بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

حالىقتىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىنداعى جاڭا تىلەگىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرايىق (جاڭا يدەيا جاڭا داۋىردەگى رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋعا جەتەكشىلىك ەتەدى)

− مادەنيەت ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋدان جاڭا داۋىردەگى رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋعا كوز جىبەرگەندە

«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى ۋاڭ جين

2024.07.18 16:19     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

مادەنيەت − جۇرت تىلەگىن ۇيىستىراتىن رۋحاني دانەكەر ءارى حالىق تۇرمىسىنىڭ ىرىس - قۇتىن ارتتىراتىن شەشۋشى فاكتور.

باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليستىك مادەنيەت يدەياسىن دايەكتىلەندىرىپ، مادەنيەت ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، مادەنيەتتە جاڭالىق اشۋدىڭ، جاسامپازدىق جاراتۋدىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتىپ، مادەنيەتتىڭ جۇمساق كۇشىن بارىنشا جوعارىلاتۋ كەرەك“. ”جوعارى ساپالى مادەنيەتپەن قامداۋ ارقىلى ادامداردىڭ مادەنيەت تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن كۇشەيتۋ كەرەك“.

بۇگىنگى جۇڭگودا مادەنيەت رەفورماسىنىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن جالپى حالىق اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم ءادىل يگىلىكتەندى. وتانىمىزدىڭ بايتاق الابىندا ۇيرەنۋگە قۇشتار بولۋ اۋانى كۇشەيدى؛ جەر - جەردەگى مۇراجايلار، مادەنيەت سارايلارى، مادەنيەت جۇرتتارى سياقتىلار دۋمانعا بولەنىپ، ”مادەنيەت ساياحاتى“ جۇرتتىڭ القاۋىنا بولەندى؛ ءار ءتۇرلى ەرەكشەلىككە يە مادەنيەتتەن حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ قيمىلدارى جۇرتقا الۋان ءتۇستى مادەنيەت سالتاناتىن سيلادى... اناعۇرلىم باي مادەنيەت قيمىلدارى، جوعارى ساپالى مادەنيەت ۇسىنىلىمى ادامداردىڭ مادەنيەت تابىس سەزىمىن، باقىت سەزىمىن ۇزدىكسىز كۇشەيتتى.

وسى زامانعى الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋ جۇيەسى جەدەل قالىپتاستى

2012 - جىلى جىجياڭ ولكەسىندەگى تۇڭعىش اۋىل - قىستاق مادەنيەت زالى حاڭجوۋ قالاسى لين - ان رايونى شاڭتيان قىستاعىندا سالىندى. 2013 - جىلى جىجياڭ ولكەسى اۋىل - قىستاق مادەنيەت زالى قۇرىلىسىن باستادى. 2023 - جىلى 20 مىڭعا جۋىق اۋىل - قىستاق مادەنيەت زالى بايتاق دالاعا تارالدى. ۇيرەنۋ اۋانى كۇشەيىپ، ۇساق – تۇيەك جاڭجال ازايدى. بۇقارا بۇعان ريزاشىلىق ءبىلدىردى.

ءبىر ولكەنىڭ مادەنيەت قۇرىلعى قۇرىلىسىنىڭ ”قارقىن كەستەسى“ الەۋمەتتىك مادەنيەت قىزمەت وتەۋىنىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتقاندىعىن ايگىلەدى.

”الەۋمەتتىك مادەنيەتتىك قىزمەت وتەۋدىڭ ولشەمدەنۋىن، بىركەلكىلەنۋىن ىلگەرىلەتىپ، ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتۋگە، قوعام ات سالىسۋعا، ماڭىزدى ءتۇيىندى تومەنگە ويىستىرۋعا، بىرگە قۇرىپ، بىرگە يگىلىكتەنۋگە تاباندى بولىپ، الەۋمەتتىك مادەنيەتتىك قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، نەگىزگى الەۋمەتتىك مادەنيەت قىزمەت وتەۋىنىڭ قامتىمى مەن جارامدىلىعىن جوعارىلاتۋ كەرەك“. حالىقتىڭ رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىنداعى جاڭا تىلەگىن اناعۇرلىم ويداعىداي قاناعاتتاندىرۋدى باس شۋجي شي جينپيڭ ەسىنەن شىعارمادى.

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى قالا مەن اۋىلدى قامتىعان، قولايلى، جوعارى ءونىمدى، نەگىزدى قامتاماسىز ەتەتىن، ادىلدىكتى جەبەيتىن وسى زامانعى الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋ جۇيەسى جەدەل قالىپتاسىپ، مەملەكەتتىڭ مادەنيەت ستراتەگياسى ىشكەرىلەي اتقارىلدى. بارلىق الەۋمەتتىك كىتاپحانا، مادەنيەت سارايى، اسەمونەر سارايى، امبەباپ مادەنيەت پۋنكتى جانە %90 تەن استام مۇراجاي اقىسىز اشىلدى؛ شارۋالار كىتاپ ءۇيى، الەۋمەتتىك اۋماقتىڭ كىتاپ ءۇيى، مادەنيەت دەڭى سياقتىلار مادەنيەت ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋدىڭ ”ەڭ سوڭعى ءبىر شاقىرىمىن“ اشتى؛ مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك مادەنيەت بۇلتتىق تۇعىرى، سيفرلى كىتاپحانا، ”بۇلتتىق جۇيەدەگى مۇراجاي“ سياقتىلار قالا، اۋىلدارداعى بۇقارانى مادەنيەت كوركەمدىگىنەن بىرگە يگىلىكتەندىردى... قالىڭ بۇقارا اناعۇرلىم تولىق، اناعۇرلىم باي، اناعۇرلىم جوعارى ساپالى رۋحاني مادەنيەت تۇرمىسىنان يگىلىكتەندى.

”قامداۋ مەن قاجەتسىنۋدى ۇشتاستىرۋ مەحانيزمى“، ”تاپسىرىستىق قىزمەت وتەۋ“ − جەر - جەردىڭ الەۋمەتتىك مادەنيەتكە قىزمەت وتەۋدە جاڭالىق اشۋ شاراسىنداعى ءتۇيىندى ءسوز.

ءبىر كارتوچكا قانشالىق بەلەت كىرىسىن ەنگىزۋگە تۇرتكى بولادى؟

تيانجيننىڭ ”مادەنيەت جاعىندا تيىمدىلىك جاساۋ كارتوچكاسى“ بۇعان بىلاي جاۋاپ بەردى: 9 جىلدا 465 ميلليون يۋان بولادى.

”100 يۋاندىق كارتوچكا بىتىرسە، ۇكىمەت 400 يۋان قوسىمشا قاراجات بەرەدى. وسى كارتوچكانى العان سوڭ، كونسەرت بولسا ۇناتىپ كورەتىن بولدىق!“ دەدى تيانجيندەگى ”مادەنيەت جاعىندا تيىمدىلىك جاساۋ كارتوچكاسىن“ العاش العان شىڭ رۇنزى. 2015 – جىلى تيانجين تۇڭعىش رەت ”مادەنيەت جاعىندا تيىمدىلىك جاساۋ كارتوچكاسىن“ شىعاردى، ءتىپتى دە ءتيىمدى بەلەت باعاسى كورەرمەندەردى ءتىپتى دە كوپ تالعامعا يە ەتتى.

”ىرگەدەگى مادەني تۇرمىسىمىز مولىعىپ كەلەدى“، بۇل − بۇقارانىڭ ەڭ كوپ اڭىس ەتكەن باعاسى.

ءبىر يۋانمەن قانداي مادەنيەت كەشىرمەسىنە يە بولۋعا بولادى؟

شانشي ولكەسىنىڭ ۋەينان قالاسىندا ءبىر يۋان اقشامەن چينچياڭ ويىنىن تاماشالاۋعا بولادى. 2007 - جىلدان بەرى ۋەينان قالاسى ”ۇكىمەت سۇيەمەلدەۋ، كاسىپورىن سايكەستىرۋ، تەاتر ۇيىرمەسى قىزمەت وتەۋ، بۇقارا يگىلىككە كەنەلۋ“ سىندى اينالىم مەحانيزمى ارقىلى ”ءبىر يۋاندىق تەاترحانا“ مادەنيەت ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزۋ قيمىلىن ۇزدىكسىز ورىستەتتى. تەاتر ۇيىرمەسى مەن كورەرمەندەردىڭ قىزعىندىلىعى ”قوس باعىتتا ءجۇردى“، بىلىكتى تەاتر اۋەسكەرلەرى تانىمالدىققا يە بولدى.

ءبىر تۇيدەك ”بۇلت“ قانداي مادەنيەت بايلىعىن ارقالاي الادى؟

مەملەكەتتىك كىتاپحانا قاتىستى قۇرىلىمدارمەن سەلبەسىپ، «ماڭگىلىك شاتتىق سالتاناتى» تۇنىق كەسكىن ساندى مالىمەت قويماسىن، «مەملەكەتتىك باعالى بايىرعى شىعارمالار تىزىمدىگى» ءبىلىم قامباسىن اشتى؛ گۋگۇڭ مۇراجايى گۋگۇڭ «سيفرلى مادەني ەسكەرتكىش قامباسىن» شىعاردى، مادەني ەسكەرتكىشتەردىڭ جالپى سانى 100 مىڭنان استى... جەلى ءىشى - سىرتى ءبىر تۇلعالانىپ، جەلىدە جۇمىس باسىندا ءوزارا ۇشتاستىرىپ، سيفرلاندىرۋ جوعارى ساپالى الەۋمەتتىك مادەنيەت قىزمەت وتەۋىمەن قامداۋعا تىرەك بولدى.

...

الۋان ءتۇستى جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ جالپى كورىنىس كارتاسى باياۋ اشىلدى.

سارا تۋىندىلار ارقىلى حالىققا ۇلەس قوسۋعا تاباندى بولدى

ىشكى موڭعۇل اۆتونوميالى رايونىنىڭ ەڭ باتىسى اراسان ايماعى. ءشول دالادا كەشكى شاپاق شىعىپ، مالشىلار قورالانا وتىردى، ارتيستەر بۇرالا بيگە باستى، اتباس سكريپكادا مۋزىكا اۋەنى شارىقتادى. اراسان ايماعىنداعى ۇلانمۇچۇر اترەتىنىڭ مۇشەسى بۇريدتىڭ ءبىر قارت مالشى وزدەرىن كورگەندە ايتقان ”سەندەر كەلىپ، قۋاڭ جايىلىمدا جاڭبىر جاۋعانداي اسەر الدىق“ دەگەن ءسوزى كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەسىندە ەكەن.

سول كۇننەن باستاپ ساحارانى ساحنا، تۇرمىستى ارقاۋ ەتكەن ۇلانمۇچۇر اترەتى كۇن نۇرىنا شومىپ، جاقسى تۋىندىلاردى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ جانىنا جەتكىزدى.

مادەنيەت بەينە سۋ سياقتى، ءۇن - ءتۇنسىز سىڭەدى.

باس شۋجي شي جينپيڭ: ”حالىققا سارا تۋىندى ۇسىنۋعا تاباندى بولۋ كەرەك“ دەپ باسا دارىپتەدى.

2 مينۋتتا 5 مايدان قويىلىم بەلەتى تۇگەلدەي ساتىلىپ بولدى، بەيجيڭ حالىق كوركەمونەر تەاترىنىڭ كلاسسيكالىق دراماسى «شايحانانىڭ» باۋراعىشتىعى سولعىندامادى. ارتيست پۋ سۇنشين ەسكە الىپ بىلاي دەدى: 1992 - جىلى اعا بۋىن كوركەمونەرشىلەر «شايحانانى» ويناعاندا مەن بۇقارالىق ارتيست ەدىم. ونىڭ قاراۋىنشا، كەيبىر نارسەلەر باستان - اياق وزگەرمەگەن، ”ساحنادا ويىن قويعاندا كورەرمەندەرمەن ديدارلاسۋ كەرەك، ارتيستەردىڭ جىگەرىندە تيتتەي دە سالعىرتتىق بولماۋى كەرەك“.

”حالىقتىڭ ريزا بولۋ - بولماۋىن كوركەمونەردى سىننان وتكىزۋدىڭ ەڭ جوعارى ولشەمى ەتۋ“، ”بەلسەندى ادەبيەت - كوركەمونەر ارقىلى حالىقتى جىرلاۋ“ كەرەك.

جاڭا داۋىردە ءبىر ميلليارد 400 ميلليوننان استام جۇڭگو حالقى قۇلاشىن كەڭ جايعان جاندى تەاتر قويىپ، سان قيلى تۇرمىس جاعدايىن قالىپتاستىردى.

حالىققا تامىر تارتىپ، ادەبيەت - كوركەمونەردىڭ قاينار بۇلاعىن تۇتاستىردى.

ادەبيەت - كوركەمونەر كونسەرتى «ۇلى ساپار» ءداۋىردىڭ كۇشتى ءۇنىن شارىقتاتتى، تەلەفيلم «وتان سۇيىسپەنشىلىگى» كورۋ ورلەۋىن قوزعادى، كينو فيلم «چاڭجين كولى» ەلىمىز كينولارىنىڭ بەلەت كىرىسى رەكوردىن جاڭالادى، ءبي تەاترى «ماڭگى وشپەيتىن ەلەكتر تولقىنى» حالىقتىڭ رۋحاني كۇشىن ارتتىردى... قالىڭ ادەبيەت - كوركەمونەر قىزمەتكەرلەرى ۇستىرتكە بارىپ، بيىك شىڭعا شىعىپ، بۇقارامەن ەتەنە، جۇرت قىزىعاتىن، وشپەيتىن ءبىر توپ سارا تۋىندى جاراتتى.

ومىرگە ىشكەرىلەي ارالاسىپ، ادەبيەت - كوركەمونەردىڭ الۋان گۇلدەرىن حالىق ءۇشىن شەشەك اتتىردى.

ءار جىلى اۋىل - قىستاققا بارىپ 100 نەشە مايدان ويىن قويدى، حاينان ولكەسى ديڭ - ان اۋدانى چيۇڭجۇي تەاتر ۇيىرمەسى نەگىزگى ساتىعا قىزمەت وتەۋ بارىسىندا چيۇڭجۇي تەاترى سىندى 400 جىلعا جۋىق تاريحقا يە كوركەمونەردى جالعاستىردى. 6 -، 7 - ايلاردا ويىن قويعاندا، ارتيستەر ۇنەمى ىستىق ءوتىپ، باسى اينالىپ جىعىلىپ قالادى، ويىن قويۋعا ىقپال جەتكىزبەۋ ءۇشىن، ارتيستەر ارتقى ساحنادا قىسقا دەمالعاننان كەيىن، تىستەرىن تىسىنە باسىپ تەاتردى ورىندايدى. ولار: ”قازىر اۋىل - قىستاققا بارىپ كونسەرت قويۋدا، جاس كورەرمەندەر بىرتىندەپ كوبەيىپ كەلەدى“ دەپ قۋاندى.

اماليات مادەنيەت سارا تۋىندىلارىنىڭ ساپالى بولعاندا بازارلى بولاتىندىعىن دالەلدەدى. قازىر ەلىمىز كىتاپ، تەلە فيلم، كارتون فيلم سياقتى سالالارداعى ءىرى ءوندىرىس ەلىنە اينالدى، سيفرلى مادەنيەت كاسىبى تۇتىنۋدىڭ كومەسكى كۇشىنە دەم بەرەتىن ”جاڭا قوزعالتقىشقا“ اينالدى، كينو بازارىنىڭ كولەمى ۇزدىكسىز تىڭ ورەگە كوتەرىلدى.

ءتۇزىلىس، مەحانيزم رەفورماسى مادەنيەتتىڭ جاسامپازدىق قۋاتىن تاسقىنداتتى.

«مادەنيەت ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدى اتقارۋ جوباسى» − ورتالىقتىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋگە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسى قاراپ ماقۇلداعان تۇڭعىش ارناۋلى گرۋپپانىڭ رەفورما جوباسى بولىپ، مادەنيەت رەفورماسىن دامىتۋ جونىندە جوبا - جوسپار جاسالدى؛ «جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جالعاستىرۋ، دامىتۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ جونىندەگى پىكىردە» تۇڭعىش رەت ورتالىقتىڭ قۇجاتى فورماسىمەن مادەنيەتتى جالعاستىرۋ، دامىتۋ جونىندە ورنالاستىرۋ جاسالىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن تۇرلەندىرۋ، جاسامپازدىقپەن دامىتۋ ىلگەرىلەتىلدى. «جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ سوتسياليستىك ادەبيەت - كوركەمونەردى گۇلدەندىرۋ، دامىتۋ جونىندەگى پىكىرى»، «مەملەكەت مەنشىگىندەگى ادەبيەت - كوركەمونەر تەاتر ۇيىرمەلەرى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جونىندەگى اتقارۋ پىكىرى» سياقتىلار شىعارىلىپ، دارىندىلار سارا تۋىندىلار جاراتۋعا شابىتتاندىرىلدى.

”مەيلى نەنى وزگەرتسەك تە، قالاي وزگەرتسەك تە، بەتالىستى وزگەرتۋگە، شەپتەن ايرىلۋعا بولمايدى“.

ادامزاتتىڭ ەڭ وزىق جاقتارىنا، ادامزاتتىڭ رۋحاني دۇنيەسىنىڭ ەڭ تەرەڭ قاتپارىنا ىزدەنىس جاساعاندا، مادەنيەت ارقىلى حالىققا تيىمدىلىك جاساۋدىڭ شەگى بولمايدى، رەفورمانى تەرەڭدەتۋدىڭ شەگى بولمايدى.

بۇكىل ۇلتتىڭ مادەنيەتتە جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق جاراتۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن تولىق تاسقىنداتتى

”جۇڭگوشا سوتسياليستىك مادەنيەتتى دامىتۋ جولىنا تاباندى بولىپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن كادەگە جاراتۋدى، جاسامپازدىقپەن دامىتۋدى ىلگەرىلەتىپ، توڭكەرىستىك مادەنيەتكە مۇراگەرلىك ەتىپ، سوتسياليستىك وزىق مادەنيەتتى دامىتىپ، جالپى ۇلتتىڭ مادەنيەتتە جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق جاراتۋ ومىرشەڭدىگىن تاسقىنداتىپ، مادەنيەتتە قۋاتتى سوتسياليستىك ەل قۇرۋ كەرەك“.

پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى جەر - جەر، تاراۋلار جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن تۇرلەندىرۋدى، جاسامپازدىقپەن دامىتۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، وسىزامانداندىرۋ جولىندا گۋمانيتارلىق نەگىزدى بەكەمدەپ، گۋمانيتارلىق پەن ەكونوميكانىڭ ءتيىمدى ىقپالداستىعى بارىسىندا جوعارى ساپالى دامۋعا ۇزدىكسىز قادام تاستاپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋ قۇرىلىسىن، ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ۇلى ءىسىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋگە قۇدىرەتتى رۋحاني قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.

بۇقارانى نەگىزگى رولعا شىعارىپ، رەفورمانىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتتى –

”رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ، ورنىقتىلىقتىڭ قاتىناسىن دۇرىس شەشىپ، پارتيانىڭ باسشىلىعى مەن حالىقتىڭ جاسامپازدىق رۋحىنا قۇرمەت ەتۋدى ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولۋ كەرەك“.

گۇيجوۋ ولكەسى چياندۇڭنان قالاسى تايجياڭ قىستاعىنداعى ”قىستاق BA“، رۇڭجياڭ قىستاعىنداعى ” قىستاق تاڭداۋلىلارى“ قيمىلىندا بۇقارا نەگىزگى جاسامپازدىق يەسى، بۇقارا باس كەيىپكەر، بۇقارا نەگىزگى تانىستىرۋشى بولدى. قىستاق دارەجەلى جارىستىڭ ”دۋمانى“ بۇقارانىڭ كوكەيىنە ۇيالادى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قىزىقتى قيمىلدارى اۋىل - قىستاقتى جاپپاي گۇلدەندىرۋدىڭ جاڭا جارىس جولىن اشتى.

ۇلان - بايتاق تاۋلى اۋىلدىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى تاسقىندادى. ”سىجي قىستاعى كەشى“، الاڭ ءبيى ويىنى، ”كوپشىلىك ءان ايتۋ“ سياقتى بۇقارالىق مادەنيەت قيمىلدارى دابىرالى ءجۇرىلىپ، بۇقارالىق ادەبيەت - كوركەمونەر ۇجىمىنىڭ قۇرىلىسى ۇزدىكسىز كۇشەيىپ، ”شاعىن دا كوركەم“ كونسەرت جاڭا كەڭىستىگى اناعۇرلىم كوپ مادەنيەت تاڭداۋىمەن قامدالدى.

مادەنيەتتىڭ كومەسكى قۋاتىن تاسقىنداتىپ، مادەنيەتپەن الىس ارالىقتى توعىستىردى −

”جاراتىلىستىق كورىنىس پەن گۋمانيتارلىق سالت - سانانى ساياحات كاسىبىنىڭ باياندى باۋراعىشتىعىنا اينالدىرۋ كەرەك“.

2018 - جىلى مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگى جاڭادان قۇرىلىپ، مادەنيەت ىستەرىن، مادەنيەت كاسىبىن دامىتۋ جانە ساياحات بايلىعىن اشۋ ءبىر تۇتاس جوسپارلاندى. مادەنيەت مازمۇنىنا باي ساياحات جاڭا كاسىبى جەدەل دامىدى.

ءبىر تەاتر سەبەبىنەن ءبىر قالاعا بارادى. ۋ - ي تاۋىنىڭ باۋرايىندا «اسەرلى قىزىل شاپان» كونسەرتى قويىلىپ، قايىقتا سەيىلدەپ، شاي ءيىسى مۇرىندى جارادى. ليشان تاۋىنىڭ ەتەگىندە «كەك جىرى» سان مىڭداعان وتباسىنىڭ ءان ايتىپ، ءبي بيلەگەن كەلبەتىن ايگىلەدى... جۋىق جىلداردان بەرى ساياحات ويىندارى جەر - جەردىڭ ”جاڭا تانىسقىسىنا“ اينالىپ، ساياحات ادامداردىڭ جۇڭحۋا مادەنيەتىن سەزىنۋ، مادەنيەت سەنىمىن كۇشەيتۋ بارىسىنا اينالدى.

دۇرىس جولدان تايماي، جاڭالىق اشۋعا تاباندى بولىپ، تاريحتىڭ تامىرىن جالعاستىردى –

”تۋراشىلدىقتان جازباعاندا عانا وزىمىزدەن، بەتالىستان جازباۋعا بولادى، جاڭالىق اشقاندا عانا ءداۋىردى يگەرۋگە، داۋىرگە جەتەكشىلىك ەتۋگە بولادى“.

”دۇنحۋاڭنىڭ سيفرلى كورمە سارايىنا “ كىرسەڭىز، ۆيرتۋالدى رەال جابدىق تاقساڭىز، 1400 جىلدىڭ الدىنداعى قابىرعا سۋرەتتەر الەمى ءدال ەرتە كەزدەگىدەي كورىنەدى. سيفرلى تەحنيكانىڭ جەبەۋىندە گۇلدەنىپ – كوركەيگەن دۇنحۋاڭنىڭ وقىپ تاۋىسقىسىز اڭگىمەلەرىن وقىپ، كوزگە شالىنباس ۇساق - تۇيەك ىستەرىن اڭعارا الاسىز.

كوپتەگەن جۇڭگولىقتار تاريحي قاينار بارىسىندا مادەنيەت مەكەنىنىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن كورىپ، ءداۋىر تىنىسىندا مادەنيەت سەنىمىن بەكەمدەدى. جالپى تۇلعالىق قورعاۋ، جاندى مۇراگەرلىك ەتۋ مادەنيەت مۇرالارىن قازىرگى تۇرمىسقا ەنگىزدى؛ بەس ءىرى مەملەكەتتىك مادەنيەت باقشاسىن قۇرىپ، ”زاتتى، ادامدى كورۋ“ بارىسىندا جۇڭحۋا وركەنيەتىن ءتۇسىندى؛ جاڭا تەحنيكا، جاڭا ءتاسىل، جاڭا ۇستانىم جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ جالىندى ومىرشەڭدىك كۇشىن تاسقىنداتۋعا دەم بەردى. جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ تامىرى تەرەڭدە جاتىر، جۇڭحۋا مادەنيەتىنە قۇرمەت ەتەتىن جانە ونى قىزۋ سۇيەتىن قوعامدىق اۋقىم بارعان سايىن كۇشەيدى.

جاڭا ءداۋىر، جاڭا جورىقتا شي جينپيڭ مادەنيەت يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىندە، حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولىپ، العان بەتىنەن قايتپايتىن كۇرەسكەرلىك بەينەمەن جاڭا مادەنيەت بورىشىن اناعۇرلىم ويداعىداي ارقالاعاندا، ءسوز جوق، امالياتتىق جاسامپازدىق بارىسىندا مادەنيەت جاسامپازدىعىن جۇرگىزىپ، تاريحتىڭ العا باسۋى بارىسىندا مادەنيەتتىڭ العا باسۋىن جۇزەگە اسىرا الامىز.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى

جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى