ۋاكىل لي يافەي −
تەحنيكانى بەرىلە زەرتتەپ، جاۋاپكەرلىگىن ادا ەتتى (ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەردىڭ مىندەت وتەۋ حيكاياسى)
«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى سۇن حايتيان
2023.02.27 16:29 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
تاڭعى ساعات 4 مولشەرى، حاينان ارالىنىڭ شىعىس وڭتۇستىگىنەن 150 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى تەڭىز بەتىندە، 40 قابات عيماراتتىڭ بيىكتىگىندەي بولات قالقىما قۇرىلعى جاڭا ءبىر كۇن شۋاعىن قارسى الدى... مىنە، بۇل «تەرەڭ تەڭىز 1 - ءنومىرلى»، دۇنيە جۇزىندەگى تۇڭعىش 100 مىڭ توننا دارەجەسىندەگى تەرەڭ سۋعا جارتىلاي شوكپەلى مۇناي ءوندىرۋ، مۇناي ساقتاۋ تۇعىرى. وتكەن 3 جىلدا مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، جۇڭگو حاييوۋ حاينان بولىمشە سەرىكتەستىگى ليڭشۇي - ياچىڭ جۇمىس سەرىكتەستىگىنىڭ ساقا ينجەنەرى لەي يافەي وسى ارادا ىستەپ كەلدى.
«ءبىرىنشى رەت مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بولىپ سايلانعاندا ءوز قىزمەتىن ارقاۋ ەتىپ، تەڭىز – مۇحيت مۇناي، تابيعي گاز بايلىعىن جان – جاقتى پايدالانۋ جاعىندا قاتىستى ۇسىنىستاردى ورتاعا قويماقشى بولدىم». ناق مايدانداعى قىزمەتىن ەندى عانا اياقتاعان سوڭ، لەي يافەي كەڭسەگە قايتىپ كەلىپ، بىرنەشە جىلدان بەرگى قىزمەت ەستەلىگىن اقتاردى، وندا بىلاي دەپ جازىلىپتى: «تەرەڭ تەڭىزدە مول مۇناي - گاز بايلىعى ساقتالعان، تەرەڭ تەڭىزدەگى مۇناي - گاز بايلىعىن اشۋ ەنەرگيامەن ءوزىن - ءوزى قامداۋ مولشەرىن جوعارىلاتۋدا، مەملەكەتتىڭ ەنەرگيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدە ماڭىزدى مانگە يە».
تالاي جىلدان بەرى لەي يافەي تەرەڭ تەڭىز ەنەرگياسىن اشۋعا، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا باستان - اياق كۇش سالىپ كەلەدى. 2014 - جىلى جۇڭگونىڭ حاييوۋ توبى تۇڭعىش رەت تەرەڭ سۋدا ءوز الدىنا بارلاۋ جۇرگىزىپ، جوعارى ءونىمدى گاز الابىن بايقادى. الايدا وسىدان بۇرىن ەلىمىزدە 300 مەتر تەرەڭدىكتەگى مۇناي - گاز الابىن اشۋ تاجىريبەسى بار ەدى، ال بۇل گاز الابى 1500 مەتر تەرەڭدىكتەگى سۋ ايدىنىندا. قايتۋ كەرەك؟ لي يافەي جانە ونىڭ توبى ىلگەرىندى - كەيىندى كوپتەگەن شەشۋشى تەحنيكالىق ماسەلەلەردەن قامال الىپ، جارتىلاي شوكپەلى تۇعىر تۇرعىزىپ ماي ساقتاۋ سياقتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلگىسىن جاراتتى، «قۇرىلىس بارىسىندا ءبىز جوقتان بارعا قول جەتكىزىپ، تۇتاس تەرەڭ سۋ گاز الابىنىڭ تاسىمال جۇيەسىن العاشقى قادامدا قالىپتاستىردىق، جيىنى دۇنيە جۇزىلىك دەڭگەيدەگى 3 جاڭالىقتى، ەل ىشىندەگى 13 ءتۇرلى تۇڭعىش جاسامپازدىق تەحنيكاسىن العا قويدىق» دەدى لي يافەي.
2021 - جىلى 6 - ايدىڭ 25 - كۇنى لەي يافەي جۇمىس باسىندا وندىرىسكە قوسۋ اينالىسىن ىسكە قوستى، «تەرەڭ تەڭىز 1 - ءنومىرلى» رەسمي وندىرىسكە قوسىلدى...
ەنەرگيانىڭ تيبىن وزگەرتۋدى ىلگەرىلەتۋ لي يافەي نازار اۋدارىپ وتىرعان ءتۇيىن سانالادى. «كومىر، مۇناي سياقتى ءداستۇرلى قازىندى جانار زاتتاردىڭ ورنىنا تابيعي گازدى پايدالانعاندا، كومىر قىشقىل گازىن ازايتۋ ونىمدىلىگى كورنەكتى بولادى. مۇنان سىرت، جەل ەنەرگياسى، كۇن ەنەرگياسى سياقتى جاڭا ەنەرگيانى زور كۇشپەن دامىتىپ، ەنەرگيا قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرۋ كەرەك» دەدى لي يافەي.
جىل بويى ءبىرىنشى شەپتە تۇرىپ، تەرەڭ تەڭىز قىزمەتىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن قالاي قامتاماسىز ەتۋگە دە لەي يافەي باستان - اياق وي جۇگىرتىپ كەلەدى. ناق مايداندا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، ءبىرىنشى شەپتەگى جۇمىسشىلاردىڭ ۇسىنىسىن تىڭداۋ ارقىلى ونىڭ وي جەلىسى بىرتىندەپ قالىپتاستى، «بيىلعى مەملەكەتتىك ەكى ماجىلىستە، مەن تەرەڭ تەڭىزدەگى شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى قامتاماسىز ەتۋ ورتالىعى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدى ۇسىنىس ەتپەكشىمىن» دەدى ول.
بۇل كۇندە «تەرەڭ تەڭىز 1 - ءنومىرلى» ينجەنەرياسىنىڭ 2 - مەرزىمدىك ينجەنەرياسى دا جاپپاي قۇرىلىس باستادى. لەي يافەي ءوز قىزمەتىن جاقسى ىستەۋمەن بىرگە، ءبىر جاعىنان، ۇسىنىستى كەمەلدەندىرىپ، ەندى ءبىر جاعىنان، قوسىندى باستاپ قول استىنداعى ءبىر مىندەتتى ورىندادى، «مەن ەنەرگيا ماسەلەسىنە ۇزدىكسىز نازار اۋدارىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدا تاباندى بولىپ، ءتىپتى دە كوپ ادامدى نازارىن تەڭىز - مۇحيتقا اۋدارۋعا ۇندەيمىن» دەدى لي يافەي.
■ ءتىلشى ەستەلىگى
جاڭالىق اشۋ حالىق تۇرمىسىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرىلدى
تەحنيكانىڭ جاي - جاپسارىن تىلگە تيەك ەتكەندە، لەي يافەيدىڭ ايتارى تاۋسىلمايدى... مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى رەتىندە لەي يافەي ءوز قىزمەتىنە كىرشىكسىز دە قىزۋ سۇيىسپەنشىلىكپەن قاراپ، جاڭالىق اشۋعا بەل بايلاپ، بەرىك بەكىممەن جۇمىسىن تىڭعىلىقتى ىستەدى.
قىزمەت ارەدىگىندە ول ءبىرىنشى شەپتەگى جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەرمەن ىشكەرىلەي پىكىر اۋىستىرىپ، ناق مايداندا ارالاپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ەلىمىزدىڭ ەنەرگيا ىستەرىن دامىتۋ جونىندەگى ۇسىنىسىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىردى. «تەحنيكانى تىڭعىلىقتى زەرتتەپ، بار ىنتا - پەيىلمەن مىندەت اتقارىپ، جاۋاپكەرلىكتى ادا ەتۋ» − ونىڭ ناقىل ءسوزى.
تاياۋ جىلداردان بەرى لەي يافەي ءوزى ونەگە بولىپ، 20 نەشە جىلدى ءبىر كۇندەي وتكىزىپ، تەرەڭ تەڭىز ەنەرگياسىن اشۋ قىزمەتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىندە قاربالاس بولىپ، قىرۋار امالياتتىق تاجىريبە توپتادى. ول ەنەرگياعا بۇرىلىس جاساۋعا نازار اۋدارىپ، تەرەڭ تەڭىز قىزمەتىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە كوڭىل ءبولىپ، ءوز قىزمەتىن باستان - اياق ءداۋىر رۋحىمەن بايلانىستىرىپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ ءىس جۇزىندىگىمەن ۇشتاستىردى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
