بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى>>شينجياڭ حابارلارى

شينجياڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ زاڭ - ءتۇزىم قۇرىلىسى تاريحىنداعى تاعى ءبىر بەلەس

    − وزگەرىس ەنگىزىلگەن «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەت ەرەجەسى» جاريالانىپ اتقارىلۋىنىڭ ماڭىزى جانە رولى جونىندە

2016.02.26 14:38     كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى

  شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 18 - ماجىلىسىندە 2015 - جىلى 21 - قىركۇيەك كۇنى «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەت ەرەجەسىنە» تاعى دا وزگەرىس ەنگىزىلىپ، 2015 - جىلى 1 - جەلتوقساننان باستاپ اتقارىلۋى شينجياڭنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ اۆتونوميالى رايونىنىڭ ەكونوميكالىق، ساياسي، قوعامدىق ومىرىندەگى ايرىقشا ماڭىزدىلىعىن، سونداي - اق شينجياڭنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ زاڭ - ءتۇزىم قۇرىلىسى تاريحىنداعى تاعى ءبىر ماڭىزدى بەلەستىڭ ورناعانىن تولىق ايگىلەدى.

  لۋ شينحۋا، جاڭ شۋشان، چي جيانجۇن

  ءبىرىنشى، «ەرەجەگە» وزگەرىس ەنگىزۋدىڭ قاجەتتىلىگى

  ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋعا جانە ءداۋىردىڭ العا باسۋىنا بايلانىستى، پارتيا مەن مەملەكەت ءتىل - جازۋ قىزمەتىنە جاڭا تالاپتار مەن مىندەتتەر قويدى، اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىن باسقارۋ جانە قىزمەت وتەۋ جاقتارىندا كوپتەگەن جاڭا جاعدايلار، جاڭا ماسەلەلەر جارىققا شىققاندىقتان، بۇرىنعى «ەرەجە» جاڭا جاعدايداعى ءتىل - جازۋ ىستەرىنىڭ دامۋىنا جانە ونىڭ تالاپتارىنا بۇكىلدەي ۇيلەسۋدەن قالدى. بىرىنشىدەن، مەملەكەت جاعىنان، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ زاڭى» (2000 - جىلى قازان)، «مەملەكەتتىڭ ورتا، ۇزاق مەرزىمدىك ءتىل - جازۋ رەفورماسى مەن دامۋ جوباسى پروگرامماسى (2012 - جىلدان 2020 - جىلعا دەيىن)»، «مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتىنىڭ از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن باسقارۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ جونىندەگى پىكىرى» (مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتىنىڭ [2010] 53 - ءنومىرلى حۇجاتى)، ت . ب لار جاڭا داۋىردەگى ءتىل - جازۋ قىزمەتىنە تىڭ مىندەتتەردى جۇكتەدى؛ ەكىنشىدەن، اۆتونوميالى رايون جاعىنان، «<قوس ءتىل ۇيرەنۋدى> بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ءتىل - جازۋ قىزمەتىن اناعۇرلىم كۇشەيتۋ جونىندەگى پىكىر» (شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ [2004] 64 - ءنومىرلى حۇجاتى)، « از ۇلت، حانزۋ ەكى ءتۇرلى ءتىل - جازۋدى اناعۇرلىم ارناعا ءتۇسىرۋ جونىندەگى ۇقتىرۋ» (شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ [2011] 57 - ءنومىرلى حۇجاتى)، «تۇتاس اۆتونوميالى رايون بويىنشا نەگىزگى ساتى كادرلارى، جاڭادان قىزمەتكە قابىلدانعان مەملەكەت قىزمەتكەرلەرى، تەرەزەلىك قىزمەت وتەۋ كاسىبىنە قاتىستى قىزمەتكەرلەر جانە ورتا جاس، جاس ەگىنشى - مالشىلار اراسىندا <قوس ءتىل> ۇيرەنۋدى ورىستەتۋ جونىندەگى پىكىر» (شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق ءتىل - جازۋ كوميتەتىنىڭ[2011] 16 - ءنومىرلى حۇجاتى)، «اۆتونوميالى رايوننىڭ ۇلتتار ءتىل - اۋدارما قىزمەتىن اناعۇرلىم جاقسى ىستەۋ جونىندەگى پىكىر» (اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم كەڭسەسىنىڭ [2011] 19 - ءنومىرلى حۇجاتى)، ت . ب لار «قوس ءتىل» ۇيرەنۋدى، ۇلتتار ءتىل - اۋدارماسىن جانە ءتىل - جازۋدى قولدانۋدى ارناعا ءتۇسىرۋدى كۇشەيتۋ سياقتىلار تۋراسىندا تىڭ تالاپتار قويدى؛ ۇشىنشىدەن، اماليات جاعىندا، اۆتونوميالى رايون جانە جەر - جەر ءتىل - جازۋ ىستەرىن باسقارۋدا جانە قىزمەت وتەۋدە داۋىرمەن تەڭ العا باسىپ، كوپتەگەن يگى تاجىريبەلەردى توپتادى. مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتى جونىندەگى تىڭ تالاپتارىمەن ۇشتاستىرىپ جانە سايكەستىرىپ، شينجياڭنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ اۆتونوميالى رايوننىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا اناعۇرلىم جاقسى قىزمەت ەتۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىنا تاماشا ءتىل - جازۋ ورتاسىن ازىرلەۋ ءۇشىن، قازىر اتقارىلىپ وتىرعان «ەرەجەگە» وزگەرىس ەنگىزۋگە تۋرا كەلدى.

  ەكىنشى، جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «ەرەجەنىڭ» جارقىن تۇيىندەرى

  1. زاڭ شىعارۋ ماقساتى مەن ءتىل - جازۋدىڭ قولدانىلۋ پرينسيبى ايقىندالىپ، «مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ زاڭىمەن» ۇشتاستىرىلدى. بىرىنشىدەن، زاڭ شىعارۋدىڭ مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىنىڭ ارناعا ءتۇسۋىن، ولشەمدەنۋىن جانە ونىڭ اقاۋسىز دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى بار كۇشپەن جالپىلاستىرىپ، از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن عىلمي قورعاپ، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىنىڭ قوعامدىق تۇرمىس بارىسىندا اناعۇرلىم جاقسى رول ساۋلەلەندىرۋىنە مۇمكىندىك جاراتۋدى ماقسات ەتەتىندىگى بەلگىلەندى. ەكىنشىدەن، ءتىل - جازۋدىڭ قولدانىلۋىن بەلگىلەۋ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعى مەن ۇلتتاردىڭ ابىرويىن، مەملەكەتتىڭ بىرلىگى مەن ۇلتتار ىنتىماعىن، سوتسياليستىك زاتتىق وركەنيەت قۇرىلىسىن، رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىن، ساياسي وركەنيەت قۇرىلىسىن، قوعامدىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جانە ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن قورعاۋعا ءتيىمدى بولۋى ءتيىس.

  2. ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتى قۇرىلىمى، سونداي - اق ءارقايسى تاراۋلاردىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىن باسقارۋ جونىندەگى مىندەتى ايقىندالىپ، ءداۋىردىڭ دامۋ تالابىنا ۇيلەسەتىن ءتىل - جازۋ قىزمەتى مەحانيزمى ورناتىلدى. ءتىل - جازۋ ىستەرى نەگىزدىك سيپاتتى، جالپىلىق سيپاتتى، قوعامدىق سيپاتتى جانە جالپى حالىقتىق سيپاتتى ەرەكشەلىكتەرگە يە، ول قوعامدىق جۇيە ينجەنەرياسى سانالادى. ءتىل - جازۋ ءاربىر ادامعا، ءاربىر ورىنعا سايادى، قۇددى اۋ مەن سۋ سياقتى بارلىق ادام ونان ايرىلا المايدى، ءتىل - جازۋمەن قاتىسسىز ەشقانداي تاراۋ نەمەسە جەكە ادام بولماق ەمەس. ءتىل - جازۋدى ارناعا ءتۇسىرۋ، ولشەمدەندىرۋ جانە ينفورماتسيالاندىرۋدا، ءسوز جوق، تۇتاس قوعامنىڭ كۇشىنە سۇيەنىپ جانە ونى جۇمىلدىرىپ، جۇيەلەردىڭ، ورىنداردىڭ، كاسىپ سالالارىنىڭ رولىن ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. وسىعان وراي، «ەرەجەدە»: «اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى ءوز اكىمشىلىك وڭىرىندەگى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما باسقارۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى»، «اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ وقۋ - اعارتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، مادەنيەت، ساياحات، ونەركاسىپ - ساۋدا اكىمشىلىك باسقارۋ، قاتىناس - تاسىمال، ەكونوميكا جانە ينفورماتسيالاندىرۋ، اقپارات - باسپا ءسوز، راديو - كينو - تەلەۆيزيا، ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ سياقتى تاراۋلارى وزدەرىنىڭ مىندەت كولەمىندە ءتىل - جازۋ جاعىنداعى قاتىستى قىزمەتتەرگە جاۋاپتى بولادى»، «ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىنە باسشىلىقتى كۇشەيتىپ، ۇكىمەت جەتەكشىلىك ەتۋ، باسقارۋشى تاراۋ ءبىر تۇتاس ورنالاستىرۋ، قاتىستى تاراۋلار قولداۋ، قوعام قاتىسۋ سىندى قىزمەت مەحانيزمىن ورناتۋ كەرەك. اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەت قاراجاتىن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك» دەپ بەلگىلەندى. مىنە وسىلايشا ۇكىمەتتىڭ ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمدارىنىڭ مىندەتى، سونداي - اق قاتىستى تاراۋلاردىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتى مىندەتى جانە ءتىل - جازۋ قىزمەتىن باسقارۋ مەحانيزمىنە جاڭالىق اشۋ جونىندەگى تالاپتارى انىق بەلگىلەندى.

  3. ءتىل - جازۋدى قولدانۋ جانە باسقارۋ كۇشەيتىلدى. بىرىنشىدەن، جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «ەرەجە» اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتتەرىنىڭ ءتىل - جازۋدى باسقارۋ قۇرىلىمدارىنىڭ ءتىل - جازۋدىڭ قوعامدا قولدانىلۋىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، زاڭ اتقارۋ قىزمەتىنىڭ سەرپىنىن ارتتىرۋ كەرەكتىگى تالاپ ەتىلدى. ەكىنشىدەن، ءتۇيىندى كاسىپ سالالارىندا، بىلايشا ايتقاندا، مەكتەپ، ورگان، مادەنيەت، اقپارات - باسپا ءسوز، راديو - كينو - تەلەۆيزيا جانە الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كاسىبى سياقتى ءتىل - جازۋ قىزمەتىندەگى ءتۇيىندى سالالارعا، اسىرەسە، وقۋ - اعارتۋ سالاسىنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىنە باقىلاۋ تالابىن قويۋدى ايقىن بەلگىلەۋى مەملەكەتتىڭ ساياساتىنىڭ جانە ءتىل - جازۋدىڭ امالياتتىق قاجەتىن بەينەلەدى. تەك مەكتەپتەردىڭ نەگىزدىك رولىن، ورگانداردىڭ باستاماشىلدىق رولىن، مادەنيەت، اقپارات - باسپا ءسوز، راديو - كينو - تەلەۆيزيانىڭ ونەگەلىلىك رولى مەن الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كاسىبىنىڭ ونەگەلىلىك رولىن ساۋلەلەندىرگەندە عانا ءتىل - جازۋدى تۇتاس قوعام بويىنشا ارناعا ءتۇسىرۋدى ىلگەرىلەتۋگە بولادى. ۇشىنشىدەن، اۆتونوميالى رايونداعى مەملەكەت ورگاندارىندا مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ جانە از ۇلت ءتىل - جازۋى سىندى 2 ءتۇرلى ءتىل - جازۋمەن جۇمىس جۇرگىزۋى بەلگىلەندى، «ەرەجەدە» «ازاماتتاردىڭ، زاڭدىق تۇلعانىڭ، باسقا دا ۇيىمنىڭ ورتاق بويسۇنۋعا ءتيىستى مەملەكەت ورگانى شىعارعان ولشەمدى حۇجاتقا مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ كەرەك» دەپ بەلگىلەندى. تورتىنشىدەن، قوعامداعى جازۋدى قولدانۋدىڭ ارناعا تۇسپەۋ جايتىن تۇبىرىنەن وڭاۋ ءۇشىن، اۋدارۋ، جارناما تاقتاسىن جاساۋ جۇمىسىمەن شۇعىلداناتىن كاسىپورىنداردى باسقارۋدى تۋ باستان باستاپ كۇشەيتۋگە تۋرا كەلەدى. بۇل جونىندە «ەرەجەدە»: «اۋدارۋ، جارناما تاقتاسىن جاساۋ جۇمىسىمەن شۇعىلداناتىن كاسىپورىندار مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتىل - جازۋعا قاتىستى بەلگىلەمەلەرىن اتقارىپ، سول جەردەگى ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقاراتىن قۇرىلىمنىڭ باقىلاۋىن، باسقارۋىن قابىلداۋى كەرەك» دەپ بەلگىلەندى.

  4. ءتىل - جازۋدى قولدانۋدى ارناعا تۇسىرۋگە كەپىلدىك ەتىلدى. بىرىنشىدەن، «ەرەجەدە»: «مەكەمەنىڭ اتىنا، تاڭباسىنا، كۋالىگىنە، ۇكىمەت حۇجاتىنا، بەلگى تاقتايىنا، جارنامالارعا، حابارلاندىرۋلارعا، سونداي - اق اۆتونوميالى رايونىمىزدا وندىرىلگەن ءارى اۆتونوميالى رايونىمىزدا ساتىلاتىن تاراۋلاردىڭ اتىنا، قورابىنا، تۇسىندىرمەسىنە، ت. ب. مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ولشەمدى ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ؛ جازۋ ءتۇسى، ءارىپ ۇلگىسى، ۇلكەن - كىشىلىگى، ورنالاستىرۋ ءتاسىلى سياقتىلارعا قولدانىلاتىن ءارىپ ولشەمىن اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ قاتىستى بەلگىلەمەسى بويىنشا اتقارۋ كەرەك» دەپ بەلگىلەندى. ەكىنشىدەن، شەتەل ءتىل - جازۋىن قولدانۋ جونىندەگى بەلگىلەمە قوسىلدى. بۇل جونىندە «ەرەجەدە»: «ورىننىڭ اتى، بەلگى تاقتاي، جارناما، حابارلاندىرۋ جانە كورسەتپە تاقتا شەتەل جازۋىمەن جازىلاتىن بولسا، ارناعا تۇسىرىلگەن مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى، از ۇلت ءتىل - جازۋىن تەڭ قولدانۋ كەرەك» دەپ بەلگىلەندى.

  5. «قوس ءتىل» ۇيرەنۋ تاربيەسى كۇشەيتىلدى. بىرىنشىدەن، «ەرەجەدە»: «ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى شارالار قولدانىپ، <قوس ءتىل> وقۋ - اعارتۋىن كۇشەيتىپ، <قوس ءتىلدى> دارىندىلاردى باۋلۋى كەرەك. قاتىستى تاراۋلار شارالار قولدانىپ، نەگىزگى ساتى كادرلارىنىڭ، جاڭادان قابىلدانعان ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرىنىڭ، الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ كاسىپ سالاسىنداعى قاتىستى ادامداردىڭ جانە ورتا جاستاعى، جاس ەگىنشى - مالشىلاردىڭ <قوس ءتىل> ۇيرەنۋىن كۇشەيتۋى كەرەك» دەپ بەلگىلەندى. ەكىنشىدەن، «ەرەجەدە»: «وقۋ - اعارتۋ باسقارۋ تاراۋى <قوس ءتىل> وقۋ - اعارتۋىن بار كۇشپەن جالپىلاستىرۋى كەرەك. وقۋعا ءتۇسۋ الدىنداعى جانە ورتا، باستاۋىش مەكتەپ <قوس ءتىل> وقۋ - اعارتۋىندا مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ مەن از ۇلت ءتىل - جازۋىن قاتار قولدانۋدان بۇلجىماي، اۆتونوميالى رايوننىڭ <قوس ءتىل> وقۋ - اعارتۋ ساباعىن ورنالاستىرۋ جوباسى مەن ءارقايسى ءپان ساباق ولشەمىن قاتاڭ اتقارۋ كەرەك. مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى تامامداپ بولعان از ۇلت وقۋشىلارى مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى نەگىزىنەن يگەرۋى جانە قولدانۋى كەرەك» دەپ بەلگىلەندى.

  6. ۇلتتاردىڭ ءتىل - اۋدارما قىزمەتى كۇشەيتىلدى. ۇلتتاردىڭ ءتىل - اۋدارما قىزمەتى شينجياڭداعى ءبىر ەرەكشە ماڭىزدى قىزمەت ءارى حالىق تۇرمىسىنداعى كەلەلى ينجەنەريا. جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «ەرەجەدە» حالىق ۇكىمەتىنىڭ تالابىمەن ۇشتاستىرىلىپ، «ءار دارەجەلى حالىق ۇكىمەتى اۋدارما قىزمەتى مەحانيزمى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، اۋدارما قىزمەتىنە كۇشتى ءبىر تۇتاس ورنالاستىرىپ، اۋدارما جونىنەن ساپالى قىزمەت وتەۋى كەرەك»، «ورگاندار، ۇيىمدار، كاسىپورىندار مەن ءىسورىندارى از ۇلت ءتىل - جازۋىنا اۋدارۋ قىزمەتىنە ءمان بەرىپ جانە ونى كۇشەيتىپ، اۋدارماشىلار قوسىنى قۇرىلىسىن نىعايتىپ، اۋدارماشىلاردى دايىنداپ، اۋدارما قىزمەتىنىڭ ورەسىن ءوسىرۋى كەرەك». «از ۇلتتار ءبىرشاما شوعىرلانعان اۋىلدار (قالاشىقتار)، ءمالى ءىس باسقارمالارى كەمىندە بىردەن ارناۋلى نەمەسە قوسىمشا مىندەتتى اۋدارماشى قويۋى كەرەك» دەپ بەلگىلەندى.

  7. زاڭدىق جاۋاپكەرلىك كۇشەيتىلدى. «اكىمشىلىك جازالاۋ زاڭى» مەن ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىنا نەگىزدەلىپ، ۇقساماعان زاڭعا قايشى سۋبيەكتيۆ تۇلعالار مەن زاڭعا قايشى تيپتەردى پارىقتاندىرىپ جازالاۋ بەلگىلەندى. بىرىنشىدەن، ورگاندار، ۇيىمدار، ءىسورىندار وسى ەرەجەدە بەلگىلەنگەن ءتىل - جازۋدى قولدانۋعا قايشىلىق جاساسا، «اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى ولاردى شەكتى مەرزىمدە تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ ۋاقىتى وتسە دە تۇزەتپەسە حابارلاندىرۋ شىعارىپ سىندايدى ءارى 500 يۋاننان جوعارى، 5000 يۋاننان تومەن ايىپ قوسا سالادى. نەگىزگى جاۋاپتى ادامىنىڭ جانە تىكە جاۋاپكەرلىگى بار ادامىنىڭ زاڭ بويىنشا جاۋاپكەرلىگى قۋزاستىرىلادى». ەكىنشىدەن، كاسىپورىندار وسى ەرەجەدە بەلگىلەنگەن ءتىل - جازۋ قولدانۋعا قايشىلىق جاساسا، «اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ باسقارۋ قۇرىلىمى شەكتى مەرزىمدە تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ ۋاقىتى وتسە دە تۇزەتپەسە، حابارلاندىرۋ شىعارىپ سىندايدى ءارى 500 يۋاننان جوعارى، 5000 يۋاننان تومەن ايىپ قوسا سالادى». ۇشىنشىدەن، ءتىل - جازۋ اۋدارماشىلىعىمەن، جارناما تاقتاسىن جاساۋ جۇمىسىمەن شۇعىلداناتىن كاسىپورىندار وسى ەرەجەدەگى بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساسا، «اۋدان دارەجەلىدەن جوعارى حالىق ۇكىمەتىنىڭ ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى ەسكەرتۋ بەرەدى ءارى شەكتى مەرزىمدە تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ ۋاقىتى وتسە دە تۇزەتپەسە، حابارلاندىرۋ شىعارىپ سىندايدى ءارى 1000 يۋاننان جوعارى، 10 مىڭ يۋاننان تومەن ايىپ سالادى، زاڭعا قايشى تابىسى بولسا، زاڭعا قايشى تابىسى زاڭ بويىنشا تاركىلەنەدى؛ كۇناسى اۋىر بولسا، قاتىستى تاراۋ ءوندىرىستى، كاسىپتى توقتاتۋعا بۇيىرادى، قاتىستى رۇقسات كۋالىكتەرى كۇشىنەن قالدىرىلادى نەمەسە ۋاقىتشا ۇستاپ قالىنادى». تورتىنشىدەن، ءتىل - جازۋ جانە اۋدارما قىزمەتىن باسقارۋ قۇرىلىمى، ۇكىمەتتىڭ باسقا دا قاتىستى تاراۋلارى جانە ونىڭ قىزمەتكەرلەرى قىزمەت ۇقىعىنان الباتى پايدالانىپ، قىزمەتىنە نەمقۇرايدى قاراپ، بەتكە قاراپ جولدان تايسا، «ول قاراستى ورىن نەمەسە جوعارى دارەجەلى ورگان تۇزەتۋگە بۇيىرادى؛ نەگىزگى جاۋاپتى ادام مەن تىكە جاۋاپكەرلىگى بارلارعا زاڭ بويىنشا شارا كورىلەدى؛ قىلمىسقا تولعاندارىنىڭ قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى». جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «ەرەجەدەگى» جازالاۋ تۇرلەرى كوپ، توتەنشە ءدال، اناعۇرلىم قاتاڭ، اناعۇرلىم ءادىل بولىپ، مەملەكەتتى زاڭ بويىنشا وڭاۋ، شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ تالاپتارىن بەينەلەدى دەۋگە بولادى.

  «ەرەجەگە» 3 جىل وزگەرىس ەنگىزىلدى، بۇرىنعى «ەرەجەدەگى» 33 تارماق 43 تارماققا كوبەيتىلدى، 11 تارماققا ەلەۋلى وزگەرىس ەنگىزىلدى، 10 تارماق قوسىلدى، وزگەرىس ەنگىزىلۋ كولەمى كەڭەيدى. جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «ەرەجەدە» مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، ۇلتتاردىڭ ابىرويىن، مەملەكەتتىڭ بىرلىگى مەن ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاپ، سوتسياليستىك 5 وركەنيەت قۇرىلىسىنا ءتيىمدى بولۋ تۇرعىسىنان تۇراقتاندىرىلىپ جانە مەڭگەرىلىپ، ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ ەرەكشە ماڭىزدى ءمانى كورنەكتىلەندىرىلدى، «نەگىزگى زاڭنىڭ»، «ۇلتتىق تەرريتوريالى اۆتونوميا زاڭىنىڭ»، «مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋ زاڭىنىڭ»، سونداي - اق مەملەكەت پەن اۆتونوميالى رايوننىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتى جونىندەگى باعىت − ساياساتتارى مەن ماڭىزدى قىزمەت ورنالاستىرۋلارى ايگىلەنىپ، قىزمەت تۇيىندەرى كورسەتىلدى. سونىمەن بىرگە، ءتىل - جازۋ قىزمەتىندە ورىن تەۋىپ وتىرعان باستى ماسەلەلەر جونىندە باعىتتامالىلىعى مەن قولدانىلمالىلىعى ءبىرشاما كۇشتى شارالار ورتاعا قويىلدى. جاڭادان وزگەرىس ەنگىزىلگەن «ەرەجەنىڭ» دايەكتى اتقارىلۋىنا بايلانىستى، مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدىڭ بار كۇشپەن جالپىلاسىپ جانە ارناعا ءتۇسىپ، ۇلتتاردىڭ ءتىل - جازۋىن عىلمي قورعاۋعا ماڭىزدى دا تەرەڭ ىقپال كورسەتىپ، شينجياڭنىڭ ءتىل - جازۋ قىزمەتىنىڭ جاڭا بەلەسكە كوتەرىلۋىن جەبەيتىندىگىنە سەنەمىز.

  (بۇل ماقالانىڭ اۆتورلارى جەكە - جەكە اۆتونوميالى رايوندىق ۇلتتار ءتىل - جازۋ قىزمەتى كوميتەتى <اۋدارما مەكەمەسى> پارتگرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، شارلاۋشى، ءتىل - جازۋ قىزمەتى باسقارماسىنىڭ باستىعى) «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى (پراكتيكانت)
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.