دەربەس جوبالاۋ، جاساۋ، جاساۋ جانە جۇرگىزۋ قۋاتىن قالىپتاستىردى

باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”يادرو ونەركاسىبى − جوعارى عىلىم - تەحنيكالىق ستراتەگيالىق كاسىپ سالاسى، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنىڭ ماڭىزدى ىرگە تاسى“، ”يادرو ەلەكترىن بەلسەندى، حاۋىپسىز، ءتارتىپتى دامىتىپ، يادرو ەلەكتر ستانسياسىنىڭ ورنالاسۋى مەن اشىلۋ ۋاقىت ءتارتىبىن ۇيلەسىمدى بەلگىلەۋ كەرەك“.

شاندۇڭنىڭ رۇڭچىڭ شىداۋ شىعاناعىندا مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكانىڭ كەلەلى ارناۋلى بوگەنايلىق جەتىستىگى − حۋانىڭ شىداۋ شىعاناعى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىنان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى ورنىقتى جۇمىس جۇرگىزىپ، وسى ارادان تولاسسىز شىعارىلعان ەلەكتر ەنەرگياسى مەن جىلۋ ەنەرگياسى ءتۇرلى ەنەرگيا قاجەتىن قاناعاتتاندىردى.

2012 - جىلى 12 - ايدا ءبىرىنشى كۇبىدەگى بەتوندى قۇيۋدان 2023 - جىلى 12 - ايدا ساۋدا تاسىمالى وندىرىسكە قوسىلعانعا دەيىن، يەن قايراڭنان دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش ساۋدا اينالىمىنا تۇسكەن 4 - بۋىن يادرو ەلەكتر ستانسياسىنا دەيىن، حۋانىڭ شىداۋ شىعاناعى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىنان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىنىڭ سالىنىپ ىسكە قوسىلۋى ەلىمىزدىڭ 4 - بۋىن يادرو ەلەكتر تەحنيكاسىن زەرتتەۋ - اشۋ جانە قولدانۋ سالاسىندا حالىقارالىق وزىق دەڭگەيگە جەتكەندىگىن ايگىلەدى.

جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىندا تاجىريبە قازانىنان ساۋداعا تۇسكەن قازانعا قاراي بۇرىلىس جاساۋدى ىلگەرىلەتتى

وتكەن عاسىردىڭ 80 - جىلدارىندا جۇڭگو عىلىم اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى ۋاڭ داجۇڭنىڭ باستاۋىندا چيڭحۋا داشۋەسىنىڭ قاتىستى عىلمي زەرتتەۋ ورىندارى وزىق يادرو ەنەرگياسى تەحنيكاسىن زەرتتەپ اشۋدى ورىستەتتى. 1986 - جىلى مەملەكەتتىڭ 863 جوسپارى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىن ەلىمىز دامىتاتىن وزىق رەاكسيا قازانىنىڭ ءبىرى ەتىپ بەلگىلەدى. مەملەكەتتىڭ 863 جوسپارىنىڭ قولداۋىندا، چيڭحۋا داشۋەسى ىلگەرىندى - كەيىندى شار ءتارىزدى جانار زات بولشەكتەرى، توسەك قۇرىلعىلى قيىرشىق تاس اعىنىنىڭ ەرەكشەلىگى سياقتى كوپ ءتۇرلى شەشۋشى تەحنيكادا قامال الدى ءارى 2000 - جىلى 10 مەگاۆاتتىق جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ تاجىريبە قازانىن جاسادى.

2003 - جىلى 1 - ايدىڭ 29 - كۇنى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ تاجىريبە قازانى 72 ساعات ءۇرتىس تولىق قۋاتتى جۇمىس جۇرگىزۋدى جۇزەگە اسىردى. سول جىلى جۇڭگو يادرو ونەركاسىبى توبى شەكتى سەرىكتەستىگى چيڭحۋا داشۋەسىمەن بىرگە جۇڭگو يادرو ەنەرگياسى عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىن (تومەندە قىسقاشا ”جۇڭحى ەنەرگياسى“ دەلىنەدى) قۇرىپ، جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى تەحنيكاسىنىڭ تاجىريبەحانادان بازارعا بەت الۋىن ىلگەرىلەتتى. 2006 - جىلى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى مەملەكەتتىڭ ماڭىزدى عىلىم - تەحنيكا ارناۋلى وبيەكتىسىنە ەنگىزىلدى. 2008 - جىلى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى جالپى تۇلعالىق اتقارۋ جوباسى مەملەكەتتىك كەڭەس جاعىنان بەكىتىلدى، چيڭحۋا داشۋەسى يادرو ەنەرگياسى جانە جاڭا ەنەرگيا تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ (تومەندە قىسقاشا ”چيڭحۋا يادرو زەرتتەۋ ورنى“ دەلىنەدى) باستىعى جاڭ زو -ي ارناۋلى تەحنيكا باس تەحنيگى بولدى.

تاجىريبە قازانىنان ساۋدا قازانىنا قاراي وتۋدە ۇجىم تاپ بولعان قيىنشىلىقتار از بولعان جوق: كەلەلى تەحنيكالاردىڭ كادەگە جاراۋ پەريودى ۇزاق، ونىمدىلىگى باياۋ، دارىندىلار قوسىنىن ورنىقتىرۋ قيىن، عىلمي زەرتتەۋ وي جەلىسى مەن ينجەنەريالىق وي ۇنەمى ”سوقتىعىسىپ قالادى“... سىن - سايىس الدىندا، جۇڭحى توبى مەن چيڭحۋا داشۋەسى تىزە قوسا سەلبەسىپ، ”قورشاۋدى“ بۇزىپ، قولدانىلمالى نەگىزدىك زەرتتەۋدەن كاسىپ سالالانۋعا دەيىنگى ”جىلدام جولدى“ اشىپ، كاسىپ سالاسى تىزبەگىنەن اتتاعان، ورىن اتتاعان، ءوندىرۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋ ءبىر تۇلعالانعان نىسان ۇجىمىن قۇردى.

بىرلەسىپ قامال الۋ بارىسىندا، جاڭ زو - ي ۇجىمدى باستاپ كوپ ءتۇرلى جاسامپازدىق سيپاتتى جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزدى؛ جۇڭحى ەنەرگياسى سياقتى ورىندارداعى ينجەنەريا تەحنيكتەرى وزدەرىنىڭ قۇرىلىس قۇرىلىمى، سۋ، ەلەكتر، جىلۋ، ءۇش ولشەمدى جوبالاۋ سياقتى جاقتارداعى كاسىپتىك ارتىقشىلىقتارىن ساۋلەلەندىرىپ، ”قيىن تۇيىندەردى شەشۋ“ رۋحىمەن تەحنيكالىق جاقتان ءسىڭىرىپ، قابىلدادى؛ ەكى جاق بىرلەسىپ جوبالاۋ قۇرىلىمىن قۇرىپ، جوبالاۋ مەن قۇرىلىس جۇرگىزۋدىڭ وسكەلەڭ سايكەسۋىن جۇزەگە اسىردى... ۇزدىكسىز توعىسىپ، قارقىندى تەزدەتىپ، ءوندىرۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتتى.

جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىن دەربەس جوبالاۋ، جاساۋ، سالۋ جانە جۇرگىزۋ قابىلەتىن قالىپتاستىردى

2012 - جىلى 12 - ايدا حۋانىڭ شىداۋ شىعاناعى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىنان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى رەسمي جۇمىس باستادى، جۇڭحى توبى، چيڭحۋا داشۋەسى، جۇڭگو حۋانىڭ توبى بىرلەسىپ قامال الۋ ۇجىمىن ۇيىمداستىرىپ، بىرگە زەرتتەپ اشتى. مۇنىڭ ىشىندە چيڭحۋا داشۋەسى تەحنيكا زەرتتەۋ - اشۋ نەگىزگى تۇلعاسى بولىپ، زەرتتەۋ - اشۋ، جالپى تۇلعالىق تەحنيكالىق جوبا جانە يادرو ارالىنىڭ نەگىزگى جۇيەدەگى نەگىزگى جابدىقتارىن جوبالاۋعا جاۋاپتى بولدى، جۇڭگو يادرو توبى ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى قۇرىلىسىن جۇرگىزەتىن نەگىزگى تۇلعا جانە جانار زات بولشەكتەرىن وندىرەتىن ورىن بولدى، حۋانىڭ توبى ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسى قۇرىلىسىنىڭ نەگىزگى تۇلعاسى بولدى.

جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىنان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەريالىق قۇرىلىسى كوپتەگەن ”تۇڭعىشقا“ ءدوپ كەلدى: چيڭحۋا يادرو زەرتتەۋ ورنى تۇڭعىش رەت ەلەكتر ستانسياسىنان ۇلگى كورسەتۋ كارتاسىن جوبالادى، جۇڭحى ەنەرگياسى تۇڭعىش رەت جالپى بەتتىك كوتەرمەگە الدى، حۋانىڭ توبى تۇڭعىش رەت يادرو ەلەكترى جاۋاپتىسى بولدى... ماسەلەگە بەتپە - بەت كەلگەندە، قاتىستى ورىندار تىعىز سەلبەسىپ، زەرتتەۋ - جوبالاۋ مەن مانەرلەۋ - جاساۋدى ىشكەرىلەي توعىستىرىپ، كوپتەگەن تەحنيكادان قامال الدى.

بۋ دايىنداعىش − جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىنىڭ ماڭىزدى قۇرىلعىسى، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا تۇڭعىش رەت جوبالانىپ وتىرعاندىقتان، پايدالانۋعا بولاتىن جاساۋ جانە قۇراستىرۋ ونەرى جوق ەدى. بىرلەسىپ قامال الۋ توبى مەن جاساۋ زاۆودى 7 اي جوبالاۋ تەحنولوگياسىن كەمەلدەندىرىپ، جاساۋ تەحنيكاسىن پىسىرىپ، ەڭ سوڭىندا جوبالاۋ ولشەمىنە ۇيلەسەتىن 1330 دانا شىعار اۋىزعا جالعاۋ تۇتىگىن ءساتتى جاساپ، بۋ دايىنداعىش جاساۋدىڭ شەشۋشى جولىن اشتى.

بىرلەسىپ قامال الۋ ۇجىمى قوس ماشينانى دوڭگەلەتىپ ىسكە قوسۋ تەحنولوگياسىندا جاڭالىق اشىپ، كاسىپ سالاسىنداعى ەڭ ۇلكەن، ەڭ اۋىر اتوم قازانىنىڭ قىسىمدى ىدىستارىن كرانمەن قۇراستىرۋدى ورىنداپ، فارفور قازانىنىڭ ىشكى قۇرىلىمىن ءدال ورناتۋ قيىن بولۋ ماسەلەسىن شەشتى، سونداي - اق جانار زاتتى تيەۋ - ءتۇسىرۋ جۇيەسىنىڭ كۇردەلى قۇبىر جولىن قۇراستىرۋ سياقتى تەحنيكالاردى جوعارى ساپامەن ورىنداپ، ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىن مودۋلداندىرۋ قۇرىلىسىن ورىندادى؛ بىرلەسىپ رەتتەۋ ۇجىمى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىندا عانا بولاتىن سىناق رەتىندە جۇرگىزۋ تەحنيكاسىن زەرتتەپ جاساپ، ۇلكەن كولەمدەگى قوس مودۋلدى رەاكسيا قازانىنىڭ تۇيىقتالۋ جانە تەمپەراتۋرانى جوعارىلاتۋ تەحنيكاسى، تومەن قۋاتتى تىعىزدىق ەرەكشەلىگى سىندى رەاكسيا قازانىندا بۇرىننان بار حاۋىپسىزدىك قابىلەتىن دالەلدەۋ تەحنيكاسى سياقتى 6 ۇلكەن شەشۋشى وزەكتى تەحنيكانى يگەردى... ”كەلەلى ارناۋلى نىسانداردىڭ مىندەت - نىسانالارىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، قامال الۋ ۇجىمى بىرلەسىپ 89 كەلەلى ارناۋلى تاقىرىپتى ۇستىنە الىپ، نەشە مىڭداعان تەحنيكالىق قامال الۋدى ورىندادى“ دەدى حۋانىڭ شاندۇڭ شىداۋ شىعاناعى يادرو ەلەكترى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى چاڭ چۇڭشي.

”ۇلگى ينجەنەريا قۇرىلىسى ارقىلى ەلىمىز جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىن دەربەس جوبالاۋ، جاساۋ، سالۋ جانە ىسكە قوسۋ قۋاتىن قالىپتاستىرىپ، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا الدىڭعى قاتاردا تۇردى“ دەدى جۇڭحى ەنەرگياسى باس مەڭگەرۋشىسىنىڭ ورىنباسارى، باس ينجەنەرى شى چي.

جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىنىڭ حاۋىپسىزدىك كوەففيتسەنتى جوعارى بولۋ، قازان وزەگىنىڭ تەمپەراتۋراسى جوعارى بولۋ سياقتى ابزالدىقتارى بار، كوپتەگەن سالادا كەڭ كولەمدى قولدانىلۋ بولاشاعىنا يە

ەلىمىزدىڭ بۇكىلدەي دەربەس ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى بولعان وزىق يادرو ەنەرگياسى جۇيەسى رەتىندە جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىنىڭ حاۋىپسىزدىك كوەففيتسەنتى جوعارى بولۋ، قازان وزەگىنىڭ تەمپەراتۋراسى جوعارى بولۋ سياقتى ابزالدىقتارى بار، كوپتەگەن سالادا كەڭ كولەمدى قولدانىلۋ بولاشاعىنا يە.

جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىنىڭ ورنىقتى حاۋىپسىزدىك سيپاتى بار. چيڭحۋا داشۋەسى يادرو زەرتتەۋ ورنى باستىعىنىڭ ورىنباسارى دۇڭ يۇيجيە تانىستىرىپ بىلاي دەدى: جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىنا جوعارى تەمپەراتۋراعا ءتوزىمدى شار فورمالى جانار زات بولشەكتەرى پايدالانىلادى، اتوم قازانىندا ورنىقتىلىق ەرەكشەلىگى بار، قالدىق جىلۋدى تابيعي تاراتۋ مەحانيزمى دە بار؛ جوبالاۋ تانىمىندا ”قۇراما قوبديشا“ مودۋلدىك جوباسى قولدانىلعان، ءاربىر شاعىن بولەكتىڭ جىلۋ قۋاتى شامامەن ءىرى تۇرپاتتى سۋ قىسىمدى يادرو ەلەكتر ستانسياسىنىڭ 10/1 ىندەي بولادى.

”اتوم قازانىن توقتاتقاننان كەيىن پايدا بولعان قالدىق جىلۋدىڭ دەڭگەيى ءبىرشاما تومەن بولادى، بۇل ادام كۇشىمەن ارالاسپاعان كۇننىڭ وزىندە دە، اتوم قازانىن وزدىگىنەن توقتاتىپ، قالدىق جىلۋدى حاۋىپسىز تاراتىپ جىبەرۋدەن دەرەك بەرەدى، سول ارقىلى رەاكسيا وزەگىنىڭ شەكتەن تىس جىلۋدان بالقىپ كەتۋىنەن ساقتانادى“ دەدى دۇڭ يۇيجيە.

”جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانىنىڭ توك تاراتۋ ءونىمى جوعارى، ءداستۇرلى سۋ بۋىن اينالدىرۋ ءتاسىلى قولدانىلعان، توك تاراتۋ ءونىمى %40 تەن اسادى“. شى چي مىسال كەلتىرىپ بىلاي دەدى: جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋدىڭ ءبىر جولعى گەلي گازىنىڭ شىعار اۋىزداعى تەمپەراتۋراسى 750 سەلتسي گرادۋسقا جەتىپ، 541 سەلتسي گرادۋستىق ىستىق بۋ شىعارىپ، مۇناي - حيميا سالاسىنىڭ نەگىزگى بۋ قاجەتىن قاناعاتتاندىرادى. مۇنان تىس، جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى مۇنايدى سۇرىپتاۋ جانە كومىر حيميا ونەركاسىبى، قويۋ مۇنايدى جىلىتىپ الۋ سياقتى سالالارداعى سۇرانىستى قاناعاتتاندىراتىن جوعارى ساپالى بۋ شىعارادى، بۇدان تىس كەڭ كولەمدى، ونەركاسىپتەندىرىپ جاسىل سۋتەگىن الۋعا قولدانىلادى.

شىداۋ شىعاناعى جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى يادرو ەلەكتر ستانسياسىنان ۇلگى كورسەتۋ ينجەنەرياسىنىڭ سالىنۋىنا ءارى ساۋدا اينالىمىنا قوسىلۋىنا بايلانىستى، ەلىمىزدىڭ جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ قازانى كاسىپ تىزبەگى العاشقى ادىمدا قالىپتاسىپ، وسى تەحنيكانى شاعىن كولەمدە جالپىلاستىرۋعا شارت - جاعداي ازىرلەدى. شى چي بىلاي دەپ تانىستىردى: ۇلگى ينجەنەرياسىنىڭ نەگىزگى تەحنولوگياسى، نەگىزگى جابدىقتارى، تۇراقتى حاۋىپسىزدىك جوباسى، ينجەنەريالىق دالەلدەۋ امالياتى سياقتى جاقتارداعى تاجىريبەلەردى تولىق قابىلداۋ، پايدالانۋ نەگىزىندە، 600 مىڭ كيلوۆاتتىق جوعارى تەمپەراتۋرالى گازبەن سۋىتۋ تەحنيكاسى جوباسى قالىپتاستى ءارى العاشقى جوبا ورىندالىپ، قۇرىلىس چەرتوجىن جوبالاۋ كەزەڭىنە جاپپاي ءوتتى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى