بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى>>ەل ءىشى حابارلارى

«جوسپاردان تىس پايدا ۇلەسى سيلىعى» تۇڭعىش رەت تاراتىلدى

«الدىدا جۇرۋگە باتىلدىق ەتىپ تابىسقا قول جەتكىزگەن چيڭيۋان اۋدانىنىڭ تاجىريبەلەرى» (رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋدىڭ 40 جىلدىعى اتىنداعى 40 «ءبىرىنشى» ايدارشاسىنداعى جەلىلەس حابارلار)

«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشى حى لينپيڭ

2018.11.23 16:39     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  10 – ايدىڭ 22 – كۇنىنەن 25 – كۇنىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ اراعا 6 جىلدى سالىپ گۋاڭدۇڭ ولكەسىنە تاعى تەكسەرىپ – زەرتتەۋگە كەلىپ، «رەفورمانىڭ اياق الىسى توقتامايدى، ەسىك جالعاستى اشىلادى» دەگەن بەكىمىن ءبىلدىردى، چيڭيۋان اۋدانى تەكسەرىپ – زەرتتەلەتىن ورىنداردىڭ ءبىرى بولاتىن. حاباردى كورگەن سوڭ ۋاڭ چاڭحاۋ، ۋاڭ تيڭ اعايىندى ەكەۋى تەبىرەنىستەرىن باسا الماي، ۋاقىت بەينە 38 جىلدىڭ الدىنا ورالعانداي بولدى.


  بۇل كۇندەرى جاسى جەتپىستەن اسىپ كەتكەن ەكەۋى زەينەتكە شىعاردان بۇرىن چيڭيۋان اۋداندىق ازوتتى تىڭايتقىش زاۆودىنىڭ زاۆود باستىعى، ورىنباسار زاۆود باستىعى بولعان ەدى. بۇل زاۆود كەزىندە بۇكىل مەملەكەت بويىنشا 1500 دەن استام شاعىن ازوتتى تىڭايتقىش زاۆودتارىنىڭ ءبىرى بولعانىمەن، چيڭيۋان اۋداندىق ازوتتى تىڭايتقىش زاۆودى وتكەن عاسىردىڭ 70 – جىلدارىنىڭ سوڭىندا الدىدا جۇرۋگە باتىلدىق ەتۋدەي رەفورما داستانىن جازىپ قالدىرعان بولاتىن.


  ۋاڭ چاڭحاۋ مەن ۋاڭ تيڭ ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەن سوڭ، ىلگەرىندى – كەيىندى چيڭيۋان اۋداندىق ازوتتى تىڭايتقىش زاۆودىنا بولىنەدى، ىستەگەنىنە وپىنىپ وبالدى بولعانداي سەزىمگە كەلەدى – ويتكەنى 1970 – جىلى سىناق رەتىندە وندىرىسكە قوسىلعاننان 1978 – جىلعا دەيىن، زاۆودتىڭ زياننان كوزى اشىلماي كەلگەن ەكەن!


  «ءوندىرىس نە ءۇشىن سەرپىلمەيدى؟» دەۋشى ەدى كەزىندەگى ورىنباسار زاۆود باستىعى ۋاڭ چاڭحاۋ جىلارىن نە كۇلەرىن بىلمەي، سىرتتا تىڭايتقىش ساتىپ الۋعا كەلگەن ديحاندار ءيىن تىرەسىپ، اۋەلى ءبىر تامشى ازوتتى سۋعا دا كەرىلدەسىپ تالاسقانىمەن، زاۆود ىشىندە «تايقازان» شاعىلماعاندىقتان، از – كوپ ىستەگەنىڭ ءبارىبىر ەدى، اۋەلى ەگىس جۇمىستارىنىڭ قاربالاس كەزىنە كەلگەندە، اۋداندىق پارتكوم شۋجيىنىڭ ءوزى دە زاۆودقا كەلىپ ءوندىرىستى باقىلايتىن.


  وراي اقىرى پىسىپ – جەتىلدى. بۇكىل ەل كولەمىندە اقيقات ولشەمى ماسەلەسى جونىندەگى زور تالقى «شىعىس جەلى» قيمىلىنىڭ ورىستەتىلۋىنە وراي، چيڭيۋان اۋداندىق ازوتتى تىڭايتقىش زاۆودى تالقى جيىنىن وزدىردى، «بىرنەشە رەتكى تالقى ماجىلىسىنەن كەيىن، كوپشىلىك سيلاۋ بولماسا شىعار جولدا بولمايتىندىعىن سەزىندى» - دەدى ۋاڭ چاڭحاۋ.


  1978 – جىلى 7 – ايدا تەمىر اياقتى لاقتىرىپ، تايقازاندى شاعاتىن ءبىر مايدان رەفورما زاۆودتا سيپاي قامشىلاپ سىناق رەتىندە اتقارىلا باستادى: 50 مىڭ يۋاندىق ۋنيۆەرسالدى سيلىق اقشا كومبەگە قويىلىپ، ءوندىرىس مولشەرىمەن بايلانىستىرىلدى، ءار سەحتىڭ (8 ساعات) ەڭ جوعارى ءوندىرىس مولشەرى 3 دارەجەگە ءبولىندى، 1 – دارەجەلى سيلىق كىسى باسىنا 1.2 يۋان، 2 – دارەجەلى سيلىق كىسى باسىنا ءبىر يۋان، 3 – دارەجەلى سيلىق كىسى باسىنا 0.8 يۋانعا بەكىتىلدى. سونىمەن كوپ ىستەگەن جۇمىسشى قالىپتى ەڭبەكاقىسىنان سىرت، اي سايىن 10 – 20 يۋان سيلىق اقشا الاتىن بولدى.


  ەڭبەك جانىپ، ونىمدىلىك ارتتى. 1979 – جىلى زاۆود زياندى پايداعا اينالدىرىپ، جىلدىق ءونىم مولشەرى 3 مىڭ تونناعا جەتپەيتىن جاعدايدان 15 مىڭ تونناعا ءبىر – اق سەكىردى؛ ءبىر اۋىز سوزبەن جۇمىسشى – قىزمەتكەرلەرگە 70 تەن ارتىق تۇرعىن ءۇي ساتىپ الىپ بەردى جانە سالىپ بەردى، مەكتەپ اشتى. «جۇمىسشى – قىزمەتكەرلەردىڭ ءجۇزى جايراڭ قاعىستى، <كادرلار باستاماشى بولسا، جۇمىسشىلار جانىن سالادى، اۋىر جۇمىستاردى تالاسىپ ىستەيمىز> دەسىپ ايقايلاساتىن بولدى» - دەدى كەزىندە ءوندىرىس تەحنيكاسىنىڭ نەگىزگى باسقارۋشىسى بولعان ۋاڭ تيڭ ەسكە الىپ.


  پايدانىڭ ءدامىن تاتقان چيڭيۋان اۋدانى ازوتتى تىڭايتقىش زاۆودىنىڭ تاجىربيەلەرىن كەڭ كولەمدە جالپىلاستىردى، باسقا اۋدانداردىڭ مەملەكەت مەنشىگىندەگى زاۆودتارى دا «جوسپاردان تىس پايدا ۇلەسى سيلىعىن» اتقاردى، سونىمەن «چيڭيۋان تاجىريبەسى» ومىرگە كەلدى. الايدا سول كەزەڭدەردە جوسپارلى شارۋاشىلىق ءتۇزىلىسى اتقارىلىپ تۇرعاندىقتان، تۇرلىشە الىپ قاشپا سوزدەر گۋ – گۋ ەتىپ تاراتىلىپ تا تۇردى.


  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار