بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

شينجياڭداعى ءار ۇلت مادەنيەتىنىڭ جالعاسۋ، توعىسۋ بارىسىندا وركەن جايىپ، جايقالا ءتۇسۋىن ىلگەرىلەتەيىك

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى شيۇڭ سۇڭرۋ، جوۋ يە

2022.05.23 14:50     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  بايىرعى جبەك جولى بويىندا بىتىراي ورنالاسقان كونە جۇرت، بايىرعى قالا، تاس ۇڭگىر قابىرعا سۋرەتتەرى شينجياڭداعى ءار ۇلت مادەنيەتىنىڭ ءوز كوركەمدىكتەرىن ايگىلەپ، كوركەمدىكتى ورتاقتاسقان جالعاسۋ جانە توعىسۋ تاريحىنان ءۇن - ءتۇنسىز سىر شەرتىپ تۇر. جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ قۇشاعىندا جەتىلگەن شينجياڭداعى ءار ۇلت مادەنيەتى سيىسىمدىلىقپەن ءوزارا ۇلگى الىپ، كوپ نەگىزدى، ءبىر تۇلعالى جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ءبىر بولىگىنە اينالدى، ءبىز شينجياڭداعى ءار ۇلت مادەنيەتىنىڭ جالعاسۋ، توعىسۋ بارىسىندا وركەن جايىپ، جايقالا ءتۇسۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.

  ءداۋىردىڭ دامۋىنا ىلەسە، شينجياڭداعى ءار ۇلتتىڭ سالت - سانا مادەنيەتى بارعان سايىن بايي ءتۇستى. اتىلاس تورعىنىن توقۋ جانە بوياۋ، تۇت قابىعىنان قاعاز جاساۋ، ءار ۇلتتىڭ كەستە ونەرى، فارفور كۇيدىرىپ جاساۋ، مۋزيكا اسپاپتارىن جاساۋ سياقتى از ۇلت ءداستۇرلى ونەر نىساندارى ساياحات كاسىبىمەن توعىسا دامىپ، جۇرت نازارىنا ءىلىندى، از ۇلت مادەنيەتى ”از ساندى“ دەلىنبەيتىن، ”شيىرشىقتاۋلى كۇيىندە ەلەۋسىز“ قالمايتىن بولدى، ءار ۇلت ءداستۇرلى ونەرىن كاسىپ سالالاندىرۋ مادەنيەتتى جالعاستىرۋعا ءتيىمدى اينالىم نەگىزىن ازىرلەدى.

  شينجياڭداعى ءار ۇلتتىڭ ءان - ءبي مادەنيەتى كاسىبي تەاترحانالارداعى، ساياحات كورىنىس اۋماقتارىنداعى، اۋىل - قىستاق ”مادەنيەت ۇلكەن اۋلالارىنداعى“ ءار ءتۇرلى ساحنالاردا بارىنشا شەشەك اتتى. ۇيعۇردىڭ مۇقام ونەرى، ساماۋىر ءبيى، قازاق ۇلتىنىڭ دومبىراسى، قاراجورعاسى، تاجىك ۇلتىنىڭ بۇركىت ءبيى، موڭعۇل ۇلتىنىڭ ساۋىردىنى، توپچىر مۋزيكاسى سياقتى ءداستۇرلى ءان - ءبي فورمالارى جەر - جەردە ورىندالىپ، ەل ءىشى - سىرتىنداعى كوركەمونەرشىلەر مەن ساياحاتشىلاردى باۋراۋمەن بىرگە، ءار ۇلت مادەنيەتىنىڭ ”دوستار شەڭبەرى“ اياسىن دا كەڭەيتىپ، بۇقارانىڭ تۇرمىسىن بايىتتى.

  شينجياڭداعى ءار ۇلتتىڭ تاڭداۋلى حالىقتىق ادەبي شىعارمالارى «ماناس»، «جاڭگىر» قاتارلىلار كوپ ءتۇرلى جازۋعا اۋدارىلىپ باسپادان شىعىپ تاراتىلىپ، كەڭىنەن تاراپ، تەاترحانالاردا، مال شارۋاشىلىق وڭىرلەرىندە ۇزدىكسىز شىرقالدى.

  شينجياڭداعى ءار ۇلتتىڭ ءداستۇرلى اس - سۋ مادەنيەتى دە داستارقاندا جالعاسىپ، جاڭالاندى. نان، كاۋاپ، تورە تاباق تاۋىق ەتى، مارىنتاڭ، قاقتاعان اسقاباق، پالاۋ، سۇرلەنگەن جىلقى ەتى، اق شاي، كاۋاس... شينجياڭنىڭ قايسى قالاسىنا بارساڭىز دا ءار ۇلتتىڭ ەرەكشە ءدامدى تاعامدارىن كەزدەستىرە الاسىز.

  شينجياڭعا كوز جىبەرسەك، ساحاراداعى قازاق ۇلتىنىڭ كۇركىرەمەسى، جاسىل القاپتاعى ماكىت دولان سۋرەتى، پامير ۇستىرتىندەگى قىرعىز ۇلتىنىڭ بۇركىتتى قولعا ۇيرەتۋ سالتى، تيانشاننىڭ سولتۇستىك باۋرايىندا شىعانداعان شينجياڭ اۋەنى... ءار ۇلتتىڭ مادەنيەتى بىردەي ارداقتالىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ قۇنارلى توپىراعىنا تامىر تارتىپ، بىرگە جالعاسىپ دامىدى.

  ءار ۇلت حالقى ءبىر مەكەندە جاساپ، مادەنيەتتىڭ جالعاسۋ، گۇلدەنۋ جەتىستىگىنەن بىرگە يگىلىكتەنۋدە. التاي تاۋىنىڭ ەتەگىندە كوشپەندى ۇلتتىڭ ”بايىرعى تەرى شاڭعىسىن“ جاساۋ شەبەرلىگى جاقىنداعى جىلداردان بەرى اشىلىپ، قورعالىپ، جەر - جەرگە تانىستىرىلىپ، بۇكىل ەلدەگى قىسقى سپورت جارىستارىنىڭ اشىلۋ سالتىندا كورسەتىلىپ، جەر - جەردىڭ ساياحاتشىلارىن وسى اراعا كەلىپ قار - مۇز سپورتىنىڭ شاتتىعىنان ءلاززاتتانۋعا باۋراۋدا. ءار ۇلت بۇقاراسى مادەنيەت مۇرالارىنىڭ جالعاستىرۋشىسى، تانىستىرۋشىسى بولۋمەن بىرگە، كاسىپ سالاسى دامۋىنىڭ دا يگىلىگىنە كەنەلۋشى دە بولۋدا.

  الايدا باتىستاعى، امەريكاداعى جۇڭگوعا قارسى كۇشتەر شىندىقتى بۇرمالاپ، بۇيرەكتەن سيراق شىعارىپ، شينجياڭعا قاتىستى تاقىرىپتى قۇتىرىنا دابىرالاپ، ”شينجياڭ مادەنيەتتى جويۋدى جۇرگىزدى“ دەگەن سياقتى ساندىراقتاردى قاساقانا تاراتتى، مۇنىڭ استارىندا شينجياڭعا قاتىستى ماسەلەنى جەلەۋ ەتىپ جۇڭگونىڭ ورنىقتىلىعى مەن دامۋىن بۇلدىرۋدەي سۇرقيا نيەتى جاتىر.

  شينجياڭنىڭ قۇمىلداعى ۇيعۇر ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى كەستەسىندە ءبىر ساباقتا شامگۇل، مەيحۋا، انار گۇلى سياقتى گۇل اشقان تۇرلىشە گۇلدەرى بار، كوركى كوزدىڭ جاۋىن الاتىن ءبىر ءتۇرلى كلاسسيكالىق سۋرەتى ەرتەدەن تاراعان. ءار ۇلتتىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتى جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ قۇرامداس ءبولىمى، جۇڭحۋا مادەنيەتى نەگىزگى ارقاۋ، ءار ۇلت مادەنيەتى ساباقتار، تامىرى تەرەڭ، ءدىڭى جۋان بولعاندا عانا ساباق - جاپىراعى جايقالا تۇسەتىن بولادى.

  شينجياڭ ەجەلدەن كوپ ۇلت شوعىرلى قونىستانعان ءوڭىر، شينجياڭدا تۇرمىس كەشىرگەن ءار ۇلت ۇلاندارى تىعىز بارىس - كەلىس جاساپ، ءبىر - بىرىنە سۇيەنىپ، بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەردى. شينجياڭداعى ءار ۇلت تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ جالعاسۋ، توعىسۋ بارىسىندا وركەن جايىپ، جايقالا ءتۇسۋىن ىلگەرىلەتكەندە عانا، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەت گۇلى، ءسوز جوق، شينجياڭ سىندى شۇرايلى توپىراقتا ءتىپتى دە كوز تارتىپ، قۇلپىرا تۇسەتىن بولادى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 20 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار