2025.05.09 16:16 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
سول جەر ۋاقىتى 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن ماسكەۋدەگى كرەمل سارايىندا كەڭەس وتكىزگەننەن كەيىن تىلشىلەرمەن بىرگە كەزدەستى.
سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جاي جيانلان تۇسىرگەن
«حالىق گازەتى»، 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى، ماسكەۋ (تىلشىلەر چۇي سۇڭ، باي زى - ۋەي). سول جەر ۋاقىتى 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتينمەن ماسكەۋدەگى كرەمل سارايىندا كەڭەس وتكىزگەننەن كەيىن تىلشىلەرمەن بىرگە كەزدەستى.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: الگىندە مەن پۋتين زۇڭتۇڭمەن دوسجار بەينەدە ىشكەرىلەي، ناتيجەلى كەڭەس وتكىزىپ، كوپتەگەن جاڭا، ماڭىزدى ورتاق تانىمعا كەلدىك. ءبىز «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ جۇڭگو حالقىنىڭ جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىسىنىڭ، سوۆەت وداعىنىڭ ۇلى وتان سوعىسىنىڭ جەڭىسكە جەتكەندىگىن جانە بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى قۇرىلعاندىعىنىڭ 80 جىلدىعىن ەسكە ءتۇسىرۋ قارساڭىندا جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جاڭا داۋىردەگى جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ونان ارى تەرەڭدەتۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەسىنە» بىرگە قول قويىپ، ەكى ەلدىڭ قاتىستى تاراۋلارىنىڭ كوپتەگەن سەلبەستىك قۇجاتتارىن اۋىستىرۋىنا كۋا بولىپ، جۇڭگو ـ رەسەي قارىم ـ قاتىناسىنىڭ دامۋىنا جاڭا قوزعاۋشى قۋات ۇستەدىك.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: رەسەي − مەن جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى رەتىندە ەڭ كوپ ساپارلاي كەلگەن مەملەكەت، بۇل − رەسەيگە 11 ـ رەت كەلۋىم. ەرتەڭ مەن سوۆەت وداعىنىڭ ۇلى وتان سوعىسى جەڭىسكە جەتكەندىگىنىڭ 80 جىلدىعىن ەسكە ءتۇسىرۋ سالتىنا قاتىناسامىن، بۇل − مەنىڭ 10 جىلدان كەيىن وسى سالتاناتتى ەسكە ءتۇسىرۋ قيمىلىنا تاعى دا قاتىناسۋىم. وتكەن 10 جىل − حالىقارالىق جاعدايدا زور تولقۋ تۋىلىپ، زور وزگەرىس تۋىلعان 10 جىل ءارى جۇڭگو - رەسەي قارىم - قاتىناسى قاۋىرت دامىعان، قارىشتاپ دامىعان 10 جىل. ءبىز جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىگىنىڭ ۇزدىكسىز بەكەمدەلۋىنە جانە تەرەڭدەۋىنە، ەكى ەلدىڭ ءار سالاداعى سەلبەستىگىنىڭ ”كۇنجۇت گۇلىندەي اشىلىپ، جەمىس بەرگەندىگىنە“ بىرگە كۋا بولدىق. دۇنيە ءجۇزىنىڭ وزگەرىسى، ءداۋىردىڭ وزگەرىسى، تاريحتىڭ وزگەرىسى الدىندا جۇڭگو مەن رەسەي ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستىڭ العا باسۋ بەتالىسى مەن ادامزات قوعامىنىڭ دامۋ اۋقىمىن مىقتى يگەرىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالاپ، جاپپاي سەلبەسىپ، ەكى ەلدىڭ دامۋىن، گۇلدەنۋىن جەبەۋگە، حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى قورعاۋعا تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋى كەرەك.
ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسقان دوستىققا تاباندى بولىپ، قۇرىشتاي شىڭدالعان ناعىز دوس بولۋ كەرەك. 80 جىلدىڭ الدىندا ميليتاريزيم مەن ناتسيتيزمنىڭ قاندى شەڭگەلىنە قاراتا، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ارمياسى مەن حالقى جاۋعا بىرگە كەكتەنىپ، تىزە قوسا شايقاس جاساپ، مازمۇنى اسا كەڭ، جىرلاۋعا تاتيتىن تاريحي داستان جازدى. ەكى ەل حالقىنىڭ قان مەن وتتا شىڭدالۋ بارىسىندا قالىپتاسقان ۇلى دوستىعى ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستىڭ جوعارى دەڭگەيدە دامۋىنا بەرىك نەگىز قالادى. جۇڭگو مەن رەسەي ساياسي سەنىمدىلىكتى تەرەڭدەتىپ، ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى جيىلەتىپ، ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستىڭ اناعۇرلىم پىسىپ ـ جەتىلۋىن جانە بەرىك بولاشاققا قادام تاستاۋىن ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋگە تاباندى بولىپ، ءوزارا تابىسقا جەتەتىن جاقسى سەرىك بولۋ كەرەك. دۇنيە جۇزىلىك ەكىنشى سوعىس كەزىندە تار جول، تايعاق كەشۋلەردى جەڭىپ، ءوزارا قىرۋار شۇعىل قاجەتتى زاتتاردى جەتكىزۋدەن بۇگىنگى تاڭدا ەكى جاقتى ساۋدا سوماسى ۇزدىكسىز تىڭ ورەگە كوتەرىلگەنگە دەيىن، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىگىنىڭ جوعارى قارقىندى پويەزى تاۋ اسىپ، تاس باسىپ، تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن ءوتىپ، ەرەكشە بارىستى باسىپ ءوتتى. جۇڭگو مەن رەسەي ءار سالاداعى ناقتى سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، جاپپاي ستراتەگيالىق سەلبەستىكتىڭ زاتتىق نەگىزىن بەكەمدەپ، ەكى ەل حالقىنا ۇزدىكسىز باقىت جاراتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋىنا اناعۇرلىم پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوسۋى كەرەك. ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىككە تاباندى بولىپ، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ قورعاۋشىسى بولۋ كەرەك. جۇڭگو مەن رەسەي دۇنيە جۇزىلىك ەكىنشى سوعىستىڭ ازيا مەن ەۆروپانىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانى رەتىندە دۇنيە جۇزىلىك فاشيزمگە قارسى سوعىستىڭ جەڭىسىنە شەشۋشى ۇلەس قوستى، سونداي - اق سوعىستان كەيىنگى حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ ورناۋىنا نەگىز قالادى. حالىقارالىق قوعامنىڭ ورنىقتى، بەلسەندى، العاباسار كۇشى رەتىندە جۇڭگو مەن رەسەي ۇزدىكسىز تاباندىلىقپەن بىرگە تۇرىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن ۇيىتقى ەتكەن حالىقارالىق جۇيە مەن حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپتى باتىل قورعاپ، تەپە ـ تەڭ، ءتارتىپتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارۋعا تاباندى بولىپ، دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋدىڭ باستاۋشىسى بولۋ كەرەك. دۇنيە ءجۇزىنىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىن ءار ەل بىرگە يگەرۋى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن ءار ەل بىرگە يگىلىكتەنۋى كەرەك. جۇڭگو مەن رەسەي دۇنيە جۇزىندەگى ءىرى ەلدەر جانە بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ماڭىزدى ەلدەر رەتىندە دۇنيە ءجۇزىن جونگە سالۋدىڭ اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى باعىتقا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋ سىندى وسكەلەڭ بورىشتى ارقالاپ وتىر. ەكى جاق بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى، بريكس ەلدەرى سياقتى كوپ جاقتى تۇعىرلارداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىققا تاباندى بولىپ، دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋدىڭ دۇرىس بەتالىسىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن ىلگەرىلەتۋى كەرەك.
شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: قىم ـ قۋىت كۇردەلى حالىقارالىق جاعداي الدىندا جۇڭگو مەن رەسەي ماڭگىلىك تاتۋ كورشىلىك، دوستىق، جان ـ جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىك، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ رۋحىن باتىل ۇستانىپ، تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن بىرگە ءوتىپ، اسۋلاردان بىرگە اسىپ، جۇڭگو ـ رەسەي قارىم - قاتىناسىنىڭ بيىكتىگىن، ولشەمىن، توزىمدىلىگىن جاپپاي جوعارىلاتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن حاۋىپسىزدىگىنە اناعۇرلىم كوپ ورنىقتىلىق قوسىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋىنا، گۇلدەنۋىنە اناعۇرلىم مىعىم قوزعاۋشى كۇش ازىرلەۋى كەرەك.
ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار قاتىناستى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى