بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

حىڭتۇڭ توبى شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان قامال الۋدى كۇشەيتتى –

دەربەس جاڭالىق جاراتۋدا تاباندى بولىپ، باسەكەلىك قۋاتتى جوعارىلاتۋ (كاسىپورىنداردى ارالاپ، ساپالى دامۋعا نازار سالۋ)

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى حى سۇڭ، ۋاڭ ۋەيجيان

2024.03.15 21:43     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  ءىرى تۇرپاتتى جابدىقتار رەتتى ءتىزىلىپ، اۋىر تۇرپاتتى قۇلتەمىر رەليستى بويلاپ ارلى - بەرلى ارلى - بەرلى قايشالىسىپ، ەلەكتروندىق ەكراندا ءار ۋاقىتتا وزگەرىپ تۇراتىن ءوندىرىس كورسەتكىشى مەن تەحنولوگيالىق پارامەترلەر كورسەتىلىپ، ءوندىرىس جاعدايىنا ۋاكىلدىك ەتەتىن قىزىل، جاسىل، سارى شىراقتار توقتاۋسىز جىلتىلداۋدا... جياڭسۋ سۋجوۋ ۋجياڭ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنا ورنالاسقان حىڭتۇڭ توبى وپتيكالىق حابارلاسۋ عىلىم - تەحنيكا باقشاسى قاربالاستىققا تۇسكەن.

  حىڭتۇڭ توبى − حابارلاسۋ وپتيكالىق تورابى، زەردەلى ەلەكتر تورابى، جاڭا ەنەرگيا، جاڭا ماتەريال سياقتى سالالارعا كۇش سالاتىن جاڭاشىل كاسىپورىن، اۋىل - قالاشىقتاعى شاعىن زاۆودتان باستالىپ، دامىپ بۇگىنگى كۇنگە جەتكەن، تولىق قارجىلى جانە جارنامەن تىزگىندەلەتىن 70 تەن استام سەرىكتەستىگى بار، جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرى 20 مىڭنان اسادى. 2023 – جىلى حىڭتۇڭ توبىنىڭ تيجارات كىرىسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %12 ارتقان، پايدا سالىعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %17 ارتقان.

  تەحنيكالىق قيىن ماسەلەلەردەن قامال الىپ، كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتتى

  جياڭسۋ حىڭتۇڭ وپتيكالىق تالشىق عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ سىم تارتۋ سەحىندا، بيىككە بوي سوزعان سىم تارتۋ پەشتەرىندە كوزدىڭ جاۋىن الاتىن كۇشتى جارىق شاشىلۋدا، شىنى اۋزىنداي ۇلكەن ءمولدىر وپتيكالىق تاياقشا جوعارى تەمپەراتۋرادا كۇيىپ، شاشتاي جىڭىشكە وپتيكالىق تالشىققا اينالۋدا.

  حىڭتۇڭ وپتيكالىق تالشىقتى زەرتتەۋ ينجەنەرىنىڭ تانىستىرۋىنشا، سىم تارتۋ پەشىنىڭ ىشكى تەمپەراتۋراسى 2 مىڭ سەلتسي گرادۋستان اسادى ەكەن، سىم تارتۋ بارىسىندا ادەتتە جىلۋ جەتكىزۋ قۋاتى جاقسى، اكتيۆتىگى تومەن گەلي گازىن ىستەتىپ، سىم تارتۋ قارقىنىن جوعارىلاتادى ءارى سۋىتۋ، تەمپەراتۋرانى تومەندەتۋ ونىمدىلىگىنە جەتەدى، ءبىراق گەلي گازىن پايدالانۋدىڭ وزىندىك قۇنى ءبىرشاما جوعارى بولادى ەكەن. 2020 - جىلى حىڭتۇڭ پارتيا قۇرىلىسىنىڭ جەتەكشىلىك رولىن ساۋلەلەندىرىپ، پارتيا مۇشەلەرى تىرەكتىلەرى مەن 10 نەشە زەرتتەۋ - اشۋ قىزمەتكەرىن شىعارىپ، ”گەلي تومەن ەنەرگيا سارىپ ەتەتىن سىم تارتۋ نىسانىن“ قۇرىپ، ءبىر جىلدان استام ۋاقىت قۇلشىنۋ ارقىلى گەلي گازىن ىستەتپەيتىن ءوندىرىس تەحنولوگيالىق ءادىسىن تاپقان. جاڭا تەحنولوگيانى قولدانعاندا، ءوندىرىس ونىمدىلىگى وزگەرمەيدى، ەنەرگيا سارىپ ەتۋ مەن وزىندىك قۇن تومەندەيدى.

  حىڭتۇڭ توبى − ەل ىشىندە وپتيكالىق تاياقشانى ءبىرشاما ەرتە دەربەس زەرتتەپ جاساعان حالىقتىق كاسىپورىن. وپتيكالىق تاياقشا وپتيكالىق تالشىقتى الدىن الا جاساۋ تاياقشاسى دەپ تە اتالادى، ول − تۇتاس وپتيكالىق حابارلاسۋ كاسىپ تىزبەگىندەگى شەشۋشى تەحنيكالىق ءونىم. 2007 - جىلى وپتيكالىق تاياقشانى زەرتتەپ اشۋداعى قيىن ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن، حىڭتۇڭ توبى 200 دەن استام زەرتتەۋ - اشۋ قىزمەتكەرىن جۇمىلدىىرپ، 600 ميلليون يۋاننان استام قارجى قوستى. ءبىر مىڭ 200 نەشە كۇندى باستان كەشىرىپ، 2010 - جىلى وپتيكالىق تاياقشانى زەرتتەپ جاساپ، ەلىمىزدە وندىرىلگەن وپتيكالىق تالشىق تورابى قۇرىلىسىنىڭ وزىندىك قۇنىن %70 تومەندەتتى. 2023 - جىلى ەكى جىلدان استام ۋاقىت تەحنيكالىق قامال الۋ ارقىلى حىڭتۇڭ توبىنىڭ زەرتتەۋ - اشۋ توبى تاعى دا كوپ وزەكتى وپتيكالىق تالشىق وندىرىسىندەگى قيىن ماسەلەلەردى شەشتى.

  ”بۇگىن جاڭالىق اشپاساق، ەرتەڭ ارتتا قالامىز، بۇرسىگۇنى قاتاردان قالامىز“. حىڭتۇڭ توبى پارتكومىنىڭ شۋجيى، القالار مەكەمەسىنىڭ ءتوراعاسى سۇي گىنلياڭ بىلاي دەدى: 30 نەشە جىلدان بەرى شەتەلدىڭ وزىق ۇلاسپالى جەلىسىن ەنگىزۋدەن قورىتۋعا، قابىلداۋعا، ونان شەشۋشى جابدىقتاردى، شەشۋشى تەحنيكالاردى دەربەس زەرتتەپ اشۋعا دەيىن، حىڭتۇڭ توبى وپتيكالىق حابارلاسۋ سالاسىنداعى شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان ۇزدىكسىز قامال الدى.

  سيفرلاندىرىپ تۇرلەندىرۋ ءوندىرىس جەلىسىن اناعۇرلىم زەردەلىلەندىردى

  ۋجياڭ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى حىڭتۇڭ وپتيكالىق تالشىقتى وپتيكالىق تاياقشا زەردەلى جاساۋ زاۆودىندا، قىزمەتكەرلەردىڭ ەلەكترلى كنوپكانى باسۋىنا بايلانىستى، ءبىر قاتار جارىق توسقىش پەردە باياۋ كوتەرىلىپ، زەردەلىلەنگەن، ينفورماتسيالانعان سەح كوزگە شالىندى.

  حىڭتۇڭ وپتيكالىق تالشىعىنىڭ باس ديرەكتورى ليۋ جىنحۋا بىلاي دەپ تانىستىردى: وپتيكالىق تالشىقتى وپتيكالىق تاياقشا زەردەلى جاساۋ زاۆودىندا نەشە مىڭ ءىرى تۇرپاتتى ءوندىرىس، تەكسەرۋ جابدىقتارى ءبىر ۋاقىتتا قىزمەت ىستەيدى، يەلەگەن جەر اۋماعى 20 مىڭ شارشى مەتر كەلەتىن سەحتا تەك 10 نەشە ادام عانا جابدىقتاردى قاراپايىم قورعايدى، باسىم كوپ ساندى قىزمەتكە ”سيفرلى ۇلكەن مي“ قولباسشىلىق ەتىپ ورىندايدى. ”سيفرلى ۇلكەن مي“ كوپ مولشەردەگى سيفرلاندىرىلعان جابدىقتارعا سۇيەنىپ، G5 تورابى ارقىلى سەزدىرگىشتى دەر كەزىندە باقىلاپ - مەڭگەرىپ جانە ساندى مالىمەتتەردى جەتكىزىپ، ءوزى زەرتتەپ ەسەپتەۋ قۋاتى جۇيەسى دەر كەزىندە ساندى مالىمەتتەرگە تۇجىرىم جاساپ، جوبالاۋ پارامەترلەرىن، مانەرلەۋ پارامەترلەرىن دەربەس ساپالىلاندىرىپ، ءونىم قاسيەتىنىڭ جوعارى دارەجەدە ورنىقتى بولۋىنا جانە ۇزدىكسىز ساپالىلانۋىنا كەپىلدىك ەتەدى.

  ”ديت-ديت“... ءسوز اراسىندا، ليۋ جىنحۋانىڭ قول تەلەفونى ”سيفرلى ۇلكەن ميدان“ كەلگەن ەسكەرتۋ ۇقتىرۋىن تاپسىرىپ الدى... ءاسىلى، سول كۇنى تەمپەراتۋرا كۇرت تومەندەگەندىكتەن، سەحتىڭ اتموسفەرا قىسىمى دا تومەندەپ، ورتانىڭ وزگەرىسىنەن ءوندىرىس بارىسىنداعى بەلگىلى پارامەتردەگى پارىق 10 مىڭنان 3 كە جەتكەن، ”بۇل ءبىزدىڭ ءوندىرىس قىزعىلت سارى ءتۇستى ساقتىق دابىلىمىز، ادام كۇشىن ارالاستىرۋدىڭ قاجەتى جوق، جۇيە ءوزى شەشە الادى“. ءتىلشى ەكراننان جۇيەنىڭ قاتىستى ساندى مالىمەتتەردى اۆتوماتتى ميكرو رەتتەۋىنە بايلانىستى، وسى اعاتتىقتىڭ تەحنولوگيالىق پارامەترى دەرەۋ تۇزەتىلگەنىن كوردى.

  ”سيفرلى ۇلكەن ميعا“ سۇيەنىپ، حىڭتۇڭ توبى جوعارى دەڭگەيلى، زەردەلىلەنگەن، يكەمدى ءوندىرىس جەلىسىن قۇرۋعا كۇش سالىپ، جاساۋ ونىمدىلىگىن ونان ارى جوعارىلاتتى.

  2023 - جىلى مامىردا حىڭتۇڭ وپتيكالىق تالشىعى ەكى شۇعىل تاپسىرىستى تاپسىرىپ الادى، ودندا شەكتى ۋاقىت ىشىندە ەرەكشە وپتيكالىق تالشىقتى ءوندىرىپ تاپسىرۋ تالاپ ەتىلەدى، ونىڭ ۇستىنە ونىمگە قاتىستى تەحنيكالىق كورسەتكىشتەرگە وتە جوعارى تالاپ قويىلادى.

  بۇرىن سەرىكتەستىك ادەتتە زەرتتەرمەندەردى شاقىرىپ جيىن اشىپ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ءتۇرلى جوبالاردى ءبىر - بىرلەپ سىناق ەتىپ، كورسەتكىش تالاپقا جەتكەنگە دەيىن كەمىندە جارىم جىل ۋاقىت جۇمسايتىن. ” قازىر بارلىعى وڭايلاسىپ كەتتى“. ليۋ جىنحۋا بىلاي دەدى: سيفرلى جۇيە جوعارى تەمپەراتۋرا، كۇشتى قىسىم سياقتى كۇردەلى جۇمىس جاعدايىنا ەلىكتەيدى، وپتيكالىق تالشىق جاساۋ بارىسىنا ساياتىن شوگۋ، سىم تارتۋ، تەكسەرۋ سياقتى بۋىنداردا جۇيە جەلىدە ەلىكتەيدى. بىرنەشە زەرتتەۋ - اشۋ قىزمەتكەرى 15 كۇن ۋاقىت جۇمساپ، ۇيلەسىمدى تەحنولوگيالىق پارامەتردى تۇراقتاندىرىپ، تاپسىرىستىڭ دەر كەزىندە تاپسىرىلۋىن قامتاماسىزداندىردى. 5 جىلدىڭ الدىنداعىمەن سالىستىرعاندا، وپتيكالىق تالشىق زاۆودىنىڭ ونىمدىلىگى %66 جوعارىلاپ، بىرلىك جاساۋ وزىندىك قۇنى %21 تومەندەپ، ناشارلىق شاماسى %52 تومەندەدى.

  تاياۋ جىلداردان بەرى حىڭتۇڭ توبى مەملەكەت دارەجەلى زەردەلى جاساۋدان ۇلگى كورسەتۋ زاۆودىن، مەملەكەت دارەجەلى G5 ۇلگى كورسەتۋ زاۆودىن، ولكە دارەجەلى 2 زەردەلى زاۆودتى، ولكە دارەجەلى 24 زەردەلى جاساۋدان ۇلگى كورسەتۋ سەحىن ىركەس - تىركەس قۇردى ءارى جوعارى، تومەنگى اعارداعى كاسىپ تىزبەگىندەگى ءبىر مىڭ 400 دەن استام كاسىپورىندى تۇتاستىردى.

  حالىقارالىق بازاردى كەڭەيتىپ، باسەكەلىك قۋاتتى ورنىقتى جوعارىلاتتى

  2 - ايدىڭ 22 - كۇنى تۇستەن كەيىن ءتىلشى چاڭشۋ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى حىڭتۇڭ حالىقارالىق كاسىپ باقشاسى رايونىنداعى جوعارى كەرنەۋلى تەڭىز كابەلى زاۆودىنىڭ سىرتىنان زات تاسۋعا كەلگەن ءىرى تۇرپاتتى جۇك اۆتوموبيلدەرىنىڭ ۇزىننان - ۇزاققا ءتىزىلىپ تۇرعانىن كوردى، جۇمىسشىلار اشالى كرانمەن ءىرى تۇرپاتتى جۇك الاڭدارىندا ارلى - بەرلى ارلى - بەرلى قايشالىسىپ، ورالعان جوعارى كەرنەۋلى كابەلدى اۆتوموبيلگە تيەپ جاتتى. بۇل ونىمدەر سول كۇنى شاڭحاي ياڭشان پورتىندا كەمەگە تيەلىپ، ەۆروپاعا جونەلتىلەدى. قىزمەتكەر بىلاي دەپ تانىستىردى: كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسىنان كەيىن زات شىعارۋدىڭ قاۋىرت مەزگىلى باستالدى، كوپتەگەن ءونىم ”تەڭىزگە شىعۋدى“ كۇتۋدە، ءبىر كۇندە ەڭ كوپ بولعاندا 24 تيەۋىش قوراپتى زات جونەلتىلەدى.

  كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسىندا حىڭتۇڭ حالىقارالىق كاسىپ توبىنىڭ شەتەلدەگى بازار قىزمەتكەرلەرىنىڭ ۇشتەن بىرىنە جۋىعى شەتەلدەگى نىسانداردان تاپجىلمادى، كوپ ساندى بازار قىزمەتكەرى كوكتەم مەرەكەسى دەمالىسى اياقتالماي جاتىپ شەتەلگە شىعىپ، ءماجىلىس اشۋمەن، قاريدارلارعا بارۋمەن، تاپسىرىس الۋمەن قاربالاس بولدى.

  2014 - جىلى حىڭتۇڭ توبى شەتەل بازارىن كەڭەيتىپ، دۇنيە جۇزىلىك ورنالاستىرۋ جاساي باستادى. 10 جىلدان بەرى حىڭتۇڭ توبىنىڭ شەتەل بازارى جەدەل زورايىپ، حالىقارالىق باسەكەلىك قۋاتى ورنىقتى جوعارىلادى.

  پاپۋا - جاڭا گۆينەيادا تەڭىز كابەل جۇيەسى پاپۋا - جاڭا گۆينەياسىنىڭ مەملەكەتتىك حابارلاسۋ نىسانىنا ءساتتى تاپسىرىلىپ، تەڭىز جاعالاۋىنداعى حالىق سانى تىعىز 14 قالانى ”ءبىر تورمەن“ تۇتاستىردى؛ مالديۆتا ءتۇرلى تەڭىز استى ناشار قۇرىلىس ورتاسىن جەڭىپ، وسى ەلگە دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇزىن جالعاۋسىز تەڭىز استى جوعارى قارقىندى وپتيكالىق كابەلىن زەرتتەپ جاسادى جانە جاتقىزدى؛ پورتۋگاليادا دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش تەڭىزدەگى جارتىلاي قالقىمالى جەل ەلەكتر ينجەنەرياسى − پورتۋگاليانىڭ جەل ەلەكتر جەتكىزۋ جۇيەسىن تەحنيكالىق جاقتان جالپىلاما كوتەرمەگە الدى... حىڭتۇڭ توبىنىڭ كورمە زالىندا ءبىر دۇنيە كارتاسىنا سوڭعى جىلداردان بەرگى كاسىپورىننىڭ ”سىرتقا شىعۋ“ ءىزى سىزىلعان.

  بولاشاقتا حىڭتۇڭ توبى نازاردى نەگىزگى كاسىپكە ۇزدىكسىز شوعىرلاندىرىپ، جاڭا جارىس جولىن كەڭەيتىپ، دەربەس زەرتتەۋ - اشۋدى، جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتىپ، اناعۇرلىم جوعارى دامۋ نىساناسىنا قاراي قاجىماي - تالماي قۇلشىنادى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى