- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
ۋكراينا: جۇدىرىق جۇمساي ما، بىتىمگە كەلە مە؟
2014.04.16 13:34 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى ءۇش وبلىستا بۇلىك شىققالى ءبىراز كۇن بولدى، ۋكراينانىڭ بيلىك تۇتقاسىن ۇستاعاندار اتالمىش شارالاردى قولدانعانىمەن كوزگە كورىنەرلىك ءونىمى بولماعانى بەلگىلى، قايتا «وتقا ماي قۇيعانداي» ناشار ىقپال ەتۋدە. وسىنداي جاعدايدا ۋكراينا بيلىگى بىلەك كۇشىن كورسەتىپ، «لاڭكەستىككە قارسى كەڭ كولەمدى ارەكەت» جاساۋدى ويلاستىرعانىمەن، باستاپ اكەتۋگە باتىلى بارماي وتىرعان ءتارىزدى. ساراپشىلاردىڭ پايىمداۋىنشا، ۋكراينا بيلىگى رەسەيدەن الاڭداعاندىقتان قارۋ كوتەرۋ ماسەلەسىندە بىردەن بايلامعا كەلە الماي وتىر، مۇنان سىرت، قارۋلى ارەكەتتىڭ سوڭى كەڭ كولەمدى قاندى قاقتىعىسقا ۇلاسىپ كەتۋ حاۋپى دە مەنمۇندالايدى. سول سەبەپتى بەيبىت بىتىمگە كەلۋ ۋكراينا ماسەلەسىن شەشۋدەگى ەڭ ۇتىمدى تالعام بولىپ وتىر.
شيەلەنىسكەن جاعداي
6 – ساۋىردە ۋكراينانىڭ شىعىسىنداعى ءۇش وبلىستا ەرەۋىلشىلەر وبلىستىق ۇكىمەت پەن وبلىستاعى مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ قىزمەت عيماراتىن باسىپ الدى. ۋكراينا ەرەكشە قوسىندارى 8 – ساۋىردە حاركوۆ وبلىستىق ۇكىمەتىنىڭ عيماراتىن قايتارىپ العان بولسا دا، باسقا جەرلەردەگى ەرەۋىلشىلەر باسىپ العان ۇكىمەت ورگاندارىنىڭ عيماراتتارىن قايتارىپ الۋعا ءالى دارمەنى جەتپەي تۇر. جەرگىلىكتى ۇكىمەت ورگاندارىن (پارلامەنت، ۇكىمەت، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ جەرگىلىكتى بولىمشەلەرى، ساقشى مەكەمەسى قاتارلى) باسىپ الۋ ارەكەتى وبلىس ورتالىعىنان ورتا، شاعىن قالالارعا قاراي قۇلاشىن كەڭ جايۋدا.
دونەتسكى وبلىسىندا قالالىق ۇكىمەت ورگاندارىن باسىپ الۋعا قاتىستى حابار كۇن ساناپ كوبەيۋدە. باسىپ الۋشىلار ادەتتە قالالىق پارلامەنت پەن ۇكىمەتتى تاراتقانىن جاريالاپ، وزدەرىنىڭ «حالىق سايلاعان قالا باستىقتارىن» ورنىنا قويادى.
قازىر شىعىس وبلىستارداعى ەرەۋىلشىلەر ءبىراز كۇننىڭ الدىنداعى يانۋكوۆيچ بيلىكتە وتىرعان كەزدە باتىس بولەكتەگى ەرەۋىلشىلەردىڭ ىستەگەنىن قايتالاۋدا: جەرگىلىكتى ۇكىمەت ورگاندارىن باسىپ الۋ؛ كوشەگە قامال جاساپ، ساقشىلاردىڭ شابۋىلداۋى مەن قۋالاۋىنا توسقاۋىل قويۋ؛ قورعانۋ اترەتتەرىن قۇرىپ، باسىپ العان عيماراتتار مەن كوشەلەردى قورعاۋ؛ ۇكىمەتكە ساياسي تالاپ قويۋ.
مۇنان سىرت، شىعسىتاعى ەرەۋىلشىلەر دە كەزىندەگى باتىس بولەكتەگى ەرەۋىلشىلەردىڭ كيگەن كيىمىن «اينىتپاي كوشىردى»: اسكەري الا شاپان، دۇنيە جۇزىلىك ەكىنشى سوعىس كەزىندەگى سوۆەت ارمياسىنىڭ تەمىر قالپاعى، توقپاق جانە قالقان. ۇقسامايتىن جەرى، شىعىس بولەكتەگى ەرەۋىلشىلەر ۇكىمەت ورگاندارىن اشىق – اشكەرە قارۋلى تۇردە باسىپ الۋدا ءارى شارلاۋ جۇرگىزۋدە. ۋكراينا بيلىگى سوندىقتان دا ولاردى زاڭسىز قارۋلى ەلەمەنتتەر جانە لاڭكەستەر دەپ اتادى.
شىعىس بولەكتەگى ەرەۋىلشىلەردىڭ قازىرگى نەگىزگى تالاپتارى: ۋكراينادا فەدەراتسيالىق ءتۇزىم ورناتۋ تۋرالى جالپى حالىقتىق داۋىس بەرۋ، جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ اۆتونوميا ۇقىعىن كۇشەيتۋ، ورىس ءتىلىنىڭ اتالعان ەلدەگى مارتەبەسىن قالپىنا كەلتىرۋ. مۇنان سىرت، تاۋەلسىزدىك الىپ، رەسەي فەدەراتسياسىنا قوسىلۋدى كوكسەيتىندەر دە بار، ەندى بىرەۋلەر حاركوۆ پەن دونەتسكىدە «رەسپۋبليكا» قۇرىلعانىن جاريالادى، الايدا مۇنداي پيعىلداعى ادامداردىڭ سانى وتە از.
ماشاقاتتى ارپالىس
شىعىس وبلىستارداعى بولشەكتەۋ پيعىلىنىڭ ورشۋىنە قاراتا ۋكراينانىڭ ۇستانعان ساياساتى: ەرەۋىلشىلەردىڭڭ ۋاكىلىمەن پىكىرلەسۋگە تويتارىس بەرىپ، ءبىرسىپىرا قاتاڭ شارالار قولدانۋ.
ۋكراينا مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى جانە مەملەكەت قورعانىسى كوميتەتى شىعىس بولەكتەگى بولشەكتەۋ نيەتىندەگىلەردىڭ قارۋلى ارەكەتتەرىن سىلتاۋ ەتە وتىرىپ، وسى ايدىڭ 8 – جۇلدىزىنان باستاپ شىعىس بولەكتەگى وڭىرلەردە لاڭكەستىككە قارسى ارەكەتتى قانات جايدىراتىنىن جاريالاعان. ۋكراينا پارلامەنتى 8 – ساۋىردە قىلمىستىق ىستەر زاڭىنا وزگەرىس ەنگىزۋ جوباسىن ماقۇلداپ، مەملەكەتتىك بولشەكتەۋ ارەكەتتەرىنە جازالاۋ تەبىنىن كۇشەيتۋدى بەلگىلەدى.
الايدا، «لاڭكەستىككە قارسى ارەكەت» ءساتتى بولىپ جاتقان جوق. ۋكراينا مەملەكەت حاۋىپسىزدىگى جانە مەملەكەت قورعانىسى كوميتەتى 13 – ساۋىردە اسكەري قوسىنداردى «لاڭكەستىككە قارسى كەڭ كولەمدى ارەكەتكە» قاتىناسۋعا جىبەرگەن. زۇڭتۇڭدىق مىندەتتى ۋاقىتشا اتقارىپ وتىرعان ۋكراينا پارلامەنتىنىڭ ءتوراعاسى تۋرچينوۆ سول كۇنى شىعىس بولەكتەگى ەرەۋىلشىلەرگە ەڭ سوڭعى ەسكەرتۋ جاساپ، ولاردان 14 – ءساۋىر تۇستەن بۇرىن ساعات 9دا قارۋلارىن تاستاپ، باسىپ العان ۇكىمەت ورگاندارىنان شەگىنىپ شىعۋلارىن تالاپ ەتتى. الايدا، ۋكرايناعا قاتىستى ەڭ جاڭا حابارلارعا قاراعاندا، شىعىس بولەكتەگى وڭىرلەردە ۋكراينا بيلىگىنىڭ بۇل ەسكەرتۋىنە قۇلاق اسقان ادام جوق.
ۋكراينا بيلىگىنىڭ ماسەلەنى قارۋلى كۇشپەن شەشۋ تۋرالى بەكىمىنە ۋكرايناداعى بيلىك جۇرگىزۋ وداعىنىڭ ىشكى بولەگىندە دە الاۋىزدىق بار. وتان پارتياسىنىڭ باسشىسى، بۇرىنعى زۇڭلي تيموشەنكو بۇل بەكىمگە قارسىلىق ءبىلدىردى. ول ماسەلەنى بىتىمگەرشىلىك جولىمەن شەشۋدى دارىپتەيدى، ۇيتكەنى، قارۋ قولدانۋ كولەمدى قاقتىعىستاردى تۋىنداتادى ءارى رەسەيدىڭ ۋكرايناعا «شاپقىنشىلىق جاساۋىنا» وراي تاۋىپ بەرەدى. ۋكراينا زۇڭليى ياتسەنۋك 11 – ساۋىردە دونەتسكىدە قىزمەتتى كوزدەن كەشىرگەندە، ماسەلەنى تەك بەيبىت جولمەن شەشۋگە بولاتىنىن بىلدىرگەن.
بىرنەشە كۇننەن بەرى ۋكراينا بيلىگى دە بىتىمگە كەلۋ رايىن بىلدىرە باستادى. تۋرچينوۆ 14 – ساۋىردە سويلەگەن سوزىندە 25 – ساۋىردە زۇڭتۇڭ سايلامىن وتكىزگەندە مەملەكەت ءتۇزىلىسى تۋرالى بۇكىل حالىقتىق داۋىس بەرۋدى ويلاستىراتىنىن جەتكىزدى. ءىشىنارا ساراپشىلار بۇل ۋكراينا بيلىگىنىڭ ىڭعايعا جىعىلا باستاعانى دەپ توپشىلاۋدا.
ساقتىقپەن قارۋ قولدانۋ
ۋكراينا بيلىگى 14 – ساۋىردە ەڭ سوڭعى ەسكەرتۋ جاريالاعاننان كەيىن، ەرەۋىلشىلەر قارۋىن تاپسىرىپ، ۇكىمەت ورگاندارىنان شەگىنىپ شىعۋ بىلاي تۇرسىن، باسقا شاعىن قالالاردا ۇكىمەت ورگاندارىن باسىپ الۋ ارەكەتى جيىلەپ كەتتى. ەرەۋىلشىلەر ىمىراعا كەلمەيتىن رايلارىن تانىتتى ءارى ماقساتتارىنا جەتپەي توقتامايتىن ىڭعايلارىن بايقاتتى. ال، بيلىكتىڭ اسكەردى اتتانىسقا كەلتىرەمىز دەپ قورقىتقان ەڭ سوڭعى ەسكەرتۋىنىڭ ۋاقىتى ءوتىپ كەتسە دە، ءالى كۇنگە دەيىن شىعىستاعى وبلىستارعا جوتكەگەن اسكەردىڭ قاراسى دا كورىنبەيدى.
ساراپشىلار ۋكراينا بيلىگى «جۇدىرىق جۇمساۋ» مەن بىتىمگە كەلۋ سىندى ەكى تالعام ورتاسىندا اينالسوقتاۋدا: ەرەۋىلشىلەرمەن بىتىمگە كەلۋگە رازى ەمەس، ال، قارۋ قولدانۋدىڭ حاۋپى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى.
ۋكراينا بيلىگىنىڭ قارۋ قولدانۋ ماسەلەسىندە ءبىر بەكىمگە كەلە الماۋىنداعى باستى سەبەپ ەكى ءتۇرلى: ءبىرىنشى، شىعىس بولەكتەگى الاساپىران جاعداي قاناتىن كەڭگە جايۋدا، ەرەۋىلشىلەردىڭ قولىندا قارۋ دا مول، ەگەر كەڭ كولەمدى جانىشتاۋ ارەكەتىن جۇرگىزسە، ەكى جاقتادا اۋىر ءولىم – ءجىتىم بولۋى مۇمكىن، بۇدان تۋىندايتىن زارداپتى مولشەرلەۋ قيىن؛ ەكىنشىدەن، شىعىستاعى ءۇش وبلىستىڭ بارلىعى رەسەيمەن شەكتەسەدى. ەگەر جانىشتاۋ ارەكەتى بارىسىندا ۇلتى ورىس تۇرعىنداردىڭ ءولىم – ءجىتىم جاعدايى اۋىر بولسا، رەسەي ارمياسى قانداستاردى قورعاۋدى جەلەۋ ەتىپ شەكارانى بۇزىپ كىرۋى مۇمكىن. بۇدان تۋىندايتىن زارداپ ءتىپتى دە اۋىر بولماق.
ساراپشىلاردىڭ قاراۋىنشا، رەسەيدىڭ قىسىمىندا قالعان ۋكرايناعا ا ق ش پەن ناتو كومەكتەسپەسە، بيلىكتىڭ قارۋ قولدانۋ بەكىمىنە كەلۋى قيىن. ال، ا ق ش پەن ناتو رەسەيدەن سەسكەنەدى، ءدال قازىرگى جاعدايدا رەسەيمەن بەتپە – بەت ۇرىس جاساۋ مۇمكىندىگى از. وسىنداي شارت – جاعداي استىندا ۋكراينا، رەسەي، ا ق ش، ەۆروپا ەلدەرى 17 – ساۋىردە شۆەتساريانىڭ جەنەۆا قالاسىندا كەڭەس وتكىزۋدى جوسپارلاۋدا، بۇل ۋكراينا ماسەلەسىن بەيبىت شەشۋدەگى ەڭ جاقسى وراي.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
