2025.05.16 16:06 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
شينحۋا اگەنتتىگى، 5 - ايدىڭ 15 ـ كۇنى، ۋحان (ءتىلشى چي جۇڭشي). جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتى ساياسي بيۋروسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، مەملەكەتتىك كەڭەس زۇڭليىنىڭ ورىنباسارى ديڭ شۋەشياڭ 5 - ايدىڭ 12 ـ كۇنىنەن 14 ـ كۇنىنە دەيىن حۋبەيدە تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، جوعارى دەڭگەيلى عىلىم ـ تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتىپ، وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن قۇرىپ، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ پارمەندى قوزعاۋشى كۇشىن توپتاۋ كەرەك.
ديڭ شۋەشياڭ حۋبەي انچي بيو توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنە، ۋحان گۋاڭشۇن عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنە، چاڭجياڭ سۇنچۋ عىلىم ـ تەحنيكا شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنە بارىپ، كاسىپورىننىڭ ءوندىرىس تيجاراتى، جوعارى عىلىم ـ تەحنيكا كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋى سياقتى جاعدايلارعا تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزدى. ول بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: كاسىپورىن − عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدىڭ نەگىزگى تۇلعاسى، ءتۇرلى جاڭالىق اشۋ فاكتورلارىنىڭ كاسىپورىندارعا شوعىرلانۋىن جەبەپ، كاسىپورىنداردىڭ قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشۋىنە امالدىڭ بارىنشا كومەكتەسىپ، جاڭالىق اشۋدىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى مەن ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتۋ كەرەك. عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ مەن كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋدىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، نازاردى ءتۇيىندى سالالار مەن ءالسىز بۋىندارعا شوعىرلاندىرىپ، تەحنيكالىق زەرتتەۋ ـ اشۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، جوعارى ساپالى عىلىم ـ تەحنيكامەن قامداۋدى ارتتىرىپ، كاسىپ تىزبەگى مەن قامداۋ تىزبەگىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن ورنىقتىلىعىن قورعاپ، كاسىپ سالاسىنىڭ جوعارى دەڭگەيلى، زەردەلىلەنگەن، جاسىل دامۋىن جەبەۋ كەرەك. ەرەكشە ابزالدىققا يە كاسىپ سالاسى شوعىرىن قالىپتاستىرىپ، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالالارىن جەتىلدىرىپ، زورايتىپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي جاڭاشا وندىرگىش كۇشتەردى دامىتۋ كەرەك.
ديڭ شۋەشياڭ ورتا جۇڭگو عىلىم ـ تەحنيكا داشۋەسىنە، حۋبەي جيۋفىڭشان تاجىريبەحاناسىنا بارىپ، جوعارى مەكتەپتەردىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسى مەن عىلىم ـ تەحنيكالىق مەرزىمدى باسىلىمدار قۇرىلىسى سياقتى قىزمەتتەرگە تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، جاڭاشا زەرتتەۋ ـ اشۋ قۇرىلىمدارىنىڭ عىلمي زەرتتەۋدەن قامال الۋ جاعدايىن ۇعىسىپ، ۋحان وڭىرلىك عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ورتالىعى قۇرىلىسىنىڭ جاعدايى جونىندەگى مالىمەتتى تىڭدادى. ول بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: وقۋ ـ اعارتۋدىڭ عىلىم ـ تەحنيكا مەن دارىندىلارعا بولعان تىرەكتىك رولىن كۇشەيتىپ، ءپان كاسىبى قۇرىلىسىن ساپالىلاندىرىپ، دەربەس تاربيەلەۋ قابىلەتىن جوعارىلاتىپ، جوعارى ساپالى، ۇزدىك جاڭالىق اشۋ دارىندىلارىن ۇزدىكسىز جەتىلدىرۋ كەرەك. نەگىزدىك زەرتتەۋدى، تەحنيكالىق زەرتتەۋ ـ اشۋدى جانە قولدانىلمالى جالپىلاستىرۋدى اشىپ، شەشۋشى، جالپىلىق تەحنيكالاردى شەشۋدى ىلگەرىلەتىپ، عىلىم ـ تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك. دۇنيە جۇزىندەگى بىرەگەي عىلىم ـ تەحنيكالىق مەرزىمدى باسىلىمداردان ءبىر توبىن ويداعىداي قۇرىپ، حالىقارالىق باسەكەلىك قۋات پەن ىقپال كۇشىن جوعارىلاتىپ، وقۋ ـ اعارتۋدا قۋاتتى ەل بولۋ مەن عىلىم ـ تەحنيكادا قۋاتتى ەل بولۋ قۇرىلىسىنىڭ قاجەتىنە اناعۇرلىم ويداعىداي ۇيلەسۋگە بەل بايلاۋ كەرەك.
گىجوۋبا سۋ يگىلىگى تورابى ينجەنەرياسىندا ديڭ شۋەشياڭ ”ەكى كەلەلى“ نىسان جوباسىن دالەلدەۋگە جانە چاڭجياڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ جاعدايىنا تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ”ءۇش قىساڭ سۋتەگى كەمەسى 1“ اتتى كەمەگە شىعىپ، جاسىل كەمەنىڭ دامۋى مەن قولدانىلۋىن ۇعىستى. ول مىنالاردى ءبىلدىردى: ”ەكى كەلەلى“ نىسانداردا ستراتەگيالىق، كورەگەندىك، جالپى جاعدايلىق سيپاتتى كورنەكتىلەندىرىپ، ”قاتتى بولشەككە قارجى قوسۋ“ مەن ”جۇمساق بولشەك قۇرىلىسىن“ ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ۇيىمداستىرىپ اتقارۋدى جوعارى ولشەممەن مىقتى يگەرىپ، سارا ينجەنەريالاردى كۇش سالا قالىپتاستىرۋ كەرەك. چاڭجياڭ وزەنىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قالپىنا كەلتىرۋدى ەڭ ماڭىزدى ورىنعا قويۋعا تاباندى بولىپ، لاس سۋدى ىعىستىرۋ، جاراقسىز قاتتى زاتتاردى جونگە سالۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، تەڭىز تاسىمالى جابدىقتارى سياقتىلاردا جاسىل تيپكە بۇرىلىس جاساۋدى ىلگەرىلەتىپ، لاس زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن تۋ باستان ازايتىپ، وزەننىڭ تۇنىق سۋىن ويداعىداي قورعاۋ كەرەك.
تەكسەرۋ ـ زەرتتەۋ بارىسىندا ديڭ شۋەشياڭ حۋبەيدىڭ عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جانە چاڭجياڭ وزەنىن جاپپاي قورعاۋ سياقتى جاقتاردا قول جەتكىزگەن تابىستارىن تولىق تۇراقتاندىرىپ، حۋبەيدىڭ باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ تاپسىرماسىن ەستە بەرىك ساقتاپ، ەرەكشەلىكتى ونان ارى ساۋلەلەندىرىپ، ابزالدىقتان ويداعىداي پايدالانىپ، بۇكىل ەل بويىنشا ىقپالعا يە عىلىم ـ تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ بيىگىن قۇلشىنا قالىپتاستىرىپ، چاڭجياڭ ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋى بارىسىندا ەرلىكپەن العا ۇمتىلىپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ حۋبەي تاراۋىن قۇلشىنا جازۋىن ءۇمىت ەتتى.