- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋعا شەشۋشى نەگىز قالايىق
2015.12.07 16:44 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
«12- بەسجىلدىق» جوبا مەزگىلى شينجياڭ جونىنەن ەرەكشە ءمان الاتىن 5 جىل بولدى. وسى 5 جىلدا، كۇردەلى دە قاتاڭ جاعداي جانە ءار الۋان حاۋىپ - قاتەر، سىن - سايىس الدىندا، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ تاكتيكاسىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق جالپى نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەتىپ، رەفورما جاساپ، جاڭالىق اشىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا كورنەكتى ناتيجەگە قول جەتكىزدى.
وسى 5 جىلدا، شينجياڭنىڭ GDPسى 2010 - جىلعى 543 ميلليارد 700 ميلليون يۋاننان ارتىپ، ءبىر تريلليون يۋانعا تاياپ، جىلىنا ورتا ەسەپپەن %10.8 ارتىپ، ارتۋ قارقىنى ەلىمىز بويىنشا 29- ورىننان الدىڭعى قاتارعا ءوتتى؛ تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجى ەرەكشە تەز ارتىپ، 354 ميلليارد يۋاننان ءبىر تريلليون 100ميلليارد يۋانعا جەتتى؛ مۇناي ونەركاسىبىنە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ يەلەگەن سالىستىرماسى %40تەن %60كە جەتتى، جالپىلىق مەنشىككە جاتپايتىن شارۋاشىلىقتىڭ،ورتاشا،شاعىن،ۇساق كاسىپورىنداردىڭ تەبىنى كۇشەيىپ، شارۋاشىلىعىنىڭ قۇلدىراۋى مەملەكەت بويىنشا ەڭ تەز، شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋى مەملەكەت بويىنشا ەڭ باياۋ بولۋ جاعدايىن وزگەرتتى... شينجياڭنىڭ جالپىلىق ەكونوميكالىق قۋاتى تىڭ ساتىعا كوتەرىلدى.
وسى 5 جىلدا، اۆتونوميالى رايون «حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسى جىلى» قيمىلىن ءۇرتىس 5 جىل جۇرگىزدى، ءار ۇلت حالقىنىڭ تۇرمىسى كورنەكتى دارەجەدە جاقساردى. حالىق تۇرمىسىنا جۇمسالعان شىعىس
الەۋمەتتىك قازىنا جالپى شىعىسىنىڭ %70تەن استامىن يەلەدى؛ قالا - قالاشىقتار مەن اۋىل - قىستاقتارداعى تۇرعىنداردىڭ جان باسىندىق قولداعى تابىسىنىڭ ارتۋ دەڭگەيى ەلىمىز بويىنشا الدىڭعى قاتارعا ءوتىپ، GDPنىڭ ارتۋىندا الدىڭعى ورىندا تۇردى؛ قالا - قالاشىقتاردا كاسىپتەنگەن بىردە - ءبىر ادامى جوق وتباسىلار قالمادى، قالا - قالاشىقتاردا كاسىپتەنگەندەردى تىڭنان ارتتىرۋ، اۋىل - قىستاقتارداعى ەڭبەككۇشتەردى باسقا جەرلەرگە بارىپ كاسىپتەنۋگە ويىستىرۋ، جوعارى مەكتەپ تاۋىسقان وقۋشىلاردى كاسىپتەندىرۋ نىساناسى جاپپاي ورىندالدى؛ مىندەتتى وقۋ- اعارتۋ جانە «قوس ءتىل» وقۋ-اعارتۋى قارىشتاپ دامىپ، وڭتۇستىك شينجياڭدا مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ كەزىندە تەگىن وقىتۋ كولەمى تولىق ورتا مەكتەپ كەزەڭىنە دەيىن كەڭەيدى؛ بەيقۇت ءۇي سالىپ حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ، مالشىلاردى وتىرىقتاندىرىپ، مال شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ، قالا - قالاشىقتاردا قول جەتىمدى ءۇي سالۋ بويىنشا 3 ميلليوننان استام ءۇي سالىنىپ، مۇنان تۇتاس شينجياڭداعى حالىقتىڭ تەڭ جارتىسىنان استامى يگىلىكتەندى؛ 5 جىلدا ءبىر ميلليون 730مىڭ ادام كەدەيلىكتەن قۇتىلدى...
ساندى مالىمەت ءبىر سارىندى سەزىلگەنىمەن، ونىڭ يلاندىرۋ قۋاتى كۇشتى. سان - سيفرداعى وزگەرىستەر، ءار ۇلت بۇقاراسى تۇرمىسىنىڭ بارعان سايىن جاقسارىپ كەلە جاتقاندىعىنان دەرەك بەرەدى. ول تۇتاس شينجياڭنىڭ جوعارىدان تومەنگە دەيىن جاپپاي قۇلشىنىس جاساعاندىعىنىڭ ايعاعى. ەكونوميكالىق، قوعامدىق ىستەردىڭ تىڭ جاعدايىنا نازار اۋدارار بولساق، ءبىز وسى 5 جىلدى «شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋى ەڭ جاقسى، ەڭ تەز بولعان، حالىق تيىمدىلىكتەرگە ەڭ كوپ كەنەلگەن مەزگىلدىڭ ءبىرى» دەپ ايتا الامىز ماقتانىشپەن.
جاڭا تانىمنان، تىڭ شارادان تۋىنداعان
تاريحي وزگەرىستەر
ەڭبەكسىز ونبەك جوق. شينجياڭداعى ءارقانداي وزگەرىستى ءار ۇلت كادرلارى مەن جۇرتشىلىعىنىڭ تىزە قوسا قۇلشىنۋىنان بولە قاراۋعا كەلمەيدى.
«قۇلشىنعاندا عانا، وزگەرتۋگە بولادى؛ قۇلشىنساق عانا، وزگەرتە الامىز». بۇگىن دە تيانشان تاۋىنىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە قالا مەن اۋىل - قىستاقتاردى ارالايتىن بولساق، بۇل ءسوزدىڭ ادامدار كوكەيىنەن تەرەڭ ورىن العانىن بايقاي الامىز.
5 جىلدان بەرى ەكونوميكا مەن ورنىقتىلىق «ءۇش كەزەڭ قاباتتاسقان» قاتاڭ جاعدايعا ءدوپ كەلگەن جاعدايدا اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم قايشىلىققا، ماسەلەگە بەتپە - بەت كەلىپ، شينجياڭ قىزمەتىنىڭ زاڭدىلىعىن زەرتتەپ، يگەرىپ، ءبىرسىپىرا تىڭ تانىمداردى، سونى شارالاردى جاسامپازدىقپەن العا قويىپ، قيىن تۇيىندەردە قامال الىپ، تيانشان تاۋىنىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە تاريحي وزگەرىس تۋدىردى.
ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ دۇرىس ساياسي ەكولوگيادان قول ۇزە المايدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ساياسيدى دارىپتەۋدى باستان - اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، ساياسي ءتارتىپ پەن ساياسي قاعيدانى قاتايتىپ، «ءۇشتى وبالدى ەتپەۋ» سىندى ادام ىستەتۋ بەتالىسىنان جازباي، «ساياسيدا تاباندى، قابىلەتى كۇشتى، ستيلى جاقسى، كوڭىل كۇيى ورنىقتى» كادرلار قوسىنىن قۇرىپ، بۇكىل رايونىمىزداعى ءار دارەجەلى پارتيالى كادرلاردىڭ ءتۇسىنۋ، تياناقتاندىرۋ، اتقارۋ قابىلەتىن كورنەكتى كۇشەيتتى.
رەفورما دامۋدىڭ ەڭ قۋاتتى قوزعاۋشى كۇشى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم وزگەرىس، رەفورما جاساۋعا تاباندى بولىپ، قايشىلىقتاردى جاسامپاز ويمەن جانە ءادىس - تاسىلمەن شەشتى. 200 مىڭ كادر نەگىزگى ساتىعا بارعان «حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» قيمىلى نەگىزگى ساتىنى بەكەمدەۋدىڭ، نەگىزگى ساتىعا قىزمەت ەتۋدىڭ ۇلى باستاماسىنا اينالدى؛ ۇكىمەت قۇرىلىمدارىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ رەفورماسى شىنايى ءجۇرىلىپ، ونىمدىلىگى ناقتى كورنەكتىلەنىپ، شينجياڭ
«تەكسەرىپ بەكىتىلەتىن ىستەرى ەڭ از، ونىمدىلىگى ەڭ جوعارى، قىزمەت وتەۋى ەڭ ساپالى» وڭىرگە اينالۋدا.
«ءۇش كەزەڭ قاباتتاسقان» ورنىقتىلىق جاعدايى الدىندا اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋدى نەگىزگى تاكتيكاعا بالادى. زورلىقتى كۇشكە قارسى تۇرۋعا، زاڭمەن جونگە سالۋدى، ءتارتىپتى دارىپتەۋگە تاباندى بولىپ، «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە» زاڭ بويىنشا سوققى بەردى؛ شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ مەن شينجياڭدى ءمورال ارقىلى باسقارۋدى ءوزارا ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، سوققى بەرۋدى مىقتى يگەرۋمەن بىرگە، ءتالىم - تاربيە بەرۋ، ءجون سىلتەۋدى دە مىقتى ۇستادى؛ بەس كىلتتەن ويداعىداي پايدالانىپ، دۇرىس سەنىم ارقىلى ءدىني ۇشقارىلىقتىڭ ءورىسىن تارىلتۋعا، زاڭ ارقىلى ءدىني ۇشقارىلىقتى تەجەۋگە، وسى زامانعى مادەنيەت ارقىلى ءدىني ۇشقارىلىققا توسقاۋىل قويۋعا تاباندى بولىپ، «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ» قىزمەتىن بار كۇشپەن تىڭعىلىقتى جاقسى ىستەدى.
وسى زامانعى مادەنيەتتى جەتەكشى ەتىپ، حالىق تۇرمىسىن الدىمەن ەسكەرۋ، بۇقارانى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋ، بۇقارانى ماڭىزدى ساناۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋدى الدىمەن ويلاستىرۋ، ەكولوگيالىق رايون قۇرۋ، بايلىقتى باياندى اشۋ، ەكولوگيالىق ورتانى باياندى قورعاۋ... مىنە وسىنداي تولىپ جاتقان تىڭ تانىمدار مەن سايكەستى تىڭ شارالار شينجياڭنىڭ جونگە سالۋ قابىلەتى مەن جونگە سالۋ ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.
الداعى 5 جىلدىق دامۋ نەگىزىن بەكەمدەيىك
الداعى 5 جىل جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ شەشۋشى كەزەڭى. «12- بەسجىلدىق» كەزىندە رايونىمىز ەكونوميكالىق، قوعامدىق جاقتاردا وراسان زور تابىستارعا قول جەتكىزىپ، «13- بەسجىلدىق» كەزىندەگى شينجياڭنىڭ جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا ەلىمىزبەن تەڭ قادامدا جەتۋىنە نەگىز قالادى.
وسى جونىندە ءار سالا وسكەلەڭ بىركەلكى تانىم ۇستاندى.
تاياۋدا اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم كوپ رەت اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، ءار سالانىڭ شينجياڭنىڭ «13- بەسجىلدىق» دامۋ جوباسى جونىندەگى پىكىرىن، ۇسىنىسىن تىڭدادى. مەيلى كاسىپورىنشىلار، وقىمىستى - ماماندار، الدە ءار سالاداعى كادرلار بولسىن كوپشىلىك ءبىر اۋىزدان: الداعى 5 جىلدا شينجياڭنىڭ دامۋ ورتاسى ءالى دە كۇردەلى بولادى، دەگەنمەن، وتكەن 5 جىلعى تابىستى امالياتتار ارقىلى مىعىم نەگىز قالاندى، جاڭا قالىپقا، ءسوز جوق، ۇيلەسە الادى، جاڭا قالىپتى مەڭگەرە الادى، سونداي-اق قيىنشىلىقتارعا توتەپ بەرىپ، سوڭىندا جاڭا قالىپقا باستاماشىلدىق ەتە الادى، - دەستى.
ەلىمىزدەگى ايگىلى حالىقتىق كاسىپورىن ساناتىنداعى شىعىس ءۇمىت توبى 2011- جىلدىڭ باسىندا شينجياڭعا ىرگە تەۋىپ، «12- بەسجىلدىقتى» شينجياڭمەن بىرگە باسىنان كەشىردى. بۇگىنگى كۇنى وسى توپ شينجياڭدا، نەگىزىنەن، اليۋمين شارۋاشىلىعىمەن اينالىسۋمەن بىرگە كومىر، ەلەكتر، اليۋمين كاسىبىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ، اليۋميندى جىنتىكتەي وڭدەۋ، جاڭا ماتەريالدار سياقتى نىسانداردى بىرتىندەپ اتقارىپ، جالپىلىق اينالىمعا تۇسكەن كاسىپ تىزبەگىن نەگىزىنەن قالىپتاستىردى.
«<13- بەسجىلدىقتىڭ> سوڭىندا شينجياڭعا قوسقان جالپى قارجىمىز 100ميلليارد يۋاننان اسادى»، - دەيدى شىعىس ءۇمىت توبىنىڭ باس جوراسى ليۋ يۇڭشيڭ: «قازىر اليۋمين كاسىبى تۇلعالىق جاقتان ءبىرشاما كوپ قيىنشىلىققا ۇشىراعانىمەن، شينجياڭنىڭ ەرەكشە ورنى، بايلىعى، ساياسات ابزالدىلىعى جۇڭگونىڭ بولاشاقتاعى اليۋمين كاسىبىنىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانى، ءسوز جوق، شينجياڭدا بولاتىندىعىنا مىعىم سەنىم باعىشتادى».
شينجياڭ لۇڭبو قارجى قوسۋ توبى سەرىكتەستىگى − جەرگىلىكتى ۇلتتىق ساۋدا كاسىپورنى، 2010- جىلدان بۇرىن بۇل سەرىكتەستىكتىڭ كولەمى ونشا ۇلكەن ەمەس ەدى. الايدا، جاقىنعى 5 جىلدا اۆتونوميالى رايوننىڭ ساۋدامەن اينالىسۋ ورتاسىن ۇزبەي جاقسارتۋىنا، سىرتقا ەسىكتى ايقارا اشۋىنا، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ دامۋىن بارىنشا قولداۋىنا بايلانىستى سەرىكتەستىكتىڭ ماشينا - ەلەكتر ونىمدەرى سىرتقى ساۋدا كاسىبى جىلىنا %20تەن جوعارى جىلدامدىقپەن دامىپ، ونىمدەرى ورتا ازيا، رەسەي بازارلارىن يەلەۋ سالىستىرماسى جىلدان - جىلعا ارتتى. اتالعان سەرىكتەستىكتىڭ باس جوراسى، پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى انۋار ابەيدوللا الداعى 5 جىلدىق دامۋ جونىندە مىعىم سەنىمدە ەكەنىن ايتىپ: ءبىز 3 جىل ىشىندە ورتا ازيا ەلدەرىندە، كەم دەگەندە، 2 نىسان قۇرىپ، «سىرتقا بەت الۋ» ستراتەگياسىن جاپپاي اتقارامىز، - دەدى.
«وسى 5 جىلدا شينجياڭ مول دامۋ تاجىريبەلەرىن توپتادى، جونگە سالۋ قۋاتى مەن جونگە سالۋ دەڭگەيى ساپا جاعىنان جوعارىلاپ، مۇنان بىلايعى دامۋعا مىعىم نەگىز قالادى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ، ۇكىمەتتىڭ دۇرىس باسشىلىعىندا، بۇكىل شينجياڭدا جوعارىدان تومەنگە دەيىن كۇش - قۋات، زەيىن - زەردەنى شوعىرلاندىراتىنىنا، <31 - بەسجىلدىق> كەزىندە شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىندا، ءسوز جوق، ءتىپتى كوپ كەرەمەتتەر جارىققا شىعاتىنىنا سەنەمىز!»، - دەدى شينجياڭ قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى ەكونوميكا زەرتتەۋ ورنىنىڭ باستىعى سۇڭ جيانحۋا.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
