- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
جۇڭگو – تۇركيا ەكونوميكالىق سەلبەستىگىن كۇشەيتىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتەيىك
2015.04.03 14:19
تۇركيا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» دارىپتەمەسىنىڭ بەلسەنە قولداۋ ءبىلدىرۋشىسى ءارى تابيعي سەلبەستىك سەرىك. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسى ەكى ەلدىڭ مۇددە بايلانىسىن جاقىنداتىپ، ەكى ەلدىڭ ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ قاتىناسىن كۇشەيتەدى.
تۇركيا دا، جۇڭگو دا شۇعىلالى تاريحقا، ەكونوميكانى دامىتۋ جانە ۇلتتى گۇلدەندىرۋ ورتاق ارمانىنا يە. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» سەلبەستىك دارىپتەمەسىنىڭ العا قويىلۋى تۇركياداعى ءار سالانىڭ قىزۋ قولداۋىنا يە بولدى.
«جىبەك جولى» تۇركيا جونىنەن بەيتانىس ەمەس. تۇركيا ەجەلدەن بەرى جىبەك جولىمەن بىتە قايناسىپ، وزدەرىن جىبەك جولىنداعى ماڭىزدى مەملەكەت دەپ قارايدى، ونىڭ ۇستىنە جىبەك جولىن قايتا جاڭعىرتۋ ەكونوميكانىڭ دامۋى مەن ساياسي ىقپال قۋاتتى ارتتىرۋدى جەبەۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى دەپ قارالادى.
تۇركيا حالىقاراداعى 17 – ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعا، ورتا شىعىس رايونىنداعى 1 – ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعا ەسەپتەلىپ، ساۋدا، فينانس، ينجەنەريا كوتەرمەگە الۋ، شەتەلگە كومەك بەرۋ سياقتى جاقتاردا كۇشتى ناقتى قۋاتقا يە؛ تۇركيا ازيا – ەۆروپا قۇرلىعىن ەندەي وتەدى، تۇركيا بايىرعى جىبەك جولىنىڭ باسىپ وتەتىن جولى بولۋمەن بىرگە، قازىرگى دۇنيەدەگى ورتا شىعىس رايونىنداعى قۇرلىق، تەڭىز، اۋە تاسىمال تورابى ەسەپتەلىپ، جىبەك جولى قاتىناس شارت – جاعدايىنا يە.
جۋىق جىلداردان بەرى جۇڭگو مەن تۇركيانىڭ ەكونوميكا – ساۋدا قارىم - قاتىناسىندا زور دامۋعا قول جەتكىزىلدى، تۇركيا ەلىمىزدىڭ ساۋدا، قارجى قوسۋ، ينجەنەريا كوتەرمەگە بەرۋدەگى ستراتەگيالىق ماڭىزدى جەرىنە اينالدى، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول قۇرىلىسى تۇركيا تاقتاسى» قالىپتاسىپ كەلەدى. تۇركيا ساناق مەكەمەسى جاريالاعان ساندى مالىمەتكە قاراعاندا، 2014 – جىلى جۇڭگو مەن تۇركيانىڭ ەكى جاقتى تاۋار يمپورت – ەكسپورت سوماسى 27 ميلليارد 880 ميلليون امەريكا دوللارىنا جەتكەن، مۇنىڭ ىشىندە تۇركيانىڭ جۇڭگوعا باعىتتاعان ەكسپورتى 2 ميلليارد 860 ميلليون امەريكا دوللارى بولىپ، تۇركيانىڭ ەكسپورت جالپى سوماسىنىڭ %1.8 ىن يەلەگەن؛ تۇركيا جۇڭگودان 24 ميلليارد 880 ميلليون امەريكا دوللارىندىق زات يمپورت ەتىپ، تۇركيانىڭ يمپورت جالپى سوماسىنىڭ %10.3 ىن يەلەگەن.
بۇدان تىس تۇركيا جۇڭگولىق ساياحاتشىلار كوپ ساياحاتتاپ باراتىن ماڭىزدى جەرگە اينالعان. تۇركيا مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگىنىڭ جاريالاعان ساندى مالىمەتىنە نەگىزدەلگەندە، 2014 – جىلى تۇركياعا ساياحاتتاي بارعان جۇڭگولىق ساياحاتشىلار 200 مىڭ ادام – رەتكە جەتىپ، ۇقساس مەزگىلدەگىدەن %40 ارتقان.
«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىن ناقتى نىسانداردا تياناقتاندىرۋ ءتيىس. تۇركيا نەگىزدىك قۇرىلعىلار قۇرىلىسىن، ونەركاسىپتەندىرۋ مەن كاسىپتەردىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدى كۇش سالا دامىتۋ كوكەيتەستى قاجەتىنە يە بولعاندىقتان، جۇڭگونىڭ جوعارى قارقىندى تەمىر جول، يادرو ەلەكتر ەنەرگياسى سياقتى ابزال ءوندىرىس قۋاتى توتەنشە باپ كەلەدى.
تەمىر جول جاعىندا، تۇركيا تەمىر جول قۇرىلىسىنىڭ دامۋى سالىستىرمالى تۇردە مەشەۋ، قازىر تۇركيانىڭ جالپى تەمىر جول ۇزىندىعى 10 مىڭ كيلومەترگە جەتپەيدى، الايدا ۇكىمەت وڭىرلىك ابزالدىعىنان پايدالانىپ، 2023 – جىلعا دەيىن جالپى ۇزىندىعى 25 مىڭ كيلومەتر تەمىر جول تورابىن سالىپ، وڭىرلىك «تەمىر جول كاريدورىن» قۇرۋدى جوسپارلاعان.
2014 - جىلى شىلدەدە جۇڭگو مەن تۇركيا كاسىپورىندارى بىرلەسىپ اتقارعان تۇركيا استاناسى انكارا مەن ەڭ ءىرى قالاسى ستامبۋلدى جالعاستىراتىن انكارا - ستامبۋل جوعارى قارقىندى تەمىر جولىنىڭ 2-مەرزىمدىك قۇرىلىسى ءساتتى اياقتاپ، پويەز قاتىنادى. تەمىر جولدىڭ ۇزىندىعى 158 كيلومەتر بولىپ، توقتام قارجىسى ءبىر ميلليارد 270 ميلليون امەريكا دوللارىنا جەتىپ، پويەزدىڭ جوباداعى ساعاتتىق قارقىنى 250 كيلومەتر. كەزەكتە، تۇركيا ەلدىڭ باتىسى مەن شىعىسىن جالعايتىن جوعارى قارقىندى تەمىر جول سالۋ ويى بار، مۇنىڭ جالپى ۇزىندىعى 2000 كيلومەتر بولىپ، جالپى 30 ميلليارد امەريكا دوللارىنان استام قارجى كەتەدى دەپ مەجەلەنۋدە. وسى ءىرى نىساندى كوتەرمەگە العان جۇڭگو سەرىكتىگى ىشكەرىلەي اۋىس-كۇيىس ورناتۋدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، بولاشاقتا جۇڭگونىڭ «جولداردى تۇتاستىرۋدى» جۇزەگە اسىرۋىنا بەرىك نەگىز قالاماقشى.
يادرو ەلەكتر ەنەرگاسى جاعىندا، تۇركيانىڭ ەل ءىشى ەنەرگيا بايلىعى تاپشى، تۇتىنۋ قارقىنى توتەنشە تەز، سۇرانىسى وتە زور بولىپ وتىر. ءداستۇرلى ەنەرگيا بايلىعى مەن يمپورت ەتكەن ەنەرگيا بايلىعىنا بولعان يەك سۇيەۋدى بارىنشا ازايتۋ ماقساتىندا تۇركيا يادرو ەلەكتر ەنەرگياسىن قاۋىرت دامىتۋدى جوسپارلاپ وتىر. 2014-جىلى قاراشادا جۇڭگو مەملەكەتتىك يادرو ەلەكتر ەنەرگيا تەحنيكالىق سەرىكتىگى، ا ق ش ەلەكتر سەرىكتىگى مەن تۇركيا مەملەكەتتىك ەلەكتر تاراتۋ سەرىكتىگى ىستەستىك ەسكەرتپە حاتىنا قول قويىسىپ، تۇركيادا يادرو ەلەكتر ستانسياسىن سالۋدى اقىلداستى. ەگەر، مەملەكەتتىك يادرو ەلەكتر ەنەرگياسى سەرىكتىگى 2015-جىلى مامىردان بۇرىن تۇركيامەن ءبىر اۋىزدىلىققا كەلەتىن بولسا، بۇل نىسانعا قول جەتكىزۋى مۇمكىن. (شينحۋا اگەنتتىگى)
«ىلە گازەتى» - ىلە اقپارات تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
