2024.08.02 16:40 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
شينحۋا اگەنتتىگى، 8 - ايدىڭ 1 ـ كۇنى، چاڭشا (ءتىلشى زوۋ ۋەي). جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي چياڭ 8 - ايدىڭ 1 ـ كۇنى حۋناننىڭ چىنجوۋ قالاسىندا اپاتقا ۇشىراعان بۇقارادان حال سۇراپ، تاسقىننان ساقتانۋ قىزمەتىن تەكسەردى جانە وعان جەتەكشىلىك ەتتى. ول مىنالاردى باسا دارىپتەدى: قازىر تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ جاعدايى قاتاڭ دا كۇردەلى، باس شۋجي شي جينپيڭ حالىق بۇقاراسىنىڭ اماندىعىنا قاي ـ قاشان دا كوڭىل ءبولىپ، ءبىر قىدىرۋ ماڭىزدى نۇسقاۋلار، بەكىتۋلەر جانە ماڭىزدى ورنالاستىرۋلار جاسادى. ءبىز ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن بار كۇشپەن ويداعىداي ىستەپ، تاسقىن مەزگىلى ءوتىپ كەتپەيىنشە يدەيانى بوساڭسىتپاي، سەرپىندى السىرەتپەي، حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرى مەن مال ـ مۇلكىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك.
تاياۋدا حۋناندا كوپ رەت نوسەر جاۋىپ، ءىشىنارا رايونداردا اۋىر تاسقىن اپاتى جانە گەولوگيالىق اپات تۋىلدى. لي چياڭ چىنجوۋ قالاسى زىشيڭ قالاسى جوۋمىنسى قالاشىعى يانو قىستاعىنا، ياڭگۇڭتاڭ قىستاعىنا بارىپ، اپات جاعدايىن كوزدەن كەشىرىپ، اپاتقا ۇشىراعان قىستاق تۇرعىندارىن ارالاپ، قاتەردەن اراشالاۋ، اپاتتان قۇتقارۋ اياق الىسى مەن جول، ەگىس اتىزى، ءۇي سياقتىلاردىڭ ءبۇلىنۋ جاعدايىن ەگجەي - تەگجەيلى ۇعىستى. لي چياڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: قازىر دەرەكسىز كەتكەندەردى بار كۇشپەن ىزدەپ، قۇتقارىپ، ىزدەۋ – قۇتقارۋدىڭ تولىق شارپۋىن ىسكە اسىرۋ كەرەك. اپاتقا ۇشىراۋ جاعدايىن تەز ارادا جاپپاي انىقتاپ، جول، ەلەكتر، حابارلاسۋ سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلاردى جەدەل جوندەپ، تاسقىن سۋىن ىعىستىرۋدى، تۇنبالاردى تازالاۋدى جانە ناق مايداندى تازالاۋدى جەدەلدەتىپ، تاسقىن، لاي تاسقىنى سياقتى قوسالقى اپاتتاردان قاتاڭ ساقتانۋ كەرەك. لي چياڭ الدىڭعى شەپتە تاپجىلماي ىستەپ جاتقان قاتەردەن اراشالاۋ، قۇتقارۋ قىزمەتكەرلەرىنەن حال سۇرادى جانە ولارعا العىس ايتتى، ولاردىڭ ۇزدىكسىز شايقاس جاساۋ رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، قاتەردەن اراشالاۋ، ءبىر جاقتى ەتۋدى ۇزدىكسىز جاقسى ىستەۋىن، سونىمەن بىرگە، ءوز اماندىعىنا دا كوڭىل ءبولۋىن ءۇمىت ەتتى.
لي چياڭ جوۋمينسى قالاشىعىنداعى بۇقارانى ورنالاستىرۋ تۇيىنىنە كەلىپ، اپاتقا ۇشىراعان بۇقارادان حال سۇرادى، ولاردىڭ وتباسىلارىنىڭ اپاتقا ۇشىراۋ جاعدايىن، ازىق - تۇلىك، باسپانا احۋالىن، تاعى قانداي قيىنشىلىقتارى بار ەكەنىن ناقتى سۇرادى. لي چياڭ سول جەرگە جانە قاتىستى جاقتارعا ورنالاستىرۋ تۇيىندەرىن زاتتىق بۇيىممەن قامداۋ، ەمدەۋ قىزمەت وتەۋى، جۇقپالى اۋرۋلاردان ساقتانۋ، زارارسىزداندىرۋ، حاۋىپسىزدىك باسقارۋ سياقتى قىزمەتتەردى كوڭىل قويىپ جاقسى ىستەپ، ورنالاستىرىلعان بۇقارانىڭ نەگىزگى تۇرمىسىن شىنايى كەپىلدەندىرۋدى قاداعالاي تاپسىردى. ول كوپشىلىكتى سەنىمدى بەكەمدەپ، قيىنشىلىقتاردى جەڭىپ، ءبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، مەكەندەرىن قايتا قۇرۋعا، ءار قايسى جاقتى بايلىق كۇشىن بىرلەستىرىپ، قولداۋ تەبىنىن زورايتىپ، اپات رايونىنىڭ قالىپتى ءوندىرىس، تۇرمىس ءتارتىبىن ەرتەرەك قالپىنا كەلتىرۋگە شابىتتاندىردى.
وسىدان كەيىن لي چياڭ تاسقىننان ساقتان، سەلگە قارسى اتتانۋ اپاتتان قۇتقارۋ ناق مايدان قىزمەت ءماجىلىسىن اشتى. لي چياڭ حۋنان ولكەسىندەگى، زىشيڭ قالاسىنداعى جانە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ ىستەرىن باسقارۋ مينيسترلىگىندەگى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىندەگى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتىندەگى، جۇڭگو اۋا رايى مەكەمەسىندەگى جاۋاپتىلاردىڭ مالىمەتىن ەستىگەننەن كەيىن مىنالاردى كورسەتتى: قازىر تاسقىننان ساقتانۋدىڭ ەڭ ماڭىزدى مەزگىلى، تاسقىننان ساقتانۋ، توسپانىڭ ورىلۋىنان ساقتانۋ، ىشكى جاقتا سەلدى ازايتۋ قىسىمى ازايمادى، ءبىز كوپ لەنيادا كۇرەس جۇرگىزۋ، كوپ تۇردەگى اپات قاتار تۋىلۋ سايىسىنا ءدوپ كەلدىك. تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىنعا قارسى اتتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىن تيتتەي دە بوساڭسىماي ويداعىداي ىستەپ، حاۋىپ ـ قاتەردى ءتىپتى دە اۋىرىراق ويلاپ، دايىندىقتى ءتىپتى دە ەگجەي ـ تەگجەيلى ىستەپ، ساقتانۋ، ازايتۋ، قۇتقارۋ جالپى تىزبەگىنە سايكەستى كۇش سالىپ، اپات حاۋىپ ـ قاتەرىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا تومەندەتىپ، اپات زيانىن ازايتۋ كەرەك. حالىقتىڭ باس اماندىعىن قامتاماسىز ەتۋدى باستان ـ اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، باقىلاۋ ـ ولشەۋ، ساقتاندىرۋ جانە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، ءۇن قوسۋ ىقپالداستىعىن كۇشەيتىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ سوڭىنا قاداعالاي نازار اۋدارىپ، قاتەرلى رايوندارداعى بۇقارانى كۇنى بۇرىن باتىل جوتكەپ، توپتىق ءولىم - جىتىمنەن، توپتىق جارالانۋدان قاتاڭ ساقتانۋ كەرەك. شارلاپ تەكسەرۋدى، حاۋىپتەن ارىلتۋدى جانە قاتەردەن اراشالاۋدى، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، تاسقىننان ساقتانۋ ينجەنەرياسىن عىلمي ورنالاستىرىپ، قاتەردەن اراشالاۋ زاتتىق ماتەريالدارىن مىقتى يگەرىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ كۇشتەرىن ءبىر تۇتاس ورنالاستىرىپ، ەرەكشە جاعدايدا قاتەردەن اراشالاۋ، قۇتقارۋ ـ كومەكتەسۋ قاجەتىنە، ماڭىزدى توسپالاردىڭ، سۋ قويمالارىنىڭ جانە نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ حاۋىپسىزدىگىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. اپاتتان قۇتقارۋ قارجىسىن دەر كەزىندە بوساتىپ، اپاتتان قۇتقارۋ زاتتىق ماتەريالدارىن جەتكىزىپ، قامسىزداندىرۋ تولەمىن جەدەل تولەپ، بۇلىنگەن ۇيلەردى جوندەۋ، بەكەمدەۋ، ەگىس داقىلدارىن تولىقتاپ ەگۋ، داقىل اۋىستىرىپ ەگۋ سياقتى قىزمەتتەردى ەرتەرەك جوسپارلاپ، اپاتتان كەيىنگى قايتا قۇرۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جاراتىلىستىق اپاتتاردان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ كەلەلى ينجەنەريا نىساندارىنان ءبىر توبىن جەدەل قۇرىپ، تاسقىننان ساقتانۋ ينجەنەرياسى مەن ەگىس اتىزدارىنداعى تاسقىن سۋىن ىعىستىرۋداعى ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، قالالاردىڭ تاسقىننان ساقتانۋ، تاسقىن سۋىن ىعىستىرۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋ كەرەك.
ۋ جىڭلۇڭ سەرىك بولدى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى