- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
ورتانى قورعاۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، ەكولوگيالىق رايون قۇرىپ، كوركەم شينجياڭ قۇرۋعا كۇش سالايىق
2015.08.31 16:54 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ حالىق راديو ستانسياسى تورابى
جادىراعان جازدا، سايرام كولىنىڭ تۇپ-تۇنىق سۋى، كول جاعاسىنداعى جاسىل قۇراقتار، كەڭ ساحاراداعى بۋداقتاپ ءتۇتىن شىعىپ جاتقان كيىز ۇيلەر شينجياڭنىڭ ءىشى-سىرتىنداعى كوپتەگەن ساياحاتشىلاردى تاماشالاۋعا، قونىپ قالۋعا باۋرادى. الايدا بۇگىنگى كوركەم تابيعاتى كوز سۇرىندىرەتىن سايرام كولىنىڭ دە ادام ەسكە العىسى كەلمەيتىن توقىراعان كەزى بولعان ەدى، وتكەن 20 نەشە جىلدا، كليمات وزگەرىسىنىڭ جانە عىلمي جوبالاپ اشۋ مەن ءونىمدى باسقارۋدىڭ كەمشىل بولۋىنىڭ، مالدى شەكتەن تىس جايۋ جانە بەتالدى قۇرىلىس جۇرگىزىپ، بەتالدى تيجارات جۇرگىزۋ ورنىن سالۋدىڭ اسەرىندە، سايرام كولى اعارىنىڭ ەكولوگياسىنىڭ بۇزىلۋى اۋىر بولدى، بيىل 62 جاستاعى نامۇنوش اتتى كاريانىڭ كول جاعاسىندا تىرشىلىك ەتكەنىنە 30 جىلدان استى، سايرام كولىنڭ بۇگىنگى زور وزگەرىسىنە كۋا بولعان ول بىلاي دەدى: بۇرىن جايىلىم قاتتى بۇلىنگەن. سايرام كولىن باسقارۋ كوميتەتى وسى جەردەگى جايىلىمدى زاڭ بويىنشا باسقارعاننان كەيىن، جايىلىم بارعان سايىن جاقساردى. ۇكىمەت بىزگە قوسىمشا قاراجات تاراتتى، قازىر جازدا جايلاۋدا تۇرامىز، قىستا وتىرىقتاندىرۋ تۇيىنىنە كوشىپ كەلەمىز، تۇرمىس شارت-جاعدايىمىز بارعان سايىن جاقساردى.
2011-جىلى، سايرام كولى كورىنىس رايونىن باسقارۋ كوميتەتى 200 ميلليون يۋان قارجى شىعارىپ، وزەكتى رايونداعى 200 مىڭ مۋ جايىلىمعا مال باعۋعا تيىم سالدى، جالپى 723 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، 5 ءىرى ءتۇر بويىنشا 55 تۇردەگى ينجەنەريانى قامتىعان كول ەكولوگياسىن قورعاۋ ينجەنەرياسىن اتقاردى، 12 باسقارۋ-قورعاۋ پونكتىن قۇرىپ، زاڭسىز ءۇي قۇرىلىسىن سالۋ، جايلىمدى تاپتاۋ، مال باعۋعا تيىم سالۋ سياقتى ارەكەتتەردى باسقارىپ، وركەنيەتتى ساياحات ورتاسىن بارعان سايىن جاقسارتتى. جىل باسىنان بەرى، سايرام كولى كورىنىس رايونىنا ساياحاتتاۋشىلاردىڭ سانى وتكەن جىلدىڭ وسى مەزگىلىندەگىدەن ءبىر ەسەنىڭ ۇستىندە ارتتى، تيانجيندىق ساياحاتشى جاڭ جىن سايرام كولىنىڭ كوركىنە ءتانتى بولعانداردىڭ بىرەۋى، ول: كەڭ ساحارا، اشىق اسپان، قانداي جاقسى، بۇل جەردەگى مالدىڭ ءبارى زالالسىز ءشوپ جەيدى، كەڭ جايلاۋ قالادان مۇلدا باسقاشا، بۇل مەنىڭ ەكىنشى رەت كەلۋىم، مەن جايلاۋدى جاقسى كورەمىن، ءبىز تاعى كەلەمىز،-دەدى.
2011-جىلى، سايرام كولىنىڭ ەكولوگياسىن قورعاۋدا قول جەتكىزىلگەن ونىمدىلىك رايونىمىزدىڭ ەكولوگيانى وڭاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارۋىنىڭ كارتيناسى. ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىسىنەن بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت «ورتانى قورعاۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، ەكولوگيالىق رايون قۇرۋ» سىندى دامۋ تانىمىنا تاباندى بولىپ، «بايلىقتى باياندى اشۋ، ەكولوگيالىق ورتانى باياندى قورعاۋ» جولىمەن ءجۇرىپ، ەكولوگيانى قورعاۋعا شينجياڭنىڭ كوكەيتەستى ماڭىزدى ماسەلەسى رەتىندە جاپپاي ورنالاستىرۋ جاساپ، ەكولوگيالىق ورتا ساپاسى مەن ادامداردىڭ قونىستانۋ ورتاسىن شىنايى جاقسارتىپ، ەكولوگيانى قورعاۋ ارقىلى كوركەم شينجياڭنىڭ كوركىن اسىردى.
قۇتىبي اۋدانى ونەركاسىپ باقشا رايونىنىڭ شينجياڭ حاۋرۇي جاڭا ەنەرگيا شەكتى سەرىكتەستىگى 60 مىڭ توننا بيولوگيالىق سالەركا نىسانى ورنىندا، حايۋانات مايى، قىشقىلداندىرىلعان ماي، جاراقسىز اس-سۋ مايى سياقتى جاراقسىز مايلار قايتا تۋىندايتىن تازا ەنەرگيا ـــ بيولوگيالىق سالەركاعا اينالدىرىلدى. سەرىكتەستىكتىڭ باس مەڭگەرۋشىسى لو شان: بيولوگيالىق سالەركا ـــ جاسىل، قايتا تۋىندايتىن ەنەرگيا، سونىمەن بىرگە سالەركامەن جۇرەتىن اۆتوموبيلدەردەن ءبولىنىپ شىعاتىن لاس زاتتاردى ازايتادى. مۇندا جاراقسىز زات بايلىققا اينالىپ، كوپشىلىك الاڭداپ وتىرعان قايتا مانەرلەنگەن جاراقسىز ازىقتىق ماي سياقتىلار جاسىل، قايتا تۋىندايتىن بيولوگيالىق سالەركاعا اينالدىرىلىپ وتىر، بۇل مەملەكەت ءتۇيىندى قولداپ دامىتعان جاڭا ەنەرگيا ەسەپتەلەدى،-دەدى.سوڭعى بەس جىلدان بەرى، رايونىمىزداعى ءار ۇلت حالىق بۇقاراسىنىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت، ەكولوگيالىق سانا تانىمى بارعان سايىن كۇشەيدى، ءتۇيىندى وزەن اعارىنداعى سۋدىڭ لاستانۋىن، اتموسفەرانىڭ لاستانۋىن وڭاۋ جانە اۋىل-قىستاق ورتاسىن جان-جاقتىلى رەتتەۋ تەبىنى بارىنشا ارتتىرىلدى، وسى تەكتەس قيمىلدارعا بەلسەنە اتسالىسۋ، جاۋاپكەرلىك ارقالاۋ سياقتىلار بارعان سايىن ورتاق تانىمعا اينالدى. رايونىمىزداعى مىڭنان ارتىق مەملەكەت دارەجەلى، اۆتونوميالى رايون دارەجەلى ەكولوگيالىق قىستاقتا «ءوندىرىستى دامىتۋ، تۇرمىستى بايىتۋ، وركەنيەتتى اۋىل، تازا قىستاق قۇرۋ» شىت جاڭا بەت-بەينەسى جارىققا شىقتى. توعىزتاراۋ اۋدانىنىڭ توعىزتاراۋ قالاشىعى وتكەن جىلى مەملەكەت دارەجەلى ەكولوگيالىق اۋىل-قالاشىق اتاعىنا يە بولدى. ورىنباسار قالاشىق باستىعى تيان جياڭلۇڭ: ەكولوگيالىق ورتانىڭ جاقسارۋى حالىقتىڭ تۇرمىسىنا كوپتەگەن تيىمدىلىكتەر الا كەلدى، ۇكىمەتكە بولعان اسەرى دە وتە جاقسى، قالاشىعىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن ىلگەرىلەتتى، قازىر تۇرعىنداردىڭ كىرىسى 17 مىڭ 800 يۋانعا جەتتى، سوڭعى ەكى جىلدان بەرى ارتۋى ءتىپتى تەز بولدى، قازىر تۇتاس اۋدانىمىزداعى قىزمەت ونىمدىلىگىن باعالاۋ ناتيجەسىندە ءۇرتىس ەكى جىل الدىڭعى ءۇش ورىننىڭ ىشىندە بولدى،-دەدى.
سانجى مەن قارامايلى ىركەس-تىركەس «كوگىلدىر اسپان ارەكەت جوسپارى» مەن «كوگىلدىر اسپان ينجەنەرياسىن» اتقاردى؛ تارباعاتاي، اقسۋ سياقتى جەرلەر جاسىل ساياحاتتى دارىپتەپ، تومەن كومىرتەكتى ورتانى قورعاۋ بويىنشا ۆەلەسيپەتپەن قىزمەت وتەۋ جۇيەسىن قۇردى، ءارى ونى اينالىمعا سالدى. ءۇرىمجى قالاسى اتموسفەرانىڭ لاستانۋىن تىزگىندەۋدى ماڭىزدى حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ ينجەنەرياسى رەتىندە بارىنشا ىلگەرىلەتىپ، «جىلۋمەن قامداۋ، ونەركاسىپ، شاڭ-توزاڭ، اۆتوموبيلدەردەن شىققان جاراقسىز گاز» سياقتى ءتورت ءىرى لاستانۋدى تىزگىندەيدى. ءۇرىمجى قالاسىنىڭ تۇرعىنى دۇڭ چيۋجۇي: ءۇرىمجى قالاسىندا اسپان اشىق بولاتىن كۇن بارعان سايىن مولايدى، اۋا، قالانىڭ ورتاسى بارعان سايىن جاقساردى، بارلىق جەردەن شاعىن باقشا اشىلدى، ۇيگە قايتقاندا قالا تۇرعىندارى دەمالىپ، دەنە شىنىقتىراتىن بولدى، بۇل قالا تۇرعىندارىنىڭ قونىستانۋىنا وتە ءتيىمدى،-دەدى.ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ ــــ قاتاڭ ورتانى قورعاۋ ءتۇزىمى مەن قاتاڭ زاڭمەن باسقارۋ ءتۇزىمى ارقىلى جۇزەگە اسادى. سوڭعى ەكى جىلدان بەرى، رايونىمىز زاڭدى اتقارۋ امالياتىندا ورتانى قورعاۋ، باقىلاۋ-تەكسەرۋ، قوعام حاۋىپسىزدىگى، پروكۋراتۋرا سياقتى كوپتەگەن تاراۋدىڭ بىرلەسىپ زاڭدى اتقارۋ قۇرىلىمىن قاراستىرىپ جانە قۇرىپ، كەلىسىم بويىنشا كەڭەسۋ مەحانيزمى، وڭىرلىك كاسىپورىندى شەكتەۋ بەكىتۋ ءتۇزىمى، اقپارات قۇرالدارىنىڭ اشكەرەلەۋى جانە اكىمشىلىك قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرلىگىن قۋزاستىرۋ سياقتى ءتۇرلى تاسىلدەن پايدالانىپ، ورتانى قورعاۋدىڭ ءبىرسپىرا مىعىم كۇشىن قالىپتاستىردى. اۆتونوميالى رايوندىق ورتانى قورعاۋ مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى تولقىن: وتكەن جىلدان باستاپ، بەلگى اسىپ باقىلاۋ، كەلىسىم بويىنشا كەڭەسۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، ايىپ سالۋ تەبىنىن بارىنشا كۇشەيتتىك، قازىر شينجياڭنىڭ ورتانى قورعاۋ ماسەلەسىندە ءبىرىنشى وزەن-كول اعارىن قورعاۋ، ەكىنشى، وسىمدىك جامىلعىسىن قورعاۋ؛ ءۇشىنىشى، كەن ونىمدەر بايلىعىن عىلىمي اشۋ، ءتورتىنشى، زاڭ اتقارۋدى تەكسەرۋ تەبىنىن كۇشەيتۋ كەرەك، سوندا عانا قىزمەتتى ويداعىداي ىستەۋگە بولادى،-دەدى.
جاۋاپتى رەداكتورى : مۇحيت امانتاي ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
