سان عاسىرلىق دوستىقتى جالعاستىرىپ، شىت جاڭا بولاشاق اشتى
− ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ شي - اندا تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىن باسقارۋىنان ەستەلىك
□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ حۋا، ياڭ يجۇن، جۋ چاۋ، جياڭ چىنرۇڭ
2023.05.22 16:36 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
”ءبىزدىڭ شي - اندا باس قوسۋىمىز سان عاسىرلىق دوستىقتى جالعاستىرىپ، شىت جاڭا بولاشاق اشۋىمىزدا ەرەكشە ماڭىزدى مانگە يە“.
”كوپشىلىكتىڭ بىرگە قۇلشىنۋىندا جۇڭگونىڭ ورتا ازيا ەلدەرىمەن قارىم - قاتىناسىنىڭ كەمەسى، ءسوز جوق، تولقىن جارا ەرلىكپەن العا ىلگەرىلەپ، 6 ەلدىڭ دامۋىنا، گۇلدەنۋىنە تىڭ كۇش ۇستەپ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىنە، ورنىقتىلىعىنا قۇدىرەتتى وڭ ەنەرگيا قوسادى“.
5 - ايدىڭ 18 -، 19 - كۇندەرى ءتوراعا شي جينپيڭ شي - اندا تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىن باسقاردى.
جاسىل اعاشتارمەن كومكەرىلگەن شانشي قوناق ۇيىنەن ساۋلەتتى دە سالتاناتتى داتاڭ فۋرۇڭ باقشاسىنا، ودان كلاسسيك ۇلگى مەن وسى زامان ۇلگىسى ءبىر - بىرىنە ساي كەلگەن شي - ان حالىقارالىق ءماجىلىس ورتالىعىنا دەيىن... ءتوراعا شي جينپيڭ ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىمەن ءجيى - ءجيى ىقپالداسىپ، ىشكەرىلەي اڭگىمەلەسىپ، اناعۇرلىم تىعىز جۇڭگو − ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قول ۇستاسا قۇرۋ جونىندە ماڭىزدى ورتاق تانىمعا كەلىپ، قوماقتى تابىستارعا قول جەتكىزدى.
”چاڭ - اندا تاعى قول ۇستاسۋ، التىننان دا قىمبات قايتا كەزدەسۋ“. ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقان 31 جىلدان بەرى جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىن تۇڭعىش رەت ناقتى فورما ارقىلى وتكىزۋ جۇڭگو − ورتا ازيا مەملەكەت باسشىلارى ديدارلاسۋ مەحانيزمىنىڭ رەسمي جەلكەن جايىپ جولعا شىققاندىعىن، 2000 جىلدان استام ۋاقىتقا سوزىلعان جۇڭگو مەن ورتا ازيانىڭ دوستىق بارىس - كەلىس تاريحىنا بوياۋى قانىق تاراۋ جازىلعاندىعىن بىلدىرەدى.ۇيىسۋ − ”جۇڭگو − ورتا ازيا سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋ − وسى ۇرپاق باسشىلاردىڭ بولاشاقتى كوزدەي وتىرىپ جاساعان ستراتەگيالىق تاڭداۋى، بۇل دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلكەن اۋقىمىنا سايكەسەدى، حالىقتىڭ تىلەگىنە ۇيلەسەدى
5 - ايدىڭ 19 - كۇنى شي - ان حالىقارالىق ءماجىلىس ورتالىعىندا جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت تۋلارى جەلبىرەدى. ساعات 10 مولشەرىندە ءتوراعا شي جينپيڭ باسشىلار ءماجىلىسى وتەتىن نەگىزگى ءماجىلىس ورنىنداعى قوناق قارسى الۋ زالىندا ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىن ىستىق ىقىلاسپەن قارسى الدى.
”كوپشىلىك، قايىرلى تاڭ“! ءتوراعا شي جينپيڭ قازاقستان زۇڭتۇڭى توقايەۆپەن، قىرعىزستان زۇڭتۇڭى جاپاروۆپەن، تاجىكستان زۇڭتۇڭى راحمونمەن، تۇركمەنستان زۇڭتۇڭى بەردىمۇحامەدوۆپەن، وزبەكستان زۇڭتۇڭى مىرزيويەۆپەن كۇلىمسىرەي امانداسىپ، قۇرمەت ءبىلدىردى ءارى ولارمەن جەكە - جەكە قول الىستى.
ۇلكەن جۇڭگوشا سۋرەت «چينليڭنىڭ جاڭا شۇعىلاسى» مەن 6 ەلدىڭ مەملەكەت تۋى الدىندا، 6 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى يىق سۇيەسە قاتار تۇرىپ، ەستەن كەتپەس باس قوسۋ سۋرەتىنە ءتۇسىپ ەستەلىك قالدىردى.
وسى جولعى جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مەملەكەتتىك 20 - قۇرىلتايىنان كەيىن جۇڭگو وتكىزگەن تۇڭعىش ماڭىزدى نەگىزگى الاڭ ديپلوماتيا قيمىلى ەسەپتەلەدى، بۇل كۇللى الەمنىڭ نازارىن اۋداردى.
3 جىلدىڭ الدىندا جۇڭگو − ورتا ازيا ەلدەرىمەن بىرگە وڭىرلىك جاعدايدىڭ وزگەرىسىنە سايكەسىپ، ءار ەل حالقىنىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسى مەن سەلبەستىك جاساسۋ تىلەگىن كوزدە ۇستاي وتىرىپ، جۇڭگو − ورتا ازيا ەلدەرى سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ ديدارلاسۋ مەحانيزمىن جاسامپازدىقپەن ورناتقان ەدى؛
ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتىڭ الدىندا جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 30 جىلدىعىن قۇتتىقتاۋ قارساڭىندا، ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى جۇڭگو − ورتا ازيا مەحانيزمىنىڭ دارەجەسىن مەملەكەت باسشىلارى دارەجەسىنە كوتەرۋدى ارت - ارتىنان ۇسىنىس ەتتى ءارى تۇڭعىش رەتكى باسشىلار ءماجىلىسىن جۇڭگو جاقتىڭ وتكىزۋىن تالاي رەت ءۇمىت ەتتى؛
بيىل جىل باسىندا جۇڭگو جاقتىڭ ۇسىنىسىمەن تاراپتار جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىن 5 - ايدا شانشي ولكەسىنىڭ شي - ان قالاسىندا وتكىزۋدى اقىلداسىپ بەكىتتى؛
جاز باسىنداعى تاماشا مەزگىلدە ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ۋادە بويىنشا كەلىپ جەتتى. قىزۋ مەرەيمەن سوعىلعان بەل بارابان، قۋانىشتى ياڭگى ءبيى مەملەكەت باسشىلارىنا جۇڭگو حالقىنىڭ ىستىق ىقىلاستى دوستىعىن سەزىندىردى...
قياندا، سوناۋ تەڭىز جىيەگىندە، بولسا دا دوسىڭ شالعاي جەر تۇبىندە، ءتۇسىنىپ تابا الادى كوڭىلىڭدى، كورشىڭدەي بەينە جاقىن ىرگەڭ بىرگە.
5 - ايدىڭ 18 - كۇنى كەشتە ءتوراعا شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان داتاڭ فۋرۇڭ باقشاسى زىيۇن سارايىنىڭ سولتۇستىك الاڭىندا ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى مەن ولاردىڭ حانىمدارىن قارسى الدى. كەڭ اۋقىمدى، قيال - عاجايىپ دۇنيەسىندەي تاڭ پاتشالىعىنىڭ ءداستۇرلى قوناق قابىلداۋ سالتى جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ بارشانى قۇشاعىنا سيعىزعان، كەڭ پەيىل دە دارقان رۋحاني بەت - بەينەسىن ايگىلەدى.
تەرەڭ تاريحي توركىن، ۇزاقتان ۇلاسقان وركەنيەت مۇراگەرلىگى، ورتاق ۇلى ارمان جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدى تىعىز ىنتماقتاستىرا ءتۇستى.
سول كۇنى كەشتە وتكىزىلگەن قارسى الۋ قوناعاسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ ورتا ازياداعى ءار ەلدەن كەلگەن سيلى قوناقتارعا بىلاي دەدى: ”شانشي − مەنىڭ اۋىلىم، وسى ارادا تالاي جىل قىزمەت ىستەپ، تۇرمىس كەشىرگەن ەدىم. مىنە بۇگىن حانىمىم ەكەۋىمىز وسى ارادا جاقسى دوستارىمىزدى كۇتىپ الدىق، ايرىقشا جاقىن سەزىندىم، قاتتى قۋانىشتامىن“.
2022 - جىلى 1 - ايدا ”بۇلتتىق“ باسشىلار ءماجىلىسى ارقىلى جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 30 جىلدىعىن قۇتتىقتادى؛ 2 - ايدا بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ باستالۋ سالتىندا باس قوستى؛ 9 - ايدا ءتوراعا شي جينپيڭ جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتى تۋىلعاننان كەيىن تۇڭعىش رەت ورتا ازيادا ساپاردا بولىپ، 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىمەن جەكە - جەكە ديدارلاستى... وسى جولعى باسشىلار ءماجىلىسى − بىلتىر جىل باسىنان بەرى ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىمەن 4 - رەت باس قوسۋى.
حالىقارالىق قوعام مىناعان جاپپاي نازار اۋدارۋدا: دۇنيە جۇزىندە 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىس جەدەل قۇبىلعان كەزدە جۇڭگو مەن ورتا ازيا قارىم - قاتىناسىنىڭ كورىگى قىزا تۇسكەنى قالاي؟
5 - ايدىڭ 19 - كۇنى ءتوراعا شي جينپيڭ قوناق يەسى تۇرعىسىنان باسشىلار ماجىلىسىندە ارقاۋ ءسوز سويلەپ، باسشىلار ءماجىلىسى وتكىزىلگەن جەر − شي - اننىڭ تاريحىنان باستاپ ءسوز قوزعاپ، جۇڭگو مەن ورتا ازيا سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋدىڭ ماڭىزدى رەال ءمانى مەن تەرەڭ تاريحي ءمانىن بايىمداپ ءتۇسىندىردى −
”شي - ان بۇرىن چاڭ - ان دەپ اتالاتىن، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ جانە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ماڭىزدى وشاقتارىنىڭ ءبىرى، سونداي - اق بايىرعى جىبەك جولىنىڭ شىعىستاعى باستالۋ ءتۇيىنى. 2100 نەشە جىلدىڭ الدىندا جۇڭگونىڭ حان پاتشالىعىنىڭ ەلشىسى جاڭ چيان چاڭ - اننان اتتانىپ، باتىس وڭىرگە ەلشىلىككە بارىپ، جۇڭگونىڭ ورتا ازيامەن دوستىق بارىس - كەلىسىنىڭ قاقپاسىن اشقان. سان عاسىردان بەرى جۇڭگو ورتا ازياداعى ءار ۇلت حالقىمەن بىرگە جىبەك جولىنىڭ وركەندەۋىن جانە گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى وركەنيەتتەردىڭ ارالاسۋىنا، توعىسۋىنا، باي مازمۇندى بولۋىنا تاريحي سيپاتتى ۇلەس قوستى“.
تاريحتىڭ قۇلاشىن كەڭ جايعان سالقار كوشىندە ءار ۇرپاقتىڭ ءوز بورىشى بار، ءار ۇرپاقتىڭ ارقالايتىن جاۋاپكەرشىلىگى بار. ”جۇڭگو مەن ورتا ازيانىڭ سەلبەستىگىن تەرەڭدەتۋ − ءبىز وسى ۇرپاق باسشىلاردىڭ بولاشاقتى كوزدەي وتىرىپ جاساعان ستراتەگيالىق تاڭداۋى، ول دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلكەن اۋقىمىنا سايكەسەدى، حالىقتىڭ تىلەگىنە ۇيلەسەدى“. يۋانگۇڭمىندە وتكىزىلگەن قارسى الۋ قوناعاسىندا ءتوراعا شي جينپيڭ وسىنى ءبىلدىردى.
سان عاسىرلىق جوسپاردىڭ ۇلكەن تاريحىندا ەكى ۋاقىت كەزەڭى بار، بۇعان وزگەشە ءمان جۇكتەلگەن −
ءبىرى 31 جىل. ءتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ”جۇڭگو ورتا ازيا ەلدەرىمەن ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاننان بەرى عالامات بارىستى باسىپ ءوتىپ، دۇنيە ءجۇزىن جالت قاراتقان تابىستارعا قول جەتكىزدى. مەيلى حالىقارالىق اۋقىم قالاي وزگەرسىن، ءبىز باستان - اياق ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، تاتۋ كورشى، دوس بولىپ، تار جول تايعاق كەشۋدەن بىرگە ءوتىپ، ءوزارا تيىمدىلىك جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلىپ، مەملەكەتتەر قارىم - قاتىناسىندا تاتۋ كورشى، دوس بولۋدان ستراتەگيالىق سەرىك بولۋعا، ودان تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا بولۋعا دەيىنگى تاريحي سەكىرۋدى جۇزەگە اسىردىق“.
ءبىرى 10 جىل. ءتوراعا شي جينپيڭ مىنانى ءبىلدىردى: ”2013 - جىلى مەن جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى بولعاننان كەيىن تۇڭعىش رەت ورتا ازيادا ساپاردا بولىپ، ’جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن‘ بىرگە قۇرۋ باستاماسىن العا قويدىم. 10 جىلدان بەرى جۇڭگو ورتا ازيا ەلدەرىمەن قول ۇستاسا جىبەك جولىنىڭ جاپپاي گۇلدەنۋىن ىلگەرىلەتىپ، بولاشاقتى بەتكە العان تەرەڭ سەلبەستىكتى قۇلشىنا تۇلعالاپ، ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستى شىت جاڭا داۋىرگە باستادى“.
تاريحتىڭ مۇنارىن كەسىپ وتتىك، دوستىق ۇرپاقتان - ۇرپاققا ۇزىلمەي جالعاسۋدا.
تيانشان تاۋىن ەندەي وتكەن جۇڭگو − قىرعىزستان − وزبەكستان تاس جولى، پامير ءۇستىرتىن باعىندىرعان جۇڭگو − تاجىكستان تاس جولى، ۇشى - قيىرسىز قۇمدى ءشولدى كەسىپ وتكەن جۇڭگو − قازاقستان شيكى مۇناي قۇبىرى، جۇڭگو − ورتا ازيا تابيعي گاز قۇبىرى، مىنە بۇلار زامانىمىزداعى ”جىبەك جولى“؛ كۇندى - تۇنگە جالعاپ قاتىنايتىن جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزى، دامىلسىز قاتىناپ جاتقان جۇك اۆتوكولىكتەرى، اۋەدە ارلى - بەرلى ۇشقان كەزەكشى ۇشاقتار، مىنە بۇلار زامانىمىزدىڭ ”كەرۋەنى“؛ ساۋدا ورايىن قاراستىرعان كاسىپورىنشىلار، جاڭا تيپتى ايدارشا ۆيرۋس ىندەتىنە قارسى اتتانعان ەمدەۋ قىزمەتكەرلەرى، دوستىق ۇنىنە جارشى بولعان مادەنيەت قىزمەتكەرلەرى، شەتەلدەرگە ءبىلىم قۋعان وقۋشىلار، مىنە بۇلار زامانىمىزداعى دوستىق ەلشىلەرى...
ءتوراعا شي جينپيڭ ايتقانداي: ”جۇڭگونىڭ ورتا ازياداعى ەلدەرمەن قارىم - قاتىناسىنىڭ تەرەڭ تاريحي توركىنى، كەڭ كولەمدى رەال قاجەتى، بەرىك حالىق تىلەگى نەگىزى بار، جاڭا داۋىردە جالىندى تىرشىلىك تىنىسى مەن تاسقىنداعان ومىرشەڭدىك كۇشىن قاۋلاتتى“.قۇرۋ − ”ءوزارا قارايلاساتىن، بىرگە داميتىن، جالپى بەتتىك حاۋىپسىز، ۇرپاقتار بويى دوس بولاتىن جۇڭگو − ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قول ۇستاسا قۇرايىق“
5 - ايدىڭ 17 - كۇنى تۇستەن كەيىن قازاقستان زۇڭتۇڭى توقايەۆپەن كەڭەس وتكىزدى؛
5 - ايدىڭ 18 - كۇنى تۇستەن بۇرىن قىرعىزستان زۇڭتۇڭى جاپاروۆپەن، تاجىكستان زۇڭتۇڭى راحمونمەن جەكە - جەكە كەڭەس وتكىزدى؛
5 - ايدىڭ 18 - كۇنى تۇستەن كەيىن تۇركمەنستان زۇڭتۇڭى بەردىمۇحامەدوۆپەن كەزدەستى، وزبەكستان زۇڭتۇڭى مىرزيويەۆپەن كەڭەس وتكىزدى...
ءار رەتكى كەڭەستەن، كەزدەسۋدەن كەيىن تۇگەلدەي ەكى جاقتى سەلبەستىك حۇجاتىنا قول قويۋ سالتى وتكىزىلدى. بىرلەسكەن مالىمدەمەلەر، سەلبەستىك كەلىسىمدەرى... ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ باسشىلار ءماجىلىسى رەسمي وتكىزىلۋ قارساڭىنداعى ەكى جاقتى مەملەكەت باسشىلارى ديپلوماتياسىنىڭ جەتىستىگى قوماقتى، جارقىن تۇيىندەرى ايشىقتى بولدى.
”تاعدىرلاس ورتاق تۇلعا“ ۇستانىمى باستان - اياق ءسىڭىرىلدى.
بۇگىنگى تاڭدا جۇڭگو ورتا ازياداعى 5 ەلمەن جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن جاپپاي قامتۋدى جۇزەگە اسىرىپ قانا قويماي، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسى ۇستانىمىن ەكى جاقتى دەڭگەيدە امالياتتا ايگىلەۋدىڭ جاپپاي قامتۋىن دا جۇزەگە اسىردى. ەكى جاپپاي قامتۋ جۇڭگونىڭ ورتا ازياداعى ءار ەلمەن قارىم - قاتىناسىنىڭ قويۋلىق دارەجەسىن ايگىلەدى.
قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان، وزبەكستان 4 ەلدىڭ زۇڭتۇڭدارى باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناسۋمەن ۇشتاستىرىپ، جۇڭگودا مەملەكەتتىك ساپاردا بولدى؛ تۇركمەنستاننىڭ زۇڭتۇڭى بيىل 1 - ايدا جۇڭگو مەن تۇركمەنستاننىڭ ديپلوماتيالىق قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىن ەسكە الۋ كۇنى بايلانىسىمەن جۇڭگودا مەملەكەتتىك ساپاردا بولعاننان كەيىن جۇڭگوعا تاعى ءبىر رەت كەلدى... شي - اندا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىسىمەن بارىس - كەلىس جاساۋ اڭگىمەسىندە تاعى دا تىڭ تاراۋ جازىلدى.
بۇل ۇمىتىلماس تۋعان كۇن باس قوسۋى −
”بۇگىن ءسىزدىڭ 70 جاسقا كەلگەن تۋعان كۇنىڭىز، تۋعان كۇنىڭىزدى تاعى ءبىر رەت قۇتتىقتايمىن. وسى ەرەكشە كۇندە ءسىزدىڭ جۇڭگوعا كەلىپ مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋىڭىز ەكى ەل قارىم - قاتىناسىنىڭ جوعارى دەڭگەيىن ايگىلەدى ءارى ءسىزدىڭ جۇڭگومەن اسا قويۋ بايلانىسىڭىزدى تاعى ءبىر رەت دالەلدەدى“.
5 - ايدىڭ 17 - كۇنى تۇستەن كەيىن شانشي قوناقجايىندا قوناقتار مەن قوناق يەلەرى جايعاستى. ءتوراعا شي جينپيڭ توقايەۆ زۇڭتۇڭعا قاراپ كۇلىمسىرەي سويلەدى. ”راقىمەت“. توقايەۆ قۋانىشتى تۇردە حانزۋشا جاۋاپ قاتتى.
كەڭەس وتكىزۋ، قول قويۋ سالتى... مەملەكەتتىك ساپاردىڭ رەسمي قيمىلدارى اياقتاعاننان كەيىن، ءتوراعا شي جينپيڭ توقايەۆ زۇڭتۇڭمەن كەشكى استا بىرگە بولدى.
جاستىق داۋىرىندە جۇڭگودا ءبىلىم اسىرعان جانە تالاي جىل قىزمەت ىستەگەن، ۆەلوسيپەدكە ءمىنىپ، بەيجيڭنىڭ شولاق كوشەلەرىن ارالاۋدى ۇناتاتىن توقايەۆ جەرگىلىكتى اۋەزگە باي شانبەي قيساسىنان ءلاززات الدى، سونداي - اق جۇڭگونىڭ سالت - ساناسى بويىنشا شانبەي ەرەكشەلىگىنە يە كەسپە كوجەدەن ءدام تاتتى.
بۇل ءبىر - ءبىرىنىڭ ەل باسقارۋىن باتىل قولداۋى −
”ءسىز مىندەتكە وتىرعاننان بەرى مەملەكەتتى كوركەيتۋ جولىندا قۇلشىنىپ، ەكونوميكانى دامىتىپ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتىپ، ءار توپتاعى ساياسي كۇشتەردىڭ راقايلاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، قالىڭ قىرعىزستان حالقىنىڭ قۋاتتاۋىنا جانە قولداۋىنا يە بولدىڭىز. ءسىزدىڭ باسشىلىعىڭىزدا قىرعىزستاننىڭ ءتۇرلى ىستەردە، ءسوز جوق، ۇزدىكسىز تىڭ تابىسقا قول جەتكىزەتىندىگىنە سەنەمىن“، - دەدى ءتوراعا شي جينپيڭ 5 - ايدىڭ 18 - كۇنى تۇستەن بۇرىن زۇڭتۇڭ جاپاروۆپەن كەڭەس وتكىزگەندە.
”قازىر قىرعىزستان − جۇڭگو قارىم - قاتىناسى تاريحتاعى ەڭ جاقسى دەڭگەيدە تۇر، قىرعىزستان جاق تايۋان، شينجياڭعا ساياتىن، شياڭگاڭعا ساياتىن، ت. ب وزەكتى مۇددە ماسەلەسىندە جۇڭگو جاقتى قولداۋ تۇرعىسىنان مىزعىمايدى، جۇڭگو جاق العا قويعان الەمدىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن، الەمدىك دامۋ باستاماسىن قولدايدى، جۇڭگو جاقپەن بىرگە باتىل تۇردە ءوزارا قولداۋ كورسەتىپ، تىلدەسۋدى، ىستەستىكتى جيىلەتىپ، ەكى ەلدىڭ جانە ءوڭىردىڭ حاۋىپسىزدىگى مەن دامۋىن بىرگە ىلگەرىلەتۋدى قالايدى“، - دەپ جاۋاپ قاتتى جاپاروۆ زۇڭتۇڭ.
بۇل كونە دوستار اراسىنداعى شىنايى سىر شەرتىسۋ −
”مەنىڭ كونە دوسىم راحمون زۇڭتۇڭمەن شي - اندا جولىققانىما قاتتى قۋانىشتامىن. جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ماجىلىسىنە قاتىناسۋ ءارى مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋ ءۇشىن جۇڭگوعا كەلگەن ءوزىڭىزدى ىستىق ىقىلاسپەن قارسى الامىن“.
5 - ايدىڭ 18 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ راحمون زۇڭتۇڭمەن كەڭەس وتكىزۋ باستاماسى ايرىقشا ىقىلاستى بولدى. 2014 - جىلى 9 - ايدا ءتوراعا شي جينپيڭ تاجىكستاندا ساپاردا بولعان كەزدە راحمون زۇڭتۇڭ وتباسىنداعى 3 ۇرپاق اداممەن بىرگە ءتوراعا شي جينپيڭ مەن حانىمىنىڭ الدىنان شىعىپ، ۇيىندە قوناعاسى بەرگەن ەدى. ول قايتا - قايتا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قولىن ىرىقتىلىقپەن ۇستاپ: ”جاقسى باۋىرلار قول ۇستاسا العا ىلگەرىلەۋى كەرەك“، - دەدى.
”تاجىكستان − جۇڭگو قارىم - قاتىناسى جوعارى دەڭگەيلى ءوزارا سەنۋ، ءوزارا قۇرمەت ەتۋ، ءوزارا قولداۋ كورسەتۋ نەگىزىندە ورناعان. بيىل تاجىكستان مەن جۇڭگونىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 10 جىلدىعى، ەكى ەل قارىم - قاتىناسى مەملەكەتتەر ارا تاتۋ كورشىلىك، دوستىقتىڭ، شىنايى سەلبەستىكتىڭ ۇلگىسىنە اينالدى“، - دەدى راحمون زۇڭتۇڭ وسى رەت ءتوراعا شي جينپيڭمەن جولىققاندا.
بەردىمۇحامەدوۆ زۇڭتۇڭ ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ۇزدىكسىز مەملەكەت ءتوراعاسى بولعاندىعىن شىن جۇرەكتەن قىزۋ قۇتتىقتادى، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ قاسيەتتى قىزمەت ورنىندا تىڭ دا ۇلى تابىستارعا قول جەتكىزىپ، جۇڭگو حالقىن باقىتقا كەنەلتۋىنە تىلەكتەستىك ءبىلدىردى؛
”ءسىز ۇلى جۇڭگونىڭ جول باستاۋشىسىسىز، ءارى ءوڭىردىڭ جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ حاۋىپسىزدىگىن، گۇلدەنۋىن قورعاۋشىسىز“. مىرزيويەۆ زۇڭتۇڭ ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ بىلتىر 9 - ايدا سامارقاندا ساپاردا بولعان كەزدەگى جاعدايدى كوڭىلدى تۇردە ەسكە الىپ، جۇڭگو جاقتىڭ كەدەيلىكتى ازايتۋداعى تابىستى تاجىريبەسىنەن ۇيرەنۋدى، ۇلگى الۋدى تاعى ءبىر رەت اۋىزعا الدى ...
”ورتا ازيا ەلدەرى جۇڭگونىڭ باتىستا ياڭگۋان قامالىنان شىققانداعى ەڭ ادال كونە كوز دوسى“، - دەدى مىرزيويەۆ زۇڭتۇڭ شىن ىقىلاسپەن.
تۋىس تۋىسىم جاقسى بولسىن دەيدى، كورشى كورشىم جاقسى بولسىن دەيدى. شىن پەيىلدى دوستىق ۇزاققا جالعاسادى.
100 جىلدىق وزگەرىس جاعدايى جەدەل قۇبىلىپ، دۇنيە ءجۇزى جاڭا اۋمالى - توكپەلى وزگەرىس مەزگىلىنە ءوتتى. ورتا ازيا ازيا − ەۆروپا قۇرلىعىنىڭ ورتالىعى، شىعىس پەن باتىستى تۇتاستىراتىن، وڭتۇستىك پەن سولتۇستىكتى ەندەي وتەتىن توعىز جولدىڭ تورابى رەتىندە، ءوڭىردىڭ جانە دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى، ورنىقتىلىعى جونىنەن ەجەلدەن بەرى ماڭىزدى ستراتەگيالىق مانگە يە. بۇگىنگى دۇنيە ءجۇزى قانداي ورتا ازياعا مۇقتاج؟
باسشىلار ماجىلىسىندە ءتوراعا شي جينپيڭ ءتورت دارىپتەمەنى العا قويدى:
− دۇنيە ءجۇزى ورنىقتى ورتا ازياعا مۇقتاج.
− دۇنيە ءجۇزى گۇلدەنىپ - كوركەيگەن ورتا ازياعا مۇقتاج.
− دۇنيە ءجۇزى جاراسىمدى ورتا ازياعا مۇقتاج.
−دۇنيە ءجۇزى ءوزارا تۇتاسقان ورتا ازياعا مۇقتاج.
”’باۋىرلاس دوستىق سۇيىسپەنشىلىك بارلىق بايلىقتى باسىپ تۇسەدى‘. ۇلتتىق قاقتىعىس، ءدىني داۋ - داماي، مادەنيەت ارازدىعى ورتا ازيانىڭ نەگىزگى اۋەنى ەمەس، ىنتىماقتىلىق، سيىسىمدىلىق، جاراسىمدىلىق − ورتا ازيا حالقىنىڭ تالپىنىسى. ءارقانداي ادامنىڭ ورتا ازيادا ارازدىق، قاراما - قارسىلىق تۋدىراتىن ۇقىعى جوق، ارالىقتان ساياسي جەكە مۇددە كوزدەۋىنە تىپتەن بولمايدى“، - دەدى ءتوراعا شي جينپيڭ كۇشتى لەبىزبەن.
قارسى الۋ قوناعاسى زالىن ورنالاستىرۋدا مىناداي جاي - جاپسار ورتا ازياداعى ءار ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىنا تەرەڭ اسەر قالدىردى −
قازاقستانداعى استانا بايتەرەك كورىنىس تاماشالاۋ مۇناراسى، قىرعىزستانداعى بىشكەك مەملەكەتتىك تاريحي مۇراجايى، تاجىكستانداعى دۋشانبە مەملەكەت گەربى ەسكەرتكىش دىڭگەگى، تۇركمەنستانداعى اشحاباد ءزاۋلىم دوڭعالاعى، وزبەكستانداعى سامارقان رەگيستان الاڭى، جۇڭگوداعى گانسۋدىڭ يۇيمىنگۋانى، شي - اننىڭ دايان مۇناراسى جانە دابىل سارايى...
6 ەلدىڭ جەر بەلگىسى قۇرىلىستارىنىڭ كىشىرەيتىلگەن كورىنىستەرى بايىرعى مەن بۇگىنگىنى توعىستىرعان جىبەك جولىندا تۇتاسىپ، جۇڭگو جاقتىڭ ءار ەلدىڭ وركەنيەتىنەن شىن پەيىلمەن ءلاززات الاتىندىعىن جانە تەپە - تەڭدىككە قۇرمەت ەتەتىندىگىن جەتكىزدى، تاعدىرلاس بولىپ، بولاشاقتى بىرگە جاراتۋ تاماشا جوباسىن ايگىلەدى.
”دۇنيە ءجۇزىنىڭ دارقاندىعى جاراسىمدىلىعىندا، ادامزاتتىڭ كوركەمدىگى قۇت - ىرىستان بىرگە يگىلىكتەنۋىندە. ءوزى جاراتقان كوركەمدىكتەن ءلاززات الا ءبىلىپ، باسقالار جاراتقان كوركەمدىكتەن ءلاززات الا ءبىلىپ، ءوز كوركەمدىگى مەن باسقالاردىڭ كوركەمدىگىن توعىستىرعاندا عانا، الەمنىڭ ۇلى بىرلىگىن ساقتاۋعا بولادى“.
5 - ايدىڭ 18 - كۇنى كەشتە 6 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى بىرگە تاماشالاعان جۇڭگو مەن ورتا ازيا حالىقتارىنىڭ مادەنيەت - كوركەمونەر جىلى جانە جۇڭگو − ورتا ازيا جاستار كوركەمونەر فەستيۆالىنىڭ باستالۋ سالتىنداعى كونسەرتتە 6 ەلدىڭ انشىلەرى بىرگە ءان شىرقادى.
ءوزارا قارايلاسۋعا تاباندى بولۋ، بىرگە دامۋعا تاباندى بولۋ، جالپى بەتتىك حاۋىپسىزدىككە تاباندى بولۋ، ۇرپاقتار بويى دوس بولۋعا تاباندى بولۋ؛ ءوزارا قارايلاساتىن، ىنتىماقتى، ءوزارا سەنەتىن ورتاق تۇلعانى، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن، ءبىرىن - ءبىرى تابىسقا جەتكىزەتىن ورتاق تۇلعانى، قاقتىعىستان اۋلاق، ماڭگى بەيبىت بولاتىن ورتاق تۇلعانى، ءوزارا ءتۇسىنىسىپ، ءوزارا بىلىسەتىن، جۇرەكتەس، نيەتتەس بولاتىن ورتاق تۇلعانى قول ۇستاسا قۇرۋ كەرەك...
ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ باسشىلار ماجىلىسىندەگى ماڭىزدى باستاماسى جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى ءار ەل حالقىنىڭ ورتاق تىلەگىن ايگىلەدى، ”سەنىمدىلىكتى دارىپتەپ، بەرەكە ورناتۋ، جاقىنىنا مەيىرىمدى، كورشىمەن تاتۋ بولۋ“ سىندى جۇڭگو جاۋاپكەرشىلىگىن كورسەتتى.جەتەكشىلىك ەتۋ − ”بىرگە دامۋدى، بىرگە بايۋدى، بىرگە گۇلدەنۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، 6 ەلدىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولاشاعىن بىرگە قارسى الايىق“
3100 نەشە جىلدىق قالا قۇرۋ تاريحى، 1100 نەشە جىلدىق استانا قۇرۋ تاريحى بار شي - ان ەجەلدەن بەرى شىعىس پەن باتىستى توعىستىرعان، ەجەلگى مەن قازىرگىنى شوعىرلاندىرعان جەر. بۇگىنگى تاڭداعى شي - ان مادەنيەت مايەگى ۇزاق تاريحي قالا بولۋمەن بىرگە، گۇلدەنىپ - كوركەيگەن بولاشاق قالا.
5 - ايدىڭ 19 - كۇنى باسشىلار ءماجىلىسى اياقتاعاننان كەيىن، باسشىلار ماجىلىسىندە تىلشىلىك ىستەگەن جۇڭگولىق، شەتەلدىك تىلشىلەردىڭ بىرگە كۋا بولۋىندا، ءتوراعا شي جينپيڭ ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىمەن بىرگە «جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ شي - ان جارناماسىنا» قول قويدى. بۇكىل زالداعىلار ۇزاق ۋاقىت دۋ قول شاپالاق سوقتى.
”ءارقايسى جاق وسى رەتكى باسشىلار ءماجىلىسىن وتكىزۋدى وراي ەتىپ، جۇڭگو − ورتا ازيا مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ديدارلاسۋ مەحانيزمىنىڭ رەسمي قۇرىلعاندىعىن جاريالادى“؛
”ءارقايسى جاق ءبىر - ءبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسىنە ساياتىن ماسەلەلەردە ءوزارا ءتۇسىنىسۋدى جانە قولداۋدى قايتالاي دارىپتەدى“؛
”ءارقايسى جاق ءبىر اۋىزدان مەملەكەتتىڭ حاۋىپسىزدىگىن، ساياسي ورنىقتىلىقتى جانە نەگىزگى زاڭ ءتۇزىمىن قورعاۋدىڭ ماڭىزى زور، زاڭدى بيلىكتى بۇلدىرۋگە جانە ’ءتۇستى توڭكەرىسكە‘ جەلىكتىرۋگە باتىل قارسى تۇرۋ، ءارقانداي فورمامەن جانە ءارقانداي سىلتاۋمەن باسقا ەلدىڭ ىشكى ىسىنە كيلىگۋگە قارسى تۇرۋ كەرەك دەپ قارادى“؛
”ءارقايسى جاق ’ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى‘ بىرگە قۇرۋ باستاماسىنىڭ حالىقارالىق سەلبەستىككە جەتەكشىلىك ەتۋدەگى ماڭىزدى ءمانىن جوعارى باعالادى“؛
”ورتا ازيا ەلدەرى جۇڭگو جاق العا قويعان الەمدىك دامۋ باستاماسىن، الەمدىك حاۋىپسىزدىك باستاماسىن، الەمدىك وركەنيەت باستاماسىن جوعارى باعالادى ءارى بەلسەنە امالياتتا ايگىلەۋگە پەيىل بولدى“...
15 بولىمنەن تۇراتىن شي - ان جارناماسى حالىقارالىق قوعامدى بەتكە الا وتىرىپ، جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ جۇڭگو − ورتا ازيا قارىم - قاتىناسىنداعى جانە كەلەلى حالىقارالىق، سونداي - اق وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندەگى ورتاق تۇرعىسىن جاپپاي بايىمدادى.
سول ۋاقىتتا جاريالانعان «جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ جەتىستىك تىزىمدىگىندە» باسشىلار ءماجىلىسى كەزىندە جۇڭگونىڭ ورتا ازياداعى 5 ەلمەن جاساسقان 3 ۇلكەن ءبولىم، 82 تۇردەگى سەلبەستىك ورتاق تانىمى مەن ماڭىزدى جەتىستىكتەرى ەگجەي - تەگجەيلى ەستەلىككە الىندى.
جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەرىنىڭ مەملەكەت باسشىلارى وسى رەتكى باسشىلار ءماجىلىسىن وتكىزۋدى وراي ەتىپ، جۇڭگو − ورتا ازيا مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ديدارلاسۋ مەحانيزمىن رەسمي قۇرىپ، ءار 2 جىلدا ءبىر رەت وتكىزۋگە، جۇڭگودا جانە ورتا ازيا ەلدەرىندە كەزەكپەن وتكىزۋگە قوسىلدى. مەملەكەت باسشىلارى جۇڭگودا جۇڭگو − ورتا ازيا مەحانيزمىنىڭ تۇراقتى حاتشىلار باسقارماسىن قۇرۋدى قۇپتادى.
”كوڭىل توعىستى، نيەت قاۋىشتى“، ”حالىق تىلەگى جاقىن، ۇستانىمى قارايلاس، نىساناسى بىردەي“، ءتوراعا شي جينپيڭ وسى بىرنەشە ءسوز ارقىلى جۇڭگونىڭ ورتا ازيا ەلدەرىمەن نيەتتەس، تىلەكتەس ەكەندىگىن بەينەلەدى.
تۇڭعىش كەزەكتى جۇڭگو − ورتا ازيا باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ وتكىزىلۋىن، جۇڭگو − ورتا ازيا مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ديدارلاسۋ مەحانيزمىنىڭ رەسمي قۇرىلۋىن ءسات ساعاتى جەتىپ، جۇمىس ىڭعايىمەن تابىستى تىندى دەۋگە بولادى.
باسشىلار ءماجىلىسى كەزىندەگى ەكى جاقتى، كوپ جاقتى قيمىلداردا، ماجىلىسكە قاتىناسقان ورتا ازياداعى ءار ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى دەرلىك جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى 20 - قۇرىلتايىنىڭ جانە جۇڭگو مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىسىنىڭ جەڭىسپەن اشىلعاندىعىن، ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى بولىپ تاعى سايلانعاندىعىن قىزۋ قۇتتىقتايتىندىقتارىن قايتالاي ءبىلدىردى. ءارقايسى جاق جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ قىمباتتى ەل باسقارۋ تاجىريبەلەرىن جوعارى باعالاپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ جولىنىڭ دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋىنداعى كەلەلى ماڭىزىن تولىق تۇراقتاندىردى.
بولاشاقتى بەتكە العاندا، جۇڭگو مەن ورتا ازيا ەلدەرى دامۋ، گۇلدەنۋ جولىنداعى ساپارلاستار سانالادى. جۇڭگو جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋ ارقىلى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جاپپاي ىلگەرىلەتۋدە؛ قازاقستان قازىر تەز قارقىنمەن دامىعان، گۇلدەنىپ - كوركەيگەن ”جاڭا قازاقستان“ قۇرۋدا؛ قىرعىزستان ”2026 - جىلدان ىلگەرگى مەملەكەتتىڭ دامۋ باعدارلاماسىن“ جاساپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ باياندى دامۋىن جەبەۋدە؛ تاجىكستان ”2030 - جىلدان ىلگەرگى مەملەكەتتىڭ دامۋ ستراتەگياسىن“ ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، مەملەكەت دامۋىنداعى بەلگىلەنگەن نىساناعا قاراي قايسارلىقپەن ىلگەرىلەۋدە؛ تۇركمەنستان ”مەملەكەتتى قۇدىرەتتەندىرۋدىڭ جاڭا داۋىردەگى گۇلدەنۋىنىڭ“ جاڭا كەزەڭىنە قادام تاستاپ، 2022 − 2052 - جىلعا دەيىنگى مەملەكەتتىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋ باعدارلاماسىنىڭ جاڭا جوباسىن جاسادى؛ وزبەكستان حالقى ”جاڭا وزبەكستان“ قۇرۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستادى.
”ءبىز ورتا ازياداعى ەلدەرمەن بىرگە وسىزامانداندىرۋ ۇستانىمى مەن امالياتى اۋىس - كۇيىسىن كۇشەيتىپ، دامۋ ستراتەگياسىن ءتۇيىلىستىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، سەلبەستىك جاساسۋ ءۇشىن ءتىپتى دە كوپ وراي جاراتۋدى، 6 ەلدىڭ وسىزاماندانۋ اياق الىسىن كۇش بىرىكتىرە ىلگەرىلەتۋدى قالايمىز“، - دەدى ءتوراعا شي جينپيڭ.
مەحانيزم قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، ەكونوميكا - ساۋدا قارىم - قاتىناسىن كەڭەيتۋ، ۇلاستىرۋدى، تۇتاستىرۋدى تەرەڭدەتۋ، ەنەرگيا سەلبەستىگىن كەڭەيتۋ، جاسىل بولۋدى، جاڭالىق اشۋدى ىلگەرىلەتۋ، دامۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ، وركەنيەتتەر تىلدەسۋىن كۇشەيتۋ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاۋ... جۇڭگو − ورتا ازيا سەلبەستىگىن ويداعىداي جوبالاۋدى، ويداعىداي قۇرۋدى، ويداعىداي دامىتۋدى ارقاۋ ەتىپ، ءتوراعا شي جينپيڭ باسشىلار ماجىلىسىندە 8 ءتۇيىندى ۇسىنىس قويدى.
انار گۇلى − شي - ان قالاسىنىڭ قالا گۇلى؛ انار اعاشى جۇڭگوعا ورتا ازيادان كىرگىزىلگەن. وسى رەتكى باسشىلار ءماجىلىسىنىڭ ءماجىلىس بەلگىسىندە انار گۇلىنىڭ 6 جاپىراقشاسى ءبىر - بىرىنە جابىسىپ، شي - اننىڭ جەر بەلگىسى − ساعات مۇناراسىن اينالا ورنالاسقان، بۇل − جۇڭگو مەن ورتا ازياداعى 5 ەلدەگى دوستاردىڭ شي - اندا باس قوسىپ، ءداستۇرلى دوستىقتى بىرگە بايانداپ، بولاشاق دامۋدى بىرگە جوسپارلاپ، اناعۇرلىم قويۋ جۇڭگو − ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قول ۇستاسا بىرگە قۇرۋىنىڭ سيمۆولى.
باسشىلار ءماجىلىسى اياقتاعاننان كەيىن، ءتوراعا شي جينپيڭ ورتا ازياداعى 5 ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارىمەن بىرگە قولدارىنا كۇرەك الىپ توپىراق قومداپ، تاماشا ۇمىتكە تولى 6 ءتۇپ انار اعاشىن بىرگە ەكتى. 6 ەلدىڭ باسشىلارى قيماستىقپەن قوشتاسىپ، 2025 - جىلى قازاقستاندا كەلەسى كەزەكتى باسشىلار ءماجىلىسىن وتكىزۋگە ۋادەلەستى.
وتكەندى ەسكە الار بولساق، بايىرعى جىبەك جولىندا كەرۋەن قوڭىراۋى سىڭعىرلاپ، ات تۇياعى دۇبىرلەگەن ەدى.
بۇگىنگىگە نازار سالار بولساق، جۇڭگو − ورتا ازيا اراسىندا كەزەكشى پويەزدەر جۇيتكىپ، سان مىڭ شاقىرىم ارالىقتى تۇتاستىردى.
جۇڭگو − ورتا ازيا مەملەكەت باسشىلارىنىڭ ديدارلاسۋ مەحانيزمىنىڭ جەتەكشىلىگىندە جۇڭگو − ورتا ازيا سەلبەستىگىنىڭ جاڭا جوباسى كەسكىندەلىپ، اناعۇرلىم تىعىز جۇڭگو − ورتا ازيا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن ورناتۋ جاڭا جورىعى جاپپاي باستالدى.
”جۇڭگونىڭ شانشيىندە ەگىنشىلەر اراسىندا ’ەڭبەگىڭ قاتتى بولسا، تاتقانىڭ ءتاتتى بولادى‘ دەيتىن ماقال بار. ورتا ازيادا دا ’ەڭبەك ەتسەك ەرىنبەي، تويادى قارنىڭ تىلەنبەي‘ دەيتىن ءتامسىل بار. قول ۇستاسىپ، يىق سۇيەسىپ، ىنتىماقتاسا كۇرەس جۇرگىزىپ، بىرگە دامۋدى، بىرگە بايۋدى، بىرگە گۇلدەنۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، 6 ەلدىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولاشاعىن بىرگە قارسى الايىق“! باسشىلار ماجىلىسىندەگى ارقاۋ سوزىندە ءتوراعا شي جينپيڭ وسىلاي دەدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 - ايدىڭ 20 - كۇنى شي - اننان بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
