بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

جۇڭگو حالقى وسىدان باستاپ ەڭسە كوتەردى (100 جىلدىق كۇرەس جولىندا جاڭا جورىق باستالدى)

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى سۇي شىشين، ۋاڭ جىفىڭ

2021.02.08 16:18     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  اق شاربى بۇلت كوتەرىلگەن كوك اسپان، تيان - انمىن الاڭى ايبىندى دا سالتاناتتى بەينەگە شومعان.

  ۋاقىتتى 1949 – جىلى 10 – ايدىڭ 1 – كۇنىنە شەگەرەيىك، سول كۇنى تۇستەن كەيىن ساعات 3 مولشەرىندە ماۋ زىدۇڭ جولداس تيان – انمىن مىنبەسىندە تۇرىپ بۇكىل دۇنيە جۇزىنە: «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى ورتالىق حالىق ۇكىمەتى بۇگىن قۇرىلدى!» دەپ جاريالادى. بۇل داۋىس دۇنيەنى ءدۇر سىلكىندىردى، بۇل ءسات ماڭگىلىككە جازىلدى، بۇل − جۇڭگو حالقىنىڭ وسىدان باستاپ ەڭسە كوتەرگەنىنىڭ بەلگىسى!

  ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ 2019 – جىلى 10- ايدىڭ 1 - كۇنى جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى قۇرىلعانىنىڭ 70 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ جينالىسىندا ماڭىزدى ءسوز سويلەپ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: «70 جىلدىڭ الدىنداعى ءدال وسى كۇنى ماۋ زىدۇڭ جولداس وسى جەردە دۇنيە جۇزىنە جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قۇرىلعاندىعىن، جۇڭگو حالقىنىڭ وسىدان باستاپ ەڭسە كوتەرگەندىگىن سالتاناتپەن جاريالاعان بولاتىن. بۇل ۇلى وقيعا تاياۋ زاماننان بەرگى 100 نەشە جىلداعى جۇڭگونىڭ كەدەيلىكتەن، دارمەنسىزدىكتەن ارىلا الماعان، باسقالاردىڭ قورلاۋىنا ۇشىراعان ايانىشتى تاعدىرىن ءۇزىلدى - كەسىلدى وزگەرتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىن ۇلى گۇلدەنۋدى جۇزەگە اسىرۋدىڭ داڭعىل جولىنا ءتۇسىردى».

  بەيجيڭ قالاسىنىڭ باتىس ىرگەسىندەگى شياڭشان تاۋى كەزىندە ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ شيبايپودان بەيجيڭگە كوشىپ كەلگەننەن كەيىنگى ەڭ العاشقى تۇراعى ەدى. تاۋ ەتەگىندەگى شياڭشان توڭكەرىستىك ەسكەرتكىش سارايىندا «جاڭا جۇڭگونىڭ ىرگە تاسىن قالاۋ − ج ك پ ورتالىق كوميتەتى شياڭشاندا» اتىنداعى تاقىرىپتىق كورمەنى ەكسكۋرسيالاۋعا كەلگەن ادامداردىڭ اياعى ۇزىلمەدى. مەملەكەت قۇرۋ سالتاناتىنىڭ ايبىندى كورىنىسىن ايگىلەگەن زالدىڭ ءدال ورتاسىندا ماۋ زىدۇڭنىڭ مەملەكەت قۇرۋ سالتىندا «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى ورتالىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ حابارلاندىرۋىن» وقىپ تۇرعانداعى الىپ سۋرەتى قويىلعان. ماۋ زىدۇڭنىڭ جانىندا تۇرعان دۇڭ بي - ۋ − ماۋ زىدۇڭمەن بىرگە پارتيانىڭ 1 - قۇرىلتايىنا قاتىناسقان، سونداي – اق ونىمەن بىرگە تيان - انمىن مىنبەسىنە شىعىپ، مەملەكەت قۇرۋ سالتىنا قاتىناسقان بىردەن - ءبىر باسشى.

  جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى قۇرىلعان العاشقى مەزگىلدە بۇكىل ەل بويىنشا 50 نەشە پارتيا مۇشەسى عانا بار ەدى، قالايشا قىسقا عانا 28 جىلدا بۇكىل ەل اكىمياتىنا قول جەتكىزىپ، جاڭا جۇڭگونى قۇرا الدى؟

  1949 – جىلى 5 - ايدىڭ 1 - كۇنى ماۋ زىدۇڭ شياڭگاڭنان بەيجيڭگە كەلىپ رەسپۋبليكا قۇرۋ سالتىنا قاتىناسپاق بولعان دەموكرات قايراتكەر ليۋ يازىمەن اڭگىمەلەستى. اڭگىمە بارىسىندا ليۋ يازى بىلاي دەدى: كوممۋنيستىك پارتيا جەڭىسكە جەتەدى، بۇل داۋسىز، ءبىراق جەڭىستىڭ وسىنشاما تەز بولاتىنىن ويلاماپپىن، حالىق ازاتتىق ارمياسى چاڭجياڭنان تەز ارادا ءساتتى ءوتىپ، نانجيڭدى يەلەدى، ءتوراعا ماۋ زىدۇڭنىڭ قانداي تاماشا امال قولدانعانىن بىلمەيمىن. ماۋ زىدۇڭ وعان بىلاي دەدى: حالىقتىڭ قولداۋى − ەڭ ۇلكەن تاماشا ءادىس، ءبىر ميلليون ارميا چاڭجياڭنان ءوتتى، ەگەر حالىقتىڭ زور كۇشپەن قولداۋى بولماسا، تابىسقا جەتپەگەن بولار ەدىك.

  جۇڭگو حالقىنىڭ باقىتىن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ گۇلدەنۋىن كوزدەۋ، مىنە، بۇل − جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشى. اپيىن سوعىسىنان كەيىنگى تاياۋ زامانعى جۇڭگو جارتىلاي وتار، جارتىلاي فەودالدىق قوعامعا اينالىپ، قورلىق كورىپ، بوران - شاشىنعا تاپ بولعان داۋىردە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى دۇنيەگە كەلدى؛ حالىق ءۇشىن كۇرەسۋ، حالىققا سۇيەنۋ كەرەك، مىنە، بۇل − جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ كىشكەنەدەن ۇلكەيىپ، السىزدەن قۇدىرەتتەنۋىنىڭ ءتۇبىرلى سەبەبى. حالىقتىڭ توقتاۋسىز كۇش قاينارى بولۋىنىڭ ارقاسىندا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى حالىقتىڭ باسىنداعى «ءۇش ۇلكەن تاۋدى» اۋدارىپ تاستاپ، جۇڭگو توڭكەرىسىنىڭ جەڭىسىنە قول جەتكىزىپ، جاڭا جۇڭگونى قۇرىپ شىقتى.

  جاڭا جۇڭگو قۇرىلعانىنىڭ 72 جىلدىعىندا جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ قۇرىلعانىنا تۇپ - تۋرا 100 جىل بولدى. بۇگىنگى جۇڭگودا جالپىلىق قۋات پەن حالىقارالىق باسەكەلىك قۋات بۇرىنعىمەن سالىستىرعاندا الدەقايدا نىعايدى، ءبىراق حالىقتى بارىنەن جوعارى قويۋ باستان - اياق جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ وزگەرمەيتىن سەنىمى بولىپ، ۋاقىت پەن كەڭىستىكتەن اتتاپ ءوتىپ، ۋاقىت وتكەن سايىن بەكەمدەلە ءتۇستى.

  جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ نەگىزى حالىقتا، قان تامىرى حالىقتا. بارلىق ىستە حالىق ءۇشىن ىستەۋدە، بارلىق ىستە حالىققا سۇيەنۋدە تاباندى بولعاندا عانا، قالىڭ حالىقتى، ءسوز جوق، تىعىز ىنتىماقتاستىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ جاڭا تاريحي شۇعىلاسىن ۇزدىكسىز جاراتۋعا بولادى!

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار