- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
كوش جونەكەي قايىرىمدىلىق جاساۋ قيىن ەمەس
2015.01.23 16:16 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
جۋىقتا چاڭشا قالاسىندا ءبىر قاريا تاڭعى جاتتىعۋعا شىعىپ ءجۇرىپ، توسىننان جۇرەك اۋرۋى قوزعالىپ، جىعىلىپ ءتۇسىپتى. قاريانىڭ جانىنان جارتى ساعاتتا 49 ادام وتسە دە، قول ۇشىن بەرىپ كومەكتەسكەن جان شىقپاپتى. دەر كەزىندە قۇتقارىلماعان قاريانىڭ تىنىسى ءۇزىلىپ، باقيعا اتتانىپتى.
جالعىز بۇل عانا ەمەس، از كۇننىڭ الدىندا سۋجوۋداعى تاڭ اپاي دا جاڭبىرلى كۇنى ۆەلوسيپەدتەن جىعىلىپ جاتىپ، وتكەن-كەتكەندەرگە «سەندەرگە پالە جاپپايمىن» دەپ جالبارىنسا دا، قولتىعىنان سۇيەگەن ەشكىم بولماپتى.
جىعىلىپ جاتقان قارتتاردى كورسە دە كورمەسكە سالاتىن جۇرگىنشىلەر، مۇمكىن، ولاردىڭ بوپسالاۋىنان قورقاتىن بولسا كەرەك. سونشا جۇرتتان ەشكىم سۇيەمەسە، ماعان نە كورىنىپتى، پالەدەن ماشايىق... دەر بالكىم.
مۇنداي جايتتەر اينالامىزدا از ەمەس. الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى دوستاردىڭ كەدەي بالالارعا كيىم-كەشەك اتاۋ تۋرالى حابارلار تاراتىپ جاتقانىن كورىپ، كورمەسكە سالامىز دا اينالىپ بارىپ، رەتتەپ قويعان كيىم-كەشەكتەرىمىزدى قوقسىق شەلەگىنە تاستاي سالامىز؛ كوشەدە قايىر سۇراپ جۇرگەن بالانى سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الساق، ۇرلانىپ ساتىلعان بالانىڭ اتا-اناسىن تابۋىنا كومەگىمىز ءتيۋى مۇمكىن-اۋ، ايتكەنىمەن، بالا ۇرلانباعان بولسا شە دەگەن كۇماننىڭ شەتىن بۇلك ەتكىزىپ وتە شىعامىز؛ بىرەۋ جول سۇراسا، كەرەڭ ادامشا كەكجيىپ كەتە بەرەمىز...
وسى سياقتى كوش-جونەكەي جاساي سالاتىن قايىرىمدىلىق ىستەرىنىڭ، شىنىن ايتساق، ءبىز ءۇشىن بالەندەي قيىندىعى جوق. جولداعى جۇرگىنشىلەردى بوپسالايتىن «وتىرىك جىعىلۋشى» قارتتار، مىڭ دەگەنمەن، از ساندى. جىعىلعان قارتتىڭ قولتىعىنان دەمەمەسەڭ دە، «110» عا نەمەسە «119» عا قوڭىراۋ شالىپ، ساقشىنىڭ نەمەسە جەدەل جاردەمنىڭ كومەگىنە جۇگىنۋىڭە بولادى عوي. ايتا بەرسەك، جىعىلعان قارتتى سۇيەپ تۇرعىزا سالساڭ دا تونە كەتەتىن تاۋداي پالە جوق، قولىڭداعى تەلەفونىڭمەن الدىن الا سۋرەتكە ءتۇسىرىپ الساڭ بولدى، قارتتىڭ ەمدەلۋ قاراجاتىن تولەۋگە دايىندالعان ارنالار دا جەتكىلىكتى، ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى، جاڭاشا اۋىل-قىستاق سەلبەسىپ ەمدەۋى، توتەنشە جاعداي كومەك قارجىسى دەگەن سياقتىلار بار. كەيبىر جەرلەر، اۋەلى، ارنايى «قارتتاردى قۇتقارۋ قورى» سياقتىلاردى قۇرعان. ادام ىزدەۋ جايلى اقپارات جالعان دەگەن كۇندە دە، ونى كوشىرىپ تاراتۋدىڭ ساعان قانداي شالىعى تيەر دەيسىڭ. كيىم-كەشەك جىبەرە سالۋ دا بالەندەي اقشا جۇمسايتىن شارۋا ەمەس. دەي تۇرعانىمىزبەن، كوپ ساندى ادامنىڭ بۇندايعا قۇلىقسىزدىق تانىتۋىنداعى سەبەپ، سىرتتاي قاراعاندا، قارتتاردىڭ بوپسالاۋىنان، اۋرە-سارساڭعا تۇسۋدەن الاڭداۋشىلىقتان تۋعان سياقتى بولعانىمەن، استارىندا بەيتانىس ادامدارعا ءساپ سالماۋعا، كەرەك دەسەڭىز، سەلت ەتپەۋگە بوي الدىرىپ جاتقان سىڭايلى.
بەيتانىس ادامدار كومەك سۇراسا كورمەسكە سالۋ نەمەسە وعان سۋىق قاباق كورسەتۋ ەكى ءتۇرلى قوعامدىق سەنىمسىزدىكتىڭ كىرىسۋىنەن تۋعان ناتيجە. ەلىمىز «بەيتانىستار قوعامىنا» اياق باسىپ ۇلگىردى، جۇرتتىڭ كۇنى بويى اۋىلداستارىنىڭ، تۋىس-تۋعاندارىنىڭ ورتاسىندا جۇرەتىن جاعدايى كەلمەسكە كەتكەن. الەۋمەتتىك يگىلىك اياسىنداعى قايىرىمدىلىق ىستەرى جۇرت ءالى قابىلداپ ۇلگىرمەگەن جاڭا زات، قايىرىمدىلىق قارجىسىنىڭ قايدا كەتكەنىن جاريالاۋ، قارجىنىڭ جۇمسالۋىن باقىلاۋ سياقتى تۇزىمدەر كەمەلدەنبەدى. «گو مەيمەي ۋاقيعاسى» الەۋمەتتىك يگىلىك ىستەرىنىڭ بەتىنە ءبىر مەزەت شىركەۋ سالىپ، جۇرت سەنىمىنە سەلكەۋ ءتۇسىردى. بەيتانىس ادامعا دەگەن سەنىمسىزدىك، قايىرىمدىلىق ىستەرىنىڭ ءوز باسىنا ارتىلعان كۇدىك-كۇمان 49 ادامدى جىعىلعان قارتتى سۇيەيتىن باتىلدىقتان ايىرىپ، بەيتانىس ادامعا سۋىق قاباق كورسەتۋ قوعامنىڭ «جۇقپالى اۋرۋىنا» اينالدى.
«جۇقپالى اۋرۋدى» ەمدەۋ ءتۇزىمنىڭ كەپىل بولۋىن قاجەت ەتەدى. مىسالى، قۇتقارۋدىڭ كەمەلدى جۇيەسىن، سونداي-اق كومەك كورسەتۋشىگە كومەكتەسەتىن ءتۇزىم ورناتىپ، ادامداردىڭ قۇتقارۋ ءۇشىن كومەك قولىن سوزعاندا بوپساعا ۇشىراۋدان قورىقپاۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. سونىمەن بىرگە، دامىعان ەلدەردەگى سياقتى باعدارلىق ءتۇزىم ورناتۋ قاجەت، ەرىكتىلەر قىزمەتىن كوبىرەك ىستەگەندەرگە جاقسىراق جۇمىسقا ورنالاسۋىنا، ءبىلىم الۋ ورايىنا يە بولۋىنا بولادى دەگەن سياقتى.
ايتكەنىمەن، قايىرىمدىلىق ىستەرىنىڭ مانىنەن ايتقاندا، بارلىق ادامدى كەز-كەلگەن جەردە قايىرىمدىلىق ىستەۋگە شاقىرۋ ءۇشىن، جەكە ادامنىڭ قايىرىمدىلىق جونىندەگى تانىمى مەن تۇسىنىگىن وزگەرتۋدى قاجەت ەتەدى. قايىرىمدىلىق دەگەننىڭ ءوزى كىسىنىڭ ەركىمەن بولاتىن ارەكەت، ول جەكە تۇلعانىڭ ساپاسىن ايگىلەيتىن تۇرمىس ءتاسىلىنىڭ ءبىر ءتۇرى. «بۇگىن قانداي كيىم كيدىڭ»، «نە جەدىڭ» دەگەن سياقتى كادىمگى قاراپايىم ءىس، ول قالتالىلارعا عانا بەرىلگەن ارنايى بەلگى ەمەس، اقشا، زات اتاۋ عانا قايىرىمدىلىق ەسەپتەلمەيدى. جويقىن اپاتتاردا ءىرى كاسىپورىندار، بايلار اقشا اتاسا دا قايىرىمدىلىق، جاي ادامدار ەرىكتى رەتىندە اپات رايونىندا سۋ، نان تاسىسا دا قايىرىمدىلىق. كۇندەلىكتى ومىردە، بىرەۋ جول سۇراسا كورسەتىپ بەرسەڭ، جىعىلعاندى سۇيەپ تۇرعىزساڭ، ول دا قايىرىمدىلىق.
كەيبىر دامىعان ەلدەردە، ادامدار الەۋمەتتىك يگىلىگى ءۇشىن قايىرىمدىلىق ىستەۋشىلەر عانا رۋحاني جاقتا كەمەلدى ادام دەپ قارالادى. مۇنداي تانىم ماسلوۋدىڭ قاجەتتىلىك پيراميداسى تەورياسىنا ۇيلەسەدى. ويتكەنى ول جۇرتتىڭ ءوز ماڭىزىن ءتۇسىنۋ سىندى رۋحاني قاجەتىن قاناعاتتاندىرادى. ەلىمىز ءالى دە دامۋ كەزەڭىندە، بۇكىل قوعام ءالى دە «تانىستار قوعامىنان»، «بەيتانىستار قوعامىنا» كوشۋ بارىسىندا تۇرعاندا، ءاربىر ادامعا تىم جوعارى تالاپ قويۋ قيسىنسىز. الايدا زاڭ ۇستەمدىك قۇراتىن قوعامنىڭ ازاماتى رەتىندە، «بەيتانىستار قوعامىنا» قالاي ۇيلەسۋ، بەيتانىس ادامعا ءتيىستى قايىرىمدىلىق سىڭاي ءبىلدىرۋ، وزىندىك ساپانى جوعارىلاتۋ بارلىق ادامنىڭ الدىنا قويىلعان سۇراۋ. بۇل ءۇشىن ۇكىمەت ۇتىمدى ارەكەت قولدانۋى، ازاماتتار دا تانىمىن وزگەرتىپ، قايىرىمدىلىق ىستەرىنە قۇشاق جايۋى، ءسويتىپ، قايىرىمدىلىقتىڭ ءوز ارەكەتىنىڭ ءبىر بولىگىنە اينالۋىنا مۇمكىندىك جاساپ، ءومىرىن مانگە، قارتايعان شاعىن ابىرويلى سانگە تولتىرۋى كەرەك.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
