- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
ارناۋلى تاقىرىپ
مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردى قابىلدادى
2014.03.14 14:53 كەلۋ قاينارى : ءتاڭىرتاۋ تورابى
13 - ناۋرىزدا مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ بەيجيڭدەگى حالىق سارايىندا جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردى قابىلدادى ءارى ولاردىڭ سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى.
2014 - جىلى 14 - ناۋرىز شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 13 - ناۋرىزدا بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى. مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 2 - ءماجىلىسى 13 - ناۋرىز كۇنى تۇستەن بۇرىن حالىق سارايىندا تىلشىلەردى قابىلداۋ ءماجىلىسىن وتكىزدى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زۇڭليى لي كىچياڭ ءماجىلىستىڭ مالىمدەمەشىسى فۋ يىڭنىڭ ۇسىنىسىمەن جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردى قابىلدادى، سونداي - اق ولاردىڭ سۇراۋلارىنا جاۋاپ بەردى.
تىلشىلەردى قابىلداۋ ءماجىلىسى باستالاردا لي كىچياڭ بىلاي دەدى: اقپارات قۇرالدارىنداعى دوستار، سىزدەردىڭ جۇڭگونىڭ ەكى ماجىلىسىنە نازار اۋدارىپ، ونى قالت جىبەرمەي حابارلاعاندىقتارىڭىزعا راقىمەت، كوپشىلىك جاپا شەكتىڭىزدەر. ەندى سۇراۋلارىڭىزدى قويا بەرىڭىزدەر.
كىندىك ءسوز: مالايزيا جولاۋشىلار ۇشاعىنىڭ بايلانىسى ءۇزىلىپ قالۋ مالايزيانىڭ بايلانىسى ءۇزىلىپ قالعان جولاۋشىلار ۇشاعىنداعى جولاۋشىلار ءبىزدىڭ كوكەيىمىزدە، زارەدەي ءۇمىت ۇشقىنى بايقالسا بولدى، ءبىز ىزدەۋ - قۇتقارۋدى استە توقتاتپايمىز
ا ق ش سىمدى تەلەۆيزيا اقپارات تورابىنىڭ ءتىلشىسى: مەنىڭ سۇراۋىم مالايزيانىڭ جەر بەتىمەن بايلانىسى ءۇزىلىپ قالعان جولاۋشىلار ۇشاعىمەن قاتىستى. مەن، ەڭ اۋەلى، ۇشاقتاعى جولاۋشىلارعا، ۇشاق قىزمەتكەرلەرىنە، سونداي - اق ولاردىڭ ءۇي ىشىندەگىلەرگە كۇيىنەتىنىمدى بىلدىرەمىن. كوپشىلىك وسى ۇشاق جونىندەگى قاتىستى حابارلاردى اسىعا كۇتۋدە. ولاي بولسا، جۇڭگو ۇكىمەتى حالىقتىق اۆياتسيا، اسكەري ىستەر جانە جاساندى سەرىك ارقىلى بەلگىلى كەسكىنگە يە بولۋ جاعىندا بايلانىسى ءۇزىلىپ قالعان ۇشاقتى ىزدەۋ - قۇتقارۋ ارەكەتىنە قانداي شارالاردى قولدانۋ ارقىلى قاتىناسپاق؟ بۇل ءىس جۇڭگونىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ ساياساتىنا جانە ىشكى - سىرتقى ساياحات كاسىبىنە ىقپال كورسەتە مە؟ جۇڭگو ەل ىشىندەگى جانە شەتەلدەردەگى جۇڭگولىق ازاماتتاردىڭ حاۋىپسىزدىگىنە نەندەي شارالارمەن كەپىلدىك ەتپەك؟ ايتالىق، جۇڭگو ۇكىمەتى ونىسىز دا توتەنشە قاتاڭ حاۋىپسىزدىكتى قورعاۋ شارالارىن اناعۇرلىم كۇشەيتۋدى ويلاستىرا ما؟
لي كىچياڭ: مالايزيانىڭ بايلانىسى ءۇزىلىپ قالعان ۇشاعىندا 239 جولاۋشى بار، ونىڭ 154ى جۇڭگولىق باۋىرلاستار، ولاردىڭ تۋىس - تۋعاندارى قاتتى ابىرجۋدا، ۇشاقتاعىلاردىڭ باس اماندىعى جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ جانە بۇكىل جۇڭگولىقتاردىڭ ەت جۇرەگىن ەلجىرەتۋدە، قازىر ءبىز دە وعان قاتىستى حابارلاردى، ءتىپتى، بولماشى جاقسى حابار بولسا دا اسىعا كۇتىپ وتىرمىز.
جۇڭگو ۇكىمەتى شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ جانە ىزدەۋ - قۇتقارۋ مەحانيزمىن جاپپاي ىسكە قوستى، قازىر جۇڭگونىڭ 8 كەمەسى قاتىستى تەڭىز اۋماعىنا جەتىپ ۇلگىردى، تاعى ءبىر كەمەسى قاتىستى تەڭىز اۋماعىنا قاراي كەتىپ بارا جاتىر؛ ءبىز ينفورماتسيا تەحنيكاسى بويىنشا قولداۋ كورسەتۋ بابىمەن 10 جاساندى سەرىگىمىزدى ىسكە قوستىق، ءارقانداي كۇماندى ءتۇيىندى قاعىس قالدىرماي تەكسەرۋگە قۇلشىنامىز.
مەن كۇنى كەشە عانا جۇڭگونىڭ الدىڭعى شەپتەگى ءبىر كەمەسىنىڭ كاپيتانىمەن تەلەفوندا سويلەسىپ، ولاردان بارىنشا كۇش سالۋدى، تىنباي كۇش سالۋدى ءۇمىت ەتتىم. ءبىز جاساندى سەرىك ارقىلى يە بولعان كەسكىننەن بايقالعان ءىشىنارا كۇماندى تۇيىندەردى ايقىنداۋعا بارىنشا كۇش سالىپ جاتىرمىز. بۇل ءبىر مايدان حالىقارالىق زور ىزدەۋ - قۇتقارۋ قيمىلى، ىزدەۋ - قۇتقارۋعا ءبىرسىپىرا ەل ات سالىسۋدا. ءبىز قاتىستى جاقتاردان سايكەستىرۋدى كۇشەيتۋدى، سونىمەن بىرگە مالايزيانىڭ بايلانىسى ءۇزىلىپ قالعان ۇشاعىن، ءسوزسىز، تاۋىپ، سەبەبىن تەكسەرىپ انىقتاپ، قاتىستى جاقتارداعى ىستەردى ۇيلەسىمدى ءبىر جايلى ەتۋدى تالاپ ەتتىك. زارەدەي ءۇمىت ۇشقىنى بايقالسا بولدى، ءبىز ىزدەۋ - قۇتقارۋدى استە توقتاتپايمىز!
ال، ەندى ءسىزدىڭ جۇڭگونىڭ ەسىك اشۋ ساياساتى وزگەرە مە - وزگەرمەي مە دەگەن سۇراۋىڭىزعا كەلسەك، ول وزگەرمەيدى! ۇزدىكسىز ەسىك اشىلادى، جۇڭگولىق ازاماتتار ءتىپتى دە مولىنان شەتەلدەرگە شىعادى. بۇل ۇكىمەتتىڭ جاۋاپكەرلىگىن ارتتىرادى، ۇكىمەت ءوزىنىڭ مىندەتىن، جاۋاپكەرلىگىن وتەيدى، ءوزىنىڭ ەڭ زور مۇمكىندىگىن كورسەتەدى، شەتەلدەردەگى جۇڭگولىق ازاماتتاردىڭ باس اماندىعىنا حالىقارامەن سەلبەستىكتى كۇشەيتۋ ارقىلى كەپىلدىك ەتەدى. ال جۇڭگونىڭ اۆياتسيا حاۋىپسىزدىگى قىزمەتىنە كەلسەك، ءبىز ونى تيتتەي دە بوساڭسىتىپ كورگەن ەمەسپىز، ويتكەنى ادامنىڭ باس اماندىعى بارىنەن ماڭىزدى!
كىندىك ءسوز: فينانس جانە قارىز «كولەڭكەلى بانكە» سياقتى فينانس حاۋىپ - قاتەرىنە باقىلاۋ - باسقارۋ ۋاقىت كەستەسىن شىعاردىق
ۇلى بريتانيا فينانس ۋاقىتتىق گازەتىنىڭ ءتىلشىسى: حالىقارالىق بازار باسا نازار اۋدارىپ وتىرعان جۇڭگونىڭ فينانس جانە قارىز اقشا ماسەلەسى بۇكىل جەر شارىندىق ەكونوميكاداعى ەڭ ۇلكەن حاۋىپ - قاتەردىڭ ءبىرى دەپ قارالۋدا. ەندەشە، جۇڭگو ۇكىمەتى وسى ماسەلەلەرگە قالاي توتەپ بەرمەك؟ فينانس ونىمدەرىنىڭ شارتقا قايشىلىق جاساۋ احۋالىنىڭ جارىققا شىعۋىن قالاي ما؟
لي كىچياڭ: ءسىز حانزۋ ءتىلىن جاقسى بىلەدى ەكەنسىز، ءسوزىڭىز ولشەمدى، ۇعىنىقتى ەكەن. دەسەدە مىناۋ جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەر ءماجىلىسى بولعاندىقتان، اۋدارماشى تاعى ءبىر رەت اۋدارىپ بەرسىن.
جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسىندا حاۋىپ - قاتەر بار دەگەن ءسوزدى قويىپ، مەن، اۋەلى، كەيبىر ۇنامسىز حابارلاردى دا بايقادىم، مۇنداي حابارلار بۇرىن دا بولعان. بىلتىر جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى قۇلدىراپ كەتە مە دەيتىن قورقىنىش بولعان، دەسەدە ءبىز وسىنداي جاعدايدا دا قىسىمعا توتەپ بەرىپ، مەجەلەنگەن تۇتاس جىلدىق باستى ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەردى ورىندادىق. ءبىز فينانس پەن قارىز حاۋىپ - قاتەرىنە باستان - اياق باسا نازار اۋدارىپ كەلەمىز، وتكەن جىلى ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋ قىسىمى ارتقان جاعدايدا، ءبىز ۇكىمەتتىك قارىزدى قازىنالىق جاقتان جاپپاي تەكسەرۋ تۋرالى كەسكىن شەشىم جاسادىق، مۇنىڭ ءوزى ءبىزدىڭ مۇنداي جاعدايعا باتىلدىقپەن توتەپ بەرەتىنىمىزدى اڭعارتادى. تەكسەرۋ ناتيجەسى سىرتقا قاز - قالپىندا جاريالاندى، بۇل قارىز حاۋىپ - قاتەرىن جالپى العاندا تىزگىندەي الاتىنىمىزدى، ۇكىمەتتىڭ قارىز مولشەرىنىڭ حالىقارا مويىندايتىن ساقتىق سىزىعى كولەمىندە ەكەنىن، كوپ ساندى قارىزدىڭ قارجى قوسۋ سيپاتىنداعى قارىز ەكەنىن بىلدىرەدى. دەسەدە، ءبىز ونداعى حاۋىپ - قاتەرگە نەمقۇرايدى قاراساق بولمايدى، سوندىقتان ءبىز ونى قالىپقا ءتۇسىرۋ شارالارىن، جۇيەدەن، ونى بىرتىندەپ مەجە ەسەپ باسقارۋ كولەمىنە ەنگىزۋ، الدىڭعى ەسىكتى اشۋ، جان ەسىكتى بىتەۋ، فينانس تەكشەسىن ارناعا ءتۇسىرۋ شارالارىن قولدانىپ وتىرمىز.
ال، ەندى «كولەڭكەلى بانكە» سياقتى فينانس حاۋىپ - قاتەرىنە كەلسەك، ءبىز وعان دا باسقارۋدى كۇشەيتىپ، ۋاقىت كەستەسىن شىعارىپ، بارسەل كەلىسىمىندە Ⅲ بەلگىلەنگەن باسقارۋ - باقىلاۋ شارالارىن اتقارۋدى ىلگەرىلەتتىك. مەن ەكى ءماجىلىس كەزىندە ءبىر ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناستىم، بانكە سالاسىنان كەلگەن ءبىر ۋاكىل ماعان كاپيتالدىڭ جەتكىلىكتى بولۋى جونىندەگى تالاپ تىم جوعارىراق بولىپ كەتتى مە قالاي؟ دەگەن سۇراۋ قويدى. ءبىز دامىپ كەلە جاتقان ەلمىز. دەسەدە مەنىڭشە، ءبىز وسىلاي ىستەۋىمىز كەرەك، ويتكەنى ءبىز بۇگىنگى «تاعان تاستى» ەرتەڭگى «ورالعىعا» اينالدىرساق بولمايدى.
ال ەندى ءسىزدىڭ كەيبىر فينانس ونىمدەرىنىڭ شارتقا قايشىلىق جاساۋ احۋالىنىڭ جارىققا شىعۋىن قالايسىز با؟ دەگەن سۇراۋىڭىزعا كەلسەك، مەن ونى قالايشا قالايمىن؟ ءبىراق، كەيبىر ءىشىنارا احۋالداردان اۋلاق بولۋ، شىنىندا، وتە قيىن، ءبىز باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، دەر كەزىندە ءبىر جايلى ەتىپ، وڭىرلىك، جۇيەلىك، فينانس حاۋىپ - قاتەرىنىڭ تۋىلماۋىنا كەپىلدىك ەتۋىمىز كەرەك. كىندىك ءسوز: ءىرىپ - شىرۋگە قارسى تۇرۋ مەيلى كىم بولسىن، پارتيا تارتىبىنە، مەملەكەت زاڭىنا قايشىلىق جاسايدى ەكەن، قاتاڭ جازالانادى
«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى: قازىر قوعامدا كوپتەگەن ادامدار جۇڭگونىڭ ءىرىپ - شىرۋگە قارسى تۇرۋى ءبىر مەزەتتىك ءۇپ ەتكەن جەل بولىپ جۇرمەسىن دەپ الاڭدايدى. وتكەن جىلى دا ءبىرتالاي پاراقور ءمانساپتىلار تەكسەرىلىپ انىقتالدى، بۇل جۇڭگونىڭ ءتۇزىمى جاعىندا ءالى دە بەلگىلى ولقىلىق بار ەكەندىگىن تۇسىندىرە مە قالاي؟ مۇنان سىرت، ۇكىمەت ءىرىپ - شىرۋگە قارسى تۇرۋ جونىندە الداعى جەردە تاعى قانداي تىڭ شارالاردى قولدانباق؟
لي كىچياڭ:جۇڭگونىڭ پارتياسى مەن ۇكىمەتىنىڭ ءىرىپ - شىرۋگە قارسى تۇرۋداعى ەرىك - جىگەرى مەن بەكىمى دايەكتى. پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، شي جينپيڭ جولداس باس شۋجي بولعان پارتيا ورتالىق كوميتەتى قيانات جاساعاندارعا قارسى تۇرۋدان، ءىرىپ - شىرىگەندەردى جازالاۋدان جازباي، تىڭ ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى، ءبىز مۇنى تاباندىلىقپەن جالعاستىرامىز.
ءىرىپ - شىرىگەندەر مەن ءىرىپ - ءشىرۋ ءىس - ارەكەتتەرىنە ءبىز استە راقىمدىلىق ىستەمەيمىز. جۇڭگو زاڭ - ءتۇزىمدى ەل، مەيلى كىم بولسىن، قىزمەت ورنى مەيلى جوعارى، مەيلى تومەن بولسىن، زاڭ الدىندا بارلىق ادام تەڭ، پارتيا تارتىبىنە، مەملەكەت زاڭىنا قايشىلىق جاسايدى ەكەن، زاڭ - ءتارتىپ بويىنشا قاتاڭ تەكسەرىپ ءبىر جايلى ەتۋ، جازالاۋ كەرەك.
ءىرىپ - ءشىرۋ − حالىق ۇكىمەتىنىڭ قاس جاۋى. ءبىز ۇقىقتى، اقشانى زاڭمەن باسقارۋ وي جەلىسى بويىنشا، ءتۇزىم ارقىلى باسقارامىز. بيىل اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتەمىز، ونىڭ ۇستىنە «ۇقىقتى اداقتاۋ» ناتيجەسىن جاريالاۋ جۇمىسىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، ۇقىقتىڭ شەك - شەكاراسىن تۇراقتاندىرىپ، ۇقىقتان الباتى پايدالانۋدىڭ الدىن الامىز.
قوعامداعى قالىڭ قاۋىم باسا نازار اۋدارىپ وتىرعان كەيبىر سالالارعا، ايتالىق، جەردى وتكەرمەلەۋ قارجى كىرىس - شىعىسى، كەن ونىمدەرى ۇقىعىن وتكەرمەلەۋ سياقتىلارعا ءبىز جاپپاي قازىنالىق باقىلاۋ جۇرگىزەمىز، تۇزىمدىك سيپاتتى شارالار ارقىلى ۇقىعىنان پايدالانىپ، مايعا بەرۋ جولىن قاراستىرۋ ءىس - ارەكەتتەرىنە، ءىرىپ - ءشىرۋ قۇبىلىستارىنا تەبەندەي تەسىك قالدىرمايمىز.
كىندىك ءسوز: توڭىرەك ديپلوماتياسى توڭىرەكتەگى كورشى ەلدەرمەن كەيدە كۇرەڭ قاباق بولىپ قالۋ جايتىنەن اۋلاق بولۋ قيىن، دەسەدە، ودان شىققان ءۇن قۇلاققا تۇرپىدەي تيەتىن جاعىمسىز شۋىل بولماۋى كەرەك
سينگاپۋر بىرلەسكەن تاڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى: بىلتىر جۇڭگونىڭ باسشىلارى توڭىرەكتەگى ەلدەردە ءجيى - ءجيى ساپاردا بولىپ، توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن بولعان جاڭا ديپلوماتيالىق كوزقاراسىن جانە سەلبەستىك دارىپتەمەسىن العا قويدى، دەسەدە توڭىرەكتەگى رايونداردا ءالى دە كەيبىر الاۋىزدىق جانە قايشىلىق بار. ءسىز جۇڭگونىڭ توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن بولعان قاتىناسىنىڭ بولاشاعىنا قالاي قارايسىز؟
لي كىچياڭ: ءسىزدىڭ حانزۋ ءتىلىڭىز ءتىپتى دە ولشەمدى ەكەن، ءبىراق اۋدارماشى تاعى ءبىر رەت اۋدارىپ بەرسىن.
جۇڭگو − دامىپ كەلە جاتقان ەل، وسىزامانداندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ − ءبىر ميلليارد 300 ميلليون حالىقتىڭ ورتاق ەركى، بۇل بەيبىت، ورنىقتى اينالاعا جانە حالىقارالىق ورتاعا مۇقتاج. ءالى ەسىمدە، وتكەن جىلعى تىلشىلەر ءماجىلىسى اياقتالاردا، مەن جۇڭگونىڭ بەيبىت دامۋ جولىمەن ءجۇرۋ بەكىمىنەن اۋىتقىمايتىنىن، مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعى مەن تەرريتوريا تۇتاستىعىن قورعاۋ بەكىمىنەن اۋىتىقمايتىنىن ايتقان ەدىم. بۇل ەكەۋى، سايىپ كەلگەندە، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، دامۋ ءۇشىن، تاماشا قوعامدىق ورتا جاراتۋ ءۇشىن بولىپ تابىلادى.
سوناۋ 60 جىلدىڭ الدىندا جۇڭگو توڭىرەكتەگى كەيبىر ەلدەرمەن بەيبىت قاتار تۇرۋ بەس پرينسيبىن ورتاق دارىپتەگەن ەدى. ارينە، توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن كەيدە كۇرەڭ قاباق بولىپ قالاتىن جاعدايدان اۋلاق بولۋ دا قيىن، دەسەدە، ءبىز ءبىر - ءبىرىمىزدى قۇرمەتتەۋىمىز، الاۋىزدىقتار جونىندە ۇستامدى بولىپ، ءوزارا تيىمدىلىك جاساساق، ونىڭ ناتيجەسى قۇلاققا تۇرپىدەي تيەتىن شۋىل ەمەس، قايتا جاراسىمدىلىقتىڭ لەبىزى بولاتىندىعى، ءسوزسىز.
ءسىزدىڭ سۇراۋىڭىز بىلتىر شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەر وداعىنا مۇشە ەلدەردە بولعان ساپارىمدى ەسىمە ءتۇسىردى، ول كەزدە مەن ۆيەتنامعا بارىپ، ۆيەتنامنىڭ باسشىلارىمەن تەڭىز بايلىعىن بىرگە اشۋ، قۇرىلىقتا سەلبەستىك جاساسۋ، فينانس جاعىنان سەلبەستىك جاساسۋ − وسى ۇشەۋىن تەڭ ىلگەرىلەتۋ پرينسيبى جونىندە ورتاق تانىم قالىپتاستىرعاننان كەيىن دە، حالىقتىڭ اڭىسىن ەستىپ كورەيىن دەپ، كەشتە قىزمەت ارەدىگىندە ءبىر شاعىن دۇكەنگە باردىم، دۇكەننىڭ ايەل قوجايىنى مەنى كورگەن جەردەن تانىپ، جۇڭگولىق قوناقتى قارسى الاتىنىن ايتتى. مەنىڭشە، بۇل دا وعان ساۋدا ورايىن اكەلەدى، سوندا مەن وعان «ءسىز كورشىلەس ەلدەرمەن بولعان قاتىناسقا قالاي قارايسىز» دەدىم، ول، بەيبىت، تاتۋ بولعان جاقسى عوي» دەدى، دەمەك، بەيبىت، تاتۋ بولۋ، بەيبىت قاتار تۇرۋ − كورشىلەس ەلدەردەگى جۇرتشىلىقتىڭ ورتاق تىلەگى. ءبىز بىرگە قۇلشىنىپ، مۇددە ءتۇيىلىسىن كەڭەيتىپ، قايشىلىقتاردى ازايتۋىمىز كەرەك. بۇلاي بولعاندا بەرەكە - بىرلىكتە بولىپ حالىققا باقىت جاراتۋعا بولادى.
كىندىك ءسوز: ەكونوميكالىق سايىس بىلتىرعى ەڭ زور سايىس ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋ قىسىمىنىڭ ارتۋى
رەيتەر اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى: جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى بىلتىر %7.7 ارتتى، ءسىز مىندەتكە وتىرعان ءبىر جىلداعى ەڭ زور سايىس، ەڭ زور قينشىلىق نە؟ سىزشە، شەشۋگە ءتيىستى تاعى دا نەندەي ماسەلەلەر بار؟
لي كىچياڭ: مەن جۇڭگودا تۇراتىن سىزدەر سياقتى تىلشىلەردىڭ حانزۋ ءتىلىن وسىنشاما جاقسى سويلەيتىنىنە قاتتى سۇيىنەمىن.
بىلتىرعى ەڭ زور سايىسقا كەلسەك، ول ەكونوميكانىڭ قۇلدىراۋ قىسىمىنىڭ ارتۋى بولدى. جۇڭگونىڭ ورتالىق قازىنا كىرىسىندە ءبىر مەزگىل كەرى ارتۋ اۋقىمى جارىققا شىقتى، فينانس سالاسىندا ماۋسىم ايىندا تاعى ايتىلمىس «اقشا تاپشىلىعى» بولدى، بانكەلەر اراسىندا امانات اقشانىڭ ءبىر ءتۇن اتتاعانداعى ءوسىمىنىڭ ءوزى ءبىر مەزگىل %13تەن اسىپ كەتتى، ونىڭ ۇستىنە ەلەكتردەن پايدالانۋ مولشەرى، زات تاسىمال مولشەرىنىڭ ارتۋى دا نەداۋىر قۇلدىرادى. حالىقارادا بۇل تۋرالى جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى قۇلدىرايتىن بولدى دەگەن سوزدەر دە جارىققا شىقتى، اۋەلى، كورسەتكىش تە شىعارىپ، %3 تە %4 عانا ارتۋ مۇمكىن دەستى، ال ءبىز ءۇشىن قازىنا مەن اقشا ساياساتىنىڭ قولدانىلىم اياسى تىم شەكتى بولدى، ماكرولىق رەتتەۋ - مەڭگەرۋ ايتىپ - ايتپاي كوپتەگەن كۇردەلى تالعامدارعا ءدوپ كەلدى.
قايتۋ كەرەك؟ قانشا قيىنشىلىق بولسا دا وعان ۇلكەن جۇرەكتىلىك كەرەك، قيىنشىلىقتى جەڭۋ ءۇشىن اقىل - پاراساتتان پايدالانۋ كەرەك. ءبىز سابىرلىلىق ساقتاپ، ماكرولىق رەتتەۋ - مەڭگەرۋ وي جەلىسىن جانە ءتاسىلىن جاڭالاپ، ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى كولەمىن ايقىندادىق، ياعني ەكونوميكانىڭ ارتۋى مەن كاسپتەندىرۋدە تومەنگى شەكتەن اتتاۋعا بولمايدى، اقشانىڭ قۇنسىزدانۋىندا جوعارى شەكتەن اتتاۋعا بولمايدى، ونىڭ ۇستىنە، رەفورمانى جەبەپ، قۇرىلىمدى رەتتەپ، بازاردىڭ مۇمكىندىگىن اشۋعا كۇش سالۋىمىز كەرەك. شي جينپيڭ جولداس باس شۋجي بولعان پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ باسشىلىعىندا، بۇكىل ەل حالقىنىڭ ورتاق قۇلشىنۋىندا، ءبىز قىسىمعا توتەپ بەرىپ، ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ مەجەلەنگەن باستى نىساناسىن جۇزەگە اسىردىق.
ءبىز قازىر قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەرگە كوبىرەك كوز جۇگىرتىپ وتىرمىز. بيىلعى سىن - سىناقتار ءالى دە اۋىر، ءتىپتى، ءبىز كۇتكەننەن دە كۇردەلى بولۋى مۇمكىن. ءبىز ارتۋدى ورنىقتىرىپ، كاسىپتەندىرۋدى جەبەۋمەن بىرگە، اقشانىڭ قۇنسىزدانۋىنان ساقتانىپ، حاۋىپ - قاتەردى تىزگىندەۋىمىز، سونداي - اق ساپا مەن تيىمدىلىكتى كوتەرىپ، لاستانۋدى جونگە سالۋىمىز كەرەك، قات - قابات نىسانانىڭ ورىندالۋى ءۇشىن، لايىقتى تەڭدىك نۇكتەسىن تابۋ قاجەت، بۇل وڭاي - وسپاق شارۋا ەمەس. تۇگەل قاتەر قيىندىقتان ەمەس، بەيعامدىقتان كەلەدى.
«بالتاڭ وتكىر بولماسا وتىنعا جارىمايسىڭ» دەگەن. ءبىز قيىنشىلىققا تۋرا قاراپ، سىن - سىناقتاردان تايسالماي، پايدا - زياندى پارىقتاي بىلسەك، قيىنشىلىق قىسپاعىنان شىعۋدىڭ جولى سول بولماق. بىلتىر ءبىز ەكونوميكالىق باسەڭدەۋدىڭ سىناعىنان وتتىك، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ مۇمكىندىگى زور، ءتوزىمى بەرىك، بيىلعى ەكونوميكالىق اينالىمدى قالىپتى دەڭگەيدە ساقتاۋعا قابىلەتىمىز جەتەدى، وعان شارت - جاعدايىمىز دا بار. كىندىك ءسوز: اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ بازاردىڭ كۇشىن جانداندىرىپ، قوعامدىق جاسامپازدىققا دەم بەرەتىن وتكىر قارۋ
ورتالىق تەلەۆيزياسىنىڭ ءتىلشىسى: ءسىز بىلتىر تىلشىلەرمەن جۇزدەسۋ كەزىندە جانە بيىلعى بايانداماڭىزدا، اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ تۋرالى قاداپ ايتتىڭىز، تىلشىلىك جۇمىس كەزىندە مەن كوپشىلىكتىڭ وسى رەفورماعا بەرگەن وڭ باعاسىن كوپ ەستىدىم، البەتتە، نارازى پىكىرلەر دە جوق ەمەس، مىسالى، كەي ورىنداردا جۇمىس ءبىتىرۋدىڭ قيىن بولۋ جايتى ءالى ورىن تەۋىپ وتىر، كەي تاراۋلار ادەتتەگى ۇقىقتاردى تومەنگە بەرىپ، ماڭىزدى ۇقىقتاردى ۋىسىنان شىعارماي وتىر. ءسىزدىڭ ويىڭىزشا، اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ شاراسىن قايتكەندە شىنايى تياناقتاندىرۋعا بولادى، قانشالىق كولەمدە ىقشامداعاندا عانا بۇل رەفورما نەگىزىنەن اياقتادى دەپ ساناۋعا بولادى؟
لي كىچياڭ: بىلتىر ورتالىق ۇكىمەت اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋدى رەفورمانىڭ «باستاماسى» ەتتى، ءبىز، راسىندا، از كۇش سالعان جوقپىز، وتكەن ءبىر جىلدا، تەك ورتالىق ۇكىمەت تومەنگە بەرگەن، كۇشىن جويعان تەكسەرىپ - بەكىتۋ تۇرلەرىنىڭ ءوزى 416عا جەتتى. ونان دا ماڭىزدىسى، اتاۋلى شارا كاسىپورىننىڭ تىزگىنىن بوساتىپ، بازار مۇمكىندىگىن اشۋدىڭ كۇشتى سيگنالى بولا ءبىلدى. سونىڭ ناتيجەسىندە، كاسىپورىندار ۇكىمەتتىڭ ەسىگىن توزدىرمايتىن، جەرگىلىكتى ورىندار قىمىسەتسە بەيجيڭگە جۇگىرمەيتىن بولدى.
مىنا ءبىر ساندى دەرەك بازاردىڭ بويىنا قان جۇگىرگەنىن كورسەتتى. بىلتىر جاڭادان تىركەۋگە الىنعان كاسىپورىنداردىڭ سانى %27.6 ارتقان، ونىڭ ىشىندە جەكە كاسىپورىنداردىڭ سانى%30 وسكەن، بۇل وتكەن ون نەشە جىلداعى ەڭ جوعارى كورسەتكىش. اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ − بازاردىڭ كۇشىن جانداندىرىپ، قوعامدىق جاسامپازدىققا دەم بەرەتىن وتكىر قارۋ، بيلىكتىڭ جالعا بەرىلۋىن ازايتىپ، ءىرىپ - ءشىرۋدىڭ تامىرىنا بالتا شاباتىن تۇبەگەيلى شارا. پارتيانىڭ 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە بازاردىڭ بايلىقتى ۇلەستىرۋدەگى شەشۋشى رولى مەن ۇكىمەتتىڭ رولىن ءتىپتى ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋ اتاپ كورسەتىلدى، مەنىڭشە، بۇندا اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ وتە ماڭىزدى بۋىن جانە ىسكە كىرىسۋ بۋىنى سانالادى.
البەتتە، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ ۇكىمەت ەشتەڭەنى باسقارمايدى دەگەن ءسوز ەمەس، ءبىز بەرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋدى دارىپتەيمىز. سوندا عانا ۇكىمەت ماكرولىق تىزگىندەۋدى كەمەلدەندىرۋ مەن جاڭالاۋعا، اسىرەسە، ىستەن كەيىنگى باقىلاۋدى كۇشەيتۋگە ءتىپتى كوبىرەك نازار اۋدارا الادى، الداپ - ارباۋ، جالعان، جارامسىز ونىمدەر شىعارۋ جانە ساتۋ، ءبىلىم مەنشىگى ۇقىعىنا سۇعاناقتىق جاساۋ، قورشاعان ورتانى قاساقانا لاستاۋ، بازاردىڭ ادىلەتتى باسەكە پرينسيبىنە قيعاشتىق جاساۋ سياقتى ارەكەتتەردى قاتاڭ باقىلاۋعا الىپ، قاتال جازالايدى. بەرۋ مەن باسقارۋدى ۇشتاستىرۋ ادىلەتتىلىك پرينسيبىنىڭ ايگىلەنۋى بولىپ تابىلادى.
ارينە، ءبىز اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ بارىسىندا، شىنى كەرەك، اۋىردىڭ ۇستىمەن، جەڭىلدىڭ استىمەن ءجۇرۋ، ارالىق بۋىندار توسىلۋ، «سوڭعى ءبىر كيلومەتر» ىركىلىسسىز بولماۋ سەكىلدى ماسەلەلەرگە جولىقتىق. ادىرنادان اتقان وق قالاي قايتا ورالسىن؟ بىزگە تەك سوڭىنا دەيىن يگەرىپ، العان بەتتەن قايتپاۋ عانا قالدى. ءبىز قيىن ماسەلەلەرگە ۇزدىكسىز بەتپە - بەت كەلىپ وتىرامىز.
ءبىز ۇكىمەت پەن بازاردىڭ قاتىناسى دۇرىس شەشىلسە عانا قاناعات تۇتامىز. بازار ەكونوميكاسى − زاڭمەن باسقارىلاتىن ەكونوميكا، ءبىز بازار سۋبيەكتىلەرىن «زاڭدا تيىم سالىنباعاننىڭ ءبارىن ىستەۋگە»، ۇكىمەت تاراۋلارىن «زاڭدا ۇقىق بەرىلمەگەننىڭ بارىنەن باس تارتۋعا» قۇلشىنا ىنتالاندىرىپ، ميلليونداعان ادامنىڭ بەلسەندىلىگىن جۇمىلدىرىپ، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنا تىڭ قوزعاۋشى كۇش ازىرلەيمىز.
كىندىك ءسوز: ەكونوميكالىق ارتۋ ءسوز جوق، كاسىپتەنۋدى ءبىرشاما تولىق قامتاماسىز ەتۋ، تۇرعىنداردىڭ كىرىسىن لايىقتى ارتتىرۋ كەرەك
ا ق ش تۇتىنۋشىلار اقپاراتى جانە ساۋدا ارناسىنىڭ ءتىلشىسى: كوپتەگەن قارجىگەرلەر جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋى بيىل دا باياۋلاپ، %7.5تىك كوزەۋلى نىساناعا جەتپەي قالادى دەپ وتىر. ىنتالاندىرۋ شارالارىن كوبەيتپەۋ شارتىمەن، ءسىز قابىلداي الاتىن ەڭ تومەنگى ارتۋ قارقىنى قانشالىق ەكەنىن بىلگىمىز كەلەدى.
لي كىچياڭ: مەن الگىندە ايتتىم، جۇڭگو ەكونوميكاسى تۋرالى ءبىراز ءتۇڭىلىستى حابارلاردى مەنىڭ دە قۇلاعىم شالدى، وعان نازار اۋدارىپ تا وتىرمىن. بىلتىر ءبىز قىسقا مەرزىمدىك ىنتالاندىرۋ ساياساتتارىن قولدانباي - اق ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ كوزەۋلى نىساناسىن ىسكە اسىردىق، ەندەشە، بيىل نە ءۇشىن ىسكە اسىرا المايدى ەكەنبىز؟
البەتتە، بيىلعى فاكتورلاردىڭ ءتىپتى كۇردەلى بولۋى مۇمكىن ەكەنىن جوققا شىعارمايمىن، ءبىز ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ مولشەرىن %7.5 شاماسىنا تۇراقتاندىرعاندا، كاسىپتەندىرۋگە كەپىلدىك ەتىپ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساپ، قالا - اۋىل تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋدى كوزدەدىك. ءبىز سيفرلاردىڭ استارىنداعى حالىق تۇرمىسىنا، ەكونوميكالىق ارتۋدىڭ ارتىنداعى كاسىپتەندىرۋگە ءتىپتى كوبىرەك نازار اۋدارىپ وتىرمىز.
مەنىڭ ەسىمە وتكەن ايدىڭ 23 - كۇنى 20 ەل توبى قازىنا مينيسترلەرى مەن ورتالىق بانكە باستىقتارىنىڭ جينالىسىندا جاريالانعان مالىمدەمە ءتۇسىپ وتىر، وندا قازىرگى ساياساتتاردىڭ مۇمكىندىك دەڭگەيىندە ىشكى ءوندىرىستىڭ جالپى ءونىم قۇنىن 5 جىلدىڭ ىشىندە 2 پايىز كوتەرىپ، سول ارقىلى كاسىپتەندىرۋدى جەبەۋ العا قويىلدى. مەنىڭ ەسىمدە قالۋىنشا، 20 ەل توبىنىڭ بۇنداي مالىمدەمە جاريالاۋى العاش رەت بولىپ وتىر، بۇل نەگىزگى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ ارتۋى مەن كاسىپتەندىرۋدىڭ بايلانىسىنا ءتىپتى باسا نازار اۋدارا باستاعانىن تۇسىندىرەدى.
كاسىپ بولماي كىرىس بولمايدى، قوعامدىق بايلىقتىڭ ارتۋى دا قيىن. مەن نەگىزگى ساتىداعى «بىردە - ءبىر ادامى كاسىپتەنبەگەن» ءبىراز وتباسىلارىنا بارعانمىن، ءبىر ۇيدە بولماعاندا ءبىر ادام كاسىپتەنبەسە، وندا ءۇمىت ساۋلەسىنىڭ وشكەنى سول. قازىر ەلىمىزدە جىلىنا 10 ميلليون ەڭبەككۇشتى كاسىپتەندىرۋگە تۋرا كەلەدى، ونىڭ سىرتىندا اۋىل - قىستاقتاردان قالالارعا كەلىپ كاسىپتەنەتىن 6 - 7 ميلليون ەڭبەككۇشكە بەلگىلى مولشەردە جۇمىس ورنىن قالدىرۋ كەرەك، سوندىقتان، GDPنىڭ ارتۋى ۇيلەسىمدى بولعانى ءجون.
ءبىز GDPنىڭ ارتۋى%7.5 شاماسىندا بولادى دەپ كوزدەپ وتىرمىز، دەمەك، وندا قالايدا يكەمدىلىك بولادى، اسىپ ءتۇسۋى دە، جەتپەي قالۋى دا مۇمكىن، ءبىز وعان جول بەرە الامىز. قابىلداۋعا بولاتىن تومەنگى شەك تۋرالى سۇراۋىڭىزعا ايتارىم، GDP ءسوز جوق كاسىپتەنۋدى ءبىرشاما تولىق قامتاماسىز ەتۋى، تۇرعىنداردىڭ كىرىسىن لايىقتى ارتتىرۋى كەرەك. ءبىز GDPعا سىڭار جاقتىلىقپەن بوي ۇرمايمىز، دەگەنمەن، قالىڭ كوپشىلىككە ءتيىمدى، ساپاسى مەن ناتيجەسى جوعارى، ەنەرگيا ۇنەمدەيتىن، قورشاعان ورتانى قورعايتىن GDPعا ءالى دە بولسا مۇقتاجبىز.
كىندىك ءسوز: شياڭگاڭنىڭ بولاشاعى شياڭگاڭنىڭ فينانس، ساۋدا، تەڭىز تاسىمالىنىڭ حالىقارالىق ورتالىعى رەتىندەگى مارتەبەسىن ساقتاۋىنا جانە كوتەرۋىنە قولداۋ كورسەتەمىز
شياڭگاڭ ساۋدا گازەتىنىڭ ءتىلشىسى: كوپتەگەن شياڭگاڭ تۇرعىندارى ماڭايداعى ەلدەر مەن رايونداردىڭ شاپشاڭ دامۋىنا بايلانىستى، شياڭگاڭنىڭ باسەكە باسىمدىلىعى ايتارلىقتاي السىرەدى دەپ قارايدى، ءسىز شياڭگاڭنىڭ دامۋ بولاشاعىنا قالاي قارايسىز؟
لي كىچياڭ: وتكەن بىرنەشە جىلدا، الەم ەكونوميكاسى الماعايىپ وزگەرىستەردى باستان وتكەردى، وسىنداي اۋىر دا كۇردەلى جاعدايدا شياڭگاڭنىڭ نىق قادام تاستاپ، ۇزدىكسىز گۇلدەنۋىنىڭ ءوزى شياڭگاڭ ەكونوميكاسىنىڭ باسەكەگە قابىلەتتى ەكەندىگىن كورسەتەدى. شياڭگاڭ وتانىمىزدىڭ ىشكى وڭىرلەرىنىڭ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ جانە وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنا ماڭىزدى ۇلەس قوستى. ءبىز قازىر رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتىپ، ەكونوميكانى جاڭعىرتىپ جاتىرمىز، بۇل دا شياڭگاڭ ەكونوميكاسىنا قازىرگىدەن دە كوپ مۇمكىندىكتەر بەرەدى.
ورتالىقتىڭ شياڭگاڭ ساياساتى دايەكتى، انىق، ورتالىق ۇكىمەت شياڭگاڭنىڭ فينانس، ساۋدا، تەڭىز تاسىمالىنىڭ حالىقارالىق ورتالىعى رەتىندەگى مارتەبەسىن ساقتاۋىنا جانە كوتەرۋىنە ۇزدىكسىز قولداۋ كورسەتەدى. قازىر ىشكى ولكەلەر قىزمەت وتەۋ سالاسىنىڭ ەسىگىن ايقارا اشۋدا، شياڭگاڭنىڭ بۇل جاعىندا باسىمدىلىعى بار، «وزەن جاعالاعاننىڭ وزەگى تالمايدى» دەگەن ەمەس پە. شياڭگاڭدىق باۋىرلاستار ەجەلدەن كۇرەسكەر جانە جەڭىمپاز، ولاردىڭ الداعى الەمدىك باسەكەدە ءوز باسىمدىلىقتارىن ساقتاپ، ۇزدىكسىز گۇلدەنە بەرەتىندىگىنە سەنەمىن.
كىندىك ءسوز: جۇڭگو مەن ا ق ش قاتىناسى سەلبەستىكتە ەگەستىڭ بولاتىنى دا شىندىق، ەستى جان بەرەكەگە، ەسالاڭ ارەكەگە شاقىرادى
ا ق ش بىرىككەن اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى:ءسىز جۇڭگو مەن ا ق ش قاتىناسىنىڭ قازىرگى جاعدايىنا قانداي باعا بەرەسىز، ەكى جاقتى قاتىناستىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋدە ەكى ەل قانداي كەدەرگىلەرگە تاپ بولىپ وتىر دەپ ويلايسىز؟ جۇڭگو ا ق ش - تان قانداي وزگەرىستەر كۇتەدى؟
لي كىچياڭ: جۇڭگو مەن ا ق ش قاتىناسى، ءتۇبىن قۋعاندا، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن دامۋ ۇستىندەگى مەملەكەت پەن ەڭ ۇلكەن دامىعان مەملەكەتتىڭ قاتىناسى. بىلتىر ءتوراعا شي جينپيڭ مەن وباما زۇڭتۇڭ كاليفورنياداعى ساياجايدا كەڭەسىپ، ءىرى ەلدەردىڭ جاڭا قاتىناسىن ورناتۋ، اتاپ ايتقاندا، قاقتىعىسپاۋ، قارسىلاسپاۋ، ءبىر - بىرىنە قۇرمەت ەتۋ، سەلبەسۋ، ءبىر - بىرىنە پايدا جەتكىزۋ جونىندە ورتاق تانىمعا كەلدى.
ارينە، ەكى ەلدىڭ تاريحي، مادەني جاعدايى، دامۋ دەڭگەيى بىردەي بولماعاندىقتان، كەي ماسەلەدە كەلىسپەۋشىلىك بولۋى تابيعي، بۇل وبيەكتيۆ بولمىس، سەلبەستىكتە ەگەستىڭ بولاتىنى دا شىندىق، ءبىراق، بۇنىڭ ءبارى سەلبەستىكتىڭ «اۋرەسى» عانا. تەك ەكى جاق ءبىرىن - ءبىرى سيلاپ، قارسى تاراپتىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن كەلەلى قامىنا قۇرمەت ەتىپ، الاۋىزدىقتى تەجەپ، تەڭ تۇرعىدا كەڭەسە بىلسە، وتە - موتە، ورتاق مۇددەنى كەڭەيتۋگە نازار اۋدارسا، جۇڭگو مەن ا ق ش قاتىناسىنىڭ دەڭگەيىن كوتەرۋىمىزگە بولادى.
جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ اراسىنداعى ورتاق مۇددە الاۋىزدىقتاردان الدەقايدا كوپ، بىلتىر ەكى جاقتى ساۋدانىڭ كولەمى 520 ميلليارد دوللاردان اسىپ ءتۇستى، شامالاپ ايتقاندا، ءاربىر جۇمىس ساعاتىندا جۇڭگو مەن ا ق ش ورتاسىندا 100 ميلليون دوللاردىڭ ساۋداسى جاسالادى ەكەن، ونىڭ ۇستىنە ءبىز قازىر جۇڭگو مەن ا ق ش - تىڭ قارجى كەلىسىمى بويىنشا كەلىسسوزدەر جۇرگىزىپ جاتىرمىز. جۇڭگو - ا ق ش سەلبەستىگىنىڭ مۇمكىندىگى زور، ءبىرىمىزدى - ءبىرىمىز تولىقتاۋ جاعىندا كوبىرەك جۇمىس جاساۋىمىز كەرەك. «ەستى جان بەرەكەگە، ەسالاڭ ارەكەگە شاقىرادى» دەگەن ءسوز بار. «وزگەرىس» جۇڭگو مەن ا ق ش ەلدەرىنىڭ ەكى جاقتى قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، تۇراقتى باعىتىنا ءتيىمدى بولۋى كەرەك، كەڭگە قۇلاش سەرمەپ، ۇزاق پايدانى كوزدەۋىمىز كەرەك.
كىندىك ءسوز: رەفورمانى تەرەڭدەتۋ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋگە قاجىماي، تالماي ۇمتىلساق بولعانى جەڭىسكە جەتپەي قويمايمىز
جۇڭگو گازەتىنىڭ ءتىلشىسى: ءسىز بايانداماڭىزدا رەفورما باتىل بەكىمگە، قايتپاس جىگەرگە، شەشۋشى شارالارعا مۇقتاج دەدىڭىز، ەندەشە، ءسىز بيىل ەڭ الدىمەن قايسى سالالاردا قامال الۋ كەرەك دەپ ويلايسىز؟
لي كىچياڭ: پارتيا 18 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ، اتاپ ايتقاندا، رەفورمانى ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ بارلىق سالاسىمەن، بارلىق بۋىنىمەن ساباقتاستىرۋ العا قويىلدى. ويلاپ كورسەم، مەملەكەتتىك كەڭەس بىلتىردان بەرى 40 رەت ۇنەمىلىك ىستەر ءماجىلىسىن اشىپتى، مۇنىڭ ىشىندەگى 30 رەتكىسى رەفورماعا قاتىستى تاقىرىپتار بولدى، ياعني، باسقا تاقىرىپتاردى رەفورمانىڭ رۋحىمەن زەرتتەدىك جانە ىلگەرىلەتتىك، ونىڭ نەگىزگى بەتالىسى بازاردىڭ مۇمكىندىگىن اشۋ، قوعامنىڭ جاسامپازدىق كۇشىن جانداندىرۋ بولدى، ۇكىمەت وتەۋگە ءتيىستى بورىشىن وتەپ، حالىقتى تيىمدىلىككە كەنەلدىردى.
بۇلار 30 نەشە جىلدىڭ الدىنداعى ىستەردى ەسىمە سالىپ وتىر، مەن اۋىل - قىستاقتا كادر بولىپ تۇرعان كەزىمدە، تاڭەرتەڭنەن كەش باتقانعا دەيىن، ءاربىر ەڭبەككۇشتىڭ ءبىر كۇندە نە جۇمىس ىستەيتىنىنە دەيىن بەلگىلەنىپ قويىلاتىن، ناتيجەدە نە بولدى؟ اياعىندا قارىن تويمادى. سوڭىنا كەلە ءونىمدى وتباسىلارعا كوتەرمەگە بەرۋ ءتۇزىمى اتقارىلىپ، جۇمىس جاندانىپ، شارۋالار نەنى ىستەيتىنىن، جەرگە نە ەگەتىنىن ءوزى بەلگىلەيتىن بولدى، سونىمەن بىرنەشە جىلدا - اق كيىم ءبۇتىن، قارىن توق بولۋ ماسەلەسى شەشىلدى. ارينە، ءبىزدىڭ قازىرگى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋىمىزگە، نىسانانى ورىنداۋىمىزعا بارىس قاجەت، الايدا بۇرىنعىلار «ايتقانىڭنان قايتپا» دەگەن ەكەن، تەك قاجىماي - تالماي قۇلشىنساق عانا كۇندەردىڭ بىرىندە تابىسقا، ءسوز جوق، قول جەتكىزە الامىز.
ءبىز رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋمەن بىرگە، «مۇرىندىق» بولاتىن رەفورمانى دا مىقتى يگەرىپ، ءتۇيىندى سالالاردا ناتيجە جاراتۋىمىز كەرەك. بيىل ءبىز اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋدى دە ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، بازاردىڭ مۇمكىندىكتەرىن اشىپ، رولىن ءونىمدى دە جۇيەلى ساۋلەلەندىرۋىمىز ءتيىس؛ قازىنا، باجى، فينانس رەفورمالارىن دا كەلەلى جۇمىس رەتىندە قولعا الىپ، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ باجىسىن كەشىرىم ەتۋ، ازايتۋ جاقتارىنداعى تىڭ شارالاردى قولدانىپ، بازارعا دەم بەرۋىمىز كەرەك؛ قۇرىلىم رەفورماسى ارقىلى قۇرىلىمدى رەتتەپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، ارالاسپا مەنشىكتەگى شارۋاشىلىقتى دامىتىپ، بازارعا كىرۋ ءورىسىن كەڭەيتۋىمىز، اسىرەسە، قىزمەت وتەۋ كاسىبى سالاسىنا، ەمدەۋ، قارتتاردى كۇتىمدەۋ، فينانس سياقتى سالالاردىڭ ءورىسىن كەڭەيتىپ، بازاردىڭ باسەكەلىك قۋاتىن نىعايتۋىمىز كەرەك. كوپتەگەن رەفورمانى ۇكىمەت قىزمەتىنەن جاساعان باياندامامدا ايتىپ ءوتتىم، بۇل ارادا قايتا باستان ايتىپ وتىرمايىن، شەشۋشى ءتۇيىنى، اينالىپ كەلگەندە، تياناقتاندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە.
ارينە رەفورما مۇددەگە تىرەلەدى، «سىباعاڭنىڭ تاعىن» سولقىلداتادى، ۇقىقتى تومەنگە بەرسەڭ، كەيبىر تاراۋلاردىڭ ۇقىعى ازايادى؛ بازارعا كىرۋگە ءورىس اشىلسا، بازاردىڭ باسەكەلىك كۇشى نىعايادى، كەيبىر كاسىپورىندار مۇنى باسىمدىلىق سەزىنۋى مۇمكىن. الايدا، رەفورمانىڭ پايداسىن ەركىنە جىبەرۋ، اسىرەسە، قالىڭ حالىقتى تيىمدىلىككە كەنەلدىرۋ ءۇشىن، ادىلەت جولىندا ەشنارسەدەن تايىنباۋىمىز كەرەك.
كىندىك ءسوز: ەكى جاعالاۋ قاتىناسى وسى جىلدا ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋىن ونان ارى ىلگەرىلەتۋدى ءۇمىت ەتەمىن
تايۋان دۇڭسىن تەلەۆيزياسىنىڭ ءتىلشىسى: بارلىعىمىز ەكى جاعالاۋدىڭ قازىر تاماشا ورايعا كەز بولعاندىعىن بىلەمىز، بيىل كوكتەم مەرەكەسىن وتكىزىپ بولعاننان كەيىن، ەكى جاعالاۋ ىستەرىن باسقارۋ تاراۋلارىنىڭ جاۋاپتىلارى جۇزدەستى، باس شۋجي شي جينپيڭ دە جۇڭگو گومينداڭ پارتياسىنىڭ قۇرمەتتى ءتوراعاسى ليان جانمەن كەزدەستى ءارى ماڭىزدى ءسوز سويلەدى. ەكى جاعالاۋدىڭ قازىرگى بارىس - كەلىسى جانە ىقپالداستىعى وتە قويۋ، كوپشىلىك تە ەكى جاعالاۋ قاتىناسىندا تىڭ ناتيجە بولۋىن ەرەكشە كوكسەيدى. سىزدەن سۇرايىن دەگەنىم، وسى جىلدا ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ دامۋىنان قانداي ءۇمىت كۇتەسىز؟
لي كىچياڭ:ەكى جاعالاۋ ءبىر تۋىسقان، ءبىر ءۇيدىڭ ادامى، بۇل ءسوزدى قانشا ايتساڭىز دا ەسكىرمەيدى. ءسىز جاڭا ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ ىلگەرىلەۋى جونىندە ءىشىنارا فاكتتەردى اۋىزعا الدىڭىز، مەن دە وتە قىزىقتى ءبىر ءىستى ايتا كەتەيىن. بىلتىر ەكى جاعالاۋدىڭ اقپارات قۇرالدارى «ىلگەرىلەۋ» دەگەن ءارىپتى ەكى جاعالاۋدىڭ جىلدىق حانزۋشا ءارىبى ەتتى، بۇل ءارىپ ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ بەيبىت دامۋىنىڭ بەتالىسىن بەينەلەيدى دەپ ايتۋىمىزعا بولادى، ول، سونداي - اق ەكى جاعالاۋ جۇرتشىلىعىنىڭ تىلەگىن دە بەينەلەيدى.
مەن دە جاڭا ءبىر جىلدا ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنىڭ تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتكىزىپ، تاعى دا «ىلگەرىلەۋىن» ءۇمىت ەتەمىن. مەنىڭشە، ەكى جاعالاۋ قاتىناسىنداعى ماڭىزدى نارسە ادامداردىڭ بارىس - كەلىسى مەن ەكونوميكالىق ساۋدا سەلبەستىگى. بىلتىر ەكى جاعالاۋ ادامدارىنىڭ بارىس - كەلىسى 8 ميلليون ادام - رەتتەن اسىپ، تاريحتاعى جاڭا ورەنى جاراتتى، وسىنداي تاماشا جاعدايدىڭ جالعاسىم تابا بەرۋىن ءۇمىت ەتەمىن. ەكى جاعالاۋ ECFA كەيىنگى كەلىسىم جونىندە كەڭەس وتكىزدى، مۇنىڭ ەرتەرەك ناتيجە بەرىپ، ەكى جاعالاۋدىڭ حالقى مەن كاسىپورىندارعا باقىت جاراتۋىن تىلەيمىن. وسى ورايدا، مەن سىزدەن تايۋانداعى باۋىرلاستارعا «جاڭا جىلدارىڭىز قۇتتى بولسىن» دەگەن تىلەگىمدى جەتكىزىپ قويۋىڭىزدى وتىنەمىن.
كىندىك ءسوز: قورا - جاي تۇرعىن ءۇي قينشىلىعىن باسەڭدەتىپ، اۋىزبەن وراق ورماي، ناقتاپ كىرىسەمىز
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى: قورا - جاي قوعام باستان - اياق كوڭىل ءبولىپ كەلە جاتقان ماسەلە، بيىلعى ەكى ماجىلىستە ءىشىنارا ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەر كوپتەگەن ۇسىنىستار مەن پىكىرلەردى ورتاعا قويدى. زۇڭليدەن ۇعايىن دەگەنىم، ۇكىمەتتىڭ بۇل جاعىندا نەندەي جاڭا وي جەلىسى مەن شارالارى بار؟
لي كىچياڭ: قورا - جاي ماسەلەسى − ءىرى ماسەلە، ول تۇرعىنداردىڭ تۇرعىن ۇيىنە تىكەلەي سايادى. حالىق جۇرتشىلىعىن باسپاناعا يە ەتۋ − ۇكىمەتتىڭ كۇرەس نىساناسى. ءبىز تۇرلىشە قاۋىمنىڭ قاجەتىنە، تۇرلىشە قالالاردىڭ جاعدايىنا نەگىزدەلىپ، تۇرگە، قالاعا ءبولىپ، شارا قولدانامىز. ۇكىمەت اناعۇرلىم كوپ زەيىن - زەردە، اناعۇرلىم كوپ كۇش - قۋات جۇمساپ، بۇقارانىڭ نەگىزگى تۇرعىن ءۇي ماسەلەسىن شەشەدى.
قازىر مەملەكەتىمىزدىڭ قالا - قالاشىقتارىنداعى لاشىقتار رايونىندا 100 ميلليونداعان ادام قونىستانۋدا، وندا نەگىزگى تىرشىلىك ەتۋ شارت - جاعدايى دا ازىرلەنبەگەن دەۋگە بولادى. 100 نەشە ادام ءبىر دارەتحانادان پايدالانادى، اسىرەسە، سولتۇستىكتە قىستىڭ كۇنى كەيبىر تۇرعىندار باسىنا مالاقاي، ۇستىنە ماقتالى شاپان كيىپ ۇيىقتايدى، مىنە بۇلاردىڭ ءبارى ۇكىمەتتىڭ قابىرعاسىن قايىستىرادى. سوندىقتان بيىل ءبىز لاشىقتار رايونىن وزگەرتۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، كەم دەگەندە، 4 ميلليون 700 مىڭنان استام ءۇيدى وزگەرتىپ سالامىز. تاعى الەۋمەتتىك جالعا بەرۋ سياقتى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتىنداعى ءۇي قۇرىلىىسن جەبەيمىز ءارى ادىلدىكپەن ءبولىپ، جاڭادان كاسىپتەنگەن جاستار مەن ۇزاق ۋاقىت قالادا جۇمىس ىستەگەندەردىڭ تۇرعىن ءۇي قيىنشىلىعىن شەشەمىز، بۇل جاعىندا اۋىزبەن وراق ورعاننىڭ ورنىنا ناقتاپ كىرىسۋ كەرەك دەپ ويلايمىن.
ۇيلەسىمدى جەكە قونىستانۋ قاجەتى جونىندە دە سايكەستى ساياساتتىق قولداۋ كورسەتۋ كەرەك، مۇندا ادەتتەگى تاۋار ۇيمەن قامداۋدى ارتتىرۋ دا قامتىلادى. قورا - جاي بازارىن قالا بويىنشا، جەرگىلىكتى ورىن بويىنشا تۇرلەرگە ءبولىپ مەڭگەرۋ، ورايدان پايدالانىپ قارجى قوسۋ سيپاتىندىق سۇرانىستاردى تەجەۋ، باياندى مەحانيزم قۇرىپ، قورا - جاي بازارىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋ كەرەك.
كىندىك ءسوز: تۇماندى شاڭت اۋا رايىنا سايىس جاريالاۋ تۇماندى شاڭت اۋا رايىنا سايىس جاريالاۋ تاڭىرگە سايىس جاريالانعاندىق ەمەس، قايتا قارابايىرلىق دامۋ ۇلگىسى مەن تۇرمىس ۇلگىسىنە سايىس جاريالاۋ
ورتالىق حالىق راديو ستانسياسىنىڭ ءتىلشىسى: قازىر بۇقارا تۇماندى شاڭت اۋا رايىنان زاپى بولۋدا. ءسىزدىڭ ۇكىمەت قىزمەتىنەن جاساعان بايانداماڭىزدا بىلعانىشقا «سايىس جاريالايمىز» دەگەن ءسوز ايتىلدى. ەندەشە، زۇڭلي وسى «سايىس جاريالايمىز» دەگەن ءسوزدىڭ ءمانىن ايتا كەتسەڭىز؟
لي كىچياڭ: تۇماندى شاڭت اۋا رايى سياقتى بىلعانىشقا قارسى سايىس جاريالايمىز، ويتكەنى، بۇل قوعامدا نازار اۋدارىلىپ وتىرعان تولعاقتى ماسەلە. كوپتەگەن ادام تاڭەرتەڭ ەرتە تۇرا سالا، قول تەلەفونى ارقىلى PM2.5 كورسەتكىشىن تەكسەرە الادى، بۇل الدەقاشان كەلەلى حالىق تۇرمىسىندىق ماسەلەگە اينالدى.
ءبىزدىڭ تۇماندى شاڭت اۋا رايى سياقتى بىلعانىشقا قارسى سايىس جاريالاۋىمىز تاڭىرگە سايىس جاريالاعاندىق ەمەس، قايتا ءوزىمىزدىڭ قارابايىرلىق دامۋ ۇلگىمىز بەن تۇرمىس ۇلگىمىزگە سايىس جاريالاعاندىق. وتكەن جىلى مەملەكەتتىك كەڭەس اتموسفەرانىڭ بىلعانۋىن وڭاۋ جونىندە 10 ءتۇرلى شارا شىعارىپ، 161 قالانىڭ PM2.5 كورسەتكىشىنە تەكسەرۋ جۇرگىزدى، بۇل دامۋ ۇستىندەگى مەملەكەتتەردىڭ اراسىندا ەڭ كوبى سانالادى. وسى ارقىلى حالىق بۇقاراسىنىڭ ءوزىن قورعاۋ تانىمى جوعارىلاپ قانا قويماي، ۇكىمەتتىڭ جاۋاپكەرلىگى دە كۇشەيەدى. بيىل ءبىز ىرىقتىلىقپەن قىسىمدى مولايتىپ، شىعىندى ازايتۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ەنەرگيانى سارىپ ەتۋ كۇشەمەلىلىگىن%3.9 كە تۇسىرەمىز، وتكەن جىلى ءىس جۇزىندە %3.7كە تۇسكەن، بۇل 220 ميلليون توننا كومىر از سارىپ بولادى دەگەندىك.
تۇماندى شاڭت اۋا رايىن قامتىعان بىلعانىشقا قارسى سايىستا، تەگەۋرىندى شارا ارقىلى وڭاۋ نەگىزىندە تاعى بولاتتاي بەرىك ءتارتىپ ارقىلى وڭاۋدى بىرلەستىرۋى، لاس زاتتاردى زاڭعا قايشى جاسىرىن تۇردە ىعىستىراتىن ارسىزدىق ارەكەتتەرگە ۇكىمەت استە كوڭىلشەكتىك ىستەمەۋى، قاتاڭ جازالاۋى كەرەك. كورسەدە كورمەسكە سالىنعانداردىڭ، ويداعىداي باقىلاپ - باسقارماعانداردىڭ جاۋاپكەرلىگىن قاتاڭ قۋزاستىرۋى كەرەك.
ارينە، تۇماندى شاڭت اۋا رايىنىڭ قالىپتاسۋىندا كۇردەلى سەبەپ بار، ونى وڭاۋعا ۇزاق بارىس كەتەدى. الايدا ءبىز قاراپ وتىرماۋىمىز، قايتا ىرىقتىلىقپەن ارەكەت جاساۋىمىز كەرەك. تۇتاس قوعامنىڭ، ۇكىمەتتىڭ، كاسىپورىنداردىڭ، قوعام مۇشەلەرىنىڭ بىرگە قۇلشىنىپ، تايسالماي كۇرەس جۇرگىزىپ، وسى ءبىر قامال الۋ شايقاسىنا ات سالىسۋىن ءۇمىت ەتەمىن.
تۇسكى اس ۋاقىتى تاياپ قالدى، الايدا جۇرگىزۋشى تاعى 2 سۇراۋ قويۋدى ءۇمىت ەتىپ وتىر، كوپشىلىك پەيىلسىزدەر مە؟ جارايدى، مەن كوپشىلىككە بويسۇنامىن.
كىندىك ءسوز: جۇڭگو - ەۆروپا ساۋداسى جۇڭگو ەكونوميكاسىن جوعارى دەڭگەيگە وسىرۋدە، ەكسپورت ونىمدەرىنىڭ دەڭگەيىن دە جوعارىلاتۋعا تۋرا كەلەدى
نيدەرلاند حالىقارالىق حابار تەلەۆيزياسىنىڭ ءتىلشىسى: بىلتىر ەۆروپاداعى ءبىر قىدىرۋ ەلدەردە ساپاردا بولعانىڭىزدا، جۇڭگو مەن ەۆروپا اراسىنداعى فوتوۆولتتىق ونىمدەر ساۋداسى داۋ - شارىن شەشۋگە تىكە ارالاسقان ەدىڭىز. ساپار كەزىندە تاعى دا جۇڭگونىڭ يادرو ەلەكترى مەن جوعارى قارقىندى تەمىر جول جابدىقتارىن تانىستىردىڭىز. سىزدەن سۇرايىن دەگەنىم، جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ ەۆروپا بازارىنا كىرۋىندە ورىن تەپكەن كەدەرگىلەردى قالاي شەشۋدى ءۇمىت ەتەسىز؟ جۇڭگو ۇكىمەتى ەۆروپاداعى سەرىكتەستىكتەردىڭ جۇڭگوبازارىنا ەنۋىنە ەۆروپانىڭ باسا نازار اۋدارۋىن قانداي شارالارمەن ءبىر جايلى ەتەدى؟
لي كىچياڭ: جۇڭگو ونىمدەرىن تانىستىرۋ، جۇڭگو كاسىپورىندارىنىڭ شەتەلدەگى ورىندى مۇددەسىن قورعاۋ جۇڭگو زۇڭليىنىڭ بورىشى. مەن بىلتىر ورتا، شىعىس ەۆروپادا ساپاردا بولعان كەزىمدە كوپتەگەن ەلباسىلارىنا «ەگەر جوعارى قارقىندى تەمىر جول سالماقشى بولساڭىز، يادرو ەلەكتر ستانسياسىن قۇرماقشى بولساڭىز، تەڭ دارەجەدەگى ساپا شارت - جاعدايىندا جۇڭگونىڭ جۇمىس ونىمدىلىگى ەڭ تەز، وزىندىك قۇنى ەڭ تومەن بولۋى ىقتيمال» دەگەن ەدىم، ارينە، نىق سەنىم بولعاننان كەيىن وسىلاي دەپ وتىرمىن.
جۇڭگو ەكونوميكاسىن جوعارى دەڭگەيگە وسىرۋدە ەكسپورت ونىمدەرىنىڭ دەڭگەيىن دە جوعارىلاتۋعا تۋرا كەلەدى. ءبىز شاقاي - بايپاق، كيىم - كەشەك، باس كيىم، ويىنشىق سياقتى نارسەلەردەن وزگە زاتتاردى دا حالىقارالىق بازارعا شىعارۋىمىز كەرەك. الايدا، جۇڭگونىڭ وندىرگەن جابدىقتارى حالىقاراعا بەت الۋ بارىسىندا دۇنيە بازارىندا باسەكە سىناعىنا تۇسسە ساپا دەڭگەيىن جوعارىلاتا الادى. بىلاي ىستەۋ تاراپتارعا بىردەي پايدالى، ويتكەنى ءبىز جابدىقتارىمىزدىڭ كوپتەگەن بولشەكتەرىن دۇنيەنىڭ جەر - جەرىنەن ساتىپ الامىز، ءىشىنارا تەحنيكالار دا سولاي، جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ قاتىستى جاقتارمەن جابدىقتى سىرتقا شىعارۋ جاعىندا سەلبەستىك جاساسۋ ارقىلى ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنە ابدەن بولادى.
وسى ورايدا، سىزدەر ارقىلى جۇڭگو كاسىپورىندارىنا مىنانى ەسكەرتكىم كەلەدى: تاعى دا قۇلشىنا تۇسىڭىزدەر! ءبىز جۇڭگودا وندىرىلگەن جابدىقتاردىڭ ساپاسى جونىندە قىرۋار ۋادەلەر بەردىك، ايتقان سەرت، بەرگەن ۋادەمىز جەردە قالماسىن! جۇڭگو مەن شەتەلدىك تىلشىلەر قاداعالاپ وتىرىڭىزدار! سەن ايتقان، بىلتىرعى فوتوۆولتتىق ونىمدەر ىسىنە توقتالساق، جۇڭگو مەن ەۆروپا ەڭ ۇلكەن ساۋدا سەرىكتەر ءارى ساۋدا كولەمى اسا ۇلكەن بولعاندىقتان انداي - مۇنداي كيكىلجىڭدەردەن ساقتانۋ قيىن، تەك ءبىر - بىرىمىزگە قۇرمەت ەتىپ، يكەمدىلىكپەن ءبىر جايلى ەتسەك بولعانى ماسەلەنى شەشۋگە بولادى. فوتوۆولتتىق ونىمدەر ءىسىنىڭ شەشىلۋىن وسىنىڭ ءساتتى ۇلگىسى دەۋگە بولادى. جەكە دارا ىستەردىڭ سەبەبىنەن، ونىڭ ۇستىنە ەكى جاقتى ساۋدا جالپى مولشەرىندەگى ۇستاعان سالىستىرماسى تىم ماردىمسىز ءىس ءۇشىن «ەڭ ۇلكەن ساۋدا سەرىكتەرى» دەيتىن قالپاقتى الىپ تاستاۋدى ءۇمىت ەتپەيمىن.
جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ قاتىناسىنا توقتالعاندا مىنانى قاداپ ايتقىم كەلەدى، جۇڭگو مەن ەۆروپا دۇنيەنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋىن سونداي - اق قارجى قوسۋدى قولايلىلاستىرۋدى قۋاتتايدى. جۇڭگو مەن ەۆروپا كاسىپورىندارى بىرىنە - ءبىرى كەلىپ، ءوزارا قارجى قوسۋدا، بۇل ۇلكەن بەتالىس. ءبىز جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ قارجى قوسۋ شارتى كەلىسسوزىن وتكىزۋدەمىز، تەڭ دارەجەدە، ءادىل، قولايلى بولۋ پرينسيبى بويىنشا ىلگەرىلەتىپ، كاسىپورىندارعا شارت - جاعداي ازىرلەپ بەرسەك جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ ءوزارا قوسقان قارجىسى تىنباي ارتىپ، ەكونوميكانىڭ توعىسۋ دەڭگەيىنىڭ دە تەرەڭدەيتىندىگىنە سەنەمىن.
كىندىك ءسوز: حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ بيىل ءۇش ءتۇرلى ءىستى، ياعني، نەگىزدى قامتاماسىزداندىرۋ، تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەۋ، ادىلدىكتى جەبەۋ ءىسىن جالعاستىرامىز
جۇڭگو حالىقارالىق راديو ستانسياسىنىڭ ءتىلشىسى: جۋىرداعى توراپتا وتكىزىلگەن جۇرت رايىن تەكسەرۋگە قاراعاندا، قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ توراپكەرلەردىڭ باسا نازار اۋدارىپ وتىرعان تولعاقتى تۇيىندەرىنىڭ ءبىرى ەكەن. بىلتىر ءسىز حالىق تۇرمىسىن قامتاماسىزداندىرۋ حاۋىپسىزدىك تورابىن قۇرۋدى العا قويعان ەدىڭىز. وسى جاقتاردا قانداي ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە قول جەتىپ، قانداي تىڭ ماقساتتار العا قويىلدى؟
لي كىچياڭ: قوعام باسا نازار اۋدارىپ وتىرعان تولعاقتى ماسەلەلەر، وتە - موتە، حالىق تۇرمىسى ماسەلەسى ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ ءتۇيىنى. بيىل ءۇش ءتۇرلى ءىستى ۇزدىكسىز دەن قويا جاقسى ىستەيمىز، ياعىني، نەگىزدى قامتاماسىزداندىرۋ، تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەۋ، ادىلدىكتى جەبەۋ.
ءبىرىنشى نەگىزدى قامتاماسىزداندىرۋ. بىلايشا ايتقاندا، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ، نەگىزدىك ەمدەۋ، نەگىزدىك زەينەتكەرلىك، نەگىزدىك تۇرعىن ءۇي سياقتى كوپتەگەن جاقتاردان كەمەلدى قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ حاۋىپسىز تورابىن قۇرۋ. قازىر نەگىزدىك ەمدەۋدى قامسىزداندىرۋ تۇلعالىق جاقتان جالپى حالىققا جالپىلاستى، نەگىزدىك زەينەتكەرلىككە قاتىناسقانداردىڭ سانى دا 800 ميلليوننان استى. الايدا بۇقارا، ماسەلەن جالعاستىرۋ، جاڭالاۋ قيىنعا ءتۇسۋ سياقتى ماسەلەلەردى ءالى اڭىس ەتىپ كەلەدى. ءبىز وسى تەكتەس قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋلاردى ۇزدىكسىز بەكەمدەۋىمىز جانە كولەمىن كەڭەيتۋىمىز كەرەك. بيىل ىڭعايى كەلگەندە نەگىزدىك زەينەتكەرلىك قاراجاتى ولشەمىن جوعارىلاتىپ، بىتىراڭقى ماسەلەلەردى شەشىپ نەمەسە بىرتىندەپ شەشىپ، قالا، اۋىل ەمدەۋ قامسىزداندىرۋىن رەتتەپ، ونى زەينەتكەرلىك قامسىزداندىرۋىمەن ۇشتاستىرۋدى جەبەپ، قالا، اۋىل قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ تورابىن ءبىر تۇتاس جوبالاپ قۇرۋىمىز كەرەك.
ەكىنشى، تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەۋ. مەملەكەت قۋاتىنىڭ شەكتىلىگى سەبەبىنەن، نەگىزدىك قامتاماسىزداندىرۋ ولشەمىنىڭ دەڭگەيى ءالى تومەن بولىپ وتىر. ناۋقاستانۋ، اپاتقا ۇشىراۋ سياقتى ەرەكشە سەبەپتەردەن تۇرمىستا مۇشكىل كۇيدە قالاتىنداردا جوق ەمەس، نەگىزدىك تۇرمىستى قامتاماسىزداندىرا الماعان جاعدايدا، قوعامدىق جاقتان كومەك كورسەتۋگە تۋرا كەلەدى. ءبىز باس - پاناسىز قالۋ، كەدەيلىكتەن اۋرۋىن داۋالاتا الماۋ سياقتى جايىتتەردىڭ ءجيى تۋىلۋىنان اۋلاق بولۋىمىز كەرەك. ۇكىمەت قىزمەتكەرلەرى وزگەلەردى وزىندەي ويلاعانى ءجون. سول ءۇشىن تاياۋدا قوعامدىق كومەك بەرۋدى باسقارۋدىڭ تىڭ ءادىسىن شىعاردىق، مۇنداعى ماقساتىمىز ەرەكشە قيىنشىلىعى بار قاۋىمعا كومەك بەرۋ ورايىن جاراتۋ.
ءۇشىنشى، ادىلدىكتى جەبەۋ. ءبىزدىڭ نەگىزدى قامتاماسىزداندىرۋ، تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەۋدەگى ماقساتىمىز−حالىق بۇقاراسىن كاسىپتەنۋ، يگىلىك قۇرۋ جاعىنداعى ۋايىمنان ارىلتۋ، سونىمەن قاتار شارالار قولدانىپ، اسىرەسە كەي سالالاردا اناعۇرلىم ۇتىمدى ادىستەردەن پايدالانىپ، كاسىپتەنۋ، قىزمەت قاراستىرۋ ورايىنىڭ ءادىل بولۋىنا، يگىلىك قۇرۋدا ءادىل باسەكەلەسۋ ورتاسىنىڭ بولۋىنا، اسىرەسە باستامانىڭ، وقۋ - اعارتۋدىڭ ءادىل بولۋىنا ەرەكشە ءمان بەرۋىمىز كەرەك. ءبىز اۋىل - قىستاقتارداعى كەدەي وقۋشىلاردىڭ ءتۇيىندى جوعارى مەكتەپتەرگە ءتۇسۋ سانىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، بيىل10% تەن استام جوعارىلاتامىز، سونداي - اق اۋىل - قىستاق كەدەي رايوندارداعى نەگىزى ءالسىز مەكتەپتەردى وزگەرتىپ قۇرۋ تەبىنىن ارتتىرامىز.
ۇكىمەت ءار ءبىر ادامنىڭ ءوز قۇلشىنىسى ارقىلى ءادىل دامۋ ورايىنا يە بولۋىنا شارت - جاعداي جاساۋى، ءبىز ادىلەتتىلىكتى قوعامنىڭ ەڭ نەگىزگى ساتىسىنا دەيىن جەتكىزۋىمىز كەرەك.
باسقارۋشى تۇسكى تاماق ۋاقىتىنىڭ بولعاندىعىن ەسكەرتتى. اس ادامنىڭ ارقاۋى دەگەن، كوپشىلىكتى اشىقتىرىپ قويعانىمىز ءجون بولماس، بۇگىنگى تىلشىلەردى قابىلداۋ ماجىلىسىنە قاتىناسقاندىقتارىڭىزعا، نازار اۋدارعاندىقتارىڭىزعا راحىمەت ايتامىن، سۇراۋ قويعان تىلشىلەرگە، كوپشىلىككە كوپ راحىمەت.
تىلشىلەردى قابىلداۋ ءماجىلىسى اياقتاعاننان كەيىن، لي كىچياڭ زۇڭلي زالدان شىعىپ بارا جاتىپ تاعى 2 ءتىلشىنىڭ قۋارلاي قويعان سۇراۋىنا جاۋاپ بەردى. ءتىلشىنىڭ ورتالىق شياڭگاڭ ەرەكشە اكىمشىلىك رايونى جونىندە جانەدە ءتيىمدى ساياسات شىعاراما، جوقپا دەگەن سۇراۋىنا لي كىچياڭ: شياڭگاڭنىڭ كوركەيىپ - گۇلدەنۋىنە، دامۋىنا ءتيىمدى ىستەردى ىستەۋدەن تايىنبايمىز، وسىلاي ىستەپ كەلگەنبىز، مۇنان بىلاي دا وسىلاي ىستەيمىز، - دەدى.
تىلشىلەردى قابىلداۋ ءماجىلىسى حالىق سارايىنىڭ 3 - قاباتىنداعى جينسى زالىندا وتكىزىلدى، ءماجىلىس ءبىر ساعات 50 مينۋت ۋاقىتقا جالعاستى. ەل ءىشى - سىرتىنان 800 گە جۋىق ءتىلشى قاتىناستى. «شينجياڭ گازەتى»
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
نازار سالا كەتەرسىز
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
