بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار

حالىق تورابى

زالالسىز كوكونىس ەگۋ جانە تىڭايتقىش بەرۋ تەحنيكاسى

گۇلميرا مۇقاتاي قىزى

2015.11.13 11:15    

  زالالسىز كوكونىس دەپ كوكونىستەگى ەگىس ءدارىسىنىڭ قالدىعى، اۋىر مەتال، ازوتتى قىشقىل تۇزدارى سياقتى زياندى زاتتار مولشەرىن مەملەكەت رۇقسات ەتكەن كولەمدە مەڭگەرىپ، ادامدار تۇتىنعاننان كەيىن دەنساۋلىققا زيان جەتكىزبەيتىن كوكونىس ايتىلادى. قوعامنىڭ العا باسۋى جانە ەكونوميكانىڭ دامۋىمەن كوكونىستىڭ قورەكتىك قۋاتى جانە حاۋىپسىز تازا بولۋ ماسەلەسى بارعان سايىن كورنەكتىلەندى.كوكونىستىڭ جەتىلۋى تەز، جەتىلۋ مەرزىمى قىسقا، جەۋگە بولاتىن كولەم سالىستىرماسى جوعارى، ادامزاتتىڭ تۇرمىسىمەن تىعىز قاتىستى بولعاندىقتان، لاستانعاننان كەيىن ادام دەنەسىنە ءبىرشاما زور ىقپال جاساپ، ادامدار نازارىن اۋدارادى. حيميالىق تىڭايتقىشتى بەرۋ پرينسيبى جانە قاتىستى ماسەلەلەرگە بولعان تالاپ كۇشەيتىلدى. زالالسىز كوكونىس ەگىپ، تىڭايتقىش بەرگەندە تومەندەگى پرينسيپتەرگە تاباندى بولۋ كەرەك.

  1. تۇرلەرگە قاراي تىڭايتقىش بەرۋ (1) قاۋىن-قاربىز تۇرلەرى، قيار، كوك اسقاباق سياقتىلارعا تىڭايتقىش بەرۋدە ورگانيكالىق تىڭايتقىش، جەر استى تىڭايتقىشى نەگىز ەتىلەدى. ۇيلەسىمدى تىڭايتقىش بەرىپ ازوتتى تىڭايتقىش مولشەرىن مەڭگەرىپ، نيترات كۇيدەگى ازوتتى تىڭايتقىش بەرۋگە تيىم سالىنادى. توپىراق قۇرامىن ولشەپ تىڭايتقىش بەرۋ تەحنيكاسىن قولدانىپ، توپىراق قۇنارلىعىنىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋ قاجەت. نەگىزدىك تىڭايتقىشتى تولىق بەرۋ كەرەك. شىرىگەن اۋلا تىڭايتقىشىنان ەكى امموني فوسفات كۇكىرت قىشقىل كاليدان نەمەسە ءۇش ءتۇرلى ەلەمەنتتى قوسپا تىڭايتقىشتان 750kg/hm2 نەمەسە ۋەرادان 150kg/ hm2 بەرىلەدى. سونىمەن بىرگە %0.5 تىك ۋەراعا 0.3- %0.5 تىك قوس قىشقىل فوسفور قىشقىل فوسفور قىشقىل، كاليدى قوسىمشا جاپىراق تىڭايتقىشى رەتىندە ەكى دە ءۇش رەت بەرۋ كەرەك.

  (2) باكلاجان تۇرىندەگى كوكونىس. قىز اناق، قىزىل بۇرىش، باكلاجان سياقتى كوكونىستەرگە تىڭايتقىش بەرۋ پرينسيپى: ورگانيكالىق تىڭايتقىش بەرۋ، ازوتتى تىڭايتقىش بەرۋ مولشەرىن مەڭگەرۋ، ارناۋلى تىڭايتقىش نەمەسە وسىمدىك تىڭايتقىشىن بەرۋ، سايكەستى ارناۋلى تىڭايتقىش بەرىپ توپىراقتىڭ قۇنارلىلىق تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋ دارىپتەلەدى. نەگىزگى تىڭايتقىشتى جەتكىلىكتى بەرۋ كەرەك. تولىق شىرىتىلگەن اۋلا تىڭايتقىشىنان، وعان قوسا ەكى امموني فوسفاتتان، كۇكىرت قىشقىل كاليدان، ءۇش ءتۇرلى ەلەمەنتتەن قوسپا تىڭايتقىشتان 900kg/hm2 بەرۋ كەرەك. ۇستەمە تىڭايتقىشتى ۇيلەسىمدى بەرۋ، ۆەرادان 150 بەرۋ كەرەك.

  (3) جاپىراقتى كوكونىستەر. كۇزدىك بايساي، كاپۋستا سياقتىلارعا تىڭايتقىش بەرۋ پرينسيبى: ورگانيكالىق تىڭايتقىش، جەر استى تىڭايتقىشى نەگىز ەتىلەدى، ۇيلەسىمدى تىڭايتقىش بەرىپ ازوتتى تىڭايتقىش مولشەرىن مەڭگەرۋ كەرەك. نيترات كۇيدەگى ازوتتى تىڭايتقىش بەرۋگە تيىم سالىنادى. توپىراق قۇرامىن ولشەپ تىڭايتقىش بەرۋ تەحنيكاسىن قولدانىپ، توپىراق قۇنارلىعىنىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋ قاجەت. نەگىزگى تىڭايتقىشتى جەتكىلىكتى بەرۋ كەرەك. تولىق شىرىگەن اۋلا تىڭايتقىشىنان، ەكى امموني فوسفاتتان، كۇكىرت قىشقىل كاليدان نەمەسە ءۇش ءتۇرلى ەلەمەنتتى قوسپا تىڭايتقىشتان 900kg/hm2 بەرۋ كەرەك. سوڭعى كەزىندە ۇيلەسىمدى تۇردە تەز ءونىم بەرەتىن اممۋني بيكاربوناتتان نەمەسە ۋەرادان 150kg/hm2 بەرۋ كەرەك. جاپىراقتى كوكونىستەرگە جاپىراق تىڭايتقىشىن بەرۋگە بولمايدى. جاپىراق تىڭايتىقىشى اۋامەن تىكە جاناسىپ امموني يونى ازوت قىشقىل تۇزى يونىنا اينالىپ، جاپىراق سىمىرەدى دە قۇرامىنداعى ازوت قىشقىل تۇزدارى مولايادى ءارى ۇزاق ساقتاۋعا كەلمەيدى.ءتۇرلى كوكونىستىڭ ازوت قىشقىلدى تۇزدارىن ءسىمىرۋى ۇقسامايتىندىقتان، تىڭايتقىش بەرۋگە بولعان تالابى ءبىرشاما جوعارى كەلەدى. باكلاجان، قىزىل بۇرىش، ءسابىز، قىزاناق، شومىر سياقتى كوكونىستەر مەن تامىرلى كوكونىستەردىڭ ازوت قىشقىل تۇزدارىن توپتاۋى ءبىرشاما از، ءونىمىن جيناۋدان 20-30 كۇن بۇرىن نيترات كۇيدەگى ازوتتى تىڭايتقىش بەرۋدى توقتاتۋ كەرەك. كاپۋستا، اس سۇتتىگەن سياقتى كوكونىستەر ازوت قىشقىل تۇزدارىن از توپتايتىندىقتان، ازوت قىشقىل تۇرىندەگى تىڭايتقىشتاردى از بەرسە بولدى. بايساي، قىزىل ساۋمالدىق، اسكوك سياقتى ازىقتىقتاردا ازوت قىشقىل تۇزدارى وڭاي جينالاتىندىقتان، نيترات كۇيدەگى ازوتتى تىڭايتقىش بەرۋگە قاتاڭ تيىم سالىنادى.

  2. مەزگىلگە قاراي تىڭايتقىش بەرۋازوتتى تىڭايتقىشتى كوكونىسكە كوكتەم، قىستا از بەرۋ كەرەك. كوكتەم مەن قىستاعى كوكونىسكە تۇسەتىن كۇن نۇرى ءالسىز بولعاندىقتان، ازوت قىشقىل تۇزدارى وڭاي جينالادى، ازوتتى تىڭايتقىشتاردى از بەرۋ نەمەسە بەرمەۋ كەرەك. جاز بەن كۇزدە كوكونىس جەتىلىپ، اۋا تەمپەراتۋراسى جوعارى بولادى دا ازوت قىشقىل تۇزدارى جينالمايتىندىقتان، ازوتتى تىڭايتقىشتى ۇيلەسىمدى بەرسە بولادى.

  3 .جەردىڭ قۇنارلىعىنا قاراي تىڭايتقىش بەرگەن ءجونقۇنارلى جەرگە ازوتتى تىڭايتقىش بەرۋگە تيىم سالىنادى، قۇنارسىز كوكونىس اتىزىندا كوكونىستىڭ ازوت قىشقىل تۇزدارىن جيناۋى از بولعاندىقتان، ازوتتى تىڭايتقىشتى ۇيلەسىمدى بەرۋ كەرەك. ورگانيكالىق تىڭايتقىش جەردىڭ قۇنارىن ارتتىرادى، ءشىرىندىسى مول توپىراقتا وسىرىلگەن كوكونىستىڭ ازوت قىشقىل تۇز قۇرامى جوعارى بولعاندىقتان ازوتتى تىڭايتقىشتى بەرۋگە تيىم سالۋ كەرەك، ازوت قىشقىل اممۋني، ازوت قىشقىل كالي، ازوت قىشقىل كالتسي نيترات كۇيدەگى ازوتتى ازوت قوسپا تىڭايتقىش قاتارلىلاردى بەرمەۋ كەرەك، ايتپەسە ازوت قىشقىل تۇزدارى قۇرامى مولايىپ كەتەدى.

  4. تىڭايتقىشتى تۇرلەرگە ءبولىپ بەرۋۋەرا، امموني بيكاربونات، كۇكىرت قىشقىل امموني، اميد قىشقىلى كۇيىندەگى ازوت سياقتىلاردى بەرۋ مولشەرىن تەجەپ، تىڭايتقىش بەرگەندە توپىراقپەن تەرەڭ كومۋ كەرەك، تەرەڭ كومگەندە توپىراق قاباتىنىڭ قالىڭدىعى 15 تە 18 سانتيمەتر ارالىعىندا بولادى، سوندا ازوت قىشقىل تۇزدارى باياۋ اسەر ەتىپ، تىڭايتقىشتان پايدالانۋ ءونىمى جوعارىلاپ، كوكونىستە ازوت قىشقىل تۇزدارىنىڭ جينالۋىن باسەڭدەتەدى.ازوتتى تىڭايتقىشتاردى پايدالانۋ مولشەرىن قاتاڭ تەجەۋ كەرەك. كوكونىستەگى ازوت قىشقىل تۇزدارىنىڭ جينالۋى تىڭايتقىش بەرۋ مولشەرىنىڭ ارتۋىمەن ارتادى، تازا ازوتتى تىڭايتقىشتىڭ مۋ باسىنا بەرەتىن مولشەرىن 25 كيلوگرام مولشەرىندە مەڭگەرىپ،%70-60 نەگىزگى تىڭايتقىش بەرۋ، %40-30 ىن مايسالىق تىڭايتقىش رەتىندە تەرەڭ كومىپ بەرۋ كەرەك. ازوتتى تىڭايتقىشتى ەرتە بەرگەن جاقسى، سوندا كوكونىستىڭ ەرتەدەن تەز ءوسىپ- جەتىلۋىنە، ازوت قىشقىل تۇزدارىنىڭ توپتالۋىن ازايتۋعا پايدالى. ورگانيكالىق تىڭايتقىشتاردى مولداپ بەرۋ كەرەك. ورگانيكالىق تىڭايتقىشتى جوعارى تەمپەراتۋرادا ءۇيىپ،ءشىرىتىپ باكتەريا، قۇرت ليچينكاسىن ولتىرگەننەن كەيىن پايدالانۋ كەرەك، سوندا ورگانيكالىق تىڭايتقىشتار كوكونىستى ازوت قىشقىل تۇزدارىمەن لاستامايدى، ساپالى بولۋمەن بىرگە ۇزاق ساقتاۋعا بولادى.شالشىق گازى كولشىگىنەن قالعان جاراقسىز سۇيىقتىقتىڭ ءونىمى جوعارى، پايدالانعاندا دەرت-دەربەز از ءتۇسىپ، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرىن قولدانۋدى ازايتىپ، ءونىم مولشەرىن جوعارىلاتۋعا بولادى.

  كەلۋ قاينارى:تارباعاتاي اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.