شي جينپيڭ بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 16 - رەتكى ديدارلاسۋىنا قاتىناستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدى

سول جەر ۋاقىتى 10 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۇستەن بۇرىن بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 16 - رەتكى ديدارلاسۋى قازان ءماجىلىس - كورمە ورتالىعىندا وتكىزىلدى. رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين ديدارلاسۋدى باسقاردى. جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ، برازيليانىڭ زۇڭتۇڭى لۋلا (جەلىدە)، ەگيپەتتىڭ زۇڭتۇڭى سيسي، ەفيوفيانىڭ زۇڭليى ابي، ءۇندىستاننىڭ زۇڭليى مودي، يراننىڭ زۇڭتۇڭى پەزەشكاين، وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى راماپوسا، اراب بىرىككەن امىرلىگىنىڭ زۇڭتۇڭى مۇحاممەد قاتارلىلار قاتىناستى. شي جينپيڭ ماڭىزدى ءسوز سويلەدى.

سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى شيە حۋانچى تۇسىرگەن

سول جەر ۋاقىتى 10 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۇستەن بۇرىن بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 16 - رەتكى ديدارلاسۋى قازان ءماجىلىس - كورمە ورتالىعىندا وتكىزىلدى. رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين ديدارلاسۋدى باسقاردى. جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ، برازيليانىڭ زۇڭتۇڭى لۋلا (جەلىدە)، ەگيپەتتىڭ زۇڭتۇڭى سيسي، ەفيوفيانىڭ زۇڭليى ابي، ءۇندىستاننىڭ زۇڭليى مودي، يراننىڭ زۇڭتۇڭى پەزەشكاين، وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى راماپوسا، اراب بىرىككەن امىرلىگىنىڭ زۇڭتۇڭى مۇحاممەد قاتارلىلار قاتىناستى. سۋرەتتە: ديدارلاسۋ كەزىندە بريكس ەلدەرى باسشىلارى توپتىق سۋرەتكە تۇسۋدە.

سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي شۋەرىن تۇسىرگەن

«حالىق گازەتى»، 10 - ايدىڭ 23 - كۇنى، رەسەي قازان (تىلشىلەر جياڭ يۇن، حۋ زىشي). سول جەر ۋاقىتى 10 - ايدىڭ 23 - كۇنى تۇستەن بۇرىن بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 16 - رەتكى ديدارلاسۋى قازان ءماجىلىس - كورمە ورتالىعىندا وتكىزىلدى. رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين ديدارلاسۋدى باسقاردى. جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ، برازيليانىڭ زۇڭتۇڭى لۋلا (جەلىدە)، ەگيپەتتىڭ زۇڭتۇڭى سيسي، ەفيوفيانىڭ زۇڭليى ابي، ءۇندىستاننىڭ زۇڭليى مودي، يراننىڭ زۇڭتۇڭى پەزەشكاين، وڭتۇستىك افريكانىڭ زۇڭتۇڭى راماپوسا، اراب بىرىككەن امىرلىگىنىڭ زۇڭتۇڭى مۇحاممەد قاتارلىلار قاتىناستى.

شي جينپيڭ الدىمەن شاعىن كولەمدەگى ماجىلىسكە قاتىناستى.

شي جينپيڭ جاڭا مۇشەلەردىڭ بريكس ۇلى شاڭىراعىنا قاتىناسۋىن قارسى الدى جانە كوپتەگەن ەلدى بريكس ەلدەرىنىڭ سەرىك ەلدەرى بولۋعا ۇسىنىس ەتتى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: مۇشە كوبەيتۋ − بريكستىڭ دامۋ تاريحىنداعى ماڭىزدى بەلەس ءارى حالىقارالىق جاعداي وزگەرىسىندەگى بوگەنايلىق وقيعا. بريكس ەلدەرىنىڭ بىرگە ءجۇرۋى ورتاق تالپىنىستى نەگىز ەتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋ اۋقىمىنا ۇيلەستى. قازىر دۇنيە جۇزىندە عاسىرلىق وزگەرىس جەدەل قۇبىلۋدا، كوپ ۇيەكتەنگەن جاڭا جاعداي دا، ”جاڭا قىرعي قاباقتىق سوعىس“ داعدارىسى دا بار. بريكس ەلدەرى تاريحي ورايدى يگەرىپ، تاريحي ىرىقتىلىقتى ايگىلەپ، اشىق، سيىسىمدى بولۋ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ سىندى اۋەلگى ماقسات پەن بورىشتان اينىماي، دۇنيە ءجۇزىنىڭ وڭتۇستىگىنىڭ كوركەيۋ اۋقىمىنا ۇيلەسىپ، پارىقتاردى ساقتاپ، ورتاقتىققا ۇمتىلۋدان جازباي، ءبىر نيەت، ءبىر تىلەكتە بولىپ، بريكس ەلدەرىنىڭ ورتاق قۇنىن ونان ارى ۇيىستىرىپ، بريكس ەلدەرىنىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعاپ، بريكس ەلدەرىنىڭ بىرلەسىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋىن جەبەپ، بريكستى دۇنيە جۇزىندەگى وڭتۇستىك پەن وڭتۇستىكتىڭ ىنتىماعىن، سەلبەستىگىن جەبەيتىن نەگىزگى ارناعا، دۇنيە جۇزىلىك باسقارۋ وزگەرىسىن ىلگەرىلەتەتىن اتويشىل كۇشكە اينالدىرۋ كەرەك.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: دۇنيە ءجۇزى اۋمالى - توكپەلى بولعان سايىن، ءبىز بەيبىتشىلىك، دامۋ، سەلبەستىك، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ تۋىن بيىك ۇستاپ، بريكستىڭ ءتۇسىن قالىپتاستىرىپ، بريكس كۇشىن ايگىلەۋىمىز كەرەك. بەيبىتشىلىك ءۇنىن جاريالاپ، قارسىلاسپاۋ، تىلدەۋ، وداقتاسپاۋ، سەرىكتەس بولۋ سىندى جاڭاشا حاۋىپسىزدىكتى دارىپتەۋ كەرەك. دامۋ جولىن بىرگە قاراستىرىپ، ەكونوميكانىڭ جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى جاھاندانۋىن دارىپتەپ، بىرگە دامۋدىڭ داڭعىل جولىنا تاباندى بولۋ كەرەك. سەلبەستىك نەگىزىن بەكەمدەپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، ەنەرگيا، كەن ونىمدەرى، ەكونوميكا - ساۋدا سياقتى ءداستۇرلى سالالارداعى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، جاسىل، تومەن كومىرتەكتى، جاساندى زەردە سياقتى جاڭادان گۇلدەنگەن سالالارداعى سەلبەستىكتى كەڭەيتىپ، ساۋدا، قارجى قوسۋ جانە فينانس حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ كەرەك.

وسىدان كەيىن شي جينپيڭ كەڭ كولەمدى ماجىلىسكە قاتىناسىپ، بولاشاقتاعى بريكستىڭ دامۋى جونىندە ماڭىزدى پىكىر ءبىلدىرىپ، 5 ءتۇرلى ۇسىنىس قويدى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: قازىر دۇنيە ءجۇزى جاڭا اۋمالى - توكپەلى كەزەڭگە ءوتتى، دۇنيە ءجۇزىن اۋمالى – توكپەلى، تىنىشتىعى كەتكەن كۇيگە ءتۇسىرۋ كەرەك پە، الدە بەيبىت دامۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ دۇرىس جولىنا قايتا ءتۇسىرۋ كەرەك پە، مۇندا شەشۋشى تالعامعا ءدوپ كەلىپ وتىرمىز. ءداۋىردىڭ داۋىلدى تولقىنى ۇلعايعان سايىن، ءبىز ءداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە ءجۇرىپ، قايتپاس جىگەرمەن، اتويلاپ الدا جۇرەتىن باتىلدىقپەن، وزگەرىستى تانىپ، وزگەرىسكە توتەپ بەرەتىن ويمەن ”ۇلكەن بريكس سەلبەستىگىنىڭ“ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ جاڭا تاراۋىن بىرگە جازۋىمىز كەرەك.

− ءبىز ”بەيبىتشىلىك بريكسىن“ قۇرىپ، ورتاق حاۋىپسىزدىكتىڭ قورعاۋشىسى بولۋىمىز كەرەك. ورتاق، جالپىلىق، سەلبەستىك، باياندى بولۋدى امالياتتا ايگىلەگەندە عانا جالپىلىق حاۋىپسىزدىك جولىمەن جۇرۋگە بولادى. ”سوعىستى سىرتقا اۋا جايدىرماۋ، سوعىستى ورشىتپەۋ، ءار جاق وتقا ماي قويماۋ“ سىندى ءۇش پرينسيپكە تاباندى بولىپ، ۋكراينا داعدارىسى جاعدايىنىڭ تەز ارادا باسەڭدەۋىن جەبەۋ كەرەك. گازا رايونىنداعى سوعىستى تەزدەن توقتاتۋدى ىلگەرىلەتىپ، پالەستين ماسەلەسىن جاپپاي، ءادىل، باياندى شەشۋ ءۇشىن بوساڭسىماي قۇلشىنۋ كەرەك.

− ءبىز ”جاسامپاز بريكس“ قۇرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ باستاماشىسى بولۋىمىز كەرەك. جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسىنىڭ جانە كاسىپ سالاسى وزگەرىسىنىڭ ءداۋىر قادامىنا تىعىز ىلەسىپ، جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى جەتىلدىرۋ كەرەك. جۇڭگو جاق تاياۋدا جۇڭگو − بريكس ەلدەرى جاساندى زەردەنى دامىتۋ جانە سەلبەسۋ ورتالىعىن قۇردى، الدا بريكس ەلدەرى تەرەڭ تەڭىز بايلىعى حالىقارالىق زەرتتەۋ ورتالىعىن، بريكس ەلدەرىنىڭ ەرەكشە ەكونوميكالىق رايونى جۇڭگو سەلبەستىك ورتالىعىن، بريكس ەلدەرىنىڭ ونەركاسىپ قۋاتى جۇڭگو ورتالىعىن، بريكس ەلدەرىنىڭ سيفرلى كاسىپ سالاسى ەكولوگيالىق سەلبەستىك تورىن قۇرادى، بۇعان ءار جاقتىڭ بەلسەنە ات سالىسۋىن قارسى الادى.

− ءبىز ”جاسىل بريكس“ قۇرىپ، باياندى دامۋدى امالياتتا ايگىلەۋشى بولۋىمىز كەرەك. جۇڭگونىڭ ەلەكترلى اۆتوموبيل، ليتي باتەرياسى، فوتوۆولتتىق ونىمدەر سياقتى ساپالى ءوندىرىس قۋاتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ جاسىل دامۋىنا ماڭىزدى دەم بەردى. جۇڭگو جاق بريكس ەلدەرىمەن جاسىل كاسىپ سالاسى، تازا ەنەرگيا جانە جاسىل كەن ونىمدەرى سەلبەستىگىن كەڭەيتىپ، تۇتاس كاسىپ سالاسى تىزبەگىنىڭ ”جاسىلدانىپ“ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، سەلبەستىكتىڭ ”جاسىلدانۋ مولشەرىن“ تولىقتاپ، دامۋدىڭ ”قۇندىلىعىن“ جوعارىلاتۋدى قالايدى.

− ءبىز ”ءادىل بريكس“ قۇرىپ، عالامدىق باسقارۋ جۇيەسى رەفورماسىنىڭ جەتەكشىسى بولۋىمىز كەرەك. حالىقارالىق كۇشتەر سالىستىرماسىندا تەرەڭ وزگەرىستەر تۋىلۋدا، ءبىراق دۇنيە جۇزىلىك باسقارۋ جۇيەسى رەفورماسى ۇزاق ۋاقىت ارتتا قالىپ كەلەدى. ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ سىندى دۇنيە جۇزىلىك باسقارۋ كوزقاراسىنا تاباندى بولىپ، ءادىل، ادىلەتتى، اشىق، سيىسىمدى بولۋدى ۇستانىم ەتىپ، دۇنيە جۇزىلىك باسقارۋ رەفورماسىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى وڭتۇستىك ەلدەردىڭ ۋاكىلدىك سيپاتى مەن ءسوز سويلەۋ ۇقىعىن جوعارىلاتۋ كەرەك. فينانس نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن ۇلاستىرۋ - تۇتاستىرۋدى جەبەپ، جوعارى دەڭگەيدەگى فينانس حاۋىپسىزدىگىن قورعاپ، جاڭا اشۋ بانكەسىن ۇلعايتىپ، كۇشەيتىپ، حالىقارالىق فينانس جۇيەسىنىڭ دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسى جاعدايىنىڭ وزگەرىسىن اناعۇرلىم ويداعىداي بەينەلەۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

− ءبىز ”گۋمانيتارلىق بريكستى“ گۇلدەندىرىپ، وركەنيەت پەن جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋدى دارىپتەۋشىلەردەن بولۋىمىز كەرەك. ەل باسقارۋ تاجىريبەلەرىن اۋىستىرۋدى كۇشەيتىپ، تۇرلىشە وركەنيەتتىڭ سيىسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋىن دارىپتەۋ كەرەك. جۇڭگو جاق العا قويعان بريكس سيفرلى وقۋ - اعارتۋ سەلبەستىگى دارىپتەمەسى تياناقتانىپ، بريكس سيفرلى وقۋ - اعارتۋ قابىلەتى قۇرىلىسى جوسپارى اتقارىلدى، الداعى 5 جىلدا بريكس ەلدەرىندە شەتەلدەگى 10 ۇيرەنۋ ورتالىعىن قۇرىپ، وقۋ - اعارتۋ باسقارۋشىلارىنان جانە وقىتۋشى – وقۋشىلاردان 1000 ادامعا تاربيەلەنۋ ورايىن ازىرلەيدى.

شي جينپيڭ سوڭىندا بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاق بريكس ەلدەرىمەن بىرگە ”ۇلكەن بريكس سەلبەستىگىنىڭ“ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ جاڭا جاعدايىن اشىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى بىرگە ىلگەرىلەتۋدى قالايدى! (ءسوزدىڭ تولىق مازمۇنىن «حالىق گازەتىنىڭ» 2 - بەتىنەن وقي الاسىزدار)

ماجىلىسكە قاتىناسقان باسشىلار ”كوپ جاقتىلىقتى كۇشەيتىپ، ادىلدىكتى جاقتايتىن دۇنيە جۇزىلىك دامۋ مەن حاۋىپسىزدىكتى جەبەۋ“ نەگىزگى تاقىرىبىن ارقاۋ ەتىپ، بريكس ەلدەرىنىڭ سەلبەستىگى جانە بىرگە كوڭىل بولەتىن كەلەلى حالىقارالىق ماسەلەلەر جونىندە ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىردى.

باسشىلار بريكس ەلدەرىنىڭ سەلبەستىك مەحانيزمىنىڭ دامۋىنا جانە ونىڭ دۇنيە جۇزىلىك سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋدە اتقارعان ماڭىزدى رولىنا بەلسەندى باعا بەرىپ، بىلاي دەپ قارادى: بريكس ەلدەرىنىڭ حالىق سانى كوپ، بايلىعى مول، دامۋ كومەسكى كۇشى زور، باۋراۋ قۋاتى مەن حالىقارالىق ىقپالى كۇن سايىن جوعارىلاپ، كوپ جاقتىلىقتىڭ ۇلگىسىنە اينالدى. بريكس ەلدەرى بريكس رۋحىن ۇستانىپ، ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، ”ۇلكەن بريكس“ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتىپ، ساياسي حاۋىپسىزدىك، ەكونوميكا - ساۋدا، قازىنا - فينانس، گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىس سىندى ”ءۇش تەگەرشىكتى“ قوزعاۋشى ەتۋ سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بارابار، ءتارتىپتى كوپ ۇيەكتەنۋىن، ەكونوميكانىڭ جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى جاھاندانۋىن جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ باياندى دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، بۇكىل جەر شارىنىڭ وڭتۇستىگىنىڭ حالىقارالىق ىستەردەگى سويلەۋ ۇقىعى مەن ۋاكىلدىك سيپاتىن ونان ارى جوعارىلاتىپ، اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى حالىقارالىق ءتارتىپ ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كوپ جاقتىلىقتى باتىل قورعاپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ حالىقارالىق جۇيەدەگى ۇيىتقىلىق رولىن قورعاپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ جاساندى زەردە سياقتى دۇنيە جۇزىلىك باسقارۋدا ماڭىزدى رول اتقارۋىن قولداۋ كەرەك. تىلدەسۋ، كەڭەسۋ ارقىلى داۋ - شاردى بەيبىت تاسىلمەن شەشۋگە كۇش سالىپ، داعدارىستى بەيبىت جولمەن شەشۋگە ءتيىمدى بارلىق قۇلشىنىستى قولداپ، ءار ەلدىڭ حاۋىپسىزدىك جاعىندا باسا كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ۇيلەسىمدى ماسەلەلەرىنە قۇرمەت ەتۋ كەرەك. قازىرگى حالىقارالىق ەكونوميكا، فينانس قۇرىلىمى رەفورماسىن ىلگەرىلەتىپ، جاڭا اشۋ بانكەسىن 21 - عاسىرداعى جاڭاشا كوپ جاقتى اشۋ بانكەسىنە اينالدىرۋ كەرەك. بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جينالىسىنىڭ جۇڭگو جاق العا قويعان ”وركەنيەتتەر تىلدەسۋى حالىقارالىق كۇنىنە“ قاتىستى قاۋلىنى ماقۇلداعاندىعىن القايمىز، دۇنيە ءجۇزى وركەنيەتىنىڭ كوپ تۇرلىلىگىنە قۇرمەت ەتىپ، تۇرلىشە وركەنيەتتەر اراسىنداعى اۋىس - كۇيىستى، ءوزارا ۇلگى الۋدى كۇشەيتۋگە ۇندەيمىز.

ديدارلاسۋ «بريكس ەلدەرى باسشىلارىنىڭ 16 - رەتكى ديدارلاسۋى قازان جارناماسىن» جاريالاپ، بريكستىڭ سەرىكتەس ەلدەر جۇيەسى قۇرىلعانىن جاريالادى.

ديدارلاسۋ كەزىندە بريكس ەلدەرىنىڭ باسشىلارى جاڭا اشۋ بانكەسىنىڭ باستىعى روسسەف قاتارلى بريكس مەحانيزمى جاۋاپتىلارىنىڭ قىزمەت مالىمەتىن تىڭدادى ءارى توپتىق سۋرەتكە ءتۇستى.

ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.