10 جىلدىق وزگەرىس بارىسىندا قاشقار ”وزەندەرمەن ۇلاسىپ، تەڭىزگە تۇتاستى“
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى گو ليڭ، فان چيۇڭيان
2023.09.12 15:27 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
400 كيلومەتر جول باسىپ قىرعىزستاننىڭ استاناسى بىشكەككە جەتۋگە بولادى، 700 كيلومەتر جول باسىپ وزبەكستاننىڭ استاناسى تاشكەنتكە، تاجىكستاننىڭ استاناسى دۋشانبەگە، پاكيستاننىڭ استاناسى ءىسلامابادقا جەتۋگە بولادى، قاشقاردىڭ 5. 1 ساعاتتىق اۆياتسيا ەكونوميكالىق شەڭبەرى توڭىرەكتەگى 8 مەملەكەتتىڭ استاناسىن جانە نەگىزگى ەكونوميكالىق قالالاردى قامتۋ اياسىنا ەنگىزدى...
”5 وتكەلى 8 ەلگە تۇتاسقان، ءبىر جولى ەۆروپا − ازيانى جالعاعان“ وڭىرلىك باسىمدىققا يە قاشقار ايماعى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋدىڭ شىعىس جەلىنە جەلكەن جايىپ، باتىس بولىكتەگى شەكارا وڭىردەن ”وزەندەرمەن ۇلاسىپ، تەڭىزگە تۇتاسۋعا“ بەت الدى، بۇگىنگى تاڭدا تاس جول، تەمىر جول، اۆياتسيا ”ۇشەۋى ءبىر تۇلعالانعان“ حالىقارالىق زات اينالىمى ۇلكەن ارناسى العاشقى قادامدا قۇرىلىپ، باتىسقا ەسىك اشۋ جاعدايى جاپپاي قالىپتاسىپ، اناعۇرلىم كوپ تاماشا تىلەكتەر بىرتىندەپ جۇزەگە اسۋدا.
ءشول دالادا وسىزاماندانعان باقشا رايونى سالىندى
قاشقار ەجەلدەن بەرى جىبەك جولىنداعى جارقىراعان مەرۋەرت، وزگەشە وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى ونى تاريحي ايگىلى قالاعا اينالدىردى. ءار كۇنى تاسقىن سۋداي اعىلعان ادامدار لەگىنە لىق تولاتىن قاشقار بايىرعى قالاسى دۇنيە ءجۇزىنىڭ نازارىن اۋدارۋدا، ال ونان 10 كيلومەتر جەردەگى قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىندا دا اۆتوكولىكتەر قايشالىسادى.
8 - ايدىڭ 25 - كۇنى قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىندا كراندار گۇرىلدەپ، زات ساندىقتارى كوتەرىلىپ، ءتۇسىرىلىپ، ءبىر - بىرلەگەن كونتينەرلى جۇك كولىكتەرى جۇڭگونىڭ جاساۋ بەلگىسى بار تاۋارلاردى تيەپ تارتىپپەن جولعا شىعۋدا؛ سەحتا قىزمەتكەرلەر ونىمدەردى شەبەرلىكپەن قۇراستىرۋدا؛ ەلەكتروندى ساۋدا تۇعىرىندا قىزمەتكەرلەر زاتتاردى سۇرىپتاۋمەن قاربالاستاۋدا...
قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعى مەملەكەتتىڭ باتىسقا ەسىك اشۋىن جانە ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىن جەبەۋ ماڭىزدى مىندەتىن ارقالاعان. 2015 - جىلى 4 - ايدىڭ 20 - كۇنى رەسمي جابىق تيجارات جۇرگىزگەن قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعى دامىپ ءشول دالادان زاۆود ۇيلەرى قاز - قاتار تىزىلگەن وسىزاماندانعان باقشا رايونىنا دامىپ، بىرتىندەپ ورتا ازيانى، باتىس ازيانى، وڭتۇستىك ازيانى تۇتاستىراتىن كوپىرگە جانە ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى دانەكەرىنە اينالۋدا.
قازىر قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىنىڭ باقشا رايونى 730 مىڭ شارشى مەتر كەلەتىن زاۆود ءۇيىن جانە قامبا سالدى، وعان جالپى قوسىلعان قارجى شامامەن 3 ميلليارد 100 ميلليون يۋان، باجىسىز قامبادا ساقتاۋ، باجىسىز زات اينالىمى، باجىسىز وڭدەۋ، باجىسىز كورمەگە قويۋ، كورسەتۋ، اۆياتسيالىق زات تاسىمالى سياقتى يقۋاتتارعا يە.
”مەن 2020 - جىلدان بەرى قاشقاردا شارۋاشىلىق قۇرىپ، وسى جەردىڭ كوركەيۋىنە كۋا بولدىم، سول كەزدە كاسىپورىندى قاشقارعا ىرگە تەپكىزگەنىمە وتە قۋانىشتىمىن“. جۇڭشۇن ەلەكتروندى ساۋدا ىستەرى (شينجياڭ) شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ باس ديرەكتورى جاڭ چي بىلاي دەدى: قاشقاردىڭ توڭىرەگىندە حونچىراپ، قاراسۋ سياقتى سىرتقا ەسىك اشقان 5 شەكارا وتكەلى جانە قاشقار حالىقارالىق اۆياتسيا پورتى بار، ەسىك اشۋ باسىمدىعى كاسىپورىننىڭ ۇزدىكسىز دامۋىنا دەم بەردى، قازىر سەرىكتەستىگىم وڭتۇستىك شينجياڭداعى شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋداداعى باستاماشى كاسىپورىنعا اينالدى.
10 جىلعا جۋىق دامۋ ارقىلى قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعى ساۋدا - زات اينالىمىن نەگىز، ەلەكتروندى ءۇي ەلەكتر جابدىقتارىن مانەرلەۋدى باستى، ازىق - تۇلىك مانەرلەۋ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، ەرەكشە مەتالداردى مانەرلەۋدى قوسىمشا ەتكەن سىرتقا باعىتتالعان ءوندىرۋ، مانەرلەۋ جۇيەسىن العاشقى ادىمدا قالىپتاستىردى، سونداي - اق كوپ فورمالى بىرلەسىپ تاسىمالداۋ كەزەكشى پويەزى مەن جۇك تاسىمال جالدامالى ۇشاعى اۋە جەلىسىن اشىپ، شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدانى باقىلاۋ - باسقارۋ ورتالىعىن قۇرىپ، شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا يمپورت - ەكسپورت تاۋارلارىن كورمەلەۋ، ساۋدالاۋ ورتالىعىنىڭ رەسمي ىسكە قوسىلۋىن ىلگەرىلەتتى.
كوپتەگەن كاسىپورىندار نازاردى قاشقارعا شوعىرلاندىرىپ دۇنيە جۇزىنە بەت الدى
قاشقار − جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنداعى ءتۇيىندى قالا جانە جۇڭگو − پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزىنىڭ باستالعان قالاسى، ورتا ازيا، وڭتۇستىك ازيا، باتىس ازيانىڭ دوعا ءتارىزدى ەكونوميكالىق شەڭبەرىنىڭ ورتالىعى.
”ءبىزدىڭ نىسانداردى قاشقار قالاسىنا ىرگە تەپكىزۋدەگى ماقساتىمىز وسى جەردىڭ جاعراپيالىق باسىمدىعىنا ءمان بەرگەندىگىمىزدەن“. قاشقار شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا يمپورت - ەكسپورت تاۋارلارىن كورمەلەۋ، ساۋدالاۋ ورتالىعىنىڭ جاۋاپتىسى ديڭ جىنشان تانىستىرىپ بىلاي دەدى: قازىر ساۋدالاۋ ورتالىعى سىناق رەتىندە تيجارات جۇرگىزە باستادى، تۇتاس نىسان تاعى جەرگىلىكتى اۋەجايدا، قاشقار بايىرعى قالاسىندا، قالا رايونىندا 3 سەزىنۋ ورتالىعىن قۇرىپ، كوپ تۇيىندە بىرلەسىپ قيمىلداۋدى، باسقا جەردەن زات الۋدى، باجىسىز تەز ساتىپ الۋدى، تەز قابىلداپ الۋدى جۇزەگە اسىردى.
بۇگىنگى تاڭدا شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا بولشەك ساتۋ ەكسپورتى، شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا قورعامالى باجى ەكسپورتى، شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا قورعامالى باجى يمپورتى سياقتى 5 ءتۇرلى ۇلگى تولىق ولشەممەن قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىنا ىرگە تەپتى، ”شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا + جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى“، ”شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا + جۇك تاسىمال جالدامالى ۇشاعى“، ”شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا + كوپ فورمالى بىرلەسىپ تاسىمالداۋ“ سياقتى كوپ ءتۇرلى شەكارا اتتاعان زات اينالىمى ۇلگىسى قارىشتاپ دامىپ، ”بۇكىل دۇنيەدەن ساتىپ الۋ“، ”بۇكىل دۇنيەگە ساتىپ بەرۋ“ قاشقاردا رەالدىققا اينالدى.
قاشقار ايماعى كوپتەگەن مەملەكەتتەرمەن جانە وڭىرلەرمەن سىرتقى ساۋدا قارىم - قاتىناسىن ورناتىپ، سىرتقى ساۋدا يمپورت - ەكسپورت جالپى سوماسى 2013 - جىلعى ءبىر ميلليارد 120 ميلليون دوللاردان ارتىپ، 2022 - جىلى 49 ميلليارد 310 ميلليون يۋانعا جەتىپ، جالپى مولشەرى بۇكىل شينجياڭ بويىنشا 3 - ورىندا تۇردى.
تاياۋ جىلداردان بەرى كوپتەگەن كاسىپورىنشى نازاردى قاشقارعا شوعىرلاندىرا باستادى. ”قازىر قاشقارعا قىزمەت تەكسەرە كەلگەن كاسىپورىنداردىڭ اياعى ۇزىلمەدى، تەك مەكەمەمىزدىڭ ءوزى ءار كۇنى 4 − 5 توپ شينجياڭ سىرتىنان كەلگەن كاسىپورىنداردى قابىلدايدى، بۇل ارا قارجى قوسۋدىڭ ىرىستى توپىراعىنا اينالدى“. قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعى باقشا رايونى قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جاۋ چۇنلين: قازىر قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىندا تىركەۋگە الىنعان كاسىپورىن 380گە جەتتى دەپ تانىستىردى.
ورتا ازياعا، وڭتۇستىك ازياعا، باتىس ازياعا، اۋەلى، ەۆروپاعا قاتىنايتىن حالىقارالىق ۇلكەن ارنا رەتىندە، قازىر قاشقار ايماعى ”3 شەڭبەر، 3 ەندىك، 3 بويلىق، 3 تۇتاسۋ“ تاس جول قاتىناس تورى جۇيەسىن بىرتىندەپ قالىپتاستىرىپ، ىسكە قوسىلعان جانە سالىنىپ جاتقان 4 حالىقتىق تاسىمال اۋەجايىن قۇرىپ، ەل ءىشى اۋە لەنياسىنان 39ىن، حالىقارالىق جۇڭ تاسىمال اۋە لەنياسىنان 7سىن اشتى. كورنەكتى وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىنىڭ اناعۇرلىم كورنەكتىلەنۋىنە ىلەسە، كاسىپورىندارعا ۇزدىكسىز دامۋ ورايىن الا كەلدى.
شارۋاشىلىق - ساۋدا تاماشا ورتاسىنىڭ التىن ماڭدايشالىعىن جارقىراتتى
”شارۋاشىلىق - ساۋدا تاماشا ورتاسىنىڭ ءبىزدىڭ ءىس تىندىرىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋىمىزعا زەيىن - زەردەمىزدى شوعىرلاندىردى، بيىل 1 - ايدا قىرعىزستانعا تاسىمالداعان جۇك كولىگىمىزگە ’TIR‘ بەلگىسىن جاپسىردىق“. قاشقار كەشەندى قورعامالى باجى اۋماعىنداعى شارۋاشىلىق قۇرۋ كەشىرمەسى جاڭ چيدى كۇتپەگەن قۋانىشتارعا بولەدى، ولار بيىل شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا ەكسپورت جۇمىسىنا ءبىر ميلليارد يۋان قارجى قوسۋ نىساناسىن ورىنداۋدى جوسپارلاپ وتىر.
ءتىلشى جۇڭشۇن ەلەكتروندى ساۋدا (شينجياڭ) شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ەسىك الدىنداعى جۇك اۆتوكولىكتەرىنىڭ بارلىعىنا ”TIR“ بەلگىسى جاپسىرىلعاندىعىن، وسى بەلگى بار اۆتوكولىكتەردىڭ شەكارا ارقىلى وتەتىن ەلدەردىڭ كەدەنىنەن وتكەن كەزدە ەرەكشە جاعداي بولماسا زاتتاردى اشىپ تەكسەرۋدىڭ قاجەتى جوق ەكەندىگىن، كاسىپورىنداردىڭ دا شەكارادان ءوتۋ كەپىلدىك قاراجاتىن تاپسىرۋىنىڭ قاجەتى جوق ەكەندىگىن كوردى.
بىلتىر 2 - ايدا مەملەكەتتىك كەڭەس قاشقار ايماعىن وڭتۇستىك شينجياڭداعى تۇڭعىش شەكارا اتتاعان ەلەكتروندى ساۋدا ىستەرى كەشەندى سىناق رايونى ەتىپ بەكىتتى، بيىل قاشقار اۆياتسيا شەكارا وتكەلىنىڭ كەشەندى بەلگىلەنگەن باقىلاۋ - باسقارۋ ورنى كەدەن باس مەكەمەسىنىڭ جۇمىس باسىندا تەكسەرىپ وتكىزىپ الۋىنان ءساتتى ءوتىپ، شينجياڭداعى تۇڭعىش كەشەندى بەلگىلەنگەن باقىلاۋ - باسقارۋ ورنىنا اينالدى... ”بۇل سىرتقا باعىتتالعان كاسىپورىنداردىڭ ونىمدەرىن ’سىرتقا شىعارۋعا‘ اناعۇرلىم كوپ وراي جانە تالعام ازىرلەدى“، - دەدى جاڭ چي.
8 - ايدىڭ سوڭىندا RCEP العاش وندىرگەن ورىن كۋالىگى بار جاپونياعا ەكسپورت ەتىلگەن ءبىر توپ ايەلدەر كيىمى يمپورت ەتۋشى ەلدىڭ كەدەن باجىسىن كەمەيتۋىنەن، كەشىرىم ەتۋىنەن يگىلىكتەنىپ، نىسانالى جەرگە ءساتتى جەتتى. ”جاپونيا سەرىكتەستىگىمىزدىڭ نەگىزگى ەكسپورت بازارى. قازىر جاپونياعا كيىم - كەشەك ەكسپورت ەتىلسە، ءار توپ زاتتان نەشە مىڭ يۋان كەدەن باجىسى ازاياتىن بولدى، وسىلاي بولعاندا ءبىر جىلدا ءبىرتالاي اقشا ۇنەمدەلەدى“، - دەدى شينجياڭ جىڭلۇن شارۋاشىلىق شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جاۋاپتىسى سۇن جيانحۋا.
كاسىپورىنداردىڭ ەكسپورتقا شۇعىل قاجەتتى العاش وندىرگەن ورىن كۋالىگىن تاراتۋ ماسەلەسىن شەشۋگە دەر كەزىندە كومەكتەسۋ ءۇشىن قاشقار كەدەنى كاسىپورىنداردىڭ يمپورت ەتۋشى ەلدىڭ قاتىستى ءتيىمدى ساياساتتارى مەن العاش وندىرگەن ورىن ەرەجەسى تىزىمدىگىن رەتتەۋىنە كومەكتەسىپ، كاسىپورىنداردىڭ ەكسپورت جوسپارىمەن ۇشتاستىرىپ، كۋالىك ءوتىنىش ەتۋدىڭ ەڭ جاقسى جوباسىن الدىن الا جاساپ، ۆيزا بۋىنىندا ورىن تەپكەن ماسەلەلەردى كوپ ارنامەن شەشتى.
تالاي - تالاي ساپالى قىزمەت وتەۋدەن سىرت، قاشقار مەن توڭىرەكتەگى ەلدەردىڭ ەكونوميكا - ساۋدا، كاسىپ سالاسى قۇرىلىمى، بايلىقتان پايدالانۋ سياقتى جاقتارداعى بازار كومەسكى كۇشى مەن ساۋدا ورايى دا كاسىپورىنداردى ىرگە تەبۋگە ۇزدىكسىز باۋرادى. بيىل الدىڭعى 8 ايدا قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى جاڭادان 27 ساۋداگەر شاقىرۋ نىسانىنا قول قويدى، مۇنىڭ ىشىندە 100 ميلليون يۋاننان جوعارى نىسان 24.
قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايوندىق ساۋداگەر شاقىرۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى نيە رۇڭتيان بىلاي دەدى: مەملەكەت، اۆتونوميالى رايون، سونداي - اق شينجياڭعا كومەكتەسكەن ولكە، قالالار مەن قاشقار ءوز دارەجەسىنىڭ ءتۇرلى ءتيىمدى ساياساتتارى قاباتتاسىپ، ىرگە تەپكەن كاسىپورىندارعا اناعۇرلىم كوپ دامۋ ورايىن ازىرلەپ، ەل ءىشى، حالىقارالىق بازاردى كەڭەيتۋىنە ءونىمدى تۇردە كومەكتەستى.
جاقىنعى جىلداردان بەرى قاشقار تاعى پاكيستان سياقتى توڭىرەكتەگى ەلدەردىڭ ءتۇيىندى قالالارمەن ەكى (كوپ) جاقتى مەرزىمدى كەزدەسۋ مەحانيزمىنەن پايدالانىپ، توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن ەكونوميكا - ساۋدا، مادەنيەت - ساياحات سياقتى جاقتارداعى اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جان - جاقتى سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ جاڭا جاعدايىنا بەلسەنە ۇلەس قوسۋعا قۇلشىنىپ كەلەدى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
