ءجۇز ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋ قيمىلى اتقارىلدى (ساياساتتىق تۇسىنىك)
− مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتىندەگى جاۋاپتى جولداس «ارەكەت جوباسى» جونىندە تىلشىلەردىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى
«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى ليۋ جىچياڭ
2024.04.09 15:47 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
تاياۋدا مەملەكەتتىك كەڭەس «جاڭا كەزەكتى 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ ارەكەت جوباسىن (2024 − 2030 - جىل)» (تومەندە قىسقاشا «ارەكەت جوباسى» دەلىنەدى) باسىپ تاراتتى. «ارەكەت جوباسىنىڭ» اتقارىلۋىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتىندەگى جاۋاپتى جولداس گازەتىمىزدىڭ تىلشىلىگىن قابىلدادى.
نەگىزدىك قۇرىلعىلارى كەمەلدى، عىلىم - تەحنيكالىق تىرەگى پارمەندى، شوعىرلى، ۇنەمدى، جاسىل استىق ءونىمىن ارتتىرۋ جولىمەن ءجۇرۋ كەرەك
ءتىلشى: ارەكەت جوباسىنىڭ جاريالانۋىنىڭ استارى نە، جاڭا كەزەكتى 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارۋدىڭ جالپى تالابى نە؟
جاۋاپ: استىق حاۋىپسىزدىگى − مەملەكەتتىڭ زور ءىسى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى ەلىمىزدىڭ استىق ءونىمى ورنىقتى ارتىپ، ءۇرتىس 9 جىل ءبىر تريلليون 300 ميلليارد جىڭنان اسىپ، ادام باسىنا تۋرا كەلەتىن استىق مولشەرى 493 كيلوگرامعا جەتىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى جالپى جاقتان قامتاماسىز ەتىلدى. سونىمەن بىرگە، مىنانى دا كورە ءبىلۋىمىز كەرەك: جاراتىلىستىق بايلىق ورتاسىنىڭ تەجەمىنىڭ ونان ارى كۇشەيۋىنە بايلانىستى، تۇرعىنداردىڭ ازىق - تۇلىك تۇتىنۋ قۇرىلىمىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ استىق سۇرانىمىنىڭ ۇزدىكسىز ارتۋىنا تۇرتكى بولادى، استىق قامداۋ مەن قاجەتسىنۋدىڭ تىعىز تەپە - تەڭدىك جاعدايى ۇزاق ۋاقىت ءومىر سۇرەدى، الداعى ءبىر مەزگىلدە قازىرگى ءوندىرىس پەن قاجەتسىنۋدىڭ كەمدىگى ونان ارى كەڭەيۋى مۇمكىن، استىق ءوندىرىس قۋاتىن ونان ارى جوعارىلاتىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگىن ءونىمدى قامتاماسىزداندىرۋعا تۋرا كەلەدى.
پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ شەشىم، ورنالاستىرۋلارى بويىنشا، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل – قىستاق مينيسترلىگى باستاماشى بولىپ قاتىستى تاراۋلارمەن بىرگە ءار جاقتىڭ پىكىر، ۇسىنىسىن كەڭ كولەمدە تىڭداپ، «ارەكەت جوباسىن» زەرتتەپ جازىپ، 2030 – جىلعا بارعاندا 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرىس قۋاتىن تىڭنان ارتتىرۋدىڭ جەتەكشى يدەياسىن، نەگىزگى پرينسيبىن، باستى نىساناسىن، ءتۇيىندى مىندەتىن، كەلەلى ينجەنەرياسىن جانە قامتاماسىزداندىرۋ شارالارىن ايقىندادى، بۇل − قازىرگى جانە بۇدان بىلايعى ءبىر مەزگىلدەگى ەل ىشىندەگى استىق ءوندىرىسىن ويداعىداي يگەرۋگە جەتەكشىلىك ەتەتىن ماڭىزدى ساياساتتىق قۇجات.
جاڭا كەزەكتى 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارۋدا شي جينپيڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋدە تاباندى بولىپ، پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارىپ، استىق داقىلىن جەر جاعدايىنا قاراي تەحنيكاعا سۇيەنىپ ەگۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ەگىستىك جەر، سۋ يگىلىگى، تۇقىم، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى، حيميالىق تىڭايتقىش، ەگىس دارىلەرى، ەگىس تەحنيكاسى سياقتىلاردان باستاپ كىرىسىپ، ۇشتاسۋدى، سايكەسۋدى جانە تەحنيكادا شوعىرلى جاڭالىق اشۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. استىق ءوندىرىس قۋاتى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ۇيلەسىمدى كولەمدەگى تيجاراتتى كۇش سالا دامىتىپ، استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ كىرىسىن قامتاماسىزداندىرۋ مەحانيزمى مەن نەگىزگى ءوندىرىس رايوندارىنىڭ مۇددەسىنە تولەم بەرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، نەگىزدىك قۇرىلعىلارى كەمەلدى، عىلىم - تەحنيكالىق تىرەگى پارمەندى، شوعىرلى، ۇنەمدى، جاسىل استىق ءونىمىن ارتتىرۋ جولىمەن ءجۇرىپ، مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى نەگىزىن جان - جاقتى بەكەمدەۋ كەرەك.
ءبىرىنشى، ەل ءىشىن تياناق ەتۋدە تاباندى بولىپ، تاماق ىدىسىن مىقتى ۇستاۋ كەرەك. ءبىر ميللياردتان استام حالىقتىڭ تاماق ماسەلەسىن شەشۋدى اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋدىڭ ماڭداي الدى مىندەتى ەتىپ، شەكتى ەگىستىك جەر بايلىعىن الدىمەن استىق وندىرىسىنە جۇمساپ، ەگىستىك جەر مەن ماڭگىلىك نەگىزگى ەگىنجايلاردى قورعاۋدىڭ قىزىل سىزىعىن باتىل ساقتاپ، ەگىستىك جەردىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنان سىرت پايدالانىلۋىن باتىل تەجەپ، استىقتان باسقاعا پايدالانۋدان ءونىمدى ساقتانۋ كەرەك.
ەكىنشى، عىلىم - تەحنيكاعا سۇيەنۋدە، شوعىرلى سايكەستىرۋدە تاباندى بولۋ كەرەك. استىق ءونىمىن ارتتىرۋدىڭ ءتۇيىنىن بىرلىك ءونىمدى كەڭ كولەمدە جوعارىلاتۋعا اۋدارىپ، ەگىستىك جەر مەن تۇقىم سىندى ەكى ماڭىزدى ءتۇيىندى مىقتى يگەرىپ، ەگىنجاي سۋ يگىلىگى قۇرىلعىلارىنىڭ شارت - جاعدايىن جاقسارتىپ، كۇش - قۋاتتى تۇقىم، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارى سياقتى شەشۋشى تەحنيكالاردان قامال الۋعا شوعىرلاندىرىپ، تاماشا ەگىنجاي ءتۇزىمىن قاتار جۇرگىزۋدى، ساپالى تۇقىم مەن تاماشا ءادىستى سايكەستىرۋدى، اۋىل شارۋاشىلىق ماشينالارىنىڭ، اۋىل شارۋاشىلىق ونەرىنىڭ توعىسۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.
ءۇشىنشى، قۇرىلىمدى ساپالىلاندىرۋدا، استىقتى جاسىل ارتتىرۋدا تاباندى بولۋ كەرەك. استىقپەن قامداۋ - قاجەتسىنۋ جاعدايىن، وڭىرلىك جاراتىلىستىق بايلىق شارت - جاعدايىن جانە استىق ءوندىرىسىنىڭ نەگىزىن جان - جاقتى ويلاستىرىپ، استىق سورتى قۇرىلىمى مەن ءوندىرىس ورنالاسۋىن رەتتەپ جانە ساپالىلاندىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جاسىل دامۋىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، استىقپەن قامداۋ ساپاسىن كۇش سالا جوعارىلاتۋ كەرەك.
ءتورتىنشى، لايىقتى كولەمدە، شوعىرلى تيجارات جۇرگىزۋدە تاباندى بولۋ كەرەك. وتباسى شارۋاشىلىعىن نەگىز، جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىق تيجارات تۇلعاسىن ءتۇيىن، قوعامدانعان قىزمەت وتەۋدى تىرەك ەتكەن استىق ءوندىرىسى تيجارات جۇيەسىن ورناتىپ، الۋان ءتۇرلى فورماداعى ۇيلەسىمدى كولەمدەگى تيجاراتتى بەلسەنە دامىتىپ، ەڭبەك ونىمدىلىگىن، جەردىڭ ءونىم مولشەرىن جانە بايلىقتان پايدالانۋ مولشەرىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.
بەسىنشى، ساياساتتى كەمەلدەندىرۋدە تاباندى بولىپ، جاۋاپكەرلىكتى ناقتىلاندىرۋ كەرەك. ساياساتتىق قولداۋدى كۇشەيتىپ، باسقارۋ مەحانيزمىندە جاڭالىق اشىپ، قارجى ۇسىنىلىمىن ۇيلەسىمدى ورنالاستىرىپ، باقىلاۋدى، باعالاۋدى كۇشەيتىپ، نەگىزگى ءوندىرىس رايونىنىڭ، نەگىزگى ساتۋ رايونىنىڭ، ءوندىرۋ مەن ساتۋى تەپە - تەڭ رايوننىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى جاۋاپكەرلىگىن ناقتىلاندىرىپ، استىق جاۋاپكەرلىگىن بىرگە ارقالاۋ كەرەك.
ازىقتىق استىقتى بەكەمدەپ، جوعارىلاتىپ، جۇگەرى، سويا بۇرشاقتان قامال الىپ، كارتوپ تەكتەس قارا استىققا تەڭ ءمان بەرۋ كەرەك
ءتىلشى: جاڭا كەزەكتى 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ ارەكەتىن اتقارۋدا قانداي باستى نىسانالار بار؟ سورتقا ءبولىپ ءونىمدى ارتتىرۋ مىندەتى مەن وڭىرگە ءبولىپ ءونىمدى ارتتىرۋ ورنالاستىرۋىن قالاي تياناقتاندىرۋ كەرەك؟
جاۋاپ: «ارەكەت جوباسىندا» مىنالار ايقىن ورتاعا قويىلدى: 2030 – جىلعا بارعاندا استىق ءوندىرۋ قۋاتى تىڭنان 100 ميلليارد جىڭنان استام ارتىپ، بۇكىل ەل بويىنشا استىقتىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتى اناعۇرلىم كۇشەيتىلەدى؛ ەگىستىك جەردى قاتاڭ قورعاۋ نەگىزىندە استىق ەگىلەتىن جەر كولەمى ءبىر ميلليارد 750 ميلليون مۋ اينالاسىندا، استىق ەگىلەتىن جەر كولەمى ءبىر ميلليارد 450 ميلليون مۋ اينالاسىندا، استىقتىڭ بىرلىك ءونىم ورەسى مۋ باسىنا 420 كيلوگرام اينالاسىندا بولادى.
سورت قۇرىلىمى جاعىندا، بۇدان بىلايعى ءبىر مەزگىلدەگى تۇرلىشە استىق سورتتارىنىڭ تۇتىنۋ قاجەتىنىڭ وزگەرىس بەتالىسىن جان - جاقتى ويلاستىرىپ، «ارەكەت جوباسىندا» ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋدىڭ ءتۇيىنى جۇگەرى مەن سويا بۇرشاققا قويىلىپ، ”ازىقتىق استىقتى بەكەمدەۋ، جوعارىلاتۋ، جۇگەرى مەن سويا بۇرشاققا كۇش سالۋ، كارتوپ تەكتەس قارا استىققا تەڭ ءمان بەرۋ“ وي جەلىسى اتقارىلىپ، كۇرىش، ءبيدايدىڭ ءتۇيىنى ساپانى جوعارىلاتۋعا، قۇرىلىمدى ساپالىلاندىرۋعا، جۇگەرىنىڭ ءتۇيىنى شوعىرلى تۇلعالاندىرۋعا، بىرلىك ونىمگە كۇش سالۋعا ويىستىرىلادى. سويا بۇرشاقتىڭ ءتۇيىنى كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، كومەسكى كۇشتەردى اشىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي كارتوپ، قارا استىق، قارا بۇرشاق سياقتى سورتتاردى دامىتىپ، بازار قاجەتىنە قاراي ءونىمدى ساپالىلاندىرىپ، قامداۋدى ورنىقتىرۋعا ويىستىرىلادى.
وڭىرلىك ورنالاستىرۋ جاعىندا، باستىسى، استىق ءوندىرىسىنىڭ قازىرگى جاعدايى مەن بولاشاقتاعى ءونىمدى ارتتىرۋ كومەسكى كۇشىنە نەگىزدەلىپ، ابزال ءوندىرىس رايوندارىن بەكەمدەپ جانە جوعارىلاتىپ، باسقا رايونداردىڭ كومەسكى كۇشىن اشىپ، استىق ءوندىرىسى جاعدايىن رەتتەۋ، ساپالىلاندىرۋ كەرەك. سونىمەن بىرگە، بۇكىل ەل بويىنشا استىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋداعى 720 ءتۇيىندى اۋدان ورنالاستىرىلىپ، ءتۇيىندى استىق تۇرلەرى مەن ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋ مىندەتىنىڭ ءونىمدى تياناقتانۋىنا جەتەكشىلىك ەتىلدى.
اۋىل شارۋاشىلىعىندا سۋ ۇنەمدەۋ، سۋمەن قامداۋ سياقتى 9 ءتۇرلى تىرەكتىك كەلەلى ينجەنەريا جوبالاندى جانە ورنالاستىرىلدى
ءتىلشى: قازىر جانە بۇدان بىلايعى ءبىر مەزگىلدە ەلىمىزدىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتىن جوعارىلاتۋدا ءالى دە كوپتەگەن ولقىلىق جانە ءالسىز بۋىندار ءومىر ءسۇرىپ وتىر، نەگىزدىك قۇرىلعىلار شارت - جاعدايىن جاقسارتىپ، زاتتىق جابدىق ورەسىن جوعارىلاتۋ كەرەك. بۇل جونىندە كەلەسى قادامدا قانداي قىزمەتتەر ويلاستىرىلادى؟
جاۋاپ: «ارەكەت جوباسى» استىق ءوندىرىسىنىڭ شەشۋشى سالاسى مەن ءالسىز بۋىندارىن ارقاۋ ەتىپ، سۋ يگىلىگى قۇرىلعىلارى مەن جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، تۇقىم كاسىبىندە جاڭالىق جاراتۋ مەن ساپالى تۇقىم سۇرىپتاپ جەتىلدىرۋدى، جالپىلاستىرۋدى كۇشەيتۋ، ءونىمدى ارتتىرۋدىڭ كەلەلى تەحنيكالارىن شوعىرلى سايكەستى جالپىلاستىرۋ، اپاتتان ساقتانۋ، اپات زيانىن ازايتۋ جانە ماشينامەن ورۋدىڭ زيانىن ازايتۋ سياقتى ءونىمدى ارتتىرۋ جولدارىنا نەگىزدەلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا سۋ ۇنەمدەۋ، سۋمەن قامداۋ، جوعارى ولشەمدى ەگىس اتىزى قۇرىلىسى، تۇقىم شارۋاشىلىعىن گۇلدەندىرۋ، استىقتىڭ بىرلىك ءونىمىن جوعارىلاتۋ، استىقتى جاسىل ءوندىرۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن ماشينالاندىرۋدى جوعارىلاتۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىندا اپاتتان ساقتانۋ، اپات زيانىن ازايتۋ، سورتاڭ جەرلەردەن جان - جاقتى پايدالانۋ، استىق مانەرلەۋ، قامبادا ساقتاۋ، زات اينالىمى قۋاتى قۇرىلىسى سياقتى 9 ءتۇرلى تىرەكتىك كەلەلى ينجەنەريا جوبالاندى جانە ورنالاستىرىلدى. ناقتى اتقارۋ بارىسىندا ورتالىق پەن جەرگىلىكتى ورىندار، ۇكىمەتتەر جانە قوعام سياقتى ءار جاقتاعى كۇشتەردى جۇمىلدىرىپ، كوپ ارنامەن قارجى توپتاپ، قۇرىلىس ۋاقىتىن ۇيلەسىمدى ورنالاستىرىپ، كەلەلى ينجەنەريالىق قۇرىلىستاردى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، نىسان رايونىنداعى ەگىنجاي سۋ يگىلىگى سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعى شارت - جاعدايىن ءونىمدى جاقسارتىپ، تۇقىم شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋداعى ولقىلىقتاردى، ءالسىز بۋىنداردى جەدەل تولىقتاپ، استىقتىڭ جالپىلىق ءوندىرىس قۋاتىن شىنايى جوعارىلاتۋ كەرەك.
تىڭنان 100 ميلليارد جىڭ استىق ءوندىرۋ قۋاتىن ارتتىرۋ نىساناسىنىڭ تياناقتانۋىنا كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، «ارەكەت جوباسىندا» 6 جاقتاعى قامتاماسىزداندىرۋ شاراسى مەن سۇيەمەلدەۋ ساياساتى ورنالاستىرىلدى. ءبىرىنشى، پارتيانىڭ جاپپاي باسشىلىعى مەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ورتالىقتانعان ءبىر تۇتاس باسشىلىعىن كۇشەيتۋدە تاباندى بولىپ، جەرگىلىكتى ءار دارەجەلى پارتكومدار مەن ۇكىمەتتەردىڭ جاۋاپكەرلىگىن ناقتىلاندىرىپ، ەگىستىك جەردى قورعاۋ مەن استىق حاۋىپسىزدىگىنە پارتيا مەن ۇكىمەت بىردەي جاۋاپتى بولۋدى تياناقتاندىرۋ كەرەك. ەكىنشى، كوپ ارنامەن قارجى توپتاپ، استىق وندىرىسىنە قوسىلىمدى قامتاماسىزداندىرۋدى كۇشەيتىپ، ءار جاقتاعى كۇشتەردى ءونىمدى جۇمىلدىرىپ، استىق ءوندىرىس قۋاتىنىڭ جوعارىلاۋىنا تىرەك بولاتىن شوعىرلانۋ اسەرىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. ءۇشىنشى، استىق ەگەتىن شارۋالاردىڭ كىرىسىن قامتاماسىزداندىرۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، استىق وندىرەتىن نەگىزگى رايونداردىڭ مۇددەسىنە تولەم بەرۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرىپ، شارۋالاردىڭ استىق ەگۋ جانە استىق وندىرەتىن نەگىزگى رايونداردىڭ استىقتى يگەرۋ بەلسەندىلىگىن جوعارىلاتۋ كەرەك. ءتورتىنشى، فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ استىق وندىرىسىنە بەرىلەتىن قاتىستى قارىزدى كوبەيتۋىنە دەم بەرىپ، فينانستىق قولداۋ ساياساتىندا جاڭالىق جاراتۋ كەرەك. بەسىنشى، استىق ءوندىرىسىنىڭ ۇيلەسىمدى كولەمدەگى تيجاراتىن ىلگەرىلەتىپ، جاڭاشا اۋىل شارۋاشىلىق تيجارات تۇلعالارىن كۇش سالا جەتىلدىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قوعامدانعان قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ كەرەك. التىنشى، وسى زامانعى استىق اينالىمى جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، استىق زاپاسىن رەتتەۋ - مەڭگەرۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، استىق بازارىن رەتتەۋ - مەڭگەرۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
