شي جينپيڭ قازاقستاننىڭ زۇڭتۇڭى توقايەۆپەن بىرگە تىلشىلەرمەن كەزدەستى

سول جەر ۋاقىتى 7 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ استاناداعى زۇڭتۇڭ سارايىندا قازاقستاننىڭ زۇڭتۇڭى توقايەۆپەن كەڭەس وتكىزگەننەن كەيىن تىلشىلەرمەن بىرگە كەزدەستى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى جاي جيانلان تۇسىرگەن

«حالىق گازەتى»، 7 - ايدىڭ 3 – كۇنى، استانا (تىلشىلەر ليۋ شۋۋىن، ۋاڭ زى). سول جەر ۋاقىتى 7 - ايدىڭ 3 - كۇنى تۇستە مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ استاناداعى زۇڭتۇڭ سارايىندا قازاقستاننىڭ زۇڭتۇڭى توقايەۆپەن كەڭەس وتكىزگەننەن كەيىن تىلشىلەرمەن بىرگە كەزدەستى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: بۇل − مەنىڭ 5 - رەت دوس كورشى ەل قازاقستانعا ساپارلاي كەلۋىم ءارى توقايەۆ زۇڭتۇڭمەن 9 ايدان كەيىن تاعى دا ديدارلاسۋىم. الگىندە مەن توقايەۆ زۇڭتۇڭمەن شىنايى دوسجار، ناتيجەلى كەڭەس وتكىزىپ، كەڭ كولەمدى ورتاق تانىمعا كەلىپ، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ بىرلەسكەن مالىمدەمەسىنە» بىرگە قول قويىپ، ەكى ەلدىڭ بولاشاقتاعى سەلبەستىگىنىڭ ءتۇيىندى باعىتتارىن بىرگە جوسپارلادىم، ءبىز ەكى ەلدىڭ ۇكىمەت اراسىنداعى، تاراۋلار اراسىنداعى كوپتەگەن سەلبەستىك قۇجاتتارىن اۋىستىرعانىنا كۋا بولدىق، بۇلار ەكونوميكا - ساۋدا، ۇلاستىرۋ - تۇتاستىرۋ، ەنەرگيا، اۋىل شارۋاشىلىعى، عىلىم - تەحنيكا، گۋمانيتارلىق سياقتى ءتۇيىندى سالالارعا سايادى، جۇڭگو - قازاقستان قارىم - قاتىناسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تىڭ قوزعاۋشى كۇش ۇستەيدى.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو - قازاقستان قارىم - قاتىناسى مىڭ جىلعا جالعاسقان بايىرعى جىبەك جولىنا تامىر تارتقان، سونداي - اق ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقان 32 جىلدىق ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىكتىڭ قوردالانۋى ارقىلى ماڭگىلىك جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەردىڭ جوعارى دەڭگەيىنە جەتىپ، ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسقان دوستىق، وسكەلەڭ ءوزارا سەنىمدىلىك، بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەرۋ جۇڭگو - قازاقستان قارىم - قاتىناسىنىڭ نەگىزگى اۋەنىنە اينالدى. بولاشاققا كوز جىبەرسەك، ءبىز ەكى ەلدىڭ ءداستۇرلى دوستىعىنىڭ جانە جان - جاقتى سەلبەستىگىنىڭ جالعاسۋىنا جانە دامۋىنا كامىل سەنەمىز.

ءبىز ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادىق: جۇڭگو مەن قازاقستان ەكى ەل ءوزىنىڭ دامۋىنىڭ، گۇلدەنۋىنىڭ شەشۋشى كەزەڭىندە تۇر، ولار − وسىزامانداندىرۋ جولىنداعى جولداستار. ەكى جاق ءوزارا قولداۋ كورسەتەتىن تاڭداۋلى ءداستۇردى ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرىپ، ساياسي سەنىمدىلىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، دامۋ ستراتەگياسىن ۇشتاستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىن باتىل قورعاپ، قارسى جاق سۇيەنەتىن جانە سەنەتىن بەرىك تىرەك بولادى.

ءبىز ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرىپ، ەكى ەلدىڭ ناقتى سەلبەستىگىنىڭ اناعۇرلىم كوپ جاڭا جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋىن ىلگەرىلەتەمىز. ەكى جاق ەكى جاقتى ساۋدا سوماسىن ەسەلەۋدى ەرتەرەك جۇزەگە اسىرۋ جاڭا نىساناسىن بەلگىلەپ، ەكونوميكا - ساۋدا، قارجى قوسۋ، ءوندىرىس قۋاتى، ۇلاستىرۋ - تۇتاستىرۋ، ەنەرگيا سياقتى ءداستۇرلى سالالارداعى سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن دامىتۋ جوباسىن تياناقتاندىرۋ جول كارتاسىن ويداعىداي اتقارىپ، ءتىپتى دە كوپ ءوندىرىس قۋاتى سەلبەستىك نىساندارىنىڭ گۇل اشىپ، جەمىس بەرۋىن ىلگەرىلەتىپ، كاسپي تەڭىزى حالىقارالىق تاسىمال جەلىسى مەن شەكارا اتتاعان 3 - تەمىر جول قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋدى اقىلداسىپ تۇراقتاندىردى. ەكى جاق تاعى شەشۋشى كەن ونىمدەرى، جاڭا ەنەرگيا، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ، اۆياتسيا، عارىش، سيفرلى ەكونوميكا سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتىڭ جاڭا ارتۋ تۇيىندەرىن بىرگە جەتىلدىرىپ، ەكى ەلدىڭ ناقتى سەلبەستىگىنىڭ ساپاسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋعا دەم بەرەدى.

ءبىز ەكى ەلدىڭ مادەنيەت ورتالىعى مەن بەيجيڭ ءتىل داشۋەسىنىڭ قازاقستان بولىمشەسىنىڭ ماڭدايشالىق اسۋ سالتىنا بىرگە قاتىناستىق، مۇنىڭ ەكى ەل حالىقتارىنىڭ ءوزارا ءتۇسىنىسۋىن، ەتەنە بولۋىن ونان ارى جەبەيتىنىنە سەنەمىز. جۇڭگو جاق قازاقستاندا ەكىنشى لۋبان شەبەرحاناسىن اشۋدى، كەلەر جىلى قازاقستاندا ”جۇڭگو ساياحات جىلىن“ وتكىزۋدى ۇيعاردى. ەكى جاق اقپارات قۇرالدارى، اقىل - پاراسات قويماسى، كينو - تەلەۆيزيا سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى كەڭەيتىپ، ءتىپتى دە كوپ ولكە، قالالاردى دوستىق ورناتىپ، ەكى ەلدىڭ قوعامدىق حالىق رايى نەگىزىن بەكەمدەۋگە شابىتتاندىرادى.

ءبىز حالىقارالىق ىستەردە ۇزدىكسىز تىعىز سەلبەسىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى، جۇڭگو - ورتا ازيا مەحانيزمى سياقتى كوپ جاقتى ۇيىمدار اياسىنداعى سايكەسۋدى، سەلبەسۋدى كۇشەيتىپ، دۇنيە جۇزىلىك دامۋ باستاماسىن، دۇنيە جۇزىلىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن، دۇنيە جۇزىلىك وركەنيەت باستاماسىن بىرگە امالياتتا ايگىلەپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بارابار، ءتارتىپتى كوپ ۇيەكتەنۋىن جانە ەكونوميكانىڭ جالپىعا ءتيىمدى، سيىسىمدى جاھاندانۋىن دارىپتەپ، ەكى ەلدىڭ جانە قالىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن بىرگە قورعايمىز.

شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو جاق قازاقستاننىڭ بريكس ەلدەرى سەلبەستىك مەحانيزمىنە كىرىپ، حالىقارالىق ساحنادا ”ورتاشا قۋاتتى ەل“ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، دۇنيە جۇزىلىك باسقارۋعا تيەسىلى ۇلەس قوسۋىنا قولداۋ كورسەتەدى. جۇڭگو مەن قازاقستان − شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىن قۇرۋداعى العاشقى مۇشە ەلدەر، قازاقستان شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ كەزەكتى ءتوراعا ەلى بولعان كەزدە وڭىرلىك سەلبەستىكتى ىلگەرىلەتۋگە، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ دامۋىن جەبەۋگە ماڭىزدى ۇلەس قوستى. ەرتەڭگى استانا باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ، ءسوز جوق، تابىستى بولىپ، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمىنىڭ دامۋىن تاعى دا تىڭ ساتىعا كوتەرەتىنىنە سەنەمىن.

توقايەۆ مىنالاردى ءبىلدىردى: ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ساپارى ەرەكشە تاريحي مانگە يە، قازاقستان - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە قاراي دامۋىنىڭ جاڭا باستاماسى بولادى. جۇڭگو − قازاقستاننىڭ دوس كورشىسى جانە ماڭگىلىك جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىگى. قازاقستان - جۇڭگو قارىم - قاتىناسى باستان - اياق ءوزارا قۇرمەت ەتۋدى، ءوزارا سەنىم ارتۋدى نەگىز ەتىپ كەلەدى، ەكى ەل اراسىندا ەشقانداي شەشىلمەگەن ماسەلە جوق. تاريحتا جۇڭگو قازاقستان جاقتىڭ مۇددەسىنە زيان جەتكىزگەن ەمەس، ەكى ەل حالىقتارىنىڭ دوستىعى بەرىك، ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسقان. جۇڭگو − قازاقستاننىڭ ەڭ ۇلكەن ساۋدا سەرىگى جانە سىرتتان كەلگەن ەڭ ماڭىزدى قارجى قوسۋشى ەل، جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ قازاقستانداعى قارجى قوسۋى مەن سەلبەستىگى قازاقستان مەملەكەتىنىڭ دامۋىن پارمەندى جەبەدى. قازاقستان جاق جۇڭگومەن جان - جاقتى دوسجار، ءوزارا ءتيىمدى سەلبەستىكتى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋگە كۇش سالادى، اناعۇرلىم كوپ جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ قازاقستانعا كەلىپ قارجى قوسۋىن قارسى الادى، جۇڭگو كاسىپورىندارىنا بارلىق قاجەتتى، ءتيىمدى شارت - جاعدايدى ازىرلەيدى. قازاقستان مەن جۇڭگونىڭ كوپتەگەن حالىقارالىق، وڭىرلىك ماسەلەلەردە تۇرعىسى قارايلاس، ەكەۋى دە بەيبىت ديپلوماتيالىق ۇستانىم ۇستانادى. قازاقستان جاق جۇڭگو جاقپەن جۇڭگو - ورتا ازيا مەحانيزمى، شاڭحاي سەلبەستىك ۇيىمى، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى سياقتى كوپ جاقتى جۇلگەدەگى قارىم - قاتىناستى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋدى قالايدى. دوستىق − قازاقستان مەن جۇڭگونىڭ ورتاق بايلىعى، التىننان دا باعالى. قازاقستان جاق جۇڭگو جاقپەن بىرگە قۇلشىنىپ، قازاقستان - جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ جاڭا ”التىن 30 جىلدا“ اناعۇرلىم كوپ جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزۋىن ىلگەرىلەتۋدى ءۇمىت ەتەدى.

ساي چي، ۋاڭ ي قاتارلىلار قاتىناستى.

كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى