«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى دۋ شاڭزى، ليۋ جىچياڭ
2025.12.15 16:09 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
ۋاقىتى: 12 - ايدىڭ 10 - كۇنى
كۇن ءتارتىپ: ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسى بەيجيڭدە اشىلدى
”وسى جىلدارى مەن جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ ماسەلەسىن تالاي رەت دارىپتەدىم“. ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ەكونوميكالىق قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋدىڭ وسى ءادىسناماسىنا تەرەڭ تالداۋ جاسادى.
”پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەلەر جىلعى ەكونوميكالىق قىزمەت جونىندەگى وي جەلىسى، مىندەتى، ساياساتى تولىق دالەلدەۋ، قايتا - قايتا زەرتتەۋ ارقىلى العا قويىلعان. تۇراقتاندىرىلعان ەكەن تياناقتاندىرۋ كەرەك“. ”تياناقتاندىرۋ بارىسىندا ءىس جۇزىندىكپەن ۇشتاستىرىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ كەرەك“.
”14 - بەسجىلدىق“ اياقتالۋ الدىندا تۇر، ەكىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىنىڭ جاڭا ساپارىندا تاماشا باستاما جۇزەگە استى. ”15 - بەسجىلدىق“ جوباعا قادام تاستاعاندا، ستراتەگيالىق وراي مەن حاۋىپ - قاتەر، سىن - سايىس قاتار ءومىر ءسۇرىپ، بەلگىسىز فاكتورلار كوبەيىپ، دامۋ جاعدايى كۇردەلىلەستى.
”جاعداي نەعۇرلىم كۇردەلى بولعان سايىن، پارتيانىڭ باسشىلىعىن سولعۇرلىم كۇشەيتىپ، ءبىر تۇتاس ەرىك - جىگەر مەن قۋاتتى بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرۋ كەرەك“. ”پارتيانىڭ ەكونوميكالىق قىزمەتكە جاپپاي باسشىلىعىن قالاي كۇشەيتۋدى“ ارقاۋ ەتكەن باس شۋجي شي جينپيڭ ماجىلىستە ەگجەي - تەگجەيلى تالداۋ جاساپ، تەرەڭ ماعىنالى سويلەپ، كورنەكتى تۇردە باسا دارىپتەگەن شەشۋشى تۇيىندەردىڭ ءبىرى ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ“ بولدى.
”جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋدا جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ كەرەك“.
”كەيبىر جەرلەر ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن ساناسپاي، كوزسىزدىكپەن ۇرىندى. باسقالار چيپ وندىرسە، وزدەرى دە سونى ءوندىردى. وزگەلەر جاڭا 3 كاسىپ كۇيىمەن شۇعىلدانسا، وزدەرىنىڭ دە ارتتا قالعىسى كەلمەدى“. كەيبىر قۇبىلىستارعا قاراتا ول وبرازدى مىسال كەلتىرە وتىرىپ بىلاي دەدى: ”ورگانيزمدەر كوپ تۇرلىلىككە يە، رايونداردا پارىق بار، قارتتار بار، جاستار بار، نەلىكتەن ۇقساس جۇمىس ىستەيمىز؟“
”ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدا جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ كەرەك“.
ەكولوگيانىڭ ناشارلاۋىنداعى كورنەكتى ماسەلەلەردى جونگە سالۋدا ”ورمان وسىرۋگە وڭتايلى بولسا ورمان وسىرۋگە، ءشوپ ەگۋگە وڭتايلى بولسا ءشوپ ەگۋگە، قۇمدىققا وڭتايلى بولسا قۇمدىقتى قورعاۋعا، تىڭ يگەرۋگە وڭتايلى بولسا تىڭ يگەرۋگە تاباندى بولۋ“؛ سۋ بايلىعىن قورعاۋ جانە پايدالانۋدا ”سۋ جاعدايىنا قاراي قالانى تۇراقتاندىرۋ، سۋ جاعدايىنا قاراي جەردى تۇراقتاندىرۋ، سۋ جاعدايىنا قاراي ادامدى تۇراقتاندىرۋ، سۋ جاعدايىنا قاراي كاسىپ سالاسىن تۇراقتاندىرۋ“ كەرەك. وسى ناقتى ادىستەردى اۋىزعا العاندا، باس شۋجي: ”ادامزاتتىڭ دامۋى تابيعاتپەن بىرگە ءومىر ءسۇرۋ بارىسى، ءىس جۇزىندىكتەن قول ءۇزىپ، دورەكىلىكپەن ىستەۋ جارامايدى“ دەپ قورىتىندىلادى.
”اۋىل - قىستاقتا دارەتحانانى وزگەرتۋدى دە جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي جۇرگىزۋ كەرەك“.
باس شۋجي شي جينپيڭ حالىق تۇرمىسىنداعى كىشى - گىرىم ىستەرگە ىشكەرىلەي تەكسەرۋ جۇرگىزىپ بىلاي دەدى: ”وڭتۇستىك پەن سولتۇستىكتىڭ پارقى وسىنشاما زور بولىپ تۇرسا، دارەتحانانى وزگەرتۋدىڭ قايتىپ ءبىر ۇلگىسى بولماق؟ جان سانى سيرەك، شەت - شالعاي جەرلەردە، ولشەمدى دارەتحانا سالۋدىڭ نە قاجەتى بار؟ حالىق تىلەگى ينجەنەرياسىن حالىق نارازىلىعىنا ۇشىرايتىن ينجەنەرياعا اينالدىرۋعا بولمايدى“.
ءار ءسوزى وتە سالماقتى بولىپ، ادامدى تەرەڭ ويعا سالادى. ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي وڭىرلىك ەرەكشەلىككە يە كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى“، ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي قالا - قالاشىقتان ءۇردىسىن ىلگەرىلەتۋدى“ باسا دارىپتەۋدەن قالا جوباسىندا ”بەدەر ءتۇسىرىپ“، ەرەكشە ”گەندى“ ساقتاپ قالۋدى العا قويۋعا دەيىن، باس شۋجي شي جينپيڭ سوڭعى جىلدارى ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋدىڭ“ ماڭىزدىلىعىن قايتا - قايتا باسا دارىپتەپ، جەر - جەرگە ”’ءبىر كىلتپەن ءبىر قۇلىپ اشۋدى‘، ’قايىققا بەلگى سالىپ قانجار ىزدەمەۋدى‘، قالىپپازدىققا سالىنباۋدى“، ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، ارتىقشىلىقتى ساۋلەلەندىرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتىرىپ، ءوز ءوڭىرىنىڭ ءىس جۇزىندىگىنە ۇيلەسەتىن جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن ءجۇرۋدى“ تاپسىردى.
”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ“ دەگەن ءسوز شىعىس حان پاتشالىعى تۇسىنداعى «ۋ يۋە چۇنچيۋ. حى لۇيدىڭ ءومىر بايانىنان» شىققان. تاياۋدا فرانسيانىڭ زۇڭتۇڭى ماكرونمەن بىرگە سىچۋان دۋجياڭيانعا ساپارلاي بارعاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ سۋ يگىلىگىن جونگە سالۋدىڭ بايىرعى اقىل - پاراساتىن تۇسىندىرگەندە دە وسى ءسوزدى اۋىزعا الدى.
مەملەكەتتى جونگە سالۋ سۋدى جونگە سالۋ سياقتى، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ، جاعدايعا قاراي جەتەكشىلىك ەتۋ كەرەك. 12 - ايدىڭ 8 - كۇنى اشىلعان ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ماجىلىسىندە ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ەكونوميكالىق قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋ“، ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋدىڭ ءمانى شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەۋ“ دەپ باسا دارىپتەلدى. وسى رەتكى ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ماجىلىسىندە باس شۋجي وسى ءسوزدى تاعى دا تىلگە تيەك ەتتى.
بارلىق ىستە ءىس جۇزىندىكتى شىعار ءتۇيىن ەتۋگە تاباندى بولۋ − جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ ماسەلەگە وي جۇگىرتۋىنىڭ، شەشىم جاساۋىنىڭ، ءىس ءبىتىرۋىنىڭ شىعار ءتۇيىنى جانە تابان تىرەر تياناعى.
جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋدە باعىت قايشىلىقتىڭ وزگەشەلىگى بولادى، كورنەكتى يگەرىلەتىنى شارانىڭ يكەمدىلىگى بولادى، ”ءوز بىلگەنىنشە ىستەپ، ورىنشىلدىققا سالىنىپ“، جاسىل شىراق جاققاندىق ەمەس. ماجىلىستە باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: «جەر - جەر بۇكىل ەلدىڭ دامۋ جالپى جاعدايىنداعى ورنىن ءدال يگەرىپ، تۇلعالىق يقۋاتتى كۇشەيتىپ، سالىستىرمالى ابزالدىقتى ساۋلەلەندىرۋى كەرەك“.
بەيجيڭ - تيانجين - حىبەي، چاڭجياڭ اتىراۋى، گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى _ بۇكىل ەلدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتەتىن ماڭىزدى قاينار. وسى رەتكى ماجىلىستە ”بەيجيڭ (بەيجيڭ - تيانجين - حىبەي)، شاڭحاي (چاڭجياڭ اتىراۋى)، گۋاڭدۇڭ - شياڭگاڭ - اۋمىن ۇلكەن شىعاناق رايونى حالىقارالىق عىلىم - تەحنيكا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىىن قۇرۋ“ ورنالاستىرىلدى، مۇندا ولاردىڭ عىلمي زەرتتەۋ قۋاتى مىعىم بولۋ، جاڭالىق جاراتۋ فاكتورلارى شوعىرلانۋ ابزالدىعىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، جاڭالىق جاراتۋ ارقىلى وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنا جەتەكشىلىك ەتۋدىڭ ۇلگىسىن جاراتۋ كەرەك. ”بۇل _ كەلەلى مىندەت“ دەدى باس شۋجي.
ەكونوميكانىڭ جولى ءارى ولشەمدى، ءارى الۋان ءتۇرلى بولادى، ۋاقىت مەزەتىنە، ءتورت ماۋسىمعا قاراي بەلگىلەنەدى. ”15 - بەسجىلدىق“ جوبا باستالۋ الدىندا تۇر، جالپى جاعداي مەن ءبىر ءوڭىردىڭ قاتىناسىن ويداعىداي ءبىر جاقتى ەتىپ، جۇمىس ءبولىسى مەن سەلبەستىكتى ويداعىداي يگەرىپ، ورايدى يگەرىپ، بەلسەندىلىكپەن العا باسۋ مەن امالياتتى تياناق ەتىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋدى ويداعىداي سايكەستىرۋ كەرەك، ”جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەۋ“ دەگەن ىقىلاستى تاپسىرما بۇكىلدەي پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىمدەرىنىڭ، ورنالاستىرۋلارىنىڭ تياناقتانىپ، ونىمدىلىك كورسەتۋىنە مۇمكىندىك جاساۋعا قاراتىلعان.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى