- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
از ۇلتتاردىڭ عۇرىپ - ادەتىنە قۇرمەت ەتەيىك، زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىزداندىرايىق
2016.06.13 10:58 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
− مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى ماسەلەلەر جونىندە ءتىلشىنىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى
تاياۋدا «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەر مۇسىلمانشا بولماي قالدى»، «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەر جالپىلانىپ كەتتى» دەگەن سياقتى مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى ماسەلەلەر قوعامدىق اڭىس تۋدىردى. ءتىلشى وسى جونىندە مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتى ساياسات، زاڭ - ەرەجە مەكەمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسىمەن سۇحبات وتكىزدى. ول ەلىمىزدىڭ مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ قىزمەتىن تانىستىرۋمەن بىرگە، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ، ساتۋ قيمىلىن اناعۇرلىم ارناعا ءتۇسىرۋ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن، ۇلتتار ىنتىماعى مەن قوعام ورنىقتىلىعى جالپى جاعدايىن قورعاۋدى باسا دارىپتەدى.
سۇراۋ: ەلىمىزدە مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋدىڭ قازىرگى جاعدايى قانداي؟ قانداي ماسەلەلەر ساقتالىپ وتىر؟
جاۋاپ: ەلىمىزدە مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىك تۇتىناتىن 01 ۇلت بار. پارتيا مەن ۇكىمەت مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ، قامداۋ جانە باقىلاۋ - باسقارۋ قىزمەتىنە باسا ءمان بەرىپ كەلەدى. ورتالىق تۇرعىسىنان كوز جىبەرسەك، 4102 - جىلى اقپاندا مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگى كەڭسەسى، مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتى، ساۋدا مينيسترلىگى جانە ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەكتى باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى، ونەركاسىپ - ساۋدانى اكىمشىلىك باسقارۋ باس مەكەمەسى قاتارلى 5 تاراۋ «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەر جالپىلانىپ كەتتى»، «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەر مۇسىلمانشا بولماي قالدى» دەگەن سياقتى ماسەلەلەر جونىندە تالاي رەت بىرلەسىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ جانە اقىلداسىپ سايكەستىرۋ نەگىزىندە «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ، ساتۋ قيمىلىن ارناعا ءتۇسىرۋ جونىندەگى ۇقتىرۋدى» باسىپ تاراتتى. قازىر باسىم كوپ ساندى ولكەلەر (اۆتونوميالى رايون، توتە قاراستى قالا) ۇلت ىستەرى كوميتەتى، ونەركاسىپ - ساۋدانى اكىمشىلىك باسقارۋ تاراۋى، ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەكتى باقىلاۋ - باسقارۋ تاراۋى، ساۋدا ىستەرى تاراۋى سياقتى تاراۋلار بىرلەسىپ قيمىلدايتىن، ءبارى بىردەي كىرىسەتىن مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ قىزمەتى مەحانيزمىن ورناتتى.
جەرگىلىكتى ورىن جونىنەن العاندا، جەرگىلىكتى ورىنداعى باسىم كوپ ساندى ۇلت ىستەرى تاراۋلارى مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ، ساتۋ قيمىلىمەن شۇعىلداناتىندارعا سايكەستى باقىلاۋ - باسقارۋ شاراسىن قولداندى؛ ءىشىنارا وڭىرلەر قىزمەت وتەۋدى ۇكىمەت ساتىپ الۋ جولىمەن مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىك كاسىپتىك قوعامدارىنىڭ ۇيىمداستىرۋ رولىن بەلسەنە ساۋلەلەندىرىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ تارتىپشەڭدىگىن جەبەپ، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىك كاسىبىنىڭ ءتارتىپتى، اقاۋسىز دامۋىن ىسكە اسىردى؛ جەر - جەردەگى ۇلت ىستەرى تاراۋلارى مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردىڭ حاۋىپسىزدىگى جانە ونى باسقارۋ قىزمەتىندە، سول جەردەگى ءىسلام ءدىن قوعامىنا جەتەكشىلىك ەتۋگە جانە ءار ۇلت حالىق جۇرتشىلىعىنىڭ بەلسەندى رولىن ساۋلەلەندىرۋگە ءمان بەردى؛ ەلىمىزدەگى باسىم كوپ ساندى ۇلت ىستەر تاراۋى مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ، ساتۋ قيمىلى جونىندە جاپپاي تەكسەرۋ، ءبىر - بىرلەپ تەكسەرۋ، ءىشىنارا تەكسەرۋ، قۋزاۋ - تەكسەرۋ ءوزارا ۇشتاسقان داعدىلى باقىلاۋ - باسقارۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، بايقالعان زاڭعا قايشى دەلولار مەن زاڭعا قايشى جايتتەردى دەر كەزىندە تەكسەرىپ ءبىر جايلى ەتتى. بازار شارۋاشىلىعى مەن تاۋار اينالىم كاسىبىنىڭ تەز قارقىنمەن دامۋىنا ىلەسە، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ جاعىندا ءالى دە ءبىرشاما كورنەكتى قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەر ورىن تەۋىپ وتىر. «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەر مۇسىلمانشا بولماي قالدى»، «مۇسىلمانشا» دەگەن تاڭبانى ءوز بەتىمەن قويىپ الاتىن نەمەسە بەتالدى پايدالاناتىن ماسەلەلەر مەن جايتتەر ءىشىنارا جەرلەردە اۋىق - اۋىق تۋىلىپ وتىر؛ كەيبىر جەرلەر اكىمشىلىك تەكسەرىپ بەكىتۋ تۇزىمىنە رەفورما جۇرگىزۋ بارىسىندا مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ، ساتۋ قيمىلىنىڭ تۇتاس بارىسىن باقىلاۋ، باسقارۋدا جەتەرسىزدىك ىستەدى.
وسى ماسەلەلەر از ۇلت حالقىنىڭ ءوندىرىس، تۇرمىس قاجەتىنە بەلگىلى دارەجەدە ىقپال جەتكىزىپ، از ۇلت قاۋىمىنىڭ عۇرىپ - ادەتىنە قيعاشتىق ىستەپ، از ۇلت حالقىنىڭ كوڭىلىنە قاياۋ سالدى، كەيبىر جەرلەردە، ءتىپتى، ۇلتتار ىنتىماعىنا زيان جەتكىزەتىن ۇلكەن كومەسكى حاۋىپكە اينالىپ، قوعامداعى ءار سالاداعىلاردىڭ ەرەكشە نازارىن اۋداردى.
سۇراۋ: ەلىمىزدىڭ مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى زاڭ - ءتۇزىم قۇرىلىسىنىڭ قازىرگى جاعدايى قانداي؟
جاۋاپ: مەملەكەتتىك كەڭەس 3991 - جىلى اتقارۋدى جاريالاعان «قالالاردىڭ ۇلت قىزمەتى ەرەجەسىندە» مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ جانە قىزمەت وتەۋ جونىندە ارناۋلى بەلگىلەمە شىعارىلدى. ءىشىنارا جەرلەر مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى جەرگىلىكتى زاڭ - ەرەجەلەر شىعارىپ، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى جۇيەلى باسقارۋدى كۇشەيتتى.
قازىرگە دەيىن 02 ولكە (اۆتونوميالى رايون، قالا) مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋدى «از ۇلتتاردىڭ ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ ەرەجەسىنە»، «بىتىراڭقى قونىستانعان از ۇلتتاردىڭ ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ ەرەجەسىنە» ەنگىزدى، گانسۋ، چيڭحاي، نيڭشيا، شينجياڭ قاتارلى 21 ولكە (اۆتونوميالى رايون، قالا) مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى جەرگىلىكتى زاڭ - ەرەجەنى، بەيجيڭ، شاندۇڭ، قاتارلى 4 ولكە (قالا) ۇكىمەت ەرەجەسىن شىعاردى. مۇنان سىرت، كوكحوت قالاسى قاتارلى زاڭ شىعارۋ ۇقىعى بار 9 قالا مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى ارناۋلى ەرەجەنى، شينيڭ، گۋاڭجوۋ قالالارى ۇكىمەت ەرەجەسىن شىعاردى.
تالاي جىلدان بەرى مەملەكەتتىڭ قاتىستى تاراۋلارى جانە ءار دارەجەلى ۇكىمەتتەر مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋعا قاتىستى زاڭ - ءتۇزىم قۇرىلىسىندا مىناداي 3 پرينسيپتى مىقتى يگەردى: ءبىرىنشى، بەتالىس جاعىندا، باستىسى، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردىڭ وزىنە عانا ەمەس، قايتا مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ جاعىنا باعىتتالدى؛ ەكىنشى، قولدانۋ وبيەكتىسى جاعىندا، باستىسى، ازىق - تۇلىكتەردى تۇتىنعان جاي بۇقاراعا ەمەس، قايتا مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرىپ ساتۋشىلاردى باسقارىپ جۇيەگە ءتۇسىرىپ، ەرەجە - ءتۇزىم ورناتىپ، ۇكىمەتتىڭ قاتىستى تاراۋلارىنىڭ زاڭدىق نەگىزى بولۋىنا قولايلىلىق جاسادى؛ ءۇشىنشى، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىك جونىندەگى ۇعىم جاعىندا، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءىسلام ءدىنىنىڭ اقيداسىنا ۇيلەسەتىن ازىق - تۇلىكتەر بويىنشا تۇراقتاندىرماستان، قايتا بۇقارانىڭ تۇرمىس، ازىقتانۋ ادەتى بويىنشا تۇراقتاندىرىپ، ءدىننىڭ زايىرلى تۇرمىسقا كيلىگۋىنەن ساقتانىپ، ەلىمىزدىڭ مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىك بازارىنىڭ ءتارتىپتى، اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋدى زاڭ - ءتۇزىم جاعىنان پارمەندى قامتاماسىز ەتتى. سۇراۋ: مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ قىزمەتى كەلەر ساتىدا قالاي ىلگەرىلەتىلەدى؟
جاۋاپ: 6102 - جىلدان بەرى قاتىستى تاراۋلار مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ قىزمەتى تەبىنىن ارتتىرىپ، جەر - جەردەن «بارلىعىن مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەندىرۋ» ماسەلەسىنە ۇتىمدى توتەپ بەرۋدى تالاپ ەتتى. تاياۋدا مەملەكەتتىڭ كۋالاندىرۋ، رۇقسات بەرۋدى باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى مەن جاڭا زەلانديانىڭ مانەرلەنبەگەن ونىمدەر كاسىبى تاراۋى «جاڭا زەلانديادان جۇڭگوعا ەنگىزىلەتىن ەت تەكتەس ونىمدەردى مۇسىلمانشا كۋالاندىرۋ ورنالاستىرۋىنا» بىرلەسىپ قول قويىپ، يمپورت ەتىلگەن مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى كۋالاندىرۋدى باقىلاۋ - باسقارۋ تەبىنىن ارتتىردى.
ۇعىسۋعا قاراعاندا، مەملەكەتتىڭ قاتىستى فۋنكتسيالىق تاراۋلارى باسقارۋ تەبىنىن اناعۇرلىم ارتتىرىپ، جەر - جەردىڭ ءوز جەرىنىڭ ءىس جۇزىندىگى مەن وزىندىك فۋنكتسياسىنا بىرلەستىرىپ، قاتىستى قىزمەتتەردى ۇتىمدى ورىستەتۋىنە ۇزدىكسىز جەتەكشىلىك ەتەدى ەكەن: ءبىرىنشى، ءوز قاراستىلىعىنداعى رايونداردىڭ مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ قىزمەتىندە ورىن تەۋىپ وتىرعان «بارلىعىن مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەندىرۋ»، «مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەر جالپىلانىپ كەتۋ»، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى زاڭسىز كۋالاندىرۋ ارەكەتى سىندى ماسەلەلەر مەن قۇبىلىستارعا ءبىر - بىرلەپ تەكسەرۋ جۇرگىزەدى؛ ەكىنشى، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ ءتۇزىلىسى مەحانيزمىن اناعۇرلىم كەمەلەندىرىپ جانە اقاۋسىزداندىرىپ، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى زاڭعا قايشى ءوندىرۋ - تيجارات ەتۋ، جالعان - جارامسىز مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى ءوندىرۋ - تيجارات ەتۋ سىندى از ۇلت بۇقاراسىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىنە اۋىر زيان جەتكىزگەن تيپتىك دەلولاردى تەكسەرىپ ءبىر جاقتى ەتۋ، جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاستىرۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ قىزمەتىن شىنايى جاقسى ىستەپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ سالت - ساناسى مەن عۇرىپ - ادەتىنە جانە زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىنە شىنايى قۇرمەت ەتەدى جانە قامتاماسىزداندىرادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
