بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

دۇمبە ءبيدايدىڭ ەگىس كولەمى 330 ميلليون مۋدان، كۇزدىك قىشى 110 ميلليون مۋدان استى

كوكتەمگى ەگىس دايىندىعى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىلىپ، استىق ءوندىرىسىنىڭ ورنىقتىلىعى اناعۇرلىم نىعايدى

«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى گاۋ يۇنساي

2023.02.20 16:01     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى


  2 - ايدىڭ 16 - كۇنى جياڭشي ولكەسى شينيۇي قالاسى يۇيشۇي رايونىنىڭ شينسۇڭ قىستاعىندا كوپتەگەن ءىرى تۇرپاتتى جەر جىرتۋ ماشيناسى اتىزدا جۇمىس ىستەۋدە. سۋرەتتى تان جيانرۇڭ تۇسىرگەن (فوتو اپپارات كوزىندەگى جۇڭگو)

  «مايسا جاقسى بولسا، مول ونىمگە نەگىز قالانادى، جاقسى كوشىرسەك، جۇمىستىڭ جارىمى بىتكەندەي بولادى. بيىل كۇزدىك ءبيداي ەگىلەتىن جەر اۋدانىن ارتتىردىم، جاعدايعا قاراعاندا، كوكتەمدە ءبىر رەت سۋارسام، مول ءونىم الۋدان ءۇمىت بار». توپىراق قاباتىن اشىپ، قومدانعان ءبيداي تامىرىن كورگەن شاندۇڭ ولكەسى جۇييە اۋدانى حىتاۋەيۋان قالاشىعى لىتۋ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ۋاڭ ليۋچۋان جازعى استىقتان مول ءونىم الۋعا كامىل سەندى. بيىل شاندۇڭدا ءبيدايدىڭ ءبىرىنشى، ەكىنشى تۇرىندەگى مايسا كولەمى %89.5 تى ۇستاپ، بىلتىرعى سول مەزگىلدەگىدەن 38.5 پايىز جوعارىلادى.

  ەگىمشىلىكتى گۇلدەندىرۋ قيمىلىن اتقارىپ، 56 ميلليون مۋ قارا توپىراقتى قورعاۋ ۇلگى رايونى، 8 ميلليون 400 مىڭ مۋ جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىسى مىندەتىن تياناقتاندىردى، حيلۇڭجياڭ ولكەسى بيىل مۋ باسىندىق ءونىمى مىڭ جىڭنان اساتىن جوعارى كراحمالدى جۇگەرىنى، مۋ باسىندىق ءونىمى 350 جىڭنان اساتىن جوعارى مايلى، جوعارى بەلوكتى سويا بۇرشاقتى، ءدامدى جاتاعان كۇرىشتى ءتۇيىندى تۇردە جالپىلاستىردى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: «استىق حاۋىپسىزدىگىنىڭ ىرىقتىلىق ۇقىعىن مىقتى يگەرىپ، استىق ءوندىرىسىن جىل سايىن مىقتى يگەرۋ كەرەك». «استىقپەن جانە ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىمەن ورنىقتى، حاۋىپسىز قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋ باستان - اياق اۋىل شارۋاشىلىعىندا قۋاتتى ەل قۇرۋداعى ماڭداي الدى ءىرى ءىس سانالادى».

  جەر اۋدانىن ورنىقتىرىپ، بىرلىك ءونىمدى جوعارىلاتىپ، ساپانى جوعارىلاتتى، بيىل ەلىمىز استىق ەگىلەتىن جەر اۋدانىنىڭ ءبىر ميلليارد 770 ميلليون مۋدان استام بولۋىنا كەپىلدىك ەتەدى. جەر - جەر، قاتىستى تاراۋلار باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ، بەكىتۋىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ورتالىقتىڭ بيىلعى 1 - ءنومىرلى قۇجاتىنىڭ ورنالاستىرۋىن تياناقتاندىرىپ، ەگىس ۋاقىتىن مىقتى يگەردى، كوكتەمدە اتىز باسقارۋدا جەردىڭ، مايسانىڭ جاعدايىنا قاراي شارا قولدانىپ، تۇتاس جىلداعى استىق ءوندىرىسىن ورنىقتىرۋ، قامداۋ نىسانا - مىندەتتەرىن ورىنداۋعا بەرىك نەگىز قالادى.

  قازىر ەلىمىزدىڭ جازعى استىق، ماي ءوندىرىسىنىڭ نەگىزى جاقسى، اۋىل شارۋاشىلىق ماتەريالدارىمەن قامداۋ جەتكىلىكتى، كوكتەمگى ەگىس دايىندىعى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىلۋدە. اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل – قىستاق مينيسترلىگىنىڭ ەڭ جاڭا اۋىل شارۋاشىلىعى جاعدايىن رەتتەۋىندە كورسەتىلۋىنشە، كۇزدىك ءبيداي، كۇزدىك قىشى ەگىلگەن جەر كولەمى ورنىقتى ارتقان، كۇزدىك ءبيداي ەگىلگەن جەر كولەمى 330 ميلليون مۋدان اسىپ، ءوسۋ جاعدايى وتكەن جىلداعىدان جاقسى بولعان، كۇزدىك قىشى 110 ميلليون مۋدان اسىپ، ءوسۋ جاعدايى جالپى جاقتان قالىپتى بولعان. قازىر باتىس وڭتۇستىك رايونداردا دۇمبە ءبيداي بۋىن تارتۋ، ءدان الۋ مەزگىلىندە تۇر، ءبىرىنشى، ەكىنشى تۇردەگى مايسانىڭ سالىستىرماسى %88.4 بولعان؛ چاڭجياڭ وزەنى، حۋايحى وزەنى رايوندارىندا دۇمبە ءبيداي كوكتەي باستاعان، ءبىرىنشى، ەكىنشى تۇردەگى مايسالاردىڭ سالىستىرماسى %85.7 بولعان، مايسالاردىڭ جاعدايى وتكەن جىلداعىدان جاقسى بولعان. سولتۇستىكتەگى كۇزدىك ءبيداي ەگىلگەن ءوڭىر 2 - ايدىڭ اياق شەنىنەن باستاپ ارت - ارتىنان قايتا كوكتەي باستادى، كۇزدىك قىشى قاۋىزدانۋ مەزگىلىندە تۇر، وڭتۇستىك جۇڭگوداعى ەرتە پىساتىن كۇرىش ارت - ارتىنان ەگىلە باستادى، تاياۋ مەزگىلدە ورتا، شىعىس بولەكتەردە ەكى رەت كەڭ كولەمدە جاۋىن - شاشىن بولىپ، توپىراقتىڭ دىمقىلدىعى مەن كولشىككە سۋ ساقتاۋدى ءونىمدى تولىقتاپ، كوكتەمگى ەگىس جۇمىسىنا تيىمدىلىك جاسادى.

  جەر اۋدانىن ورنىقتىرىلىپ، جاۋاپكەرلىك ارقالانىپ، اتىز باسقارۋ مىقتى يگەرىلدى

  جەر كولەمى ورنىقتى بولسا، ءونىم مولشەرى ورنىقتى بولادى، استىق حاۋىپسىزدىگى قامتاماسىزداندىرىلادى. بيىل ەلىمىز استىق داقىلدارىن ەگۋ كولەمىنىڭ ورنىقتى بولۋىنا كەپىلدىك ەتىپ، استىقتى مولايتۋعا كۇش سالادى. جەر كولەمىن ورنىقتىرۋدا سويا بۇرشاقتى كەڭەيتۋ، سونىمەن بىرگە، مايلى داقىلدى كەڭەيتۋ كەرەك، سويا بۇرشاقتى، مايلى داقىلدى تاعى دا 10 ميلليون مۋدان استام كەڭەيتىپ ەگىپ، سويا بۇرشاق، مايلى داقىل اۋماعىن 350 ميلليون مۋدان اسىرىپ، تاعى دا كەڭەيتۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

  مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ تەكسەرىپ بەكىتۋى ارقىلى بيىل ولكە، اۆتونوميالى رايون، توتە قاراستى قالالارعا استىق، سويا بۇرشاق جانە مايلى داقىل ءوندىرىسىنىڭ نىسانالىق مىندەتى جالعاستى ءتۇسىرىلىپ، پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ ۇقساس جاۋاپكەرلىك ارقالاۋىن باعالاۋدا جەر كولەمىن، ءونىم مولشەرىن ارتتىرۋ مەن ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرۋ جاعىنداعى باعالاۋدىڭ سالماعى ارتتىرىلدى. بيىل ءبيدايدىڭ ەڭ تومەنگى ساتىپ الۋ باعاسى جالعاستى جوعارىلاتىلىپ، وڭتۇستىكتەگى ەرتە پىساتىن كۇرىش مايساسىن شوعىرلى جەتىلدىرۋگە قوسىمشا قاراجات بەرۋ اتقارىلا باستادى، «ءبىردى بۇركىپ، ۇشتەن ساقتانۋعا» قوسىمشا قاراجات بەرۋ جاپپاي اتقارىلا بەرەدى. سويا بۇرشاق ەگۋدى قولداۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، كۇرىش، ءبيداي، جۇگەرىنىڭ تولىق وزىندىك قۇنى مەن ەگىمشىلىك كىرىسىن قامسىزداندىرۋدى اتقارۋ كولەمىن بىرتىندەپ كەڭەيتۋ كەرەك.

  حيلۇڭجياڭنىڭ اۋىستىرىپ ەگۋ نىسانى بيىل نەگىزىنەن سويا بۇرشاققا بەيىمدەلىپ، كوپ ءتۇرلى شارا قاتار قولدانىلىپ، سويا بۇرشاق ەگۋ كولەمى ورنىقتىرىلدى. گۋاڭدۇڭنىڭ بيىل كوكتەمدە ەگىلەتىن استىق داقىلدارىنىڭ كولەمى 15 ميلليون 440 مىڭ مۋ بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 177 مىڭ مۋ ارتقان، مۇنىڭ ىشىندە ەرتە پىساتىن كۇرىش 13 ميلليون 30 مىڭ مۋ بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن 60 مىڭ مۋ ارتقان.

  كوكتەمدە اتىز باپتاۋدا ەگىس ۋاقىتىن وتكىزىپ الماۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگى «120 كۇن شايقاس جاساپ، جازعى استىقتان، مايلى داقىلدان مول ءونىم الۋ ارەكەتىن» ۇيىمداستىرىپ ورىستەتىپ، وڭىرلەر بويىنشا ءبيداي، قىشى اتىزىن باسقارۋ تەحنيكاسىن كەمەلدەندىرۋگە جەتەكشىلىك ەتۋ پىكىرىن العا قويىپ، «قاۋىرت جەتىلگەنىن تىزگىندەپ، السىزدەرىن جەبەۋ، قۋاڭشىلىققا قارسى اتتانىپ، ۇسىكتەن ساقتانۋ، دەرت - دەربەزدەن ساقتانىپ، زياندى جاندىكتى الاستاۋدى» ماڭىزدى ءتۇيىن ەتكەن اتىز باسقارۋ شارالارىن تياناقتاندىرۋدى مىقتى يگەرىپ، اتقارۋ جوباسىن الدىن الا جاساپ، شارانىڭ ءدال بولۋىنا، ۋاعىندا ىستەتۋگە، ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋگە كەپىلدىك ەتتى.

  بىرلىك ءونىمدى جوعارىلاتىپ، استىقتان كوپ، جاقسى ءونىم الۋ كەرەك

  استىقتى جەرمەن بايلانىستىرىپ، تەحنيكامەن بايلانىستىرىپ، استىقتى كوبىرەك ەگىپ، جاقسى باپتاپ، استىقتىڭ ءوندىرىس قۋاتىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا جوعارىلاتۋ كەرەك.

  بيىل مەملەكەت بويىنشا استىق، مايلى داقىل سياقتى نەگىز داقىلداردىڭ بىرلىك ءتۇسىمىن كەڭ كولەمدە جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارىپ، جۇگەرى، سويا بۇرشاقتى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتكەن استىق، مايلى داقىلداردىڭ بىرلىك ءتۇسىمىن ارتتىرۋ ينجەنەرياسىن ىسكە قوسىپ، داقىل تۇرىنە قاراي ساپالى اتىز، ساپالى سورت، جاقسى ءتاسىل، جاقسى ماشينا - جابدىق، جاقسى جاساۋ - توپتاستىرۋ جالپىلىق جوباسىن زەرتتەپ جاساپ شىعىپ، تەحنيكا شارالارىن توپتاستىرىپ جاڭالىق جاراتۋ تۇعىرىن قۇرىپ، جەكە ءتۇر بويىنشا ءونىمدى ارتتىراتىن تەحنيكا شارالارىن قۇراستىرىپ، تۇيىننەن كولەمگە كەڭەيتىپ، كەڭ كولەمدە ءونىمدى ارتتىرۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ كەرەك.

  حىبەي ولكەسى ءبيدايدىڭ مۋ باسىندىق ءونىمىن مىڭ جىڭعا جەتكىزۋ قيمىلىن باستاپ، كوكتەم مەرەكەسى كەزىندە 10 مىڭنان استام اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيگىن اتىز باسىنا جىبەرىپ، جەتەكشىلىك ەتۋ، قىزمەت وتەۋ ىستەرىن ورىستەتتى. گۋاڭشي كۇرىشتەن جوعارى ءونىم الۋدى اتقارۋ جوباسىن ىلگەرىلەتىپ، 40 ميلليون يۋان ورنالاستىرىپ، بۇكىل رايونداعى كوپتەگەن اۋداندا اۋماعى ءبىر ميلليون مۋ كەلەتىن كۇرىشتەن جوعارى ءونىم الۋدان قامال الۋ ۇلگى اۋماعىن قۇرىپ، تۇتاس رايوننىڭ استىق وندىرىسىندە ءونىمدى، ونىمدىلىكتى ارتتىرۋىنا ىقپال جاسادى.

  بىرلىك ءونىمدى جوعارىلاتۋدا ءوزىن - ءوزى قامداۋ شاماسىن دا جوعارىلاتۋ كەرەك. اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگى مىنانى ءبىلدىردى: استىق، مايلى داقىلداردىڭ بىرلىك ءونىمىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارىپ، جۇگەرىدەن ۇلگى كورسەتۋ اتىزدارىنىڭ مۋ باسىندىق ءونىمىن 100 كيلوگرامنان استام جوعارىلاتۋعا، ازىقتىق وسىمدىك مايىمەن ءوزىن - ءوزى قامداۋ شاماسىن ءبىر پايىزدان استام جوعارىلاتۋعا كۇش سالۋ كەرەك. ءبىرىنشى شەپكە ءتۇسىپ كوتەرمەگە بەرۋ، بولەكتەرگە ءبولىپ بايلانىس جاساۋ، جەتەكشىلىك ەتۋدى ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، سويا بۇرشاق سياقتى داقىلداردىڭ بىرلىك ونىمىندە قامال الۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، جوعارى ءتۇسىم الۋداعى ءبىر توپ تەحنيكا ۇلگىسىن جيناقتاۋ كەرەك.

  ساپانى جوعارىلاتىپ، قامداي الۋ، ساپالى قامداۋ كەرەك

  ساپا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ، جاسىل تيپ ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ، استىقپەن جانە ماڭىزدى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن ساپالى قامداۋدى قامتاماسىزداندىرۋ كەرەك.

  بيىل كوكتەمگى ەگىس، كوكتەمگى تۇقىم سەبۋدە ەگىمشىلىك قۇرىلىمىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ، ساپالى داقىل سورتىنىڭ قامتۋ شاماسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. «3 ءونىم، ءبىر بەلگىنى» تۇتقا ەتىپ، اناعۇرلىم كوپ جاسىل، ورگانيكالى، ايگىلى، ەرەكشە، ساپالى جاڭا ونىمدەرمەن قامداۋ كەرەك.

  قازىر حۋبەي ولكەسى كۇرىشتى شوعىرلى جەتىلدىرۋ قۇرىلعىلارىن جەدەل قۇرىپ، 80 ميلليون يۋان ارناۋلى قارجى ورنالاستىرىپ، جاسىل، ساپالى، جوعارى ءونىمدى بولۋ ارەكەتىن جۇرگىزدى. جياڭسۋ ولكەسى استىقتان ۇلگى كورسەتەتىن 600 بولەك، سويا بۇرشاق، مايلى داقىلداردان ۇلگى كورسەتەتىن 100 بولەك قۇرىپ، سورتتى تۇقىمداردى شوعىرلى جالپىلاستىرىپ، ءونىمدى ارتتىرۋ تەحنيكاسىن جالپىلاستىرىپ، سويا بۇرشاق پەن جۇگەرىنى بەلدەۋ ءتارىزدى ارالاستىرىپ ەگۋ تەحنيكاسىن كەمەلدەندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتتى. ىشكى مۇڭعۇل جۇگەرى، سويا بۇرشاقتى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتىپ، 190 ميلليون يۋان قارجى شىعارىپ، مۋ باسىنا مىڭ جىڭ ءونىم بەرەتىن 100 ۇلگى اتىزىن قۇردى.

  اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىنىڭ ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىلۋىنە بايلانىستى، قازىر ەلىمىزدە جاسىل، ورگانيكالىق جانە جاعراپيالىق بەلگى العان اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى 60 مىڭنان اسىپ، نەگىزگى ەگىس داقىلدارىندا دەرت – دەربەزدەن جاسىل تيپ بويىنشا ساقتانۋ - تىزگىندەۋ كولەمى ءبىر ميلليارد 130 ميلليون مۋعا جەتتى.

  قازىر كوكتەمگى ەگىس دايىندىعىندا اۋىل شارۋاشىلىق ماتەريالدارىمەن قامداۋ جەتكىلىكتى بولۋدا. باقىلاۋعا قاراعاندا، بيىل كوكتەمگى ەگىس وندىرىسىندە جۇگەرى، كۇرىش، سويا بۇرشاق تۇقىمدارىمەن قامداۋ مولشەرى 3 ميلليارد 860 ميلليون كيلوگرام بولىپ، وندىرىسكە قاجەتتى تۇقىم قاجەتىن قاناعاتتاندىرا الادى ەكەن. مەجەمەن كوكتەمگى ەگىس كەزىندە حيميالىق تىڭايتقىشپەن قامداۋ قاجەتتەن كوپ بولىپ، ازوت، فوسفور تىڭايتقىشتارىمەن قامداۋ جەتكىلىكتى بولىپ، كاليلى تىڭايتقىشپەن قامداۋ - قاجەتسىنۋدىڭ تاپشىلىق جاعدايى باسەڭدەپ، ەگىس دارىلەرىمەن، سۋلياۋ جارعاقتارمەن قامداۋ كوكتەمگى ەگىس قاجەتىن قاناعاتتاندىرا الادى. جەر - جەر ماشينا – جابدىق شەبەرلەرىن تاربيەلەۋگە ۇيىمداستىرىپ، جۇمىس جۇرگىزۋدى ارناعا ءتۇسىرىپ، جۇمىستى ولشەم بويىنشا ىستەپ، جەر تەگىستەۋ ساپاسىن شىنايى جوعارىلاتتى. مەجەمەن كوكتەمگى ەگىس كەزىندە بۇكىل ەل بويىنشا ءتۇرلى اۋىل شارۋاشىلىق ماشينا - جابدىعىنان 22 ميلليوننان استامىن پايدالانۋعا بولادى، قازىر باسىم كوپ ساندى اۋىل شارۋاشىلىق ماشيناسى تەكسەرىلىپ، جوندەلىپ بولىپ، كوكتەمگى ەگىس وندىرىسىندە ارت - ارتىنان پايدالانىلۋدا.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار