- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جياۋ يۇيلۋ جونىندە جۇرت بىلە بەرمەيتىن حيكايالار
− جياۋ يۇيلۋ جولداس قايتىس بولعانىنىڭ 50 جىلى بايلانىسىمەن
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى شۋاڭ رۇي، سۇڭ شياۋدۇڭ، لي يا - نان
2014.05.19 10:34 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
ول جۇرت ساعىنا ەسكە الاتىن حالىقتىڭ قالاۋلى قىزمەتكەرى، كادرلاردىڭ تۋى، سونىمەن بىرگە، ءۇيلى - باراندى جاي ادام. 6 بالانىڭ اكەسى بولعان ونىڭ جالعىز ەڭبەكاقىسمەن ءبىر ءۇيلى جاندى باعۋعا بولا ما؟ قانداي ايەل وعان تىرەك بولىپ، وتباسىنىڭ قامىنان ارىلتىپ وتىر...
ونىڭ قاسىندا بولعان ادامدار جياۋ يۇيلۋدىڭ جۇرت بىلە بەرمەيتىن حيكايالارىن كوسىلە اڭگىمەلەدى.
جوعارى ەڭبەكاقى السا دا، جيعان ءبىر تيىن مال - مۇلكى جوق
ەكى كارياسى، 6 پەرزەنتى بار، جياۋ يۇيلۋ باسقا ەركەكتەر سياقتى ءبىر ءۇيلى جاندى باعۋداي جاۋاپكەرلىكتى ارقالادى. ول تۇرمىس كەشىرگەن سول جىلدارى ەڭبەكاقى وتباسىنىڭ بارلىق كىرىس كوزى ەسەپتەلەتىن. 1962 - جىلدان باستاپ لانكاۋ اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولعان جياۋ يۇيلۋ 14 - دارەجەلى كادر بولىپ بەلگىلەنەدى. سول جىلدارى لانكاۋ اۋداندىق پارتكومنىڭ ۇگىت كادرى بولىپ ىستەگەن ليۋ جۇنشىڭ سول كەزدى ەسكە الىپ: ول كەزدە مەن 21 - دارەجەلى كادر بولاتىنمىن، ايلق ەڭبەكاقىم 51.5يۋان، جياۋ شۋجيدىڭ دارەجەسى ءبىرشاما جوعارى، ايلىق ەڭبەكاقىسى 130 نەشە يۋان بولاتىن دەدى.
جياۋ يۇيلۋدى «جوعارى ەڭبەكاقىلى جىك» دەۋگە بولاتىن، ءبىراق جياۋ شاڭىراعىنداعىلاردىڭ ۇنەمى قارنى اسقا تويماي جۇرەتىن. جياۋ يۇيلۋ كەزىندە لوياڭ كەن ماشينالار زاۆودى مەتال وڭدەۋ سەحىنىڭ مەڭگەرۋشىسى بولىپ ىستەگەن كەزىندە ونىمەن كورشى بولعان جاڭ چۋانشىڭ سول كەزدى ەسكە الىپ: جوسپارلى شارۋاشىلىق داۋىرىندە زاتتى بەلەتپەن ساتىپ الاتىنبىز، استىق بەلەتى دە شەنىنە، قىزمەت تۇرىنە قاراي ءبولىپ بەرىلەتىن، ول كەزدە جۇمىسشىلارعا استىق بەلەتى كوبىرەك، كادرلارعا ازىراق بەرىلەتىن. ماعان ايىنا 59 جىڭ استىق بەلەتى بەرىلەتىن، ال جياۋ مەڭگەرۋشىگە نە ءبارى 22 جىڭ استىق بەلەتى بەرىلەتىن، ونىڭ وتباسىندا ادام كوپ، ازعانتاي استىقپەن ءبىر ءۇيلى جاننىڭ قارنىن قايتىپ تويعىزۋعا بولسىن! جياۋ شاڭىراعىنا تالاي رەت استىق بەلەتىن بەرمەك بولعانىمدا جياۋ يۇيلۋ ءار رەت بۇدان باس تارتتى، - دەدى.
ماقۇل، دايىن اقشاعا استىق ساتىپ الا الماي، قارنى اش ءجۇردى دەلىك، ال وسىنشاما جوعارى ەڭبەكاقىسى بولا تۇرا جياۋ شاڭىراعىنىڭ جيناعان تيىن - تەبەنى دە جوق. جياۋ يۇيلۋ قايتىس بولعاننان كەيىن ونىڭ جىل بويى قولىنا تاعىپ جۇرەتىن قول ساعاتىنان باسقا ارتىنا ەشقانداي دۇنيە - مۇلىك قالدىرمادى. ەندەشە، ونىڭ ەڭبەكاقىسى قايدا كەتتى؟
سول جىلدارى لانكاۋ اۋدانى بۋتاۋجيا قىستاعى ۇلكەن اترەتىنىڭ بۇعالتىرى بولعان سۇن شىجۇڭ سول كەزدى ەسكە الىپ: جياۋ يۇيلۋ كەزىندە ءۇرتىس 3 اي وسىندا قىزمەت تەكسەرگەندە كەزىندە ءار كۇنى ءبىر جىڭ ەكى ءسارى استىق بەلەتى مەن 40 تيىندى تاماق قاراجاتى رەتىندە تاپسىراتىن. جاعداي كورىمدەۋ كەزدە بۋ نان جەيتىن، كەي كەزدەرى لوبى جاپىراعىن، مانيوك تامىرىن عانا جەي الاتىن، - دەدى، جياۋ يۇيلۋمەن بىرگە اۋىلعا تۇسكەن ليۋ جۇنشىڭ ونىڭ تاپسىرعان تاماق قاراجاتى كوپ بولماسا از ەمەس، تۇرمىسىندا قيىنشىلىعى بار شارۋا وتباسىلارىنا اقشا دا بەرەتىن دەدى.
كەزىندە لوياڭ كەن ماشينالارى زاۆودىنىڭ جۇمىسشىسى بولعان ۋ يۇڭفۋدىڭ 5 - بالاسى تۋعان كەزدە ءۇيىنىڭ تۇرمىس جاعدايى توتەنشە ناشار بولاتىن، سونىمەن جياۋ يۇيلۋ وعان 10 يۋان اقشا اپارىپ بەرەدى؛ جۇمىسشى ليۋ فۋدىڭ ايەلى بوسانعاننان كەيىن كۇرىش كوجە ىشكىسى كەلگەندە، جياۋ يۇيلۋ ۇيىندەگى نە ءبارى 2 جىڭ كۇرىشىن ونىڭ ۇيىنە جەتكىزەدى. مۇنداي حيكايالاردى كوپ ادامنان ەستىدىك. جياۋ يۇيلۋدىڭ ەڭبەكاقىسى جوعارى بولعانىمەن، بىرىنشىدەن، كەدەي، ەكىنشىدەن، اق بولىپ وتىر، بۇنى بۇقارا ابدەن بىلەدى.
ءۇنسىز قولداعان وپالى جار
جۇرت جياۋ يۇيلۋدى تىلگە تيەك ەتكەندە ۇنەمى ونىڭ ايەلى − شۇي جۇنيانى ەلەۋسىز قالدىراتىن. كەزىندە ءان شىرقاۋعا اۋەس جاس بويجەتكەن كۇي شەرتىپ، ءان شىرقاۋعا شەبەر جياۋ يۇيلۋمەن نەكەلەنىپ، لانكاۋ اۋدانىنىڭ «3 زالالدى» تىزگىندەۋدىڭ جاپالى بارىسىن بىرگە باستان كەشىردى، مۇنان دا ماڭىزدىسى، جياۋ يۇيلۋدان ايرىلعاننان كەيىنگى جارتى عۇمىرىندا ايەل زاتىنىڭ توزىمدىلىگىمەن 6 پەرزەنتىن ماپەلەپ ءوسىرىپ، قاتارعا قوستى. شۇي جۇنيا سۇيگەن جارىنان ايرىلىپ 41 جىلدان سوڭ 2005 - جىلى 74 جاسىندا قايتىس بولدى. ۇلكەن ۇلى جياۋ گوچيڭنىڭ نازارىندا ول ءبىر «قايسار ادام».
جياۋ يۇيلۋ دۇنيەدەن وتكەن كەزدە شۇي جۇنيا 30دان ەندى عانا اسقان بولاتىن. ارتىندا ەنەسى مەن بالالارى قالادى، جوقشىلىق تۇرمىس كەشىرگەن ولاردىڭ ەشقانداي مال - مۇلكى جوق ەدى. ۇلكەن قىزى جياۋ شوۋفىڭ: اكەم كوز جۇمار الدىندا «ۇيىمعا الاقان جايماڭدار، قيىنشىلىقتاردى وزدەرىڭ امالىن تاۋىپ جەڭىڭدەر» دەگەن بولاتىن. سول سەبەپتى شەشەم كوپ جاپا شەكتى. اۋلامىزدا جىل بويى ەسكى - قۇسقى شۇپەرەكتەر مەن كيىم - كەشەكتەر ءۇيىلىپ تۇراتىن، شەشەم ونى قاتىرىپ جۋعاننان كەيىن ماي شامنىڭ استىندا اياق كيىم تابانىن سىراتىن.
شۇي جۇنيا 1932 - جىلى حىنان ولكەسى كايفىڭ قالاسى ۋيشى اۋدانىنداعى ءبىر وقىمىستى شاڭىراعىندا دۇنيەگە كەلگەن. 18 جاسىندا قويۋ قارا قاستى جياۋ يۇيلۋدىڭ ىرحۋىنىڭ سازدى اۋەنى ونى وزىنە بىردەن باۋراپ، ونىمەن باس قۇراپ، «ۇلگىنىڭ» بەرىك قالقانى جانە تياناعى بولادى.
«ءۇيدىڭ بارلىق جۇمىسىنا شەشەم باس قاتىراتىن، اكەم ۇيدە كوپ تۇرمايتىن دا ءبىزدى باسقارۋعا مۇرساسى جەتپەيتىن». جياۋ گوچيڭ اكەلەرىن كورمەسە دە كوڭىلى جاي جۇرەتىنىن، ال شەشەلەرى كوزدەرىنەن ءبىر ۋاق تاسا بولسا مازاسىزدانىپ جان - جاقتان ىزدەيتىنىن، شۇي جۇنيانىڭ جياۋ يۇيلۋعا دەگەن تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىگىن ءبىر تال قول جاۋلىعىن جۋعىزۋعا دا قيمايتىنىنان، قاقاعان قىستا ونىڭ كيىم - كەشەكتەرىن ەكى قابات كورپەنىڭ اراسىنا قويىپ جىلىتاتىنىنان بىلۋگە بولادى. ۇنەمى ءۇي بەتىن كورە المايتىن جياۋ يۇيلۋ ارەدىك ۋاقىتتا شۇي جۇنياعا ىرحۋ تارتىپ بەرەتىن. تامىلجىماعان كۇي اۋەنى بالالارىنىڭ جىلى جانۇياعا دەگەن ساعىنىشى بولىپ قالا بەردى.
نەشە ون جىلدان بەرى شۇي جۇنيا قاسىرەت تارتىپ، ساعىنىش دەرتىنە ءتوزىپ، جياۋ يۇيلۋدىڭ ءون بويىنداعى قاسيەتتەرى مەن ءۇي سالتىن پەرزەنتەرىنە جالعادى. اسىرەسە، اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولعان ۇلى جياۋ يۋەجينگە ۇنەمى «قىزمەتتى جاقسى ىستەسەڭ، باسقالار سەنى جياۋ يۇيلۋدىڭ بالاسى ەكەن دەيدى؛ جاقسى ىستەي الماساڭ سەنى شۇي جۇنيانىڭ بالاسى دەمەيدى» دەپ ايتىپ وتىراتىن.
جاسىرىن تۇسىرىلگەن سۋرەت
كيىمىن جەلبەگەي جامىلىپ، قوس قولىمەن ءبۇيىرىن تايانىپ، الىسقا كوز تاستاپ تۇر، بۇل جياۋ يۇيلۋ سۋرەتتەرىنىڭ ىشىندە ەڭ كەڭ تارالعان بىرەۋى، كەزىندە پوچتا ماركاسى رەتىندە دە باسىلعان. اسا ماعىنالى وسى سۋرەت جاسىرىن تۇسىرىلگەن ەكەن.
تۇتاس مەملەكەت بويىنشا اتى ايگىلى اۋداندىق پارتكوم شۋجيى جياۋ يۇيلۋدىڭ قالدىرعان سۋرەتتەرى وتە از، ءتىپتى لانكاۋداعى جياۋ يۇيلۋ ەسكەرتكىش سارايىندا كوپتەگەن كورىنىستەر تەك سىزبامەن جانە مۇسىنمەن بەينەلەنگەن.
«بۇقارانى تۇسىرگەن سۋرەتتەرىم مىڭنان اسادى، الايدا جياۋ يۇيلۋدى 4 رەت قانا سۋرەتكە ءتۇسىرىپپىن، مۇنىڭ ۇشەۋى اۋەلى جاسىرىن تۇسىرىلگەن»، - دەدى جياۋ يۇيلۋ لانكاۋ اۋدانىندا تۇرعان ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتا ونىمەن ۇنەمى اۋىلعا تۇسەتىن ليۋ جۇنشىڭ. قازىر ول 80 جاستى ەڭسەرسە دە سۋرەتتىڭ استارىنداعى اڭگىمەنى اۋىزعا العاندا باياعىسىنداي جايراڭ قاعادى.
1963 - جىلى قىركۇيەك ايىنىڭ ءبىر كۇنى، جياۋ يۇيلۋ لاۋحانليڭگە ءوندىرىس تەكسەرۋگە بارادى، ءتاتتى كارتوپ اتىزىندا ەگىنشىمەن بىرگە تەسەسىن كوتەرىپ جۇمىس ىستەيدى. «وسى ءساتتى سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الۋ ويىندا بولدىم، دەسەدە ونىڭ توسۋىنان الاڭدادىم، سونىمەن ءبىر جاعىنا بۇرىلىپ بارىپ، اپپارات كوزىن وعان تۋرالاپ، ونىڭ ءشوپ وتاپ تۇرعان كەزىن سۋرەتكە جاسىرىن ءتۇسىرىپ الدىم»، - دەدى ليۋ جۇنشىڭ، بۇرىن ءار جولى سۋرەتكە تۇسىرگەن سايىن جياۋ يۇيلۋ نە قاشقالاقتاپ، نە باسىن شايقاپ، نە قولىن بۇلعايتىن. سول كۇنى تۇسكى استان كەيىن ول حۋجي ۇلكەن اترەتىنە بارىپ تۇنكە اعاشىنىڭ ءونۋ جاعدايىن تەكسەردى. ارادا 50 نەشە جىل وتسەدە، سول كەزدەگى جاعداي ليۋ جۇنشىڭنىڭ ەسىندە بەرىك ساقتالىپتى. «جياۋ يۇيلۋ ۆەلوسيپەدىن جول شەتىنە قويا سالا، <كوكتەمدە ەككەن تۇنكە اعاشتارىمىز كوكتەپتى، 10 جىلدان كەيىن بۇل ارا ورمان تەڭىزىنە اينالادى>، - دەدى. ونىڭ قۋانىشتى بەينەسىن كورىپ، اپپاراتىمدى الىپ شىقتىم، ول ءبۇيىرىن تايانىپ، تۇنكە اعاشىنىڭ جانىنا بارا قالعان كەزدە سۋرەتكە جاسىرىن ءتۇسىرىپ الدىم».
مىنە بۇل ەڭ كەڭ تارالعان الگى سۋرەت ەدى، جياۋ يۇيلۋدىڭ ارتىنداعى سول ءبىر تۇنكە اعاشى ايگىلى «جياۋ تۇنكە» اتالدى، قازىر كوكپەن تالاسقان ءزاۋلىم اعاشقا اينالدى.
اۋىلعا بىرگە بارعان كادر جياۋ يۇيلۋعا بىرگە سۋرەتكە ءتۇسۋدى ۇسىنىس ەتتى، ءبىراق جياۋ يۇيلۋ وعان: سۋرەتكە ءتۇسىپ نە قىلامىز؟ - دەدى. وسى كەزدە ليۋ جۇنشىڭ كوپتەن بەرى كوڭىلىندە جۇرگەن سۇراۋدى قويا: جياۋ شۋجي، ءار جولى اۋىلعا بارعان سايىن اپپاراتتى الىپ ال دەيسىز، سوندا نە ءۇشىن سۋرەتكە تۇسپەيسىز؟ - دەيدى، سوندا جياۋ يۇيلۋ: مەنىڭ بۇلاي ىستەۋىم ساعان بۇقارانى كوبىرەك سۋرەتكە ءتۇسىرسىن دەگەنىم، بۇل ولارعا شابىت بولادى ءارى وتە ءماندى سانالادى، سەن الدى - ارتىمدى وراعىتىپ، باسشىنى سۋرەتكە ءتۇسىرۋدى ويلاما!.
نەشە ون جىلدان بەرى، جياۋ يۇيلۋ ەسىنە تۇسكەن سايىن بۇل ءسوز ليۋ جۇنشىڭنىڭ كوكەيىنە ورالا كەتەدى ەكەن. «جياۋ يۇيلۋدىڭ لانكاۋدا كوپتەگەن اسەرلى كورىنىستەرى بولدى، ءبىراق مەن سۋرەتكە تۇسىرە المادىم، بۇل ءبىر ءتىلشىنىڭ قىزمەتتەگى اعاتتىعى سانالادى»، - دەدى ليۋ جۇنشىڭ بۇل ىسكە كۇنى بۇگىنگە دەيىن قاتتى وكىنە. «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
