- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
ءتىلشى جانى ىزگىلىكتەن ءنار السىن
ءلاززات باقابەك قىزى
2014.11.14 13:25 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
ادامزات قوعامىنىڭ تەزدىكپەن دامۋ ۇردىسىنە ىلەسە، اقپارات قۇرالدارىنا قويىلاتىن تالاپ تا تىم تەزدىكپەن جاڭالانۋدا. سەبەبى كۇن سايىن شيەلەنىسكەن باسەكە اقپارات قۇرالدارىنا وزىندىك قىسىمىن كورسەتىپ، كىم تەز، كىم ساپالى اقپارات تاراتا السا، سول باسىم ورىندى يەلەدى. ال اقپارات قۇرالدارىنىڭ جۇرەگى سونداعى تىلشىلەر دەسەك، ارتىق ايتقان بولمايمىز. اقپاراتتىق حاباردىڭ تۇڭعىش كۋاگەرى، ءبىرىنشى قول ماتەريالدى يەلەۋشى ءارى تاراتۋشى تىلشىلەر قىراعى جانارىمەن سول اقپاراتتىق حاباردى سۇرىپتاپ، اسىلىن الىپ، جاسىعىن تاستاپ حالىقتى دۇرىس جاماعات پىكىرىنە جەتەلەپ جاتادى.تۇتاس جۇڭگونى ءدۇر سىلكىندىرگەن ايەل ءتىلشىنى بىلمەيتىندەر جوق شىعار بالكىم. ول حىنان تەلەۆيزياسىنىڭ 23 جاستاعى ءتىلشىسى ساۋ اي-ۋىن. سۋعا تۇنشىققان ءوسپىرىم قىزدى قۇتقارۋعا جەتىپ بارعان ساۋ اي-ۋىن استە الدىمەن تىلشىلىك جۇمىسىن باستاي جونەلمەي، «120» جەدەل قۇتقارۋ كولىگى كەلمەي تۇرعاندا، جۇمىسىن تاستاي سالا، جەردە جاتقان ءوسپىرىم قىزدى قۇتقارۋعا كىرىسىپ، وعان جاساندى جولمەن تىنىس الدىرا باستايدى. ءومىر مەن ءولىم اراسىنداعى جانتالاستا مەيلى ول قانشاما ۇمتىلسا دا ءوسپىرىم قىزدى قۇتقارىپ قالا الماي جىلاپ جىبەرەدى. ساۋ اي-ۋىننىڭ سول ساتتەگى سۋرەتى عالامتوردى شارلاي جونەلگەندە، كوپتەگەن ادام وعان «ەڭ ارداقتى ءتىلشى» اتاعىن بەرۋدى لايىق كوردى.
ءيا، ءتىلشى تىلشىلىك ساپاردا تەك مىندەتىن ورىنداپ، حاباردى جۇرتپەن جۇزدەستىرۋدى عانا ماقسات ەتكەن بولسا، ساۋ اي-ۋىن استە ولاي ىستەمەس ەدى. سونداي سىن-ساعاتتاردا ونىڭ بويىنداعى ىزگىلىك دەيتىن قاسيەت بوگەۋ بەرمەي، اجالعا اراشاشى بولعىسى كەلدى. مەيلى ول تابىسقا جەتە الماسا دا بىرەۋدىڭ ءومىرىن قۇتقارىپ قالعىسى كەلىپ جانتالاستى. مىنە بۇل ونىڭ بويىنان مەنمۇندالاعان ادامگەرشىلىك قاسيەتتىڭ بيىك شىڭى. ول تىلشىلەردىڭ جانكەشتىلىگىن، حالىقپەن ەتەنە ەكەنىن تاعى ءبىر قىرىنان ايگىلەدى. استە حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقپەن ەتەنە بولۋدى اۋىز جۇزىندە ايتا سالمادى.
ءيا، ءتىلشى قانداي بولۋ كەرەك؟-دەسە، كوبى تاجىريبەلى بولۋى، قىراعى بولۋى، مول ءبىلىمدى بولۋى كەرەك دەپ جىپكە تىزە باستايدى. دۇرىس-اق، قىراعى بولۋ، تاجىريبەلى بولۋ، مول ءبىلىمدى بولۋ تىلشىلەر ءۇشىن كەم بولسا بولمايتىن قاسيەت. ال مۇنان دا ماڭىزدىسى، ءتىلشى جۇرەگىندەگى ىزگىلىك. ەگەر ءتىلشى حالىقپەن مۇڭداس بولماسا، حالىق جۇرەگىن تەبىرەنتەر تۋىندى دا تۋمايدى، ارينە.
ا ق ش-تاعى ەڭ جوعارى اقپاراتتىق سيلىق − پۋليتزەر سيلىعىنىڭ يەگەرى كەۆۋن كاتەنىڭ ءبىر فوتوسى 1994-جىلى باعالانادى. وندا سۋدانداعى اشارشىلىق سەبەبىنەن اشتان ولۋگە تاياعان ءبىر قىز بالانىڭ سۋرەتىنىڭ ارتىندا سول قىز بالانىڭ اشتان ءولۋىن كۇتىپ وتىرعان تازقارا تۇسىرىلگەن ەدى. فوتو سۋرەت جاريالانعاننان كەيىن، قوعامدا كۇشتى اڭىس قوزعاپ، كوپتەگەن ادام اناۋ قىز بالانىڭ حالىنەن الاڭداي باستايدى. وكىنىشكە وراي، مۇنى كاتەنىڭ ءوزى دە بىلمەۋشى ەدى. كەرەمەت ءماندى كورىنىسكە كۋا بولعان كاتە فوتو اپپارات كوزىن تۋرالاپ جارق ەتكىزگەندە، سول قىز بالانىڭ كەيىنگى تاعدىرىن ۇمىتقان، تىم بولماسا فوتوسىن ءتۇسىرىپ بولعاننان كەيىن، قىز بالانى ءولىم اۋزىنان اراشالاپ قالۋدى ويلاماعان. ونىڭ فوتوسى جوعارى دارەجەلى سيلىققا يە بولعاننان كەيىن، 2 ايدان سوڭ كاتە وزىنە قول جۇمسايدى. قوعامداعى كۇشتى اڭىس سول، حال ۇستىندە جاتقان ءسابيدى قۇسقا جەم قىلىپ تاستاپ كەتكەنىنە وكىنگەن ول اقىرى ءوز تۇبىنە ءوزى جەتتى. مەيلى ول قانشاما بيىك ماراپات السا دا ادامگەرشىلىك ءمورالدىڭ جازعىرۋىنان قۇتىلا المادى. قاراڭىزشى، ءتىلشى ءۇشىن، كوكىرەك كوزىندە ينەنىڭ جاسۋىنداي ادامدىق پەن ادالدىقتىڭ بولۋى قانشاما ماڭىز الاتىندىعىن؟
تاعى دا ءبىر اقپارات كوزىندە جاريالانعان فوتو سۋرەتكە قارايىقشى. توپەلەپ قۇيعان نوسەردە ءبىر قاريا ۆەلوسيپەدپەن ۇشىرتىپ كەلە جاتقان، كەنەت الدىنداعى قاقپاعى جابىلماعان قۇدىقتىڭ كەسىرىنە ۆەلوسپيەدتىڭ الدىڭعى دوڭگەلەگى قۇدىققا ءتۇسىپ قاريا قۇلادى. مىنە وسىنداي قاس قاعىم ءساتتى تاعى ءبىر قىراعى ءتىلشى اپپارات كوزىنە تۇسىرەدى. ءيا، سۋرەت تاماشا ەدى، نوسەر قۇيىپ تۇرعاندا، قاريا مىڭ ءبىر ماشاقاتتا كەلە جاتىپ وقىس جاعدايعا ۇشىرادى. سانسىزداعان قۇدىقتىڭ قاقپاعىنىڭ جابىلماي قالۋىنان مۇنداي جاعدايدىڭ تۋىلعانىن ءتىلشى مىقتاپ تۇرىپ، دالەل-سىپاتىمەن اشكەرەلەۋگە مۇمكىندىك تۋدى. ءبىراق ويلاڭىزشى، ءتىلشى اپپاراتىن جارىق ەتكىزىپ بولعانىنشا الگى قاريا دا قۇلاپ بولعان، بالكىم وڭباي جىعىلعان بولۋى مۇمكىن. بۇل سۋرەت عالامتوردا دا تالاي توراپكەرلەردى تالقىعا سالدى.
كەيبىرەۋلەرى: «ءتىلشى اپپاراتىن تاستاي سالىپ قاريانى قۇتقارعان بولسا، ونىڭ اشكەرەلەگەن قوعامدىق جاعدايىنان دا ماڭىزدى ءىس، ياعني ادام ءومىرىن قۇتقارۋدى ورىنداعان بولار ەدى»-دەيدى. بۇل الدە قايدا ماڭىزدى دەسە، ەندى بىرەۋلەرى: «ءتىلشىنى حالىق باسىنا قاتەر تونگەندە، قاراپ تۇردى»-دەپ سوكتى.
راسىندا، ءتىلشى قولىنا اپپاراتىن الا سالا جان-دارمەن تەزدىكپەن حابارلاماقشى بولىپ جانتالاسىپ جاتقانىندا، كوپتەگەن سىن-سىناقتارعا ءدوپ كەلەدى. مۇنىڭ ۇلكەنى جوعارىداعىداي ادام ومىرىنە ساياتىن ىستەر بولسا، كىشكەنەسى حالىقتىڭ كوڭىلىنە قالدىرار ءتىلشى وبرازىنا سايادى. مىسالى، تىلشىلىك ساپاردا جۇرگەندە حال سۇرايتىن، حالىق جاعدايىن ۇعىساتىن ساتتەردە ءتىلشى جۇمىسىن تىندىرا سالىپ، قيىن-قىستاۋ جاعدايعا ۇشىراپ جاتقان حالىقتىڭ قارا قوسىنان تەز اتتانعىسى كەلەدى. كەي كەزدەرى اپپاراتقا تۇسىرەر كورىنىستى تۇسىرە سالىسىمەن اي-شايعا قاراماي اتتانىپ جاتاتىن تىلشىلەردى دە كورىپ ءجۇرمىز. ال سول حالىقتىڭ ورتاسىندا وتىرىپ، شىن ىقىلاسىڭىزبەن بىرەر اۋىز جۇرەك لەبىزىن تىڭداعان بولساڭىز، ول اناۋ تىلشىلىك وبيەكتىسىنە بەرگەن ۇلكەن مەدەتىڭىز بولماس پا ەدى. بالكىم سول ساتتە ءوزىڭىز ويلاماعان تىڭ دەرەككە يە بولىپ قالۋىڭىز دا عاجاپ ەمەس.
«حالىق جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» قيمىلى باستالعاننان بەرى ءار سالا، ءار دارەجەلى ورىنداردا قىزمەت وتەيتىن قىزمەت گرۋپپالارى نەگىزگى ساتىلارعا دەيىن جەتىپ ۇلگىردى. ارينە، مۇنان جەلاياق تىلشىلەر دە قاعىس قالعان جوق. سوندىعى ءۇشىن، حالىق اراسىنداعى تالايلاعان كوكەيتەستى ماسەلەلەر اڭىس ەتىلىپ، حالىق تىلەگى پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قۇلاعىنا جەتىپ شەشىمىن تاۋىپ جاتتى. ءتىلشى جانى حالىقتىڭ مۇڭىن تىڭداپ، حالىنان حابار العاندىعى ءۇشىن ىزگىلىك جىرى ۇزاققا جىرلانىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ اسىل قاسيەتى اسپانداي ءتۇستى. ءتىلشى جانى حالىقپەن قاتار جۇرگەندە، حالىق تۇرمىسىنا تەرەڭ ۇڭىلگەندە عانا، تىڭ اقپارلارعا يە بولادى. حالقىنىڭ مۇڭىن مۇڭداماعان ءتىلشى ەشقاشان دا حالىقتىڭ جوعىن جوقتار اقپارات تاراتا المايدى. سوندىقتان دا ءتىلشى جانى ءارقاشان ىزگىلىكتەن ءنار السىن!
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
