ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن كورىكتى شينجياڭ قۇرامىز

پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ _ ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن وسىزامانداندىرۋ. ءسوز جوق، ەكولوگيالىق وركەنيەت ءتۇزىم جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن تومەندەتۋدى، لاستانۋدى ازايتۋدى، جاسىلدانۋدى كەڭەيتۋدى، ەكونوميكانى ارتتىرۋدى سايكەستى ىلگەرىلەتىپ، كليمات وزگەرىسىنە بەلسەنە توتەپ بەرىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ باعالى بايلىق ۇستانىمىن تياناقتاندىرۋدىڭ ءتۇزىلىس ـ مەحانيزمىن جەدەل كەمەلدەندىرۋ كەرەك دەپ ورتاعا قويدى. بۇل رايونىمىزداعى قالىڭ كادرلار مەن بۇقارا اراسىندا قىزۋ اڭىس قوزعادى.

كوپشىلىك ءبىر اۋىزدان مىنالاردى ءبىلدىردى: ەكولوگيالىق وركەنيەت ءتۇزىلىسى رەفورماسىن بۇلجىماي تەرەڭدەتىپ، ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، يدەيا مەن ارەكەتتى جالپى ءماجىلىستىڭ رۋحىمەن شىنايى بىرلىككە كەلتىرىپ، جالپى ءماجىلىستىڭ ورنالاستىرۋىن ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ قۇدىرەتتى كۇشىنە اينالدىرىپ، شينجياڭ ەكونوميكاسىنىڭ، قوعامىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنا تاماشا ەكولوگيالىق ورتا ازىرلەۋ كەرەك.

قاي جەردە بولسا دا تازا اۋامەن تىنىستاپ، كوك اسپاندى، اقشا بۇلتتى كورۋ _ قالادا ۇزاق ۋاقىت تۇرعان ءاربىر ادامنىڭ ارمانى. بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى ”ءۇرىمجى _ سانجى _ شىحىزى“، ”كۇيتۇن _ مايتاۋ _ شيحۋ“ جانە ىلە وزەنى اڭعارىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىن رەتتەۋ _ وڭاۋدى ءتۇيىن ەتىپ، ءتۇيىندى كاسىپورىنداردىڭ ”ءبىر زاۆودقا ءبىر شارا“ بويىنشا لاستانۋدى وڭاۋىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، اتموسفەرا ورتا ساپاسىنىڭ ورنىقتى جاقسارۋىن پارمەندى قامتاماسىز ەتتى.

”جالپى ءماجىلىس رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ جولىمەن بۇلجىماي جۇرەمىز“. اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى تيان فىڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: اۆتونوميالى رايوندىق ەكولوگيالىق ورتا مەڭگەرمەسى دالمە ـ ءدال، عىلمي، زاڭ بويىنشا لاستانۋدى وڭاۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، ”ءۇرىمجى _ سانجى _ شىحىزى“، ”كۇيتۇن _ مايتاۋ _ شيحۋ“، ىلە اڭعارى ءوڭىرىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىن وڭاۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، لاستانۋدان ساقتانۋدان جانە ونى وڭاۋدان قامال الۋ شايقاسىن اناعۇرلىم جوعارى ولشەممەن ويداعىداي جۇرگىزىپ، بۇكىل اۆتونوميالى رايوننىڭ اۋا ساپاسىنىڭ ورنىقتى جاقسارۋىنا دەم بەرەدى. سونىمەن بىرگە ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ قابىلەتىن اناعۇرلىم جوعارى تالاپپەن جوعارىلاتىپ، ەكولوگيالىق ورتا سالاسىنداعى رەفورمانى بەلسەنە، ورنىقتى ىلگەرىلەتىپ، جوعارى ساپالى ەكولوگيالىق ورتا ارقىلى جوعارى ساپالى دامۋعا تىرەك بولادى.

اقسۋ ايماقتىق پارتكومنىڭ شۋجيى ۋ حۇڭجان مىنالاردى ءبىلدىردى: اقسۋ ايماعى پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، ”تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ باعالى بايلىق“ ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ، كوكيار رۋحىن جالعاستىرىپ جانە ونى اسقاقتاتىپ، ”5 ءبىر ميلليون مۋ“ ءشول دالانى جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەدى، ”ءۇش تەرىستىك“ ينجەنەرياسىنان قامال الۋ شايقاسىن، تاكلاماكان ءشولى جيەگى توسقاۋىل شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، تاۋ، وزەن، ورمان، اتىز، كول، جايلىم، قۇمدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋعا جانە جۇيەلى وڭاۋعا تاباندى بولىپ، ەكولوگيالىق جۇيەنى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ءتۇيىندى ينجەنەرياسىن اتقارىپ، اشىق اسپاندى، تۇنىق سۋدى، تازا توپىراقتى قورعاۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، جوعارى ساپالى ەكولوگيالىق ورتا ارقىلى جوعارى ساپالى دامۋعا تىرەك بولىپ، اقسۋدىڭ اسپانى اناعۇرلىم اشىق، جەرى اناعۇرلىم جاسىل، سۋى اناعۇرلىم تۇنىق، ورتاسى اناعۇرلىم كوركەم بولۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.

شينجياڭ مەيشىڭ كەن كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى قاتبا اسۋ التىن، مىس كەنى كورىنىسى كوركەم كۇنەس اۋدانىنا ورنالاسقان، بايلىقتى اشۋ مەن قورشاعان ورتانى قورعاۋعا قالاي تەڭ ءمان بەرۋ نىسان باستالىسىمەن ـ اق باسا ويلاستىرىلعان ماسەلە. سەرىكتەستىك پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى، اتقارۋشى القا مۇشەسى ۋاڭ فىڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: كاسىپورنىمىز”ەكولوگيانى الدىمەن ويلاستىرۋ، ۇنەمدى، ۇتىمدى، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋدى“ نىسانا ەتۋگە تاباندى بولىپ، بۇرىنعى گەولوگيالىق بارلاۋ كەزەڭىندە قالىپتاسقان قورشاعان ورتاعا جاساعان ىقپالدى جوسپار بويىنشا توپقا ءبولىپ جەر بەدەرىن قالپىنا كەلتىرىپ، قازىرگى كەزەڭدەگى نىسان قۇرىلىسى مەزگىلىندە ءبىر جاعىنان قۇرىپ، ءبىر جاعىنان قالپىنا كەلتىرىپ، كەننىڭ جاسىل بولۋىنا، گۇلدىڭ حوش ءيىستى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، قاتبا اسۋدى ”ءوندىرىس تەحنولوگياسى ءتارتىبى ەڭ جاقسى، اۆتوماتتاندىرۋ دارەجەسى وزىق، قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە بايلىقتى اشۋ جاراسىمدى، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن“ ءىرى تۇرپاتتى وسىزاماندانعان جاسىل ساياحات كەنى ەتىپ قۇرىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ، ەكولوگيالىق ورتانىڭ باياندى دامۋىن قۇلشىنا جۇزەگە اسىرادى.

ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدە كونە شەڭبەردى باتىلدىقپەن تالقانداپ، جاڭا دامۋ ۇستانىمى مەن جاڭالىق اشا دامۋ وي جەلىسىن ورناتۋ كەرەك.

”ءبىز تىعىز ۇشتاستىرۋ جاعىنا كۇش سالىپ، سۋ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋدى كۇشەيتەمىز“. اۆتونوميالى رايوندىق سۋ يگىلىگى مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەسى، ورىنباسار مەڭگەرمە باستىعى جياۋ چۋانشي بىلاي دەدى: تۇتاس اۆتونوميالى رايونداعى سۋ يگىلىگى تاراۋلارى جالپى ءماجىلىستىڭ رۋحىن، اسىرەسە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ۇيرەنۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى سۋ يگىلىگىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ قىزمەت مىندەتتەرىن تىڭعىلىقتى ويداعىداي ىستەۋمەن ۇشتاستىرۋعا تاباندى بولىپ، جالپى ءماجىلىس بەلگىلەگەن نىسانا ـ مىندەتتەردىڭ ناقتى تياناقتانۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتەدى. ءتۇيىندى اعارلاردىڭ ەكولوگياسىن وڭاۋ ينجەنەرياسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، ۇلىڭگىر كولى، ايرىك كولى، ەبينۇر كولى، باعراش كولى سياقتى ءتۇيىندى وزەن، كولدەردە ەكولوگيالىق سۋ تولىقتاۋدى ۇزدىكسىز ويداعىداي ىستەپ، ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتەدى. نازاردى سۋ ۇنەمدەپ، سۋدى مولايتۋ، سۋ قويمالارىنىڭ تۇنبالارىن تازالاۋ سياقتى ءتۇيىندى تاقىرىپتاردان بىرلەسىپ قامال الۋعا شوعىرلاندىرىپ، سۋ يگىلىگىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىنىڭ جاڭا ونىمدىلىگى ارقىلى جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ شينجياڭ امالياتىن ىلگەرىلەتۋگە ۇلەس قوسادى.

اۆتونوميالى رايوندىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى ەكولوگيانى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى ۋاڭ جىنشي بىلاي دەدى: ورمان شارۋاشىلىعى، جايلىم تاراۋلارى تارىم وزەنىنىڭ نەگىزگى اعارى، حوتان وزەنى الابى سياقتى 5 ءتۇيىندى ءوڭىردىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ نىسانىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ءبىر ميلليون 200 مىڭ مۋ جەرگە ورمان ءوسىرىپ جاسىلداندىرۋدى، 4 ميلليون 500 مىڭ مۋ قۇمايتتانعان جەردى وڭاۋدى ورىنداپ، شولەيتتەنگەن، قۇمايتتانعان جەرلەردىڭ ”بىردەي ازايۋىنىڭ“، جاسىل القاپتىڭ ”قوس ارتۋىنىڭ“ جەتىستىكتەرىن ونان ارى بەكەمدەۋگە قۇلشىنادى. كەريا اۋدانى، چەرچەن اۋدانى، اۋات اۋدانى، شايار اۋدانى، ماكىت اۋدانى سىندى تاكلاماكان ءشولىنىڭ توڭىرەگىندەگى قۇمايتتانۋدىڭ الدىن الۋ، قۇمدى تىزگىندەۋدىڭ 5 ۇلگى نىسانىن كۇش سالا قۇرىپ، مەملەكەت بويىنشا شولەيتتەنۋدەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋدىڭ ۇلگىسى مەن ونەگەسىن قالىپتاستىرىپ، كورىكتى جۇڭگونى ارلەندىرەدى.

”بايلىق اينالمالى كاسىپ سالاسى جۇيەسىن جانە جاراقسىز، كونە زاتتىق ماتەريالداردى اينالمالى پايدالانۋ جۇيەسىن قۇرۋ كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن ەڭ جوعارى مانگە جەتكىزۋدى، كومىر قىشقىل گازىن بەيتاراپتاندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جەبەۋدە ماڭىزدى مانگە يە“. شينجياڭ قايتا تۋىندايتىن بايلىق توبى شەكتى سەرىكتەستىگى پارتكومىنىڭ شۋجيى، باس ديرەكتورى چىن يۇڭ بىلاي دەدى: سەرىكتەستىگىمىز جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە تاباندى بولىپ، جاراقسىز زاتتاردى جيناپ، بايلىققا اينالدىرىپ پايدالانۋدىڭ جاڭا ارناسىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، جاڭا تەحنيكانى، جاڭا ءونىمدى، جاڭا ۇلگىنى جالپىلاستىرۋدى، قولدانۋدى جەدەلدەتىپ، كومىر قىشقىل گازىنىڭ شىعارىلۋىن تومەندەتۋدى، لاستانۋدى ازايتۋدى، جاسىلدانۋدى كەڭەيتۋدى، ەكونوميكانى ارتتىرۋدى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم كوپ كۇشتىڭ قايتا تۋىندايتىن بايلىق، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى بولۋ ىستەرىنە بىرگە ات سالىسىپ، جوعارى ساپالى دامۋ جولىمەن شىن مانىندە ويداعىداي جۇرۋگە جەبەيدى.

جالپى ءماجىلىس مىنالاردى العا قويدى: ەكولوگيالىق وركەنيەتتىڭ نەگىزدىك ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى وڭاۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى دامۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك.

7 ـ ايدىڭ 22 ـ كۇنى G0711 جەلىسى ءۇرىمجى _ لوپنۇر جوعارى قارقىندى تاس جولىنىڭ تيانشان جەڭىس تۋنەلىنىڭ قۇرىلىسى تارتىپپەن جۇرىلۋدە، قۇرىلىستان پايدا بولعان لاس سۋ كوپ رەت ءبىر جاقتى ەتىلگەننەن كەيىن جيناپ الىنىپ پايدالانىلىپ، قۇرىلىس لاس سۋىن ”نولدىك ىعىستىرۋدى“ جۇزەگە اسىردى.

”ينجەنەريا قۇرىلىسىن ساپاعا، سانعا كەپىلدىك ەتە وتىرىپ ورىنداۋمەن بىرگە، تەحنولوگيالىق بارىستى كەمەلدەندىرىپ، قورشاعان ورتانى ويداعىداي قورعايمىز“. جۇڭگو قاتىناس قۇرىلىس توبى شينجياڭ ءۇرىمجى _ لوپنۇر تاس جولىنىڭPPP نىسانىن مىندەتىنە العان ءۇرىمجى _ لوپنۇر توپىراق قۇرىلىسى 5 ـ مەردىگەرلىك بولىگى نىسان ءبولىمىنىڭ ديرەكتورى ۋاڭ حىچي بىلاي دەدى: نىسان قورشاعان ورتانى قورعاۋدىڭ ەڭ قاتاڭ شاراسىن اتقارىپ، سايكەستى ءتۇزىلىس ـ مەحانيزمدى كەمەلدەندىرىپ، شينجياڭنىڭ تۇنىق سۋىن، جاسىل تاۋىن ويداعىداي قورعاپ، قاتىناس سالاسىنداعى ءتۇيىندى نىساندى ويداعىداي قۇرادى.

شينجياڭ مال شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسى پارتكومىنىڭ شۋجيى، ورىنباسار اكادەميا باستىعى فىڭ دۇڭحى مىنالاردى ءبىلدىردى: جالپى ءماجىلىس رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ءتۇسىنىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ساپالى مال (قۇس) ونىمدەرى كاسىپ سالاسى شوعىرى قۇرىلىسىن تياناق ەتىپ، مال شارۋاشىلىعى عىلمي زەرتتەۋ ورىندارىنىڭ دارىندى، تەحنيكا باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، جايلىم مال شارۋاشىلىعىنىڭ تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن جوعارىلاتۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، تابيعي جايلىمدى قورعاۋ، پايدالانۋ، مال تۇقىمىن اسىلداندىرۋ، جوعارى ءونىمدى ءوسىرۋ ـ باعۋ، مال كوڭىن، قۇس ساڭعىرىعىن ءبىر جاقتى ەتۋ سياقتى تەحنيكالاردان شوعىرلى ۇلگى كورسەتۋدى كۇشەيتىپ، ەگىن شارۋاشىلىعى مەن مال شارۋاشىلىعىن ۇشتاستىرۋ، ەگىمشىلىك پەن باعىمشىلىقتى اينالمالى دامىتۋ ۇلگىسىن جالپىلاستىرىپ، مال شارۋاشىلىعىنىڭ جاسىل، تومەن كومىر قىشقىل گازدى جوعارى ءونىمدى دامۋىن جەبەيمىز.

تارباعاتاي ايماقتىق زاتتىق ماتەريالداردى تۋىنداتىپ پايدالانۋ شەكتى سەرىكتەستىگى _ تارباعاتاي ايماعىنداعى تۇڭعىش جاراقسىز موتورلى كولىكتەردى جيناپ الىپ بولشەكتەيتىن كاسىپورىن. سەرىكتەستىكتىڭ باس ديرەكتورى ۋاڭ يۇن بىلاي دەدى: جاڭا داۋىردەگى حالىقتىق كاسىپورىن رەتىندە، پارتيا 20 ـ كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاسىل اينالمالى دامۋ ۇستانىمىن ۇستانىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋى مەن تەحنيكانىڭ دارەجەسىن جوعارىلاتۋ بەتالىسىنا تىعىز ىلەسىپ، جاراقسىز موتورلى كولىكتەردى جيناپ الۋ، بولشەكتەۋ ونىمدىلىگى مەن پايداسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ مەن اۆتوكولىككە قىزمەت وتەۋ ەكولوگيالىق كاسىبىنىڭ ورگانيكالى توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، بايلىقتى ەگجەي ـ تەگجەيلى تۇرگە ايىرىپ، قايتالاي پايدالانۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، ادام مەن تابيعات جاراسىمدى قاتار ءومىر سۇرەتىن كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا كۇش ـ قۋات قوسامىز.

(ءتىلشى ليۋ ي، قاتىناسقان تىلشىلەر جاڭ جىلي، ءرايدا، لي شيڭ، تۇيا، ۋاڭ يايۇن، ساۋ حۋا، كاڭ حاۋيان، ما بويۇي، لۋ فىڭباۋ)