لەبىز جازۋ
تاياۋ كۇندەردەن بەرى رايونىمىزداعى جوعارى مەكتەپتەر كوپ ءتۇرلى فورمالار ارقىلى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتتى، ”پارتكوم شۋجيى پارتيا ساباعىن سويلەيدى“، ”مەنىڭ پارتيا تاريحىن وقۋىمدى تىڭداڭىز“، ”پارتيا تاريحى حيكاياسى“، ”كينو پارتيا تاريحى ساباعى“ سياقتى فورمالار بارلىق وقىتۋشى - وقۋشىلاردى تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى قاعيدانى تۇسىنۋگە، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى سەنىمدى ارتتىرۋعا، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى ءمورالدى اسقاقتاتۋعا، تاريحتى ۇيرەنۋ ارقىلى ۇمتىلا ىستەۋگە باستادى.
پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسى بارىسىندا، شينجياڭ قازىنا - ەكونوميكا داشۋەسى جاس داشۋە وقۋشىلارىنىڭ تۇرعىسىن نەگىزگە الىپ، باعىتتامالىلىقتى كۇشەيتىپ، ۇيرەنۋ تاسىلىنە جاڭالىق جاساپ، قىزىل گەندى جاس وقۋشىلاردىڭ جۇرەك تۇكپىرىنە ۇيالاتتى.
مەكتەپ وسى زامانعى عىلىم - تەحنيكا تاسىلىنەن پايدالانىپ 2 ەرەكشە ساباقحانا ورنالاستىرىپ، تۇيسىكتى ىقپالداستىق كەسكىن، تۇرتپەلى ءبىر تۇلعالى اپپارات سياقتى قۇرىلعىلاردى ورناتتى. وقۋشىلار ەكىلىك كودتى جايمالاپ - اق پارتيا تاريحى بىلىمدەرىن ۇيرەنە الادى. ”ەكىلىك كودتى جايمالاۋ ارقىلى قىزىل كلاسسيكالىق اڭگىمەلەردى بىلۋگە بولادى. جاڭا داۋىردەگى داشۋە وقۋشىسى بولعان ءبىز پارتيا تاريحىن ۇيرەنىپ، سەنىمدى كۇشەيتىپ، پارتياعا ىلەسىپ، قىزىل گەندى قانىمىزعا ءسىڭىرۋىمىز، قىزىل رۋحتىڭ كۇش - قۋاتىن قاۋلاتۋىمىز كەرەك“، - دەدى شينجياڭ قازىنا - ەكونوميكا داشۋەسىنىڭ وقۋشىسى چىن ي.
قايتكەندە پارتيا تاريحىن جاندى بايانداپ، سەنىمنىڭ تۇقىمىن داشۋە وقۋشىلارىنىڭ جۇرەگىنە ۇيالاتۋعا بولادى؟ شينجياڭ شىفان داشۋەسى شىت جاڭا ”اشۋ ءادىسىن“ بەلسەنە قاراستىردى. 3 - ايدىڭ 23 - كۇنى شينجياڭداعى تۇڭعىش مەكتەپ اۋلاسى ”ۇيرەنۋدە قۇدىرەتتى ەل“ ينتەرنەتتەن تىسقارى سەزىنۋ كەڭىستىگى شينجياڭ شىفان داشۋەسىنە ىرگە تەۋىپ، قالىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلاردى ەكسكۋرسيالاۋعا، سەزىنۋگە، كەلىپ سۋرەتكە ءتۇسىپ ەستەلىك قالدىرۋعا باۋرادى. ينتەرنەتتەن تىسقارى سەزىنۋ كەڭىستىگىنىڭ ىرگە تەبۋى پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ مەكتەپ اۋلاسىنا كىرۋىن ىلگەرىلەتۋگە، قىزىل مادەنيەتتى تاراتۋعا، ءار ۇلت وقىتۋشى - وقۋشىلارىن جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن سومداۋعا باستاۋعا جاڭا تۇعىر ازىرلەدى.
شينجياڭ ينجەنەريا شۋەيۋانى ءپان ەرەكشەلىگى مەن كاسىپتىك ارتىقشىلىقتى ۇشتاستىرىپ، قابىلەتتى جەتىلدىرۋ مەن قۇن جاعىنان جەتەكتەۋدى ورگانيكالى ۇشتاستىرۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، شينجياڭ ينجەنەريا شۋەيۋانى ەرەكشەلىگىنە يە قىزىل ادام تاربيەلەۋ شەبىن قۇرىپ، قىزىل حيكايالاردى ستەرەولدى، جان - جاقتى، تۇتاس قامتىمدى ەتىپ ويداعىداي اڭگىمەلەپ، قىزىل مادەنيەتتى تاراتىپ، قىزىل گەندى جالعاستىرىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ ”جاڭا بولۋىن“ ءارى ”جۇرەككە ۇيالاۋىن“ ىلگەرىلەتتى. وقۋ باستالعاندا، مەكتەپ پارتكومىنىڭ شۋجيى لي يۇيحۇڭ تۇتاس مەكتەپتەگى 10 مىڭنان استام وقىتۋشى - وقۋشىلارعا پارتيا ساباعىن سويلەپ، كوپشىلىكتى جەتەكتەپ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن قايتا پىسىقتاپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 100 جىلدىق كۇرەس تاريحى مەن تابىستى تاجىريبەلەرىن ەسكە الىپ، قالىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلاردىڭ وسىدان رۋحاني كۇش - قۋات الۋىنا مۇمكىندىك تۋدىردى.
جۇرەكتە سەنىم بولسا، ءىسىڭ باياندى بولادى. بيىلعى چيڭميڭ كەزىندە قاشقار داشۋەسىنىڭ ءارقايسى شۋەيۋاندارى ”ارداگەر قۇرباندارعا ازا ءبىلدىرۋدى، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋدى، يدەيانى ءتۇسىنۋدى“ ارقاۋ ەتىپ، پارتيا تاريحىن ۇيرەنۋ تاربيەسىن ورىستەتىپ، ”ءداۋىر ۇلگىسى“، اۆتونوميالى رايوندىق تاڭداۋلى كوممۋنيستىك پارتيا مۇشەسى لاچين بايەكە قۇرباندى ەسكە الىپ، بارلىق وقىتۋشى - وقۋشىلاردى مۇرات - سەنىمدى بەكەمدەپ، قىزىل گەندى جالعاستىرۋعا، جاڭا ساپارعا اتتانۋدىڭ، جاڭا داۋىردە ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ جىگەر - قايراتىن تاسقىنداتۋعا تاربيەلەدى جانە باستادى.
”ءتىپتى دە كوپ وقۋشىلاردىڭ پارتيا تاريحىن ۇعىنۋىنا، اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋىنا مۇمكىندىك تۋدىرۋ ءبىز ءاربىر وقۋ - اعارتۋ قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاۋاپكەرشىلىگى جانە بورىشى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق وقۋ - اعارتۋ مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ورىنباسار مەڭگەرمە باستىعى، قاشقار داشۋەسى پارتكومىنىڭ شۋجيى شۋە جيحاي.
”پارتيا تاريحى −− ۇشان - تەڭىز باعالى رۋحاني بايلىق، ول جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جاسايتىن، قايىسپاس قايسار توڭكەرىستىك رۋحىن ساقتاعان، توڭكەرىستىك اعا بۋىنداردىڭ وتانشىلدىق سۇيىسپەنشىلىگى مەن قاستەرلى ءمورالىن ايگىلەگەن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى تاماشا ءمورالىن بويىنا سىڭىرگەن ەڭ جاندى وقۋلىق“. شينجياڭ داشۋەسى ماركسيزم شۋەيۋانى قىزىل مادەنيەتتى زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى رۋان يە بىلاي دەدى: پارتيا تاريحىنداعى قىزىل ءداستۇردى جالعاستىرىپ، رەالدىق بارىسىندا قىزىل گەنگە مۇراگەرلىك ەتىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا ساپارىن باستاۋعا زەيىن - زەردە، كۇش - قۋات ۇيىستىرۋ −− جاڭا ءداۋىر جاستارىنىڭ ىرىقتى تالعامى ءارى جاڭا ساپاردا ەكپىندەي ىلگەرىلەۋدىڭ قاجەتتى تالابى.
بۇل حابارعا باعاڭىز
سۋرەتتى حابار
