بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

شي جينپيڭ وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى راماپوسامەن بىرگە تىلشىلەرمەن كەزدەستى

2023.08.23 16:14     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  شينحۋا اگەنتتىگى، 8 - ايدىڭ 22 – كۇنى، پرەتوريا (تىلشىلەر يىڭ چياڭ، حان مو). سول جەر ۋاقىتى 8 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ پرەتوريا زۇڭتۇڭ سارايىندا وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى راماپوسامەن كەڭەسكەننەن كەيىن تىلشىلەرمەن بىرگە كەزدەستى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: راماپوسا زۇڭتۇڭنىڭ ۇسىنىسىمەن كورىكتى ”كەمپىرقوساق ەلى“ وڭتۇستىك افريكادا تاعى دا مەملەكەتتىك ساپاردا بولعانىما وتە قۋانىشتىمىن. بۇل − مەنىڭ جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى رەتىندە وڭتۇستىك افريكادا 4 - رەت مەملەكەت ىستەرى ساپارىندا بولۋىم. بيىل − جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكانىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقانىنىڭ 25 جىلدىعى. 25 جىلدان بەرى جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكانىڭ قارىم - قاتىناسى قارىشتاپ دامىپ، ستراتەگيالىق ءوزارا سەنىمدىلىك تىڭ بەلەسكە كوتەرىلىپ، ءار سالاداعى سەلبەستىك جاپپاي ىلگەرىلەپ، كوپ جاقتى سەلبەستىك اناعۇرلىم نىعايا ءتۇستى. جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكانىڭ قارىم - قاتىناسى ەكى جاقتى كاتەگوريادان الدەقايدا اسىپ ءتۇسىپ، بارعان سايىن ستراتەگيالىق مانگە جانە دۇنيە جۇزىلىك ىقپالعا يە بولدى.

  قازىر جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى جۇڭگو حالقىن ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدە، وڭتۇستىك افريكا دا ءوز ەلىنىڭ مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىن بەلسەنە قاراستىرۋدا. جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكانىڭ قارىم - قاتىناسى جاڭا دامۋ ورايىنا ءدوپ كەلدى. الگىندە مەن راماپوسا زۇڭتۇڭمەن اسا ناتيجەلى كەڭەس وتكىزىپ، جاڭا داۋىردەگى ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋى، سونداي - اق بىرگە كوڭىل بولەتىن حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندە پىكىر اۋىستىرىپ، ماڭىزدى ورتاق تانىمعا كەلدىك. ءبىز ءبىرقىدىرۋ ماڭىزدى ەكى جاقتى سەلبەستىك قۇجاتىنا قول قويۋعا كۋا بولدىق. مەن ەكى ەلدىڭ دوستىق سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ بولاشاعىنا كامىل سەنەمىن.

  زۇڭتۇڭ راماپوسا ەكەۋىمىز دە جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكا ءبىر - بىرىنە بارىنشا سەنەتىن ستراتەگيالىق سەرىكتەر بولۋى كەرەك دەپ قارادىق. ءبىز جوعارى جىكتەگىلەردىڭ بارىس - كەلىسىنىڭ تاماشا جاعدايىن ساقتاپ، ءار سالاداعى اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ساياسي سەنىمدىلىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، ەل باسقارۋ تاجىريبەلەرىن اۋىستىرۋدى كۇشەيتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە جانە ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە ساياتىن ماسەلەلەردە ءوزارا ۇزدىكسىز قولداۋىمىز كەرەك.

  ءبىز تۇگەلدەي مىنانى قۇپتادىق، جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكانىڭ ءوزارا ءتيىمدى ناقتى سەلبەستىگىنىڭ تابىسى مول، ەكى جاق بىرگە العا باساتىن دامۋ سەرىكتەرى بولۋى كەرەك. دامۋ ستراتەگياسىن ءتۇيىلىستىرۋدى كۇشەيتىپ، جۇڭگو - افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ ”9 ءتۇرلى ينجەنەرياسىن“ جانە «جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكانىڭ 10 جىلدىق سەلبەستىك ستراتەگيالىق جوباسىن» تياناقتاندىرۋدى نەگىزگى جەلى ەتىپ، ابزالدىققا يە سالالارداعى سەلبەستىكتى بەكەمدەپ، سەلبەستىكتىڭ جاڭا ارتۋ تۇيىندەرىن جەتىلدىرۋ كەرەك. جۇڭگو جاق وڭتۇستىك افريكانىڭ اناعۇرلىم كوپ ساپالى ونىمدەرىن يمپورت ەتۋدى قالايدى، جۇڭگو كاسىپورىندارىن وڭتۇستىك افريكاعا بارىپ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىقتى گۇلدەندىرۋگە ۇزدىكسىز ىنتالاندىرىپ، ەكى ەلدىڭ ەلەكتر، جاڭا ەنەرگيا، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سياقتى سالالارداعى سەلبەستىگىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتەدى.

  ءبىز تۇگەلدەي حالىق تىلەگىنىڭ جالعاسۋىنا ايرىقشا ءمان بەرىپ، ەكى جاقتىڭ ءوزارا تۇسىنىسەتىن، ەتەنە دوس سەرىكتەر بولۋىن دارىپتەدىك. ءبىز سەلبەستىك بارىسىندا حالىقتى وزەك ەتۋدە تاباندى بولىپ، سەلبەستىك جەتىستىكتەرىنىڭ ەكى ەل حالىقتارىن اناعۇرلىم كوپ يگىلىككە كەنەلتۋىنە مۇمكىندىك جاساۋىمىز كەرەك. جۇڭگو جاق وڭتۇستىك افريكا ۇكىمەتىنىڭ كاسىپتىك وقۋ - اعارتۋدى كۇشەيتۋ، جاستاردىڭ جۇمىستانۋىن جەبەۋ قۇلشىنىسىن قولدايدى. ەكى جاق وقۋ - اعارتۋ، عىلىم - تەحنيكا، مادەنيەت، ساياحات سياقتى سالالارداعى اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋگە ماقۇل بولدى.

  ءبىز ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادىق: جۇڭگو مەن وڭتۇستىك افريكا − تۇگەلدەي ماڭىزدى ىقپالى بار وركەندەپ كەلە جاتقان ءىرى ەلدەر جانە بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ەلدەر، ەكى جاق ادىلەتتى قورعايتىن دۇنيە جۇزىلىك سەرىكتەر بولۋى كەرەك. ءبىز ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، ”دۇنيە جۇزىلىك وڭتۇستىك“ ەلدەرىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك جونگە سالۋداعى ۋاكىلدىك سيپاتىن جانە ءسوز سويلەۋ ۇقىعىن كەڭەيتۋدى ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك. جۇڭگو افريكانى ءبىر تۇلعالاندىرۋ قۇرىلىسىن باتىل قولدايدى، افريكا وداعىنىڭ 20 ەل توبىنا مۇشە بولۋىندا بيىل ماندىك ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزۋدى قولدايدى، وڭتۇستىك افريكانىڭ حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ىستەردە اناعۇرلىم زور رول اتقارۋىن قولدايدى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ ديدارلاسۋى باستالۋ الدىندا تۇر. قازىرگى جاعدايدا وسى رەتكى ديدارلاسۋ تەبىندى ەلدەردىڭ ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋىندە، تەبىندى ەلدەر سەلبەستىك مەحانيزمىنىڭ دامىپ زورايۋىن ىلگەرىلەتۋدە ماڭىزدى مانگە يە. بريكس ەلدەرىنىڭ كەزەكتى ءتوراعا ەلى رەتىندە وڭتۇستىك افريكا ديدارلاسۋعا دايىندىق كورۋدە قىرۋار ءونىمدى قىزمەت ىستەدى، جۇڭگو مۇنى ايرىقشا القايدى. ءار جاقتىڭ بىرگە قۇلشىنۋىندا، بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ وسى رەتكى ديدارلاسۋىنىڭ تابىستى بولاتىنىنا سەنەمىن.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: بۇرسىگۇنى مەن راماپوسا زۇڭتۇڭمەن بىرگە جۇڭگو - افريكا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ كەڭەسىن باسقارامىن، بۇل جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنەن بەرگى جۇڭگو - افريكا ەلدەرى باسشىلارىنىڭ تۇڭعىش رەت توپتىق بەتپە - بەت ديدارلاسۋى بولماق. ءبىز ماجىلىسكە قاتىناسقان باسقا دا افريكا ەلدەرىنىڭ باسشىلارىمەن بىرگە جۇڭگو مەن افريكانىڭ ىنتىماعىنىڭ، سەلبەستىگىنىڭ جاڭا جوباسىن كەسكىندەپ، جۇڭگو مەن افريكانىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا جاڭا قۋاتتى قوزعاۋشى كۇش ۇستەۋدى كۇتەمىز.

  راماپوسا مىنالاردى ءبىلدىردى: وڭتۇستىك افريكا مەن جۇڭگونىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقانىنىڭ 25 جىلدىعى قارساڭىندا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ وڭتۇستىك افريكادا 4 - رەتكى مەملەكەت ىستەرى ساپارىندا بولعانىن قارسى العانىما وتە قۋانىشتىمىن. وڭتۇستىك افريكا حالقى جۇڭگو ۇكىمەتى مەن حالقىنىڭ وڭتۇستىك افريكانىڭ ناسىلدىك وقشاۋلاۋعا قارسى تۇرۋ كۇرەسى، مەملەكەتتىڭ دامۋ ىستەرى ءۇشىن قاستەرلى قولداۋ كورسەتكەنىنە ءارى وڭتۇستىك افريكانىڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس وكپە قابىنۋ ىندەتىنە قارسى اتتانۋىنا قىرۋار ەمدەۋ زاتتىق كومەگىن بەرگەنىنە شىن جۇرەكتەن العىس ايتادى. ءتوراعا شي جينپيڭ ەكەۋىمىز ەكى ەلدىڭ ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان كەلەلى ىستەرى جونىندە ءوزارا ۇزدىكسىز تاباندىلىقپەن قولداۋ كورسەتەتىنىمىزدى قايتالاي دارىپتەدىك. ءبىز ەكى جاقتى ساۋدا، قارجى قوسۋ سەلبەستىگىن تەرەڭدەتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى، ساياحات، وقۋ - اعارتۋ، سيفرلى ەكونوميكا سياقتى سالالارداعى ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىكتى ونان ارى كەڭەيتىپ، كەلەلى حالىقارالىق، وڭىرلىك ماسەلەلەردە حالىقارالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتۋگە ماقۇل بولدىق. جۇڭگو جاقتىڭ وڭتۇستىك افريكانىڭ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 15 - رەتكى ديدارلاسۋىن ءساتتى وتكىزۋىنە باتىل قولداۋ كورسەتكەنىنە العىس ايتامىن، مەن ءتوراعا شي جينپيڭمەن جانە باسقا دا بريكس ەلدەرى باسشىلارىمەن بىرگە قۇلشىنىپ، بريكس ەلدەرىنىڭ جانە دۇنيە جۇزىندەگى وڭتۇستىك ەلدەرىنىڭ حالىقارالىق جونگە سالۋداعى سويلەۋ ۇقىعىن جوعارىلاتىپ، اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى حالىقارالىق ءتارتىپ ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋدى ءۇمىت ەتەمىن. مەن تاعى ءتوراعا شي جينپيڭمەن بىرگە جۇڭگو - افريكا باسشىلارىنىڭ كەڭەسىن باسقارىپ، افريكا - جۇڭگو سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋدى ءۇمىت ەتەمىن، مۇنىڭ افريكانىڭ ونەركاسىپتەنۋ جانە ءبىر تۇلعالانۋ اياق الىسىن ىلگەرىلەتۋىنە دەم بەرىپ، دۇنيە جۇزىندەگى وڭتۇستىك ەلدەرىنىڭ بىرگە دامۋىن، گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا دەم بەرەتىنىنە سەنەمىن.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى