزدارىمىز ءداپ باسىپ دالەلدەپ بەردى. ناقتىلاپ ايتساق، التاي قالالىق 3 ـ ورتا مەكتەپتەگى «ەديسون اۋىلدا» اتتى عىلىم ـ تەحنيكاعا باۋلۋ كلاسىنداعى جاڭالىققا جانى جاقىن جاس جەتكىنشەكتەردىڭ جاراتقان تاپقىرلىقتارى تالايدىڭ تاڭدايىن قاقتىرىپ، تىلەۋلەستەرىنىڭ تاقياسىن اسپانعا لاقتىرتتى.
2006 ـ جىلى التاي قالالىق 3 ـ ورتا مەكتەپتىڭ تاجىريبەلى وقىتۋشىلارى قابىلقاق يماممادي ۇلى مەن گۇلستان كومەك قىزى مەكتەپتەگى تالانتتى بالالاردى تاپقىرلىق جاراتۋعا جەتەلەۋ ماقساتىندا وسى ۇجىمدى قۇرىپتى.
سودان بەرى، بۇل ۇجىم ءار اپتانىڭ سارسەنبى كۇنى تۇستەن كەيىن ءٴبىر ساعاتتىق ۋاقىتپەن بۇكىل مەكتەپتەگى تاپقىرلىق جاراتۋعا تالپىنىپ جۇرگەن تالاپتى جەتكىنشەكتەردىڭ تەحنيكالىق ورەسىن ءوسىرۋ، تاپقىرلىقتارىنىڭ عىلمي نەگىزىن بەكەمدەۋ قاتارلى جاقتاردان جۇيەلى ءبىلىم بەرىپ، جاس جەتكىنشەكتەردى جاسامپازدىق جاراتۋعا جەتەلەپ، تالانتىن ۇشتاپتى.
تاپقىرلىققا تالپىنعان 9 جىلدا بۇل مەكتەپتە وقىتۋشىلار مەن وقۋشىلاردىڭ 120 دان استام تاپقىرلىعى مەملەكەت جاعىنان پاتەنت ۇقىعىن الىپ، عىلىم ـ تەحنيكا جالپىلاستىرۋدا تىڭ جول سالىپتى. «وقۋشىلار عانا ەمەس، مەكتەبىمىزدەگى وقىتۋشىلاردا تاپقىرلىق جاراتۋعا ىنتالى. قازىرگە دەيىن 5 وقىتۋشىنىڭ تاپقىرلىعى پاتەنت ۇقىن الدى»، - دەيدى التاي قالالىق 3 ـ ورتا مەكتەپتىڭ «ەديسون اۋىلدا» اتتى عىلىم ـ تەحنيكاعا باۋلۋ كلاسىنىڭ جەتەكشىسى قابىلقاق مۇعالىم ماقتانىشپەن.
ال، بۇل ۇجىمدى قۇرىپ، ساباقتان سىرتقى قىمباتتى ۋاقىتتارىن قيىپ، تالانتتى وقۋشىلاردى تاربيەلەۋدى باس تارتباس بورىش سانايتىن گۇلىستان مەن قابىلقاق مۇعالىمنىڭ دا ءبىر قانشا تاپقىرلىقتارى پاتەنت ۇقىعىن العان. مۇنىڭ جاندى مىسالى رەتىندە، قابىلقاق مۇعالىمنىڭ «كوپ قولدانىمالى بور قىسقىش اسپابىن» اتاۋعا بولادى. ونىڭ بۇل تاپقىرلىعى 26 ـ كەزەكتى بۇكىل مەملەكەتتىك عىلم ـ تەحنيكا جەتەكشىلەرىنىڭ ونەر باسەكەسىندە 3 ـ دارەجەلى بولىپ سيلانسا؛ اۆتونوميالى رايون مەن ايماقتاعى الاماندا 1 ـ دارەجەلى بولىپ ماراپاتتالىپتى.
«وقۋشىلارىمىزدىڭ تاپقىرلىقتارى دا ايماق، اۆتونوميالى رايون كولەمىندە وتكىزىلگەن جارىستاردا كوپ رەت 1 ـ، 2 ـ، 3 ـ دارەجەلى بولىپ سيلاندى. تەك مەملەكەت كولەمىندەگى جارىستاردان جۇلدەسىز قايتىپ ءجۇر. مۇنداعى باستى سەبەپ ــ وقۋشىلاردىڭ جاراتقان تاپقىرلىقتارىنىڭ جاساعان مودەلى وتە قاراپايىم. مەملەكەتتىك جارىستىڭ ولشەمىنە تولمايتىندىعىندا تۇر. مەملەكەتتىك جارىستىڭ ولشەمىنە ساي مودەلدى تەك ىشكى ولكەلەردەگى زاۆودتارعا اپارىپ جاساتۋ كەرەك. ولار ءبىر مودەلدى جاساۋعا 2000 يۋاننان جوعارى باعا قويىپ وتىر. بۇعان وقۋشىلاردىڭ ەكونوميكالىق قۋاتى جار بەرمەيدى. ويتپەگەندە، وقۋشىلارىمىزدا مەملەكەتتىك جارىستاردان جۇلدەلى ورالاتىنداي تاماشا تاپقىرلىقتار بار ەدى»، ـ دەيدى قابىلقاق مۇعالىم اڭگىمە ارەدىگىندە ماعان.
بولار بالاسىنىڭ بەلىن بۋعان بۇل مەكتەپ وقۋشىلاردىڭ جاسامپازدىق رۋحىن جەتىلدىرىپ، تاپقىرلىق جاراتۋ قىزعىندىلىعىن جەبەۋ ءۇشىن ارناۋلى جوبا ـ جوسپار جاساپ، اۋىلداعى «ەديسونداردى» ارناۋلى تاربيەلەۋىنىڭ ناتيجەسىندە، ىلگەرىندى ـ كەيىندى اۆتونوميالى رايوندىق جاستار مەن جاسوسپىرىمدردىڭ عىلم ـ تەحنيكادان جاڭالىق جاراتۋ جارىسىندا وزات كوللەكتيۆ؛ ايماقتىق 1 ـ، 2 ـ كەزەكتى جاستار مەن جاسوسپىرىمدەردىڭ عىلىم ـ تەحنيكادان جاڭالىق جاراتۋ جارىسىندا ۇزدىك ۇيىمداستىرۋشى ورىن؛ ايماق بويىنشا ءبىلىم ـ مەنشك ۇقىعى تاربيەسىندە وزات ورىن قاتارلى كوپتەگەن سيلىقتارمەن ماراپاتتالىپ، تاپقىرلىق جاراتاتىن تاستۇلەكتەردىڭ التىن تۇعىرىنا اينالىپتى. سۋرەتتە: التاي قالالىق 3 ـ ورتا مەكتەپتەگى وقتۋشى ـ وقۋشىلاردىڭ تاپقىرلىقتارىنىڭ مودەلى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
