”وتان مەن حالىق سىزدەردى ماقتانىش ەتەدى“

ۋاقىتى: 8 - ايدىڭ 20 - كۇنى تۇستەن كەيىن

ورنى: بەيجيڭ حالىق سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالى

جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو كۇشى، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو رۋحى، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو وبرازى دەگەن نە؟

بۇل ارادا ءبىر جاۋاپ بار.

باس شۋجي شي جينپيڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىنىڭ التىن ءتۇستى زالىنا كىرىپ، داڭقپەن ورالعان 33 - كەزەكتى جازعى وليمپيادا سپورت جارىسى جۇڭگو دەنە تاربيە ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندەگىلەردى ىقىلاسپەن قابىلدادى. شاتىرلاعان شاپالاق ءۇنى كوتەرىلدى.

پاريج وليمپيادا سپورت جارىسىنان جەڭىسپەن ورالدى، وليمپيادا ساڭلاقتارى ارمانعا قۇلاش سەرمەگەن اسقاق سەزىممەن، جۇرەك قىلىن تەربەيتىن كۇرەسپەن، ەش قايىسپاس قايسارلىقپەن ”ەلىمىزدىڭ شەتەلدە جازعى وليمپيادا سپورت جارىسىنا قاتىناسۋ تاريحىنداعى ەڭ تاماشا ناتيجەگە“ قول جەتكىزدى. قول الىسقاندا كەيبىر سپورتشىلار ءوزىن - ءوزى تانىستىرۋعا ۇلگىرە الماي قالعاندا باس شۋجي ولاردىڭ اتىن اتاي قويدى.

نىسانا اتۋ سپورتشىسى شىڭ ليحاۋ، حۋاڭ يۇيتيڭ جۇڭگو ءۇشىن وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ تۇڭعىش التىن مەدالىن الدى. باس شۋجي شي جينپيڭ ولاردىڭ بويىنان جاس ۇرپاقتاردىڭ بەت - بەينەسىن كورىپ: ”كوڭىلدەرىڭ جايبىراقات بولدى، اسا قۋاتتى پسيحيكالىق ساپالارىڭ بار ەكەن“ دەپ القادى.

جۇڭگونىڭ سۋعا سە كىرۋ سىندى وسى ”ارمان ارقالاعان كومانداسىندا“ 2000 – جىلدان كەيىن تۋعان سپورتشىلار اۋىر مىندەت ارقالادى. چۋان حۇڭچان، چىن يۇيناي تىزە قوسا شايقاس جاساپ، التىن مەدالعا قول جەتكىزدى، سول ءسات باس شۋجيگە تەرەڭ اسەر بەرىپتى، ول: ”سەندەر كەرەمەت سايكەستىڭدەر، ’سۋدان كوپىرشىك شىعارمايتىن سپورتشى‘ دەپ اتالدىڭدار“ دەدى.

جۇڭگو تاق - تۇق دوپ كومانداسى باتىلدىقپەن سايىسىپ، تاماشا ناتيجەگە قول جەتكىزدى. ”4 كەزەك وليمپيادا سپورت جارىسىنا قاتىناسىپ، تاق – تۇق دوپ سالاسىندا جاستىق كوكتەمنىڭ جىگەرىن كورسەتىپ كەلەسىڭ“. باس شۋجي شي جينپيڭ ساقا سپورتشى ما لۇڭمەن تاعى كەزدەستى. جارىس الاڭىندا قىسىمعا توتەپ بەرىپ، پارمەندى قايتارما سوققى بەرگەن فان جىندۇڭدى باس شۋجي: ”دوپتى جاقسى ۇردىڭ“ دەپ القادى. جۇڭگو قاۋىرسىن دوپ كومانداسىنىڭ ”يا - سى“ قۇراماسى، ”فان - چىن“ قۇراماسى دەگەن اتتارىن باس شۋجي شي جينپيڭ تولىق بىلەدى ەكەن، ول: ”سەندەر دوپ سوعۋدا وتە ايبىندى بولدىڭدار“ دەپ القادى.

شاپالاق ءۇنى مەن كۇلكى ءۇنى توعىستى. وليمپيادا سپورت جارىسى ميلليونداعان حالىققا قۋانىش سيلادى. وليمپيادا تارتۋىن قاستەرلەپ، وليمپيادا بارىسىنان ءلاززاتتانعان ءبىز دۇنيە جۇزىنە تەڭ قارايتىن، دۇنيە جۇزىمەن توعىسقان سەنىمدى، ومىرشەڭ، اشىق جۇڭگونى ايگىلەدىك.

مالتاۋ سپورتشىسى پان جانلى ەڭ سوڭعى ساتتە بار كۇشىن سالىپ، جارىستا جىگەر، قايرات، جالىنىن ايگىلەدى. باس شۋجي ونى: ”دۇنيە جۇزىلىك رەكورد جاراتتىڭ، كۇش ۇستىنە كۇش قوسىپ، تاعى دا تاماشا ناتيجە جاراتۋىڭدى ءۇمىت ەتەمىن“ دەپ شابىتتاندىردى. جاڭ يۇي كەۋدەسىنە ءبىر توپ مەدال تاعىپ الىپتى، ول قانشالاعان جۇرەك قانىمەن كەلگەن، باس شۋجي كۇلىمسىرەپ، قاي دارەجەدەگى مەدالدار ەكەنىن سۇرادى.

اۋىرلىق كوتەرۋ سپورتشىسى لي ۋىنۋىن ءبىر رەتكى جۇلقىپ كوتەرۋىمەن تاريحي ناتيجە جاراتتى، باس شۋجي شي جينپيڭ: ”بۇلا كۇشىڭ لىقسىپ تۇر ەكەن“ دەپ بەينەلەدى ءارى ”وسى تۇرقىڭمەن قالايشا وسىنشاما اۋىر نارسەنى كوتەرە الدىڭ؟“ دەپ سۇرادى. تاعى ءبىر اۋىرلىق كوتەرۋ سپورتشىسى حوۋ جىحۇي باس شۋجيدىڭ بۇل سۇراۋىنا: ”ۇزاق ۋاقىت بويى جاتتىعۋدىڭ ارقاسى“ دەپ جاۋاپ بەردى.

جازدىڭ شىلىڭگىر ىستىعىنا، قىستىڭ قاقاعان ايازىنا شىداپ جاتتىققان سپورتشى ومىرىندە نەشە رەت باسەكەگە تۇسەر!

بوكس سپورتشىسى چاڭ يۋانمەن قول الىسقاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ وعان: ”مەن جاس كەزىمدە دە بوكسقا جاتتىققانمىن“ دەدى. ”باس شۋجي، 10 جىلدىڭ الدىندا ءسىزدى كورگەنمىن، نانجيڭ جاستار وليمپيادا سپورت جارىسىندا ءسىز بىزگە جۇدىرىقشىلىق ونەرى جونىندە سويلەگەن بولاتىنسىز“. ون جىل زىمىراپ وتە شىعىپتى، جاستار وليمپيادا سپورت جارىسىنان وليمپيادا سپورت جارىسىنا دەيىن، جۇڭگونىڭ دەنە تاربيەسى جالىندى ومىرشەڭدىك كۇشكە يە بولدى.

دەنە تاربيە − ءبىر ۇلتتىڭ رۋحىنىڭ ايعاعى، ءبىر مەملەكەتتىڭ ناقتى قۋاتىنىڭ ىقشام كورىنىسى.

تاريحتىڭ تەرەڭ تۇكپىرىنە كوز جىبەرسەك، ءجۇز جىلدىق جول جاپا - ماشاقاتتى بولعانىمەن، باتىلدىقپەن ىلگەرىلەدىك. باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ ماعىنامەن كوپشىلىككە بىلاي دەدى: ”جاڭا جۇڭگو قۇرىلۋدان بۇرىن جۇڭگو سپورتشىلارىنىڭ دۇنيە جۇزىلىك دەنە تاربيە الاڭىنا كىرە العاندارى وتە از بولاتىن، ءبىز ليۋ چاڭچۇندى ەستە بەرىك ساقتايمىز. جۇڭگولىقتار ءبىر مەزەت ’شىعىس ازيانىڭ مەرەزدەرى‘ دەپ قورلاندى، ەل نامىسى تاپتالدى“.

بۇل ءدال جۇڭگونىڭ السىرەگەن كەزى بولاتىن، ويلى جاندار: ”شىعىس ازيانىڭ مەرەزدەرى“ قاي كەزدە دۇنيە ءجۇزى ۇلتتارى اراسىندا ەڭسە كوتەرىپ تۇرا الار ەكەن دەپ اھ ۇردى.

باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ بايانداۋىمەن ادامدار جاڭا جۇڭگوعا ورالدى. ”ەسىمىزدە قالۋىنشا، رۇڭ گوتۋان تۇڭعىش رەتكى تاق – تۇق دوپ دۇنيە جۇزىلىك اعا جۇلدەگەرى بولدى. شۇ حايفىڭنىڭ العاشقى التىن مەدالدى الىپ وليمپيادا سپورت جارىسىندا التىن مەدەل الا الماۋ تاريحىن اياقتاتقانىنان تارتىپ، قازىرگى شاققا كەلگەندە جازعى وليمپيادا سپورت جارىسىندا 300 دەن ارتىق التىن مەدال الىپ وتىرمىز“.

شاپالاق ءۇنى تاعى دا كوتەرىلدى. ”مەملەكەت گۇلدەنسە، دەنە تاربيە گۇلدەنەدى، مەملەكەت كۇشەيسە، دەنە تاربيە كۇشەيەدى“. قۇلاققا تانىس وسى ءبىر اۋىز ءسوزدى قايتا ەسكە الۋ كوپشىلىكتى تەبىرەنتتى.

”بۇگىنگى تاڭدا ءبىزدىڭ دۇنيە ءجۇزى بويىنشا دەنە تاربيەدە ءىرى ەل، وليمپيادا سپورت جارىسىندا قۋاتتى ەل قاتارىنا كىرە الۋىمىز، تۇپتەپ كەلگەندە، مەملەكەتتىڭ جالپىلىق قۋاتىنىڭ ۇزدىكسىز كۇشەيۋىنە بايلانىستى بولدى“. باس شۋجي شي جينپيڭ قول الىسقان كەزدە پىكىر اۋىستىرىپ مىناداي لەبىز ءبىلدىردى:

”الگىندە سۇن يىڭشا ماعان جىڭديڭدى ايتىپ قالدى. مەن جىڭديڭدا اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى بولعانمىن، سول كەزدە تاق - تۇق دوپ مەكتەبى بار ەدى، ول ليۋسۇن گۇڭشىسىندا بولاتىن، كەيىن ول جىڭديڭ اۋدان ورتالىعىنا كوشىرىلىپ، مەملەكەت دارەجەلى جاتتىعۋ الاڭىنا اينالدى. مەن فۋجياندا تۇرعان كەزىمدە ايەلدەر ۆولەيبول كومانداسىنىڭ جاڭجوۋداعى جاتتىعۋى ءۇشىن دە كەيبىر ىستەردى ىستەدىم. ول كەزدە ءبىزدىڭ شارت - جاعدايىمىز ءالى دە جاپالى ەدى“.

دەنە تاربيە − وزىنەن اسىپ ءتۇسۋ قوزعالىسى. وسى بىرنەشە كورىنىس ءداۋىردىڭ وزگەرىستەرىن كەسكىندەپ، بۇرىن ويراندالعانىمەن، كوركەيۋگە قادام تاستاۋ الدىنداعى جۇڭگونى ايگىلەدى، قايتكەندە ”اناعۇرلىم تەز، اناعۇرلىم بيىك، اناعۇرلىم قۋاتتى − اناعۇرلىم ىنتىماقتى“ بولۋداي وزىنەن اسىپ ءتۇسۋ بارىسىندا وليمپيادا سپورت جارىسى مەن مەملەكەت تاعدىرىنىڭ ۇندەسۋى جۇزەگە اسىرىلدى.

جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو كۇشىن سەزىنىپ، ”وليمپيادا سپورت جارىسىنا بايلانىستى 3 سۇراۋدى“ كوكەيدە ساقتاپ ارمان قۋۋ جولىندا، ەڭسە كوتەرۋدىڭ، بايۋدىڭ، قۇدىرەتتەنۋدىڭ ايبىندى جورىعىنا قادام تاستادى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ، جالپى حالىقتىڭ سالاماتتىعى تىعىز بايلانىستى، جالپى حالىقتىڭ سالاماتتىعىندا جالپى حالىقتىق دەنە تاربيە بولۋى كەرەك، جالپى حالىقتىق دەنە تاربيە بولعاندا عانا، قۋاتتى باسەكەلىك سپورت جارىققا شىعادى“. ءبىز دەنە تاربيەدە قۋاتتى ەل بولۋ، سالاماتتى جۇڭگو سىندى وسى مەملەكەت وركەنيەتىنىڭ تۇرعىسىنان ارمانىمىزعا قۇلاش سەرمەپ، گۇلدەنۋ جولىنا قادام تاستايمىز.

جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو رۋحىن سەزىنىپ، وتانعا داڭق اپەرگەن جارىس الاڭىندا بەس جۇلدىزدى قىزىل تۋ كوتەرىلەدى. بىلعارى قايىق سپورتشىسى شۇي شىشياۋ، سۇن مىڭيا باس شۋجيدىڭ وزدەرىن ”ەڭبەك كورسەتتىڭدەر“ دەپ ماقتاعانىن ەستىگەندە، قاراپايىم سوزبەن: ”وتان ءۇشىن، ءارقانداي بوداۋ بەرە الامىز“ دەپ جاۋاپ بەردى. تور دوپ تاريحىن جاراتقان جىڭ چينۋىن باس شۋجيگە ەستەن كەتپەس اسەر قالدىرىپتى: ”جارىس وتە تارتىمدى ءوتتى، جارىستان كەيىن ءسوز سويلەگەندە دە وتباسى، وتان سۇيىسپەنشىلىگىڭ كۇشتى بولدى“. مەملەكەتپەن ساپارلاس بولىپ، جاستىق ورالدىڭ ءۇمىتىن اقتادى. باس شۋجي: ”’مەملەكەتتىڭ داڭقى ماڭگى جەكەدەن اسىپ تۇسەدى‘، ’مەن وسى التىن مەدالىمدى ۇلى وتانعا ارنايمىن‘ دەگەن ايبىندى سەرت وتاندى بارىنەن جوعارى قويۋ، وتانعا داڭق اپەرۋ قالتقىسىز سۇيىسپەنشىلىگىن ايگىلەدى“ دەپ القادى.

جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو وبرازىن سەزىنۋدە سەنىمدى، ۇمىتكەر، ىقىلاستى، دوسجار، اشىق – جارقىن بەينە اڭعارىلدى، ”باسەكە، ءمورال، ستيل جاقتارىنان تۇگەلدەي التىن مەدالعا قول جەتكىزدىك“. ”مەنىڭشە، ءبىز جەڭىسكە جەتۋمەن بىرگە، جەڭىلىسكە دە توتەپ بەرە الامىز. جەڭىس پەن جەڭىلىس قاتار جۇرەدى، وسىنداي قۇدىرەتتى جۇرەك بولۋ، ءتۇرلى سايىستارعا باتىلدىقپەن توتەپ بەرۋ كەرەك“. كەزىندە مەشەۋ قالعاندىقتان داڭقتى ەرەكشە قاستەرلەيتىن ۇلت بايسالدى تۇردە ”ەندىگى جەردە الدىن الا دولبار جاسامايدى“، جارىس مايدانىنىڭ ۇتىس، ۇتىلىسىنا بارعان سايىن سەنىمدى تۇردە مامىلە جاسايدى.

”سىرعىما تاقتايشا سپورتىمەن شۇعىلداناتىن قىز جىڭ حاۋحاۋ 12 جاستا، ەجەلدەن بەرى ەرجۇرەكتەر ورەندەردەن شىعىپ كەلەدى. بۇعاناسى قاتا قويماعان جاس وسپىرىمدەردەن سان سوعىستى باستان كەشىرگەن ساقا ساردارلارعا دەيىن، بارلىعى قيىندىققا قارسى اتتانىپ، كەدەرگىلەردەن تايسالماي، كۇشەيۋگە بەت الىپ، باتىلدىقپەن الدا ءجۇرىپ، قايسارلىقپەن سايىسۋ، تالىقپاي تالپىنۋ، ءسوزسىز، جەڭىسكە جەتۋ سەنىمىن ايگىلەدى“. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءۇنى اسا لەپتى بولدى، ”وتان مەن حالىق سىزدەردى ماقتانىش ەتەدى، سىزدەردى القايدى“.

وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ جاڭا دايىندىق پەريودى باستالدى، ”ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ، ارتىقشىلىقتاردى تاعى دا جالعاستىرا ءتۇسۋ كەرەك“. الدىمىزدا اسۋ بيىك، جول الىس، تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن ءوتۋىمىز، قيىندىقتان تايسالماي العا ۇمتىلۋىمىز، كەدەرگىلەردەن تايسالماۋىمىز، كۇشتىلەرگە جولىققاندا ءتىپتى دە قايراتتى بولۋىمىز، جەڭىپ شىعۋعا باتىلدىق ەتۋىمىز كەرەك، وسىنداي جىگەر، وسىنداي رۋح بۇگىنگى جۇڭگونىڭ ناقتى بەينەسى ەمەس پە؟

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى