”بۇل ءبىر جولعى ويلاماعان ساپار بولدى، ەرەكشە اسەرلەندىم“
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى تاڭ كاندۇڭ، قاشقار گازەتىنىڭ ءتىلشىسى جاڭ حۇڭليڭ
2022.08.29 14:44 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
8 - ايدىڭ 24 - كۇنى تۇستەن كەيىن ازياداعى، افريكاداعى وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ جەنەۆاداعى تۇراقتى ەلشىلەرى جۇڭگوعا ساپارلاي كەلدى ءارى شينجياڭدا ەكسكۋرسيادا، ساپاردا بولدى. ۇشاقپەن ۇزاق جول باسقان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى گۋاڭجوۋدان قاشقارعا جەتتى. ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندەگىلەر سەررا - لەون، لەسوتو، ەريترەيا، كوتديۆۋار، زيمبابۆە، يراق، گامبيا، لاوس، سومالي، كامەرۋن سياقتى ەلدەردەن كەلگەن.
ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىندەگىلەر الدىمەن قاشقار بايىرعى قالا اۋماعىن قورعاۋ، كەشەندى باسقارۋ ەسكەرتكىش سارايىن ەكسكۋرسيالاپ، شينجياڭنىڭ بايىرعى قالانى وزگەرتىپ سالۋ جولىندا توككەن جۇرەك قانى مەن اقىل - پاراساتىن ۇعىندى، بايىرعى قالانى كەشەندى باسقارۋدىڭ الدى - ارتىنداعى جەرگىلىكتى تۇرعىنداردىڭ قونىس ورتاسى مەن تۇرمىس شارت - جاعدايىندا تۋىلعان وراسان زور وزگەرىستەردى سەزىندى.
ەريترەيانىڭ جەنەۆاداعى تۇراقتى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ ۋاقىتشا ۋاكىلى ءىدىرىستىڭ قاشقارعا ەكىنشى رەت كەلۋى ەكەن. ول ءوزىنىڭ 2019 - جىلى دا قاشقارعا كەلگەندىگىن، وسى رەت تاعى دا ساپارلاي كەلگەندە، باستىسى، بۇل ارانىڭ دامۋ جاعدايىن كورگىسى كەلگەندىگىن ايتا كەلىپ: ”ءبىرىنشى رەت كەلگەندەگىممەن سالىستىرعاندا، وسى رەتتە مەن قاشقاردىڭ بايىرعى قالانى جوندەۋ، وڭاۋ جاقتارىندا تاعى دا قۋانارلىق ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە قول جەتكىزگەندىگىن بايقادىم. قاشقاردىڭ قول جەتكىزگەن دامۋ تابىستارىن كورگەندە ايرىقشا ريزا بولدىم“، - دەدى.
ەسكەرتكىش سارايىن ەكسكۋرسيالاعاننان كەيىن، ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى قاشقار بايىرعى قالاسىنا باردى. كەرناي تارتىلىپ، دابىل قاعىلدى، ەلشىلەر ۇلتتىق سالت - سانا ەرەكشەلىگى كورنەكتى ءان - بيگە قاتتى ەلىتتى، بايىرعى قالانىڭ اشىلۋ سالتىنىڭ سالتاناتتى جاعدايىن جابال ەستەلىككە الدى، سەررا - لەوننىڭ جەنەۆاداعى تۇراقتى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ ۋاكىلى گەبەري دە شابىتتانىپ ءبي ۇيىرمەسىندەگىلەرمەن بىرگە بيگە باستى.
قاشقار بايىرعى قالا اۋماعىنىڭ كوشەلەرى ايقاسىپ جاتادى، ول دۇنيە جۇزىندە قازىرگە دەيىن ساقتالعان كولەمى ەڭ زور شيكى توپىراق قۇرىلىستار شوعىرلارىنىڭ ءبىرى. ەلشىلەر جەرگىلىكتى بۇقارانىڭ ۇيلەرىنە باردى، بازارلار مەن كوشەلەردى ارالادى، وسى ارانىڭ وزگەشە سالت - ساناسىن قىزىقتادى.
گەبەري اسەرلەنە بىلاي دەدى: ”قاشقار كوركى كوز سۇرىندىرەتىن قالا ءارى وسىزاماندانعان قالا ەكەن، سونىمەن بىرگە ونىڭ كلاسسيكالىق بايىرعى تىنىسى مەن اۋەلگى كوركى تولىق ساقتالىپتى. ءبىز بارلىق جەردى ارالاپ، قاشقار حالقىنىڭ وزىنە ءتان تىرشىلىك تىنىسىن كورىپ قۋاندىق، قاشقار ايماعىنىڭ وراسان زور دامۋىن كورىپ شاتتاندىق“، - دەدى.
قاشقار بايىرعى قالاسىنىڭ ءبىر اتتام جەرى ءبىر كورىنىس. سەيىل اۆتوكولىگىنە وتىرعان شەتەلدىك ەلشىلەر ۇيىرمەسىندەگىلەر ايقاسقان تار كوشەلەردەن ءوتىپ، تاريحتان قالعان ەستەلىكتەردى سەزىندى. دوپپا بازارى، مىس بۇيىمدار بازارى، كەتپەن بازارى... وزگەشە كورىنىس جەلىلەرى ەلشىلەردىڭ كوز مەيىرىن بارىنشا قاندىردى.
”قوجايىن، مىنانىڭ باعاسى قانشا“؟ ەلشىلەر بايىرعى قالامەن ىرگەلەس كوشەدەگى دۇكەندەردەگى كوزدىڭ جاۋىن الاتىن تاۋارلارعا قاتتى قىزىعىپ، ايالداپ، ساتىپ الا باستادى، ولار گيتارا، مىس شاۋگىم، شامدال، دوپپا سياقتى سالەم - ساۋقىت جانە ەستەلىك بۇيىمدارىن ساتىپ الدى.
كەشىندە ەلشىلەر قازىرگە دەيىن 500 جىلدان استام تاريحقا يە ايتكار مەشىتىنە كەلدى، بۇل شينجياڭداعى ەڭ ۇلكەن مەشىت، سونداي - اق جۇڭگوداعى ەڭ ۇلكەن مەشىتتەردىڭ ءبىرى.
ەلشىلەر مەشىتتىڭ ءدىني قىزمەتكەرلەرىنىڭ تۇسىندىرۋىنەن جۇڭگو ۇكىمەتىنىڭ بايىرعى ايتكار مەشىتىن ۇزدىكسىز جاڭالاپ، جوندەگەندىگىن، تاعى مەشىتكە وسىزاماندانعان قۇرىلعىلار ورناتىپ، بايىرعى ءدىني قۇرىلىسقا تىڭ ومىرشەڭدىك ۇستەگەندىگىن ءبىلدى.
گامبيانىڭ جەنەۆاداعى تۇراقتى ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ ورىنباسار ۋاكىلى داكوستا تىلشىلەردىڭ سۇحباتىن قابىلداعاندا بىلاي دەدى: ”بۇل ءبىر جولعى ويلاماعان ساپار بولدى، ەرەكشە اسەرلەندىم، كورگەندەرىم - ەستىگەندەرىم ماعان تەرەڭ اسەر قالدىردى. بەيبىت، باقىتتى تۇرمىستى بىلگىسى كەلەتىن ءارقانداي ءبىر ادامنىڭ ايتەۋىر وسى ارانى كەلىپ كورەتىندىگىنە سەنەمىن “.
”مىڭ ەستىگەننەن ءبىر كورگەن ارتىق دەگەن، بۇل اراعا كەلىپ كورمەسەڭىز، بۇل ارانىڭ ناقتى جاعدايىن بىلە المايسىز، سونىمەن ءسىز ەشقانداي نەگىزسىز ءتۇرلى جورامالدار جاسايسىز، سوندىقتان بۇل اراعا كەلۋ ەرەكشە مانگە يە دەپ قارايمىن. اسىرەسە، حالىقتىڭ باقىتتى دا جاراسىمدى تۇرمىس كەشىرىپ جاتقاندىعىن كوردىم، قاشقار بايىرعى قالاسىنىڭ تاريحي جانە مادەني مايەگىنە ءسۇيىندىم“. ءبىر كۇندىك ارالاۋ ساپارى اياقتالعاننان كەيىن داكوستا بىلاي دەدى: ”ءوز باسىمنان ايتقاندا، وسىدان بۇرىن جۇڭگودا قاشقار دەگەن قالانىڭ بار ەكەنىن بىلمەيدى ەكەنمىن، سوندىقتان بۇگىنگى ساپار ءبىر رەتكى ۇيرەنۋ ساپارى دا بولدى. مەن ءبىر ءىستى ۇعىنۋدىڭ ەڭ جاقسى ءادىسى سول اراعا بارىپ ۇيرەنۋ دەپ قارايمىن، ون مىڭ توم كىتاپ وقىپ، ون مىڭ شاقىرىم جول باس دەگەن وسى عوي“.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
