تيانشانعا كۇن شۇلەن شۇعىلاسىن شاشتى، شەكارا ءوڭىر شىت جاڭا بەينەگە ەندى
− جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 70 جىلداعى شينجياڭنىڭ رەفورماسى، دامۋى جونىندە
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى لي دادۇڭ، ليۋ بيڭ
2019.08.09 15:04 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
”التىن تاۋ، كۇمىس سۋ“ التاي ايماعىنان ”بارلىق تاۋدىڭ اتاسى“ اسقار كۇنلۇنگە دەيىن، ”اجال تەڭىزى“ تاكلاماكان شولىنەن ”قورعان سىرتىنداعى جياڭنان“ ىلە اڭعارىنا دەيىن... 70 جىلدان بەرى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى پارتيانىڭ باسشىلىعىندا ءبىر نيەتپەن كۇش قوسىپ، ۇدەرە العا تارتىپ، رەسپۋبليكانىڭ التىدان بىرىندەي مەملەكەت تەرريتورياسىندا ەكونوميكاسى دامىعان، قوعامى ورنىقتى، ۇلتتارى ىنتىماقتى، حالىق تۇرمىسى جاقسارعان، قورشاعان ورتاسى تاماشا، شەكارا قورعانىسى بەكەم ايبىندى، اسەم كورىنىستى بىرگە كەستەلەدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايى جانە ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسى اشىلعاننان بەرى، شينجياڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى كەلەلى ساياسات باعىتتارىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن ارقاۋ ەتىپ، ەكونوميكانىڭ دامۋىن جانە حالىق تۇرمىسىنىڭ جاقسارۋىن جەدەلدەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى مەن قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىن جەبەدى. تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگىندە گۇلدەنىپ دامىعان، شات - شادىمان تۇرمىس، الاڭسىز تىرشىىلىك كەشكەن تاماشا جاعداي اناعۇرلىم جارىققا شىقتى.
■ تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگى داڭعىل جولمەن ۇلاستى، جاسىل دامۋ ومىرشەڭدىك كۇش ۇستەدى
وتكەن عاسىردىڭ 50 - جىلدارىندا شينجياڭنىڭ كەريا اۋدانىنداعى شارۋا قۇربان تۇلىم ەڭسە كوتەرىپ ازات بولعان العىستى سەزىمىن جەتكىزۋ ءۇشىن ”ەسەككە ءمىنىپ بەيجيڭگە بارىپ، ءتوراعا ماۋ زىدۇڭعا امانداسۋدى“ تالاي رەت ارماندايدى. قازىر ونىڭ اتا مەكەنى توماعا تۇيىق كۇيدەن باياعىدا - اق وزگەرىپ، 315 - مەملەكەت تاس جولى اۋداننان كەسىپ وتەتىن بولدى، سالىنىپ جاتقان جوعارى قارقىندى تاس جول، تەمىر جول جانە اۋەجاي كەريانى دۇنيە جۇزىمەن ءتىپتى دە تىعىز بايلانىستىرادى.
شينجياڭ − بايىرعى جىبەك جولىنداعى ماڭىزدى قاتىناس جولى، الايدا، ”ءۇش تاۋ، ەكى ويپات“ سىندى كۇردەلى جەر بەدەرى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ سىرتقى دۇنيەمەن بايلانىس جاساۋىنا اۋىر كەدەرگىلىك جاسادى. جاڭا عاسىرعا وتكەننەن بەرى، شينجياڭ تاس جول، تەمىر جول، حالىق اۆياتسياسى تورى قۇرىلىسىن زور كۇشپەن جۇرگىزىپ، قاتىناس نەگىزدىك قۇرىلعى جاعدايىن بارىنشا جاقسارتىپ، شار تاراپقا ۇلاسقان، قۇرلىق، اۋە جولدارى قايشالىسقان ستەرەولدى قاتىناس تورىن جەدەل قالىپتاستىردى.
بيىل 8 - ايدىڭ باسىنا دەيىن شينجياڭداعى جوعارى قارقىندى تاس جولدىڭ ۇزىندىعى 4800 كيلومەتردەن اسىپ، بارلىق ايماق، وبلىس، قالالار جوعارى قارقىندى تاس جول داۋىرىنە ءوتتى؛ شينجياڭداعى تەمىر جولدىڭ قاتىناۋ ۇزىندىعى 6200 كيلومەتردەن اسىپ، ”ءۇش تاۋ، ەكى ويپات“تان وتەتىن شىت جاڭا جول جەلىسى جاعدايى قالىپتاستى. مۇنان سىرت، تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگىنە ورنالاسقان 21 حالىقتىق تاسىمال اۋەجايى، ەل ءىشى - سىرتىنداعى 309 اۆياتسيا جەلىسى ارقىلى 18 مەملەكەتكە، 25 حالىقارالىق (ءوڭىر) قالاعا جانە ەل ىشىندەگى 85 قالاعا تۇتاستى.
جاڭا جۇڭگوداعى العاشقى ءىرى مۇناي الابى − قارامايلى مۇناي الابى بايقالعاننان باستاپ، شينجياڭنىڭ مۇناي ونەركاسىبى قارىشتاپ دامىپ، ۇزاق ۋاقىت بويى ەكونوميكانىڭ تەز دامۋىنا جەتەكشى بولدى. الايدا، مۇناي ونەركاسىبىنە شەكتەن تىس يەك سۇيەگەندىكتەن، حالىقاراداعى مۇناي باعاسى ”تۇشكىرسە“، شينجياڭنىڭ ەكونوميكاسى ”تۇماۋراتىپ“ قالاتىن بولدى.
وسى جاعدايدى وزگەرتۋ ءۇشىن، شينجياڭ جۋىق جىلداردان بەرى مەملەكەت ساياساتىنىڭ قولداۋىندا قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى جەدەلدەتىپ، كاسىپتىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتىپ، ۇرپاق اۋىستىرۋدى جەبەدى، جابدىق جاساۋ، جاڭا ماتەريال، ينفورماتسيا تەحنيكاسى، جاڭا ەنەرگيا، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ سياقتى جوعارى دەڭگەيلى كاسىپتەر تيانشاننىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستىگىندە قارىشتاپ دامىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسى بىرتىندەپ جوعارى ساپالى دامۋ ارناسىنا ءتۇستى.
”باتىس بولىكتەگى مۇناي قالاسى“ قارامايلى مۇناي - گاز بايلىعى مەن مۇناي حيميا كاسىبىنىڭ كومەسكى كۇشىن تەرەڭدەي اشۋمەن بىرگە، قۇرعاق، سۋىق كليمات جانە جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىندا تۇرۋداي ورىن ارتىقشىلىعىن تايانىش ەتىپ، بۇلتتىق ەسەپتەۋ كاسىپ بازاسىن بەلسەندىلىكپەن قۇرىپ، بايلىق تيبىندەگى قالانىڭ تيبىن وزگەرتۋ بارىسىندا ”جەر استى“نان ”بۇلت اراسى“نا بەت الدى.
شينجياڭ جۇندۇڭ ەكونوميكالىق - تەحنيكالىق اشۋ رايونى جۇڭگوداعى اۋدانى ەڭ ۇلكەن، كومىر بايلىعى ەڭ مول، كومىر اشۋ ەڭ قاۋىرت جۇرگىزىلگەن اشۋ رايونى. اشۋ رايونىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى رىن جيانپين بىلاي دەدى: ”جۋىق جىلداردان بەرى جۇندۇڭ كومىر، كومىر ەلەكتر، كومىر - حيميا ونەركاسىبى، كومىر ەلەكترلىك قورىتۋ، جاڭا ماتەريال، جاڭا ەنەرگيا سياقتى جاسىل، جوعارى دەڭگەيلى كاسىپ جۇيەسىن دامىتۋدان جازباي، ’3 جوعارى‘ نىسانداردىڭ ىرگە تەبۋىن قاتاڭ شەكتەپ، ەنەرگيا باسىمدىعىن جوعارى ساپالى ەكونوميكانى دامىتۋ باسىمدىعىنا اينالدىردى. بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا اشۋ رايونى ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنىن 8 ميلليارد 370 ميلليون يۋانعا جەتكىزدى، بۇل بىلتىرعى سايكەستى مەزگىلدەگىدەن ％8.3 ارتىق، 10 مىڭ يۋاندىق ونەركاسىپتىڭ ارتقان قۇنىنىڭ ەنەرگيا سارىپ ەتۋى بىلتىرعى سايكەستى مەزگىلدەگىدەن ％2.6 تومەندەدى“.
”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق“. جاسىل دامۋ ۇستانىمىنىڭ جۇرت جۇرەگىنە ۇزدىكسىز تەرەڭ ۇيالاۋىنا ىلەسە، جۋىرداعى جىلداردان بەرى شينجياڭ كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ تەبىنىن ارتتىردى. شەريا، چەرشەن، ءپىچان، اقسۋ سياقتى جەرلەردە ءار ۇلت بۇقاراسى ەڭبەكشىلدىگىمەن، ەرلىگىمەن جانە اقىل - پاراساتىمەن ادام ىلگەرىلەپ، قۇم شەگىنگەن، قۇم تەڭىزى جاسىل القاپقا اينالعان تالاي - تالاي كەرەمەتتەردى جاراتتى.
قارامايلى تاۋى جاراتىلىستىق قورىعىندا 2017 - جىلى 8 - ايدان باستاپ شينجياڭ يوۋتيان سەرىكتەستىگى جۇندۇڭ مۇناي الۋ زاۆودى قورىقتاعى بارلىق مۇناي قۇدىعىن جانە قوسىمشا جابدىقتاردى جاپپاي جاۋىپ، شاعىپ، مۇناي الابى وندىرىسىنەن شەگىنىپ شىعىپ رەتتەپ - تۇزەتۋ قىزمەتىن جۇرگىزدى. قازىر شاعىلعان مۇناي قۇدىقتارىنىڭ تۇعىرلارى سۋ ناۋاسىنا وزگەرتىلىپ، جابايى حايۋاناتتاردىڭ سۋ ىشەتىن جەرىنە اينالدى.
■ زەيىن - زەردەنى، كۇش - قۋاتتى دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە ۇمتىلۋعا شوعىرلاندىردى، ۇلتتار ىنتىماعى تىلەكتەردى توعىستىردى
ءدال شىلىڭگىر شىلدەدە حوتان قالاسى اقشال اۋىلىنداعى 61 جاستاعى ديقان تۇرسۇنتوحتى جۇما جونىنەن العاندا، ءبىر ستاكان قايناعان سالقىن سۋ ىشسە، ونىڭ ءشولى باسىلار ەدى. بۇل جەر تاكلامان ءشولىنىڭ جيەگىنە ورنالاسقان، بۇقارا ۇرپاقتار بويى كولشىك سۋىن، سور سۋ ءىشىپ كەلگەن بولاتىن، 2017 - جىلى تۇتاس اۋىلعا سۋ قۇرامى تازا قۇبىر سۋى اقىرى جەتتى.
2012 - جىلدان 2018 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن شينجياڭ اۋىل - قىستاقتاردىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن بەكەمدەۋ، جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋ ارقىلى جيىنى 3 ميلليوننان استام كەدەي جان سانىنىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ماسەلەسىن شەشتى.
اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ ”پايداسى“نان بىرگە يگىلىكتەنۋ شارالارىنىڭ ءبىرى. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شينجياڭ ءار جىلى قازىنالىق شىعىستىڭ ％70تەن استامىن حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋدى قامتاماسىز ەتۋگە پايدالانۋدان جازباي، جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ، تۇرعىن ءۇي سياقتىلاردى ءتۇيىن ەتكەن حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ينجەنەرياسىن ءۇرتىس ىلگەرىلەتتى، جالپى حالىق جىلىنا ءبىر رەت تەگىن دەنساۋلىق تەكسەرتۋ، اۋىل - قىستاقتاردىڭ مەكتەپكە دەيىنگى 3 جىلدىق تەگىن تاربيەسى، اۋىل - قىستاقتاردىڭ بەيقۇت ءۇي جانە كوشپەندى مالشىلاردى وتىرىقتاندىرۋ ينجەنەرياسى، بىردە - ءبىر ادامى جۇمىستانباعان وتباسىلارىنىڭ جاعدايىن اداقتاۋ، سالماقتى ناۋقاستاردى قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ەڭ تومەنگى تۇرمىسىن قامتاماسىز ەتۋدە قامتاماسىز ەتۋگە تيىستىلەرىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قامتاماسىز ەتۋدى جۇزەگە اسىرۋ سياقتى ءبىر قىدىرۋ حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ شارالارى ءار ۇلت بۇقاراسىن مول باقىت سەزىمىنە يە ەتتى.
”جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدا ءبىر ۇلتتى دا قاعىس قالدىرۋعا بولمايدى“. پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، بۇكىل پارتيا، بۇكىل ەل، شينجياڭعا كومەكتەسەتىن ولكە، قالالار، كاسىپورىندار، كاسىپ سالالارى، قالىڭ كادرلار مەن جۇرتشىلىق ءبىر جاعادان باس، ءبىر جەڭنەن قول شىعارىپ، كۇشتى كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال ارىلتۋعا شوعىرلاندىرىپ، شينجياڭدا كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى ءۇرتىس ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى.
2017 - جىلى تيانجيننەن شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادرلار حوتان ايماعىنىڭ شەريا اۋدانىندا قونىس جاڭالاۋدا ”كاسىپ سالاسى مەن قالانى توعىستىرۋ“ ۇلگىسى جونىندە ىزدەنىس جاساپ، كۇنلۇن تاۋىنان كوشىپ تۇسكەن كەدەي بۇقارانىڭ ”تياناقتاپ تۇرۋىنا، ورنىقتى قونىستانۋىنا، بايۋىنا“ مۇمكىندىك جاسادى. بۇگىنگى كۇندەرى شەريا اۋدانى شەريا قالاشىعىنىڭ مەملەكەت تاس جولى بويىنداعى 6000 مۋدان استام اۋماقتى يەلەگەن جيننان جاڭا قىستاعىندا جاڭادان سالىنعان 393 بەيقۇت ءۇي جانە كوكونىس جىلىجايى رەتتى قاتار تۇزەپ، جاڭادان سالىنعان جول تورابى جيننان جاڭا قىستاعىن، اۋدان قالاشىعىن جانە ونەركاسىپ باقشاسىن تۇتاستىردى.
”كەدەيلىكتەن تەز قۇتىلامىن دەسەڭ، بۇكىلدەي كاسىپ ارقىلى جەتەكتەۋگە سۇيەنۋ كەرەك؛ كەدەيلىكتەن ورنىقتى قۇتىلامىن دەسەڭ، كاسىپ سالاسى باستاماشى بولۋ كەرەك“. 580 مىڭ مۋ جاڭعاق ورمانى بار قاشقار ايماعىنىڭ قاعىلىق اۋدانى مەملەكەت دارەجەلى اۋىر كەدەي اۋدان، 2017 - جىلدان بەرى جاڭعاقتى جىنتىكتەي مانەرلەيتىن 7 كاسىپورىن ەنگىزدى. بىلتىر جىل سوڭىنا دەيىن قاعىلىق اۋدانىنىڭ جاڭعاق كاسىبىنىڭ جالپى ءونىم قۇنى 2 ميلليارد يۋاننان اسىپ، تۇتاس اۋدانداعى 550 مىڭ جان سانىنىڭ 330 مىڭى جاڭعاق ەگۋدى، باسقارۋ - قورعاۋدى، وڭدەۋدى، ساتۋدى ارقاۋ ەتىپ، جۇمىسقا ورنالاسىپ، كىرىستەرىن ارتتىردى.
2014 - جىلدان 2018 - جىلعا دەيىن شينجياڭ جيىنى 2 ميلليون 314 مىڭ 700 كەدەي حالىقتى كەدەيلىكتەن ارىلتتى. 2018 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن شينجياڭدا كەدەيلىكتىڭ تۋىلۋ سالىستىرماسى 2013 - جىلدىڭ سوڭىنداعى ％19.4تەن ％6.1كە تومەندەدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شينجياڭ ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتىن ءۇرتىس ورىستەتىپ، ءار جىلى 70 نەشە مىڭ كادردى تاڭداپ، 10 مىڭنان استام قىزمەت اترەتىن ۇيىمداستىرىپ نەگىزگى ساتىعا جىبەردى، ولار اۋىل - قىستاقتارعا، الەۋمەتتىك اۋماقتارعا، ءار ۇلت بۇقاراسى اراسىنا ىشكەرىلەي بارىپ، قيىن ماسەلەلەردى شەشتى، ناقتى ءىس ءبىتىردى.
شينجياڭنىڭ بۇراتالا قالاسى شويىڭپان قالاشىعى ۇتىنبۇلاق قىستاعىندا قىستاقتىڭ ءبىرىنشى شۋجيى ليۋ چۇنشىڭ جەرگىلىكتى ورىن بۇقاراسى جاعىنان ىقىلاستى تۇردە ”سومكە كوتەرگەن شۋجي“ دەپ اتالدى. 2018 - جىلدىڭ باسىندا بۇراتالا قالالىق قاتىناس ساقشى ۇلكەن اترەتىنەن جىبەرىلىپ، قىستاقتا تۇرعان ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى ول ”حالىق سۇيىسپەنشىلىگى سومكەسىن“ اسىپ، تۇتاس قىستاقتاعى 299 وتباسىنداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ ءۇيىن ارالاپ جاعداي ۇعىستى. قىستاق تۇرعىندارىنىڭ باعىمشىلىق قارىز اقشاسىن الۋىنا، قوي - سيىرىنا قامسىزداندىرۋ ساتىپ الۋىنا، مال شيپاگەرىن شاقىرۋىنا بەلسەنە كومەكتەستى، قاقاعان ايازدا تۇنىمەن قىستاق تۇرعىندارىنىڭ سۋ قۇبىرىن اۋىستىرۋىنا، جوندەۋىنە كومەكتەستى، تاعى قوعام حاۋىپسىزدىگى تاراۋلارىمەن سايكەسىپ، شويىڭپان قالاشىعىنىڭ الەۋمەتتىك قاتىناس كولىگى جەلىسىن قىستاققا دەيىن كەڭەيتكەننەن كەيىن، بالالار مەكتەپكە بارىپ - كەلگەندە قاتىناس شىرعالاڭىنا ۇشىراپ كورمەدى.
■ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ وزەكتى رايونى، شىعىس پەن باتىستى تۇتاستىرعان ”ۇلكەن ساحنا“
بيىل 6 - ايدىڭ 21 - كۇنىنە دەيىن الاتاۋ ساعاسى شەكارا وتكەلىنەن جۇرەتىن جۇڭگو - ەۆروپا، ورتا ازيا كەزەكشى پويەزى جەلىسى 61گە جەتىپ، جيىنى 10 مىڭنان استام پويەز ءجۇرىپ، بۇكىل ەلدە جۇرەتىن حالىقارالىق كەزەكشى پويەز جالپى مولشەرىنىڭ 70 پايىزعا جۋىعىن يەلەدى. وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنىڭ باسىندا ”جىل بويى جەلى ازىناپ تۇراتىن، كوكتەمنەن قىسقا دەيىن بوران سوعاتىن“ وسىناۋ قىلتان شىقپاس قۋ مەديان جەر باتىس سولتۇستىك شەكارا قورعانىسىنداعى الدىڭعى شەپتەن بۇل كۇندەرى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى ماڭىزدى ورتالىققا اينالدى.
رەفورما جاساۋعا، ەسىك اشۋعا ىلەسە، اسىرەسە، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ باستاماسى ورتاعا قويىلعاننان بەرى، ورتا ازيا ىشكى قۇرلىعىنا ورنالاسقان ورىن باسىمدىعى مەن وزىندەگى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ دامىعان، ازيا - ەۆروپانى جالعاستىرعان ستەرەولدى قاتىناس جۇيەسىنە سۇيەنگەن شينجياڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىن بەلسەنە قۇرىپ، جەلى بويىنداعى ەلدەردىڭ جۇڭگومەن ەكونوميكا - ساۋدا، مادەنيەت، ەنەرگيا، زات اينالىمى سياقتى كوپ جاقتاردا ىشكەرىلەي اۋىس - كۇيىس جاساپ ارالاساتىن ماڭىزدى ساحناعا اينالدى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، اۆتونوميالى رايوننىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار ءتوراعاسى جاڭ چۇنليننىڭ تانىستىرۋىنشا، 2018 - جىلى شينجياڭنىڭ سىرتقى ساۋدا يمپورت - ەكسپورت جالپى سوماسى 20 ميلليارد دوللارعا جەتىپ، 1950 - جىلداعىنىڭ 1481 ەسەسىندەي بولعان. 2014 - جىلدان بەرى شينجياڭ باتىسقا باراتىن كەزەكشى پويەزدان جيىنى 2451ىن جۇرگىزىپ، جىلدىق ورتاشا ارتۋ سالىستىرماسى ％100 بولىپ، ورتا ازيا مەن ەۆروپاداعى 19 مەملەكەتتىڭ 26 قالاسىنا جەتكەن. بۇدان كەيىن شينجياڭ تاعى ءۇرىمجى قۇرلىقتىق پورتى، قاشقار اشۋ رايونى، قورعاس اشۋ رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، شەكارا وتكەلى شەكارالىق بەلدەۋىنىڭ دامۋىن اناعۇرلىم جەدەلدەتىپ، سىرتقا ەسىك اشۋ ورەسىن جاپپاي جوعارىلاتادى.
2018 - جىلعا دەيىن جۇڭگو مەن ازيا - ەۆروپا مەملەكەتتەرىنىڭ ەكونوميكا - ساۋدا بارىس - كەلىسىندەگى ماڭىزدى تۇعىر بولعان جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى ۇرىمجىدە 6 كەزەك ءساتتى وتكىزىلدى. بىلتىر 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى 35 مەملەكەت پەن ءوڭىردىڭ سيلى قوناقتارىن، ەل ءىشى - سىرتىنداعى 704 كاسىپورىندى كورمەگە، جينالىسقا قاتىناسۋعا باۋرادى، دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورنىنان، جۇڭگوداعى 500 قۋاتتى كاسىپورنىنان جانە سالالىق باستاماشى كاسىپورنىنان قاتىناسقان كاسىپورىن 60تان استى، قول قويىسقان نىساننىڭ جالپى سوماسى 270 ميلليارد يۋاننان اسىپ، بۇرىنعى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىنىڭ ەڭدەرىن جاڭالادى.
تاياۋ جىلداردان بەرى، جۇڭگو شينجياڭ حالىقارالىق ۇلتتىق ءبي فەستيۆالى، جۇڭگو − ازيا ەۆروپا كورمەسى ”جۇڭگو - شەتەل مادەنيەتىن ايگىلەۋ اپتالىعى“ جانە ”باسىلىمدار كورمەسى“ سياقتىلار ەداۋىر حالىقارالىق ىقپالعا يە مادەنيەت اۋىس - كۇيىس ماركاسىنا اينالدى. 2009 - جىلدان بەرى شينجياڭ تاعى 7 كەزەك ”جۇڭگو. شينجياڭ حالىقارالىق جاستار - ورەندەر كوركەمونەر فەستيۆالىن“ وتكىزىپ، ورتا ازياداعى 4 ەل جانە رەسەي، پاكيستان، ءۇندىستان، مالايزيا، تايلاند، كورەيا سياقتى 12 مەملەكەت پەن ەل ىشىندەگى 119 ادەبيەت - كوركەمونەر ۇيىرمەلەرىنىڭ 2300دەن استام جاستارى مەن ورەندەرىن شينجياڭعا كەلىپ كونسەرت قويىپ، پىكىر اۋىستىرۋعا ۇسىنىس ەتتى.
قازاقستاننان كەلگەن اقەركە شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسىنىڭ حالىقارالىق وقۋ - اعارتۋ شۋەيۋانىندا وقىعانىنا بيىل 6 جىل بولدى. ول حانزۋ ءتىلىن جاتىق سويلەۋمەن بىرگە، شەتەلدەن كەلگەن ستۋدەنتتەر ”ءسوزسىز وتپەي قالاتىن ساباق“ دەپ اتاعان جۇڭگوشا شيپاگەرلىك شيپاگەرلىك كونە ماتىندەرى ارناۋلى ەمتيحانىنان سۇرىنبەي ءوتتى. شينجياڭنىڭ مەديتسينا سالاسىنداعى ەڭ جوعارى وقۋ ورنى شينجياڭ مەديتسينا داشۋەسى وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنان قازىرگە دەيىن قازاقستان، ءۇندىستان، پاكيستان سياقتى 34 مەملەكەتتىڭ 1400دەن استام وقۋشىسىن تاربيەلەپ بەردى.
ايگىلى ”جەلىدە ايتۋلى ءسوزسىز بارار جەر“ حوتان كەشكى بازارىندا وزگەشە قاقتاما جەۋ؛ پامير ۇستىرتىنە بارىپ ”مۇزتاۋ اتاسى“ اتالعان مۇزتاع شىڭىن جاقىننان تاماشالاۋ؛ قۇمىلدىڭ داحايداۋىنداعى سىرلى ياردان جەر بەدەرىندە كۇننىڭ باتقانىن كورۋ... شينجياڭنىڭ قوعامدىق جاعدايىنىڭ كۇن سايىن تىنىش تا بەرەكەلى بولۋىنا ىلەسە، شينجياڭنىڭ ساياحات كاسىبى دە جۇڭگو - شەتەل ساياحاتشى سانىنىڭ قاۋىرت ارتۋىن قارسى الدى. 2018 - جىلى شينجياڭدى تۇتاس جىلدا ساياحاتتاعان ادام سانى 150 ميلليون ادام - رەتتەن اسىپ، ارتۋ سالىستىرماسى ％40تەن استى، بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا قابىلداعان ساياحاتشى 76 ميلليون ادام - رەتكە تايادى.
بۇل كۇندەرى شينجياڭدا بايتاق دالا جاڭارىپ، تاۋ - وزەن كورىكتەنىپ، ءار ۇلت حالقى پارتيانىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ جەتەكتەۋىندە، جۇدىرىقتاي جۇمىلىپ، جالىندى دا جىگەرلى بولىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىنا قاراي ەرلىكپەن العا تارتۋدا.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 7 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
