بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>مادەنيەت

تەرى شاڭعى جاساۋ مۇراگەرى

حالىق گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ارداق

2018.01.22 15:02     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

سۋرەتتى تۇسىرگەن: باعدات بولات ۇلى
  

  حالىق تورابى، 22 – قاڭتار، بەيجيڭ. التايدىڭ قىسى، اۋا تەمپەراتۋراسى نولدەن تومەن 20 سەلتسي گرادۋسقا ءتۇستى. ءتىلشى اق قاردى سىقىرلاتا باسىپ لاستى اۋىلى نوعايتى قىستاعىنداعى سىلامبەك ساعىش ۇلىنىڭ ۇيىنە كەلگەندە سىلامبەك اقساقال اعاش جونىپ، ەكى جاس جىگىت مەش جانىندا سامىرسىن اعاشىن قاقتاپ، جۇبايى ولاردىڭ باكۇن - شۇكىندەرىن جەتكىزىپ بەرىپ قاربالاس ەكەن....

  ءبىر ءۇيلى جان تەرى شاڭعى جاساۋمەن ابىگەر ەكەن. بيىل 64 جاسقا كەلگەن سىلامبەك اقساقال شينجياڭ بەيزاتتىق مادەني مۇراسىنىڭ قاتارىنا جاتاتىن تەرى شاڭعى جاساۋدىڭ مۇراگەرى. قار شاڭعى جاساۋدا ودان اسار ەشكىم جوق.«ءبىز قازاقتار مۇنى <شاڭعى> دەيمىز، بۇرىن بۇل ءبىز ءۇشىن كەم بولسا بولمايتىن قاتىناس قۇرالى بولعان» دەدى سىلامبەك اقساقال، التايدىڭ قىسى ۇزاق، قار قالىڭ بولادى، بۇرىن قاتىناس قولايسىز بولعاسىن جەرگىلىكتى تۇرعىندار وسى تەرى شاڭعىعا سۇيەنگەن.

  باسقا قار شاڭعىعا قاراعاندا، تەرىدەن جاسالعان قار شاڭعىنىڭ وزىندىك ەرەكشەلىگى بار: تاۋعا شىققاندا تەرى جۇنىنە قارسى باعىتتا بولعاندىقتان، ۇيكەلىس كۇشىن ارتتىرىپ، قار بەتىنە جابىسىپ، قاردا كەرى سىرعۋدان ساقتايدى، تاۋدان قۇلداعاندا تەرى جۇنىنە باعىتتاس بولعاندىقتان، ۇيكەلىس ازايىپ، جىلدامدىعى قازىرگى قار شاڭعىدان تەز بولادى.

  15 جاسىمدا اكەمە ىلەسىپ، ءبىرىنشى رەت تەرى شاڭعى جاسادىم. «اكەم اعاششى بولعان، ول كىسىنىڭ جاساعاندارى ادەمى دە بەرىك» دەدى. اكەسىنەن وسى ءبىر قولونەرىن بىرتىندەپ يگەرگەن سىلامبەك، اكەسىنىڭ قولعاناتىنا اينالادى. سونىمەن ماڭىنداعىلاردىڭ ءبارى وسى اكەلى – بالالى ەكەۋىن ىزدەپ كەلىپ شاڭعى جوندەتەتىن بولعان.

  قارت قولونەرشى 2006 – جىلدى ەسكە العاندا.

  سول جىلى قاڭتار ايىندا جۇڭگو شاڭعىشىلار قوعامى قاتارلى ورىنداردىڭ ارناۋلى مامان – وقىمىستىلارى التاي قالاسىندا ءماجىلىس اشىپ، التايلىقتاردىڭ وسىدان ون مىڭ جىل بۇرىن تەرى شاڭعى ىستەتكەندىگىن دالەلدەدى. كەلەر جىلى قاڭتار ايىندا التاي قالاسى «ادامزات ەڭ ەرتە شاڭعى پايدالانعان جەر» دەگەن اتپەن الەمدىك گەننيس رەكوردىن الدى. سودان كەيىن، التايدىڭ قار شاڭعى مادەنيەتى قايتادان جانداندى، بايىرعى تەرى شاڭعى جاساۋدى دا قايتادان قولعا الدىق.

  2010 – جىلى سىلامبەك اقساقال شينجياڭ مادەنيەت مەڭگەرمەسى جاعىنان «اۆتونوميالى رايون دارەجەلى تەرى شاڭعى جاساۋ مۇراگەرى» دەپ رەسمي بەلگىلەندى. 2016 – جىلى ول باس بولعان تەرى شاڭعى اترەتى مەملەكەتتىك 13 – كەزەكتى قىسقى سپورت جينالىسىندا، بۇكىل ەل حالقىنا تاريحى تەرەڭ تەرى شاڭعىنى كورسەتتى.

  «قازىر 64كە كەلگەنىممەن، دەنساۋلىعىم جار بەرسە، جالعاستى ىستەي بەرەمىن» دەدى سىلامبەك اقساقال، ول تەرى شاڭعى جاساۋمەن قاربالاستاپ جاتقان ەكى جاس جىگىتتى كورسەتىپ بىلاي دەدى: «مىنالارعا قاراشى، بۇل ەكەۋى مەنىڭ شاكىرتىم، تەرى شاڭعى جاساۋدىڭ جاڭا مۇراگەرلەرى، بايىرعى تەرى شاڭعى التايدىڭ قىسىندا جوعالىپ قالمايتىن بولدى».

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

سۋرەتتى تۇسىرگەن: باعدات بولات ۇلى