”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەريا قۇرىلىسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيامەن قامداۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەپ، جوعارى ساپالى دامۋعا پارمەندى كەپىلدىك ازىرلەۋ كەرەك

شينحۋا اگەنتتىگى، 10 - ايدىڭ 24 – كۇنى، كوكحوت (ءتىلشى زوۋ ۋەي). جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي چياڭ 10 - ايدىڭ 22 – كۇنىنەن 24 - كۇنىنە دەيىن نيڭشيا مەن ىشكى موڭعۇلدا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جانە مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگى قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، مەملەكەتتىڭ ستراتەگياسى مەن جالپى جاعدايدىڭ قاجەتىن كوزدەي وتىرىپ، ەكولوگيانى الدىمەن ەسكەرۋگە، جاسىل دامۋعا تاباندى بولىپ، مول بايلىقتى تياناق ەتىپ، ەرەكشە ابزالدىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ”ءۇش تەرىستىك“ ىقتاسىن ورمانى جۇيەسى سياقتى ءتۇيىندى ەكولوگيالىق ينجەنەريا قۇرىلىستارىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ەنەرگيامەن قامداۋ قىزمەتىن جاقسى ىستەپ، جوعارى ساپالى دامۋدى پارمەندى كەپىلمەن قامداۋ كەرەك.

نيڭشيا يىنچۋاندا لي چياڭ نيڭشيانىڭ قۇمدى ءشولدى جاسىلداندىرۋ جانە قۇم كاسىپ سالاسىن دامىتۋ بازاسىنا كەلىپ، نيڭشيانىڭ حۋاڭحى وزەنىندە ”دوعا ءپىشىندى اينالما“ قامال الۋ شايقاسىن ىلگەرىلەتۋى جانە بۇكىل رايوننىڭ قۇمايتتانۋدى تىزگىندەۋى سياقتىلار جونىندەگى مالىمەتتەردى تىڭداپ، ورماندى جەرگە بارىپ، قۇمدى تىزگىندەۋ قاھارمانى ۋاڭ يوۋدى قاتارلىلارمەن قورالاي اڭگىمەلەستى. لي چياڭ جەرگىلىكتى ورىنداعى كادرلار مەن بۇقارانىڭ ونداعان جىل كۇش جالعاپ قۇمايتتانۋدان ساقتانىپ، قۇمايتتانۋدى تىزگىندەپ، ”جاسىل القاپ كەڭەيىپ، قۇم شەگىنۋ“ كەرەمەتىن جاراتقاندىعىن ايرىقشا القاپ، كوپشىلىكتى قۇمدى تىزگىندەۋدەگى كۇش - قايرات پەن رۋحقا مۇراگەرلىك ەتىپ، عىلمي ادىسكە تاباندى بولىپ، وڭىرلىك سەلبەستىك مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قۇلشىنا جاقسارتۋعا، سونىمەن بىرگە، كوپ ءتۇرلى شارۋاشىلىقتى دامىتىپ، بۇقارانى كىرىستى ارتتىرىپ، بايۋعا باستاۋعا شابىتتاندىردى. گونىڭ نيڭمەي سەرىكتەستىگىنىڭ كومىردەن ماي ايىرۋ نىسانى رايونىندا لي چياڭ وسىزامانعى كومىر حيميا ونەركاسىبىنىڭ دامۋ جاعدايىن ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىسىپ، ءونىم مەن ونىڭ قولدانىلۋىن كوزدەن كەشىردى. نيڭدۇڭ 2 ميلليون كيلوۆاتتىق كۇردەلى فوتوۆولت بازاسىندا لي چياڭ نيڭشيانىڭ جاڭاشا ەنەرگيا جۇيەسىن قۇرۋى، ەلەكتردى سىرتقا جەتكىزۋ ارناسىن اشۋى سياقتىلار جونىندەگى مالىمەتتەردى تىڭدادى. ول بىلاي دەدى: ەنەرگيانى قامتاماسىزداندىرۋ مەن حاۋىپسىزدىككە ءبىر ءسات تە نەمقۇرايدى قاراۋعا بولمايدى، ەنەرگيا تەحنيكاسىنان قامال الۋدى ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، كومىر بايلىعىن سول جەردىڭ وزىندە جىنتىكتەي مانەرلەۋدى ىلگەرىلەتىپ، جالپىلىق ونىمدىلىكتى تولىق ساۋلەلەندىرۋ كەرەك. ءتىپتى دە كوپ ءوندىرىس، تۇرمىس ورتاسىن بەتكە الىپ، ساياساتتىق جەتەكشىلىك پەن قولداۋدى كۇشەيتىپ، قۇرىلىستىڭ سىرتقى بەتىنەن، اسىرەسە، ءۇي توبەسىنەن ويداعىداي پايدالانىپ، فوتوۆولت سياقتى جاڭا ەنەرگيانىڭ دامۋ كومەسكى كۇشىن ونان ارى اشۋ كەرەك.

ىشكى موڭعۇلدىڭ وردوس، كوكحوت قالالارىندا لي چياڭ شيليۋگوۋ لۇڭتوۋگۋاي ەكولوگيالىق تازا اعار باقشاسىندا سۋ – توپىراقتى ساقتاۋ تۇرعىسىنان جالپىلىق جونگە سالۋ، قوبچى ءشولىنىڭ سولتۇستىك جيەگىندەگى قۇلىپتاس شەكارا ورمان بەلدەۋى قۇرىلىسى، داچيڭ تاۋى بوكتەرىندەگى ەكولوگيانى جونگە سالۋ، مىڭساۋ توبىنىڭ ءشوپ تۇقىمى كاسىبىن عىلمي زەرتتەۋ جانە سورتتى تۇقىمدى جالپىلاستىرۋ، ي - لي اقىل – پاراسات، سالاماتتىق اڭعارىنىڭ ءسۇت كاسىبى تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋى سياقتى قىزمەتتەرگە ناقتى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”ءۇش تەرىستىك“ ىقتاسىن ورمانى جۇيەسى سياقتى ينجەنەريالىق قۇرىلىستاردى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، ەلىمىزدىڭ سولتۇستىگىندەگى ماڭىزدى ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسىن بەكەمدەۋ كەلەلى مانگە يە. جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋگە تاباندى بولىپ، ءار جاقتىڭ بايلىعىن جوعارى ونىمدىلىكپەن شوعىرلاندىرىپ، ەكولوگيانى قورعاۋدىڭ، قالپىنا كەلتىرۋدىڭ اناعۇرلىم زور بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرۋ كەرەك. شارت - جاعدايى بار كاسىپورىنداردىڭ نەگىزدىك زەرتتەۋدى ورىستەتۋىنە قولداۋ كورسەتىپ، قاتىستى سالالارداعى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق جاراتۋعا جانە كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا تىرەك ازىرلەۋ كەرەك. قۇمدى جەر جەمىس ورمانى، جۇڭگوشا ءشوپ ءدارى ماتەريالدارى، ەكولوگيالىق ساياحات، ەكولوگيالىق ەگىن، مال شارۋاشىلىعى سياقتى ەرەكشەلىككە يە كاسىپ سالالارىن كۇش سالا دامىتىپ، قۇمدى ءشولدى ىرىستى تەكشەگە اينالدىرىپ، ەكولوگيالىق ونىمدىلىكتىڭ، ەكونوميكالىق ونىمدىلىكتىڭ جانە قوعامدىق ونىمدىلىكتىڭ كوپ جاقتى تيىمدىلىگىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

لي چياڭ دالات حوشۇنىنداعى قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمدى تىزگىندەۋ جانە جەل ەلەكترىن فوتوۆولتتىق ءبىر تۇلعالاندىرۋ ينجەنەرياسىن، ىشكى موڭعۇل ەنەرگيا توبى جينشان جىلۋ - ەلەكتر سەرىكتەستىگىن تەكسەردى. ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: قۇمايتتانۋدان جالپىلىق ساقتانۋ - تىزگىندەۋ جانە ەنەرگيا بازاسى قۇرىلىسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، جاڭا ەنەرگيا مەن تازا ەنەرگيانى دامىتۋدى اناعۇرلىم كورنەكتى ورىنعا قويىپ، ءداستۇرلى ەنەرگيا مەن جاڭا ەنەرگيانىڭ ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاۋىن، ىشكەرىلەي توعىسۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كومىردەن تازا، ءونىمدى پايدالانۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، ەلەكتر تاراتۋ جانە جىلۋمەن قامداۋ ونىمدىلىگىن اناعۇرلىم جوعارىلاتىپ، بۇقارانىڭ قىستان قىسىلماي ءوتۋىن شىنايى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك.

لي چياڭ نيڭشيانىڭ، ىشكى موڭعۇلدىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ جەتىستىكتەرىن تولىق تۇراقتاندىرىپ، ولاردىڭ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتىپ، بورىشتى باتىلدىقپەن ارقالاپ، كۇش ۇستىنە كۇش قوسىپ، بۇكىل ەلدىڭ دامۋ جالپى جاعدايىنا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋىن ءۇمىت ەتتى.

ۋ جىڭلۇڭ تەكسەرۋ - زەرتتەۋدە بىرگە بولدى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى