بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

شي جينپيڭ سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچپەن كەڭەس وتكىزدى

2024.05.09 16:59     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى


  سول جەر ۋاقىتى 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەلگرادتاعى سەربيا سارايىندا سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچپەن كەڭەس وتكىزدى.

  سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى لي شۋەرىن تۇسىرگەن

  «حالىق گازەتى»، 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى، بەلگراد (تىلشىلەر دۋ شاڭزى، رىن يان). سول جەر ۋاقىتى 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەلگرادتاعى سەربيا سارايىندا سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچپەن كەڭەس وتكىزدى. ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارى جۇڭگو مەن سەربيانىڭ جاپپاي ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتىپ جانە جوعارىلاتىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو مەن سەربيانىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇراتىندارىن جاريالادى.

  مامىر ايىنداعى بەلگرادتا كۇن شۇلەن شۋاعىن توگۋدە. سەربيا سارايىنىڭ الدىندا جۇڭگو مەن سەربيانىڭ مەملەكەت تۋى جەلبىرەپ، قۇرمەت قاراۋىلى ايباتتى دا ايباتتى كورىنەدى. شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان اۆتوكولىكپەن كەلگەندە سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچ پەن حانىمى تامارا اۆتوكولىكتەن تۇسكەن جەردە قىزۋ قارسى الدى.

  ۆۋچيچ شي جينپيڭگە ارناپ سالتاناتتى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى قۇرمەت قاراۋىلى مىنبەسىنە بىرگە شىقتى، اسكەري وركەستر جۇڭگو مەن سەربيا ەكى ەلدىڭ مەملەكەت ءانىن ورىندادى، 10 رەت ساليۋت اتىلدى. شي جينپيڭ ۆۋچيچتىڭ سەرىك بولۋىندا قۇرمەت قاراۋىلىن كوزدەن كەشىردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى جەكە - جەكە قارسى جاقتىڭ سەرىك بولۋشىلارىمەن ءبىر - بىرلەپ قول الىسىپ قۇرمەت ءبىلدىردى.

  ۆۋچيچ شي جينپيڭمەن بىرگە ۇكىمەت سارايى تۇعىرىنا كەلدى. ساراي الاڭىندا سەربيانىڭ 15 مىڭ بۇقاراسى جۇڭگو مەن سەربيانىڭ مەملەكەت تۋىن بۇلعاپ، شي جينپيڭدى قىزۋ قارسى الاتىندارىن ءبىلدىردى. شي جينپيڭ قارسى الۋشىلارعا قول بۇلعاپ قۇرمەت ءبىلدىردى. الاڭدا شاتىرلاعان شاپالاق ءۇنى كوتەرىلىپ، شاتتىق ءۇنى تولاستامادى.

  قارسى الۋ سالتىنان كەيىن ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارى جەكە - جەكە شاعىن كولەمدى كەزدەسۋ جانە كەڭ كولەمدى كەڭەس وتكىزدى.

  شي جينپيڭ مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: مەن زۇڭتۇڭ ۆۋچيچتىڭ تالاي رەتكى ۇسىنىسى بويىنشا، اراعا 8 جىل سالىپ كورىكتى سەربياعا تاعى دا ساپارلاي كەلگەنىمە توتەنشە قۋانىشتامىن. ۆۋچيچ زۇڭتۇڭ ۇكىمەتتىڭ جوعارى دارەجەلى كوپتەگەن ماڭىزدى ءمانساپتىلارىن باستاپ اۋەجايعا بارىپ قارسى الدى، اسىرەسە، جاڭا عانا ماعان ارناپ سالتاناتتى قارسى الۋ سالتىن وتكىزىپ، مەنى قاتتى اسەرلەندىردى، سەربيا حالقىنىڭ جۇڭگو حالقىنىڭ جاقسى دوسى ەكەنىن، جۇڭگوعا دەگەن شىنايى دوستىق سۇيىسپەنشىلىگى بار ەكەنىن تەرەڭ سەزىندىم.

  شي جينپيڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: جۇڭگو مەن سەربيانىڭ مىزعىماس دوستىعى حالىقارالىق اۋمالى - توكپەلى جاعدايدىڭ سىنىنان وتكەن، تەرەڭ تاريحي نەگىزگە، بەرىك ساياسي نەگىزگە، كەڭ كولەمدى ورتاق مۇددەگە، تىڭعىلىقتى حالىق رايى نەگىزىنە يە. سوڭعى جىلدارى مەن زۇڭتۇڭ مىرزامەن بىرگە ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ قارىشتاپ دامۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، تاريحي تابىستارعا قول جەتكىزدىم. اسىرەسە، 2016 - جىلى جۇڭگو مەن سەربيا جاپپاي ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس ورناتقاننان بەرى، ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستىڭ مازمۇنى اناعۇرلىم بايىپ، كولەمى ۇزدىكسىز كەڭەيىپ، جۇڭگونىڭ ەۆروپا ەلدەرىمەن دوستىق قارىم - قاتىناسىنىڭ ۇلگىسىنە اينالدى. ارەكەت سوزدەن ارتىق. جۇڭگو سەربيامەن بىرگە ۇزدىكسىز بوران - شاشىندى بىرگە وتكەرىپ، تاعدىرلاس بولىپ، مىزعىماس دوستىق رۋحىن ۇستانىپ، جۇڭگو - سەربيا دوستىعىندا تاباندى بولىپ جانە ونى دامىتىپ، ەكى ەلدىڭ ءتۇبىرلى جانە ۇزاق بولاشاقتىق مۇددەسىن بىرگە قورعاپ، ءوز ەلدەرىنىڭ دامۋى مەن ۇلتتىڭ گۇلدەنۋىنە تىزە قوسا تالپىنىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو - سەربيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى قۇرىلىسىن قول ۇستاسا ىلگەرىلەتۋدى قالايدى.

  شي جينپيڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: سەربيا − جۇڭگونىڭ ورتا، شىعىس ەۆروپا وڭىرىندەگى تۇڭعىش جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىگى. ەكى جاقتىڭ سەلبەستىگى وزدەرىنىڭ دامۋىنا، گۇلدەنۋىنە پارمەندى قوزعاۋشى كۇش قوسىپ، ەكى ەل حالىقتارىنا ناقتى پايدا جەتكىزدى. جاڭا جاعدايدا سەربيا جۇڭگومەن تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا قۇرعان تۇڭعىش ەۆروپا ەلىنە اينالىپ، جۇڭگو - سەربيا قارىم - قاتىناسىنىڭ ستراتەگيالىق، ەرەكشە جانە جوعارى دەڭگەيىن تولىق ايگىلەدى. جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو - سەربيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى − جۇڭگو - سەربيا مىزعىماس دوستىعىنىڭ جوعارىلاۋى، سونداي - اق ەكى جاقتىڭ ورتاق قۇن ۇستانىمى مەن نىسانا تالپىنىسىنا ۋاكىلدىك ەتەدى، ياعني دامۋدى بىرگە جوسپارلاپ، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلىپ، ءوزارا تابىستارعا قول جەتكىزەدى، بۇل جۇڭگو مەن سەربيانىڭ جانە دۇنيە جۇزىندەگى دەربەس، ءوز - وزىنە قوجايىن بولۋدا تاباندى بولىپ، بەيبىتشىلىك پەن دامۋعا تالپىناتىن بارلىق ەلدىڭ ورتاق ارمانى. ەكى جاق جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو - سەربيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ ارقىلى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرۋ جانە جۇڭگو - ورتا، شىعىس ەۆروپا ەلدەرى سەلبەستىگىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، كەڭەيتىپ، ەكى ەلدىڭ وزدەرىنىڭ وسىزاماندانۋ اياق الىسىنا دەم بەرۋى كەرەك.

  ءبىرىنشى، ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ ستىراتەگيالىق سيپاتىن تۇلعالاندىرىپ، ەكى جاق قارىم - قاتىناستىڭ ۇلكەن باعىتىن يگەرۋ كەرەك. جۇڭگو جاق سەربيانىڭ دەربەس، ءوز - وزىنە قوجايىن بولۋدا، ءوز مەملەكەت جاعدايىنا ۇيلەسەتىن دامۋ جولىمەن جۇرۋدە تاباندى بولۋىن قولدايدى، سەربيانىڭ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعى مەن تەرريتوريا تۇتاستىعىن قورعاۋ قۇلشىنىسىن قولدايدى. ەكى جاق ءبىرىن - ءبىرى ۇزدىكسىز تاباندىلىقپەن قولداپ، ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، وزدەرىنىڭ ساياسي حاۋىپسىزدىگى مەن ءتۇبىرلى مۇددەسىن ويداعىداي قورعاۋى كەرەك.

  ەكىنشى، ەكى ەل سەلبەستىگىنىڭ شىنايىلىعىندا تاباندى بولىپ، ەكى ەل حالىقتارىنا باقىت جاراتۋ كەرەك. جۇڭگو مەن سەربيانىڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرۋ سەلبەستىگىنىڭ ناتيجەسى قۋانارلىق بولدى. ەكى جاق قارىم - قاتىناس جانە ەنەرگيا نەگىزدىك قۇرىلعىلارى سياقتى ءداستۇرلى سالالارداعى سەلبەستىكتى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ۆەنگريا - سەربيا تەمىر جولىنىڭ سەربيا بولىگىندە تۇتاس لەنيادا پويەز قاتىناۋ نىساناسىن ۋاعىندا جۇزەگە اسىرىپ، ەكى ەل سەلبەستىگىنىڭ ءىرى نىساندارىن بىرگە ويداعىداي ىسكە قوسىپ، اناعۇرلىم كوپ ”شاعىن ءارى كوركەم“ حالىق تۇرمىسى نىساندارىن قالىپتاستىرىپ، بەلسەندى ەكونوميكالىق، قوعامدىق ونىمدىلىكتى ۇزدىكسىز جارىققا شىعارۋ كەرەك. جۇڭگو مەن سەربيانىڭ ەركىن ساۋدا كەلىسىمى بيىل 7 - ايدىڭ 1 – كۇنى كۇشكە يە بولادى، جۇڭگو مەن سەربيانىڭ جوعارى دەڭگەيدەگى ءوزارا ەسىك اشۋى، ءسوز جوق، جاڭا كەزەڭگە وتەدى. جۇڭگو جاق سەربيانىڭ ەرەكشە ساپالى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن يمپورت ەتۋدى ۇزدىكسىز كەڭەيتەدى، الداعى 3 جىلدا سەربيا جاستارى مەن ورەندەرىنەن 300 ادامدى جۇڭگوعا كەلىپ ۇيرەنۋگە، اۋىس - كۇيىس جاساۋعا ۇسىنىس ەتۋدى قالايدى. سەربيا جاقتىڭ بەلگرادتان شاڭحايعا توتە قاتىنايتىن اۋە لەنياسىن كوبەيتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى جاپپاي تەرەڭدەتۋىن قارسى الامىز.

  ءۇشىنشى، ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ جاسامپازدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، جاڭا سەلبەستىك بولاشاعىن اشىپ، جاڭالىق اشۋ سەلبەستىگىن ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستىڭ جاڭا ارتۋ تۇيىنىنە اينالدىرۋ كەرەك. جۇڭگو جاق الداعى 3 جىلدا سەربيانىڭ جاس عالىمدارىنان 50 ادامنىڭ جۇڭگوعا بارىپ عىلمي زەرتتەۋ، اۋىس - كۇيىس جاساۋ ساپارىن ورىستەتۋىن قولدايدى، سەربيامەن جاساندى زەردە سالاسىنداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، بۇكىل ادامزاتتىڭ ۇيلەسىمدى دامۋىن جانە جاساندى زەردەنى قولدانۋىن جەبەۋدى قالايدى. زورەكەرلىك پەن وكتەمدىك ساياسيعا بىرگە قارسى تۇرىپ، توپشىلدىق ساياسيى مەن توپقا ءبولىنىپ قارسىلاسۋعا بىرگە قارسى تۇرىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ەرەجەسىنىڭ ماقساتى مەن پرينسيبىن قورعاپ، ناعىز كوپ جاقتىلىقتى امالياتتا ايگىلەپ، حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى جەبەۋ كەرەك.

  ۆۋچيچ ءتوراعا شي جينپيڭدى ايرىقشا قىزۋ قارسى الاتىنىن ءبىلدىرىپ، مىنالاردى ءبىلدىردى: جۇڭگو − سەربيانىڭ ەڭ شىنايى دوسى. سەربيا − شاعىن ەل، ءبىراق جۇڭگو سەربيانىڭ يەلىك ۇقىعى مەن تەرريتوريا تۇتاستىعىنا باستان - اياق تولىق قۇرمەت ەتىپ، سەربيانىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىنا باعالى قولداۋ كورسەتتى. ءتوراعا شي جينپيڭ − دۇنيە جۇزىلىك ۇلى كوسەم. ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، جۇڭگو دۇنيە ءجۇزىن جالت قاراتقان تابىستارعا قول جەتكىزىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋى مەن العا باسۋىنىڭ مايەگىنە اينالىپ، حالىقارالىق ىستەردە كۇن سايىن ماڭىزدى باسشىلىق رول اتقارۋدا. جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى جۇڭگو حالقىنىڭ باقىتىن كوزدەپ قانا قويماي، دۇنيە ءجۇزى حالقىنىڭ يگىلىگىن دە كوزدەيدى. سەربيا حالقى جۇڭگوعا، اسىرەسە، ءتوراعا شي جينپيڭگە العىس ايتادى جانە قۇرمەت ەتەدى، جۇڭگو سياقتى ۇلى مەملەكەتپەن مىزعىماس دوس بولعانىن شىن جۇرەكتەن ماقتانىش ەتەدى جانە داڭق سەزىنەدى. سەربيا جاق جۇڭگونىڭ تايۋان سياقتى وزەكتى مۇددە ماسەلەسىندەگى ورىندى مايدانىن باتىل قولدايدى. دۇنيە جۇزىندە ءبىر عانا جۇڭگو بار، سەربيا جاق جۇڭگونى تيتتەي دە ءارى - ءسارى بولماي، تيتتەي دە اۋىتقىماستان باتىل قولدايدى.

  ۆۋچيچ مىنالاردى ءبىلدىردى: جۇڭگونىڭ قارجى قوسۋى مەن سەلبەستىگى سەربيانىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىن بارىنشا جەبەدى، سونداي - اق سەربيا حالقىنىڭ تۇرمىس دەڭگەيىن جوعارىلاتتى. اسىرەسە، 2016 - جىلدان بەرى ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ تىكەلەي قامقورلىعى مەن قولداۋىندا حىگاڭ سمەدەرەۆو بولات زاۆودى وراسان زور ەكونوميكالىق، قوعامدىق ونىمدىلىككە قول جەتكىزىپ، بولات زاۆودىنىڭ تاعدىرىن تۇبەگەيلى وزگەرتىپ قانا قويماي، بۇقارانىڭ سەنىمى مەن ءۇمىتىن دە كۇشەيتتى. سەربيانىڭ بولاشاعى جۇڭگومەن تىعىز بايلانىستى. سەربيا جۇڭگومەن ءار سالاداعى، ءار جىكتەگى اۋىس - كۇيىستى جيىلەتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى، جاڭا ەنەرگيا، جاڭالىق اشۋ، جاساندى زەردە، گۋمانيتارلىق سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتۋدى ءۇمىت ەتەدى. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ۆەنگريا - سەربيا تەمىر جولىنىڭ سەربيا بولىگى قۇرىلىسىن ۋاعىندا ورىنداپ، ءتىپتى دە كوپ جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ سەربياعا كەلىپ قارجى قوسىپ، سەلبەستىك جاساۋىن قارسى الامىز، ەكى ەلدىڭ ءتىپتى دە كوپ تىكە اۆياتسيا لەنياسىن اشىپ، سەربيا - جۇڭگو ەركىن ساۋدا كەلىسىمىنىڭ كۇشكە يە بولۋىن وراي ەتىپ، ەكى ەلدىڭ ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن اناعۇرلىم كەڭەيتۋدى ءۇمىت ەتەمىز. بۇگىن ءبىز سەربيا مەن جۇڭگونىڭ جاپپاي ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن جوعارىلاتىپ، جاڭا داۋىردەگى سەربيا مەن جۇڭگونىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى جاريالادىق، بۇل، ءسوز جوق، سەربيا - جۇڭگو قارىم - قاتىناسى تاريحىنداعى جاڭا بەلەسكە اينالادى. سەربيا جاق ءتوراعا شي جينپيڭ العا قويعان دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىن، دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن، دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسىن باتىل قولدايدى ءارى وعان بەلسەنە ات سالىسادى، جۇڭگومەن كوپ جاقتى ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى جيىلەتىپ، زورەكەرلىككە، وكتەمدىككە بىرگە قارسى تۇرىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ەرەجەسىنىڭ تۇپكى ماقساتىن، حالىقارالىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى قورعايدى.

  كەڭەستەن كەيىن ەكى ەل مەملەكەت باسشىلارى «جۇڭگو مەن سەربيانىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتۋ جانە جوعارىلاتۋ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو مەن سەربيانىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەگە» بىرگە قول قويدى ءارى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ، جاسىل دامۋ، سيفرلى ەكونوميكا، ەلەكتروندىق ساۋدا، نەگىزدىك قۇرىلعى، ەكونوميكا - تەحنيكا، ينفورماتسيا - حابارلاسۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى، ازىق - تۇلىك، اقپارات قۇرالدارى سياقتى سالالارداعى كوپ ءتۇرلى ەكى جاقتى سەلبەستىك قۇجاتتارىن اۋىستىرۋعا بىرگە كۋا بولدى.

  ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى تاعى تىلشىلەرمەن كەزدەستى (بولەك حابارلاندى).

  سول كۇنى تۇستە ۆۋچيچ پەن تامارا سەربيا سارايىندا شي جينپيڭ مەن پىڭ لييۋانعا ارناپ سالتاناتتى قارسى الۋ قوناعاسىن بەردى.

  ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى

  سول جەر ۋاقىتى 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەلگرادتاعى سەربيا سارايىندا سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچپەن كەڭەس وتكىزدى. سۋرەتتە: كەڭەستەن بۇرىن ۆۋچيچ شي جينپيڭگە ارناپ سالتاناتتى قارسى الۋ سالتىن وتكىزۋدە.

  سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى پاڭ شيڭلەي تۇسىرگەن


  سول جەر ۋاقىتى 5 - ايدىڭ 8 - كۇنى تۇستەن بۇرىن مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ بەلگرادتاعى سەربيا سارايىندا سەربيانىڭ زۇڭتۇڭى ۆۋچيچپەن كەڭەس وتكىزدى. كەڭەستەن كەيىن ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى «جۇڭگو مەن سەربيانىڭ جاپپاي ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتۋ جانە جوعارىلاتۋ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو مەن سەربيانىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ جونىندەگى بىرلەسكەن مالىمدەمەگە» بىرگە قول قويدى.

  سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى حۋاڭ جيڭۋىن تۇسىرگەن

جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى