كۇللى تىرشىلىك جاراسىمدى كورىكتى مەكەندى قول ۇستاسا بىرگە قۇرۋدى قالايدى

جۇڭگو ءار جاقپەن ۇزدىكسىز قول ۇستاسىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ باعالى بايلىق ۇستانىمىن امالياتتا بىرگە ايگىلەپ، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋ جولى ارقىلى ماڭگىلىك جٶل اشىپ، كۇللى تىرشىلىك جاراسىمدى كورىكتى مەكەندى بىرگە قۇردى.

دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ جەرىندە جوعارى تەمپەراتۋرا رەكورد جاڭالاپ، %35 سازدىق - شۇراتتاردىڭ سۋى 50 نەشە جىلدىڭ ىشىندە تارتىلىپ، %20 كە جۋىق قىزىل اعاش ورمانى جوعارى حاۋىپ - قاتەردىڭ ىشىندە قالدى، تەڭىز دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋ قارقىنى مەجەدەگى قارقىننان الدە قايدا جوعارى بولىپ، كوپتەگەن تۇرلەر قۇرىپ جوعالۋ حاۋپىنە ءدوپ كەلدى ... دۇنيە جۇزىنە نازار سالساق، ەكولوگيالىق سىن - سايىستار ارت - ارتىنان كورنەكتىلەنىپ، دۇنيە جۇزىلىك ەكولوگيانى جونگە سالۋدى كەمەلدەندىرۋ كەزەك كۇتتىرمەيتىن مىندەتكە اينالدى. جاۋاپكەرشىلىك ارقالايتىن ءىرى ەل رەتىندە، جۇڭگو تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ باعالى بايلىق ۇستانىمىن جەتەكشى ەتىپ، ءوز امالياتى ارقىلى دۇنيە جۇزىلىك ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋگە، جەر شارىنىڭ تىرشىلىك ورتاسى ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرۋعا اقىل - پاراساتى مەن قوزعاۋشى كۇشىن ارنادى.

دۇنيە جۇزىلىك ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋدىڭ تەتىگى عىلمي ۇستانىمدى بەرىك ارەكەتكە اينالدىرۋدا. جۇڭگو تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ باعالى بايلىق ۇستانىمىن امالياتتا ايگىلەۋگە تاباندى بولىپ، ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جۇيەلى ىلگەرىلەتىپ، ءوزىنىڭ دامۋ بەت - بەينەسىن وزگەرتۋمەن بىرگە، بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەرەتىن، جاۋاپكەرشىلىكتى بىرگە ارقالايتىن ورتاق تۇلعا تانىمىن تولىق ايگىلەدى. سايحانبا ورمان الاڭىنىڭ قۇرىلىسشىلارىنان قۇمايتتانۋدىڭ الدىن الۋ، قۇمايت جەرلەردى جونگە سالۋدى زەرتتەگەن جۇڭگو عالىمدارىنا دەيىن، ودان جىجياڭ ولكەسىنىڭ ”مىڭ قىستاقتا ۇلگى كورسەتۋ، ون مىڭ قىستاقتى جونگە سالۋ ينجەنەرياسىنا“ ودان ”قۇمىرىسقا ورمانى“ نىسانى، ”كوك ءتۇستى اينالىم “ ۇلگىسىنە دەيىن، جۇڭگونىڭ امالياتى بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ ەڭ جوعارى دارەجەلى قورشاعان ورتا سيلىعى ”جەرشارى قورعاۋشىسى سيلىعىنا“ تالاي رەت يە بولدى. بۇل تابىستار ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋ فيلوسوفياسىنىڭ ناقتى امالياتى، ونان دا ماڭىزدىسى، جۇڭگونىڭ تاجىريبەلەرىن دۇنيە جۇزىلىك ەكولوگيانى جونگە سالۋمەن توعىستىرۋداعى سانالى جاۋاپكەرشىلىككە اينالدى. بەينە وكسفورد داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى جامس سانتون ايتقانىنداي، ”جۇڭگو جاسىلى“ ءۇمىتتىڭ ءتۇسى، مۇنداي ءۇمىت جۇڭگوعا عانا ەمەس، بۇكىل دۇنيە جۇزىنە دە ءتان.

تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ باعالى بايلىق ۇستانىمى جۇڭگونىكى، ونان دا ماڭىزدىسى دۇنيەنىكى. جۇڭگو باستان - اياق دۇنيە ءجۇزىنىڭ جاسىل دامۋ جولىمەن بىرگە ءجۇرۋدى، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋىن بىرگە ىلگەرىلەتۋدى دارىپتەپ كەلەدى. الدىمەن ءبىر ميلليارد 500 ميلليون يۋان قارجى شىعارىپ، كۇنميڭ ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىگىن قورعاۋ قورىن قۇردى، وڭتۇستىك افريكا، كەنيا سياقتى ەلدەرمەن جابايى حايۋاناتتاردى قورعاۋعا قاتىستى سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويدى، تەڭىز قايراڭدارىن قالپىنا كەلتىرۋدىڭ ”شيامىن تاجىريبەسىندە“ تايلاند، شريلانكا سياقتى ەلدەردى اينا ەتتى، جۇڭگو - موڭعۇليا شولەيتتەنۋدەن ساقتانۋ جانە ونى تىزگىندەۋ سەلبەستىك ورتالىعىن قۇردى، دۇنيە جۇزىلىك ورمانداردى باياندى باسقارۋ تورىن ىسكە قوستى... كليماتتى جونگە سالۋ، تەحنيكادان ورتاق يگىلىكتەنۋ، ەكولوگيانى قالپىنا كەلتىرۋ، اپاتتان ساقتاندىرۋ سياقتى سالالاردا جۇڭگو حالىقارالىق سەلبەستىكتىڭ جاڭا جولىن بەلسەنە اشىپ، ءار جاقتىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ مەن ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدى عىلمي يگەرۋىنە دەم بەرىپ، جەرشارىنىڭ تىرشىلىك ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرۋعا تاسقىنداعان قوزعاۋشى كۇش قوستى. جۇڭگو 100 دەن استام مەملەكەت جانە رايونمەن جاسىل ەنەرگيا نىسانى سەلبەستىگىن ورىستەتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ جاسىل تيپىن وزگەرتۋدى ىلگەرىلەتتى. انگليا كليمات اقپارات توراپ بەكەتىنىڭ ”كومىرتەگى قىسقا حابارىنا“ تالداۋ جاساۋ مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2024 - جىلدىڭ وزىندە، جۇڭگونىڭ كۇن ەنەرگيالى باتەريا تاقتاسى، جەل كۇشى گەنەراتورى جانە باتەريا سياقتى تازا ەنەرگيا تەحنيكاسىن ەكسپورت ەتۋى بۇكىل جەرشارىنداعى كومىرتەگىن شىعارۋ جالپى مولشەرىنىڭ %1 ازايۋىنا سەپتىگىن تيگىزگەن. ماۆريتانيا قورشاعان ورتا جانە باياندى دامۋ مينيسترلىگىنىڭ مينيسترى لاگداف بىلاي دەدى: جۇڭگو دۇنيە ءجۇزىنىڭ جاسىل تيپىنە بۇرىلىس جاساۋىن، ءادىل ەكولوگيالىق تيپىنە بۇرىلىس جاساۋىن، دامۋ اڭعارىن توعىستىرۋىن ىلگەرىلەتىپ، ”ءبىزدىڭ جاسىل دامۋ جولىمەن ءجۇرۋ سەنىمىمىزدى كۇشەيتتى“.

دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، جەر شارىنىڭ تىرشىلىك ورتاق تۇلعاسىن بىرگە قۇرۋ حالىقارالىق قوعامىنىڭ نولدىك جيىنتىق ويىنىنان اتتاپ ءوتىپ، ەكولوگياداعى ادىلەتسىزدىكتەن ارىلۋ دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكولوگياسىن جونگە سالۋدىڭ اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ بەتالىسىنا قاراي العا باسۋىن ىلگەرىلەتۋدى قاجەت ەتەدى. جاسىل ”ءبىر بەلدەۋ ءبىر جول“ جۇلگەسىندە جۇڭگو 31 مەملەكەتپەن بىرلەسىپ، ”ءبىر بەلدەۋ ءبىر جول“ جاسىل دامۋ سەرىكتەستىك قاتىناس دارىپتەمەسىن ورتاعا قويىپ، 40 نەشە مەملەكەتپەن بىرگە ”ءبىر بەلدەۋ ءبىر جول“ جاسىل دامۋ حالىقارالىق وداعىن قۇرىپ، تازا، كورىكتى دۇنيە ءجۇزىن بىرگە قۇرۋدىڭ حالىقارالىق ورتا تانىمى مەن كۇش - قۋاتىن كەڭىنەن ۇيىستىردى. ءدال وسى سەلبەستىك تۇعىرىندا تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ _ باعالى بايلىق ۇستانىمىن ءتىپتى دە كوپ مەملەكەت قانىق ءبىلىپ جانە قابىلداپ، بارعان سايىن دۇنيە ءجۇزىن تۇتاستىراتىن، ءوزارا ۇلگى الۋدى جەبەيتىن دانەكەرگە اينالىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكولوگياسىن جونگە سالۋمەن ىشكەرىلەي توعىستى ءارى وعان بەلسەنە جەتەكشىلىك ەتتى.

ەكولوگيالىق ورتانى جونگە سالۋ _ ادامزاتتىڭ ءومىر ءسۇرۋى جانە جەرشارىنىڭ بولاشاعىنا سايادى، دۇنيە جۇزىلىك ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەل حالقىنىڭ ورتاق ارەكەتىن قاجەت ەتەدى. جۇڭگو ءار جاقپەن قول ۇستاسىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ باعالى بايلىق ۇستانىمىن بىرگە امالياتتا ايگىلەپ، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋ جولى ارقىلى باياندى جول اشىپ، كۇللى تىرشىلىك جاراسىمدى كورىكتى مەكەندى بىرگە قۇرۋدى قالايدى.