بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

داچيڭ رۋحىن بارىنشا ساۋلەلەندىرەيىك

− جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ رۋحاني شەجىرەسى تۋرالى (11)

«حالىق گازەتىنىڭ» شولۋشىسى

2021.08.23 17:19     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  1958 - جىلى 2 - ايدا پارتيا ورتالىق كوميتەتى مۇناي بارلاۋ ستراتەگياسىن شىعىسقا جوتكەۋ جونىندە كەلەلى شەشىم جاسادى، قالىڭ مۇناي، گەولوگيا قىزمەتكەرلەرى وتانىمىزدىڭ جەر - جەرىنەن ۇلان - بايتاق سۇڭحۋا - نىنجياڭ جازىعىنا اسقاق سەزىممەن كەلىپ، جاپالى گەولوگيالىق بارلاۋ جۇرگىزىپ، اقىرى جاڭا جۇڭگو قۇرىلعانىنىڭ 10 جىلدىعى قارساڭىندا داچيڭ مۇناي الابىن بايقاپ، جۇڭگونىڭ مۇناي اشۋ تاريحىنداعى تاريحي بۇرىلىس سيپاتى بار ماڭىزدى ءبىر بەتتى اشتى. 60 نەشە جىلدان بەرى نەشە ۇرپاق داچيڭدىقتار قاجىرلىلىقپەن يگىلىك جاراتىپ، كۇش جالعاپ كۇرەس جۇرگىزىپ، جاپان تۇزدە ەلىمىزدەگى ەڭ ۇلكەن مۇناي ءوندىرىس بازاسىن قۇرىپ، «وتاندى ءسۇيۋدى، يگىلىك جاراتۋدى، شىندىققا جۇگىنۋدى، ۇلەس قوسۋدى» نەگىزگى مازمۇن ەتكەن داچيڭ رۋحى مەن قۇرىش ادام رۋحىن سومدادى. 2019 - جىلى 9 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ داچيڭ مۇناي الابى بايقالعانىنىڭ 60 جىلدىعىن حات جولداپ قۇتتىقتاعاندا بىلاي دەپ دارىپتەگەن بولاتىن: «جاڭا تاريحي باستامادا تۇرمىز، داچيڭ مۇناي الابىنداعى بارلىق كادرلار مەن جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەردىڭ اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، داچيڭ رۋحىن، قۇرىش ادام رۋحىن بارىنشا ساۋلەلەندىرىپ، ۇزدىكسىز رەفورما جاساپ، جاڭالىق اشىپ، ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، ۇلگى كورسەتۋ، تۋ ۇستاۋ، 100 جىلدىق مۇناي الابىن قۇرۋ سىندى كەلەلى جاۋاپكەرلىكتى ارقالاپ، ‹ەكى 100 جىلدىق› كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋعا تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋىن ءۇمىت ەتەمىن!».

  جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان العاشقى مەزگىلدە ەلىمىزدىڭ مۇناي ونەركاسىبىنىڭ نەگىزى توتەنشە ءالسىز بولدى. 1949 - جىلى مۇناي ءونىمى 120 مىڭ توننا عانا بولىپ، ەل ىشىندە تۇتىنىلعان مۇناي نەگىزىنەن يمپورت ەتۋگە سۇيەندى. 1960 - جىلى مۇناي زور شايقاسى دابىرالى ورىستەتىلدى. «مۇناي تاپشى ەل» دەگەن قالپاقتى تاستاۋ ءۇشىن، قۇرىش ادام ۋاڭ جينشي ۋاكىلدىك ەتكەن داچيڭ مۇناي جۇمىسشىلارى سول كەزدەگى توتەنشە قيىن شارت - جاعدايدا «20 جىل از ءومىر سۇرسەك تە، جان سالا ىستەپ ءىرى مۇناي الابىن قۇرىپ شىعامىز» دەگەن اسقاق ىنتامەن قىسقا عانا 3 جىلدان استام ۋاقىتتا زور شايقاستىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزدى. 60 نەشە جىلدان بەرى داچيڭ مۇناي الابى جيىنى 2 ميلليارد 430 ميلليون توننا مۇناي ءوندىرىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن 3 - رەتكى مۇناي الۋ بازاسىن قۇردى، 1976 - جىلى جىلىنا 50 ميلليون توننا مۇناي وندىرەتىن ەڭ جوعارى شەككە جەتكەننەن كەيىن، داچيڭ مۇناي الابى ءۇرتىس 27 جىل 50 ميلليون توننا مۇناي دەڭگەيىن ساقتادى، ءونىم دەڭگەيىن قازىرگە دەيىن تۇراقتى ساقتاپ كەلەدى... داچيڭ مۇناي الابىن اشۋ قۇرىلىسىندا جۇرت نازارىن اۋدارعان شۇعىلالى ناتيجەلەر جاراتىلىپ، ۇلتتىق ونەركاسىپتىڭ ەڭسەسى كوتەرىلىپ، جۇڭگولىقتاردىڭ جىگەرى تاسقىندادى!

  سول جىلدارداعى «دالا جاستانىپ، يەندە ىستەۋ» سىندى ناشار جاراتىلىستىق ورتادان قازىرگى دۇنيە جۇزىلىك دەڭگەيدەگى بارلاۋ - اشۋ قيىن ماسەلەسىن شەشۋگە دەيىن، قيىنشىلىققا قارسى كۇرەس جۇرگىزۋ زاتتىق كۇشتىڭ تىرەگى، سونداي – اق وراسان زور رۋحاني قامال بولدى. 60 نەشە جىلدان بەرى، «وتانعا مۇناي ارنايمىن» ءانىن اسقاقتاتا شىرقاپ، وتان ءۇشىن داڭق اپەرەتىن، ۇلت ءۇشىن جىگەر بەرەتىن وتانشىلدىق رۋحتى تاسقىنداتتى؛ «شارت - جاعداي بولسا العا باسامىز، شارت - جاعداي بولماسا دا، شارت - جاعداي ازىرلەپ العا باسامىز» دەپ، دەربەس، ءوز - وزىنە قوجا بولۋ، ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءومىر ءسۇرۋ سىندى قاجىرلىلىقپەن يگىلىك جاراتۋ رۋحىن شىڭدادى؛ قاجىرلىلىقپەن ىستەۋمەن بىرگە، كەزدەيسوقتىققا دا ءمان بەرۋدەن جازباي، عىلىمعا ءمان بەرۋ، «ءۇش ساقا، ءتورت قاتاڭ بولۋ» سىندى شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋ رۋحىن ايگىلەدى؛ «جۇرەك قانىن سارقا جۇمساپ، مۇناي الابىنىڭ ءونىمىن ورنىقتىرىپ، جوعارى ءونىمدى بولۋعا مۇمكىندىك جاساپ»، جالپى جاعدايدى كوكەيدە ساقتاپ، مەملەكەتتىڭ قامىن جەيتىن ۇلەس قوسۋ رۋحىن ايگىلەدى... داچيڭ مۇناي الابىنداعى قالىڭ جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەر وسكەلەڭ قوجايىندىق جاۋاپكەرلىك سەزىممەن جانە كۇشتى تاريحي بورىشتىلىق سەزىممەن جەر - كوكتى ءدۇر سىلكىندىرىپ، ەرلىكپەن ۇلەس قوسىپ، سوتسياليزم قۇرۋدىڭ اسقاق ماداق جىرىن جازدى، داچيڭ رۋحى ۋاقىت پەن كەڭىستىكتەن ءوتىپ، ۋاقىت وتكەن سايىن جاڭارىپ، ميلليونداعان مۇنايشىلاردى ىنتىماقتاستىراتىن، ۇيىستىراتىن قۇدىرەتتى رۋحاني قوزعاۋشى كۇشكە اينالدى، ەلىمىز جۇمىسشى تابىنىڭ وسكەلەڭ قاسيەتى مەن رۋحاني بەت - بەينەسىن شوعىرلى ايگىلەدى. بەينە، باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ اتاپ كورسەتكەندەي: «داچيڭ مۇناي الابىنىڭ كورنەكتى ۇلەسى ۇلى وتاننىڭ تاريحي ەسكەرتكىشىنە جازىلدى، داچيڭ رۋحى، قۇرىش ادام رۋحى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى رۋحىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولەگىنە اينالدى».

  العا باسۋ جولىندا داچيڭ رۋحى − ماڭگى جۇڭگو حالقىن جاپا - ماشاقاتتان قورىقپاي، ەرلىكپەن العا باسۋعا شابىتتاندىراتىن باعالى رۋحاني بايلىق. بۇگىنگى تاڭدا جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ كەرى بۇرۋعا بولمايتىن تاريحي ۇردىسكە قادام تاستادى. سونىمەن بىرگە، ءبىز، ءسوز جوق، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىنىڭ وڭاي - وسپاق، قۇر ايعاي - سۇرەنمەن عانا جۇزەگە اسپايتىنىن سەرگەكتىكپەن تانۋىمىز كەرەك. ءبىز تاپتىرماس ورايعا دا، قاتاڭ سىنعا دا ءدوپ كەلىپ وتىرمىز. كۇرەسكە تولى جاڭا ءداۋىر، ەكپىندەي ىلگەرىلەگەن جاڭا جورىقتا جاڭا ءىس جۇزىندىكپەن ۇشتاستىرىپ، داچيڭ رۋحىن بۇرىنعىداي داۋىرمەن بىرگە العا باستىرىپ، زور كۇشپەن ساۋلەلەندىرىپ، «وتاندى سۇيۋدەن» جازباي، ءوز مۇراتىمىزدى وتاننىڭ بولاشاعىمەن، ءوز ءومىرىمىزدى ۇلتتىڭ تاعدىرىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، حالىق اراسىنا تامىر تارتىپ، مەملەكەتكە ۇلەس قوسۋىمىز؛ «يگىلىك جاراتۋدان» جازباي، قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزۋ ستيلىن بارىنشا ساۋلەلەندىرىپ، عىلمي زەرتتەۋدە قامال الۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ءىس تىندىرىپ، يگىلىك جاراتىپ، باتىلدىقپەن جاۋاپكەرلىك ارقالاۋ قابىلەتىن كۇشەيتىپ، جىگەردى ساقتاپ، جىگەردى تاسقىنداتىپ، باتىلدىقتى ارتتىرۋىمىز؛ «شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋدەن» جازباي، قايراتتانا العا ۇمتىلىپ، شىندىققا جۇگىنىپ، ناقتى ءىس ىستەپ، قاجىرلىلىقپەن ىستەپ، ناقتى ىستەردى كوبىرەك ىستەپ، امالياتتىڭ، حالىقتىڭ، تاريحتىڭ سىنىنان وتە الاتىن ناتيجە جاراتۋىمىز؛ «ۇلەس قوسۋدان» جازباي، «ەڭبەك ماعان جازىلماسا دا بولادى»، «ەڭبەك سىڭىرۋدە مەن بولماسام بولمايدى» دەيتىن وسكەلەڭ رۋحتى ساۋلەلەندىرىپ، جەكە باسىمىزدىڭ پايدا - زيانىمەن ەسەپتەسپەي، جەكە مۇددەنى كوپتىڭ مۇددەسىنە بويسۇندىرىپ، قاراپايىم قىزمەت ورنىندا جانقيارلىقپەن قىزمەت ىستەپ، قالتقىسىز ۇلەس قوسۋىمىز كەرەك.

  شۇعىلالى ساتتەردى ەسكە الساق، داچيڭ مۇناي الابىنداعى ىزدەنىس پەن تابىس پارتيانىڭ حالىققا باسشىلىق ەتىپ، سوتسياليستىك قۇرىلىس جۇرگىزۋ، رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ جونىندەگى ىزدەنىستەرى مەن تابىستارىن ايگىلەدى. نۇرلى بولاشاققا كوز جىبەرسەك، داچيڭ رۋحىن بارىنشا ساۋلەلەندىرىپ، قاجىرلىلىقپەن كۇرەس جۇرگىزىپ، قايراتتانا العا ۇمتىلۋ سىندى رۋحاني بەينەنى ساقتاساق، ءبىز، ءسوز جوق، جاڭا جورىقتا ۇزدىكسىز تىڭ ناتيجەلەر جاراتىپ، تىڭ شۇعىلالى تابىستار جاراتا الامىز!

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار