جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ەرەكشەلىگىن تەرەڭ يگەرەيىك
− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مادەنيەتتى جالعاستىرۋ، دامىتۋ اڭگىمە ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزىن ۇيرەنۋ، دايەكتىلەندىرۋ جونىندە
«حالىق گازەتىنىڭ» شولۋشىسى
2023.06.06 17:31 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
”جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ تاريحىن جان - جاقتى، ىشكەرىلەي تۇسىنگەندە عانا، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جاسامپازدىقپەن كادەگە جاراتۋدى، جاڭالىق اشا دامىتۋدى اناعۇرلىم ءونىمدى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭگوشا سوتسياليستىك مادەنيەت قۇرىلىسىن اناعۇرلىم پارمەندى ىلگەرىلەتىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وسى زامانعى وركەنيەتىن كوركەيتۋگە بولادى“. مادەنيەتتى جالعاستىرۋ، دامىتۋ اڭگىمە ماجىلىسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ”جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىندەگى كوپتەگەن ماڭىزدى فاكتورلار جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ەرەكشەلىگىن بىرگە سومدادى“ دەپ ىشكەرىلەي اتاپ كورسەتىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ۇلاسپالىلىعىن، كورنەكتى جاڭالىق اشۋ سيپاتىن، كورنەكتى ءبىر تۇتاستىعىن، كورنەكتى سيىسىمدىلىعىن، كورنەكتى بەيبىتشىلىك سيپاتىن ىشكەرىلەي ءتۇسىندىردى، بۇل ءبىزدىڭ جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ تاريحىن جاپپاي ىشكەرىلەي ءتۇسىنىپ، جاڭا مادەنيەت بورىشىن اناعۇرلىم ويداعىداي ارقالاپ، بىرگە قۇلشىنىپ، وسى داۋىرگە ءتان جاڭا مادەنيەتتى جاراتۋىمىزدا كەلەلى جەتەكشىلىك مانگە يە.
قاينارى مول سۋ ۇزاققا اعادى، تامىرى تەرەڭ اعاش ماۋەلەپ وسەدى. جۇڭحۋا ۇلتى − دۇنيە جۇزىندەگى بايىرعى ءارى ۇلى ۇلت، 5 مىڭ جىلدان استام وركەنيەت تاريحى بار، دۇنيە جۇزىندەگى ەجەلدەن قازىرگە دەيىن جالعاسىپ كەلگەن، ۇزىلمەگەن بىردەن - ءبىر وركەنيەت، ول وزىندىك ەرەكشەلىككە يە، باي مازمۇندى قۇن كوزقاراسى مەن وركەنيەت جۇيەسىن قالىپتاستىردى. بۇگىنگى تاڭدا ءبىز قولدانىپ وتىرعان حانزۋ جازۋىنىڭ ساۋىت - سۇيەك جازۋىنان ءتۇبىرلى پارقى جوق، لاۋزى، كۇڭزى، مىڭزى، جۋاڭزى قاتارلى ءدانىشپاندار جيناقتاعان كەيبىر كوزقاراستار دا قازىرگە دەيىن جالعاسىپ كەلەدى. نەشە مىڭ جىل جالعاسىپ بۇگىنگە جەتكەن مۇنداي مادەنيەت دۇنيە جۇزىندەگى ۇلتتار اراسىندا كوپ كەزدەسپەيدى. باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ دارىپتەدى: ”ەگەر دە جۇڭگونى ارىدان جالعاسقان تاريحي ۇلاسپالىلىق تۇرعىسىنان تانىماساق، ەرتە زامانعى جۇڭگونى ءتۇسىنۋ مۇمكىن ەمەس، وسى زامانعى جۇڭگونى دا ءتۇسىنۋ مۇمكىن ەمەس، بولاشاق جۇڭگونى ءتۇسىنۋ ءتىپتى دە مۇمكىن ەمەس“. تاريح پەن اماليات جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ۇلاسپالىلىققا يە بولۋى، تۇبىرىنەن العاندا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ، ءسوزسىز، ءوز جولىمەن ءجۇرۋىن بەلگىلەگەنىن تولىق دالەلدەدى.
كونەنى جويىپ، جاڭانى ورناتۋ، داۋىرمەن بىرگە العا باسۋ − جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ ماڭگىلىك رۋحاني قاسيەتى. نەشە مىڭ جىلدىڭ الدىندا جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ اتا - بابالارى ”جوۋ كونە بەكتىك بولسا دا، ونىڭ مىندەتى جاڭالىققا كوشۋ“ دەيتىن رۋح ۇستانىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىن قالىپتاستىرۋدىڭ ۇلى امالياتىن باستادى. ەجەلدەن بەرى جۇڭحۋا وركەنيەتى مۇراگەرلىك ەتۋ، جاڭالىق اشۋ بارىسىندا ۇزدىكسىز دامىپ، جاعدايعا قاراي وزگەرىسكە توتەپ بەرۋ بارىسىندا ۇزدىكسىز تولىسىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ەڭ تەرەڭ رۋحاني تالپىنىسىن قالىپتاستىردى، بۇل − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ توقتاۋسىز ءوسىپ - ءونۋىنىڭ، دامىپ زورايۋىنىڭ باي ءنارى. نەشە مىڭ جىلدىق ۇلى تاريحي كوزقاراس ارقىلى وزگەرىس پەن ەسىك اشۋ جالپى تۇلعالىق جاقتان جۇڭگونىڭ تاريحي قالىپتى جاعدايى بولىپ ورنىقتى. تاريح پەن اماليات مىنانى تولىق دالەلدەدى: جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى جاڭالىق اشۋ سيپاتىنا يە بولۋى، تۇبىرىنەن العاندا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ تۋراشىلدىقتان اينىمايتىن، ەسكىلىككە جارماسپايتىن، ەرتەدەگىگە قۇرمەت ەتەتىن، ەرتەدەگىنى قالپىنشا كوشىرمەيتىن تالپىنۋ رۋحىن بەلگىلەگەن، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ جاڭا سايىستان يمەنبەيتىن، جاڭا بولمىستاردى جۇرەكتىلىكپەن قابىلدايتىن تايسالماس قاسيەتىن بەلگىلەگەن.
جۇڭگو تاريحى − ءار ۇلتتىڭ كوپ نەگىزدى، ءبىر تۇلعالى جۇڭحۋا ۇلتى بولىپ توعىسىپ شوعىرلانۋ تاريحى، ءار ۇلتتىڭ ءبىر تۇتاس ۇلى وتاندى بىرگە قۇرۋ، دامىتۋ، بەكەمدەۋ تاريحى. ۇلتتاردىڭ ىنتىماقتاسىپ توعىسۋى، كوپ نەگىزدى شوعىرلانىپ ءبىر تۇلعاعا اينالۋى ۇلتتاردىڭ مادەنيەتتەگى ءتۇرلى جاقتى تولىق قابىلداۋىنان، ەكونوميكاداعى ءوزارا ارقا سۇيەۋىنەن، سۇيىسپەنشىلىكتەگى ءوزارا جاقىندىعىنان باستاۋ الادى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ىنتىماققا، ءبىر تۇتاستىققا تالپىنۋىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىنەن باستاۋ الادى. تاريح پەن اماليات مىنانى تولىق دالەلدەدى: جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ءبىر تۇتاستىققا يە بولۋى، تۇبىرىنەن العاندا، جۇڭحۋا ۇلتى ءار ۇلت مادەنيەتىنىڭ توعىسىپ، ءبىر تۇلعاعا اينالۋىن، اۋىر ساتسىزدىككە ۇشىراسا دا بەكەم ۇيىسۋىن بەلگىلەگەن، مەملەكەت تەرريتورياسى بولشەكتەنبەيتىن، مەملەكەت بىلىقپايتىن، ۇلت ىدىرامايتىن، وركەنيەت ۇزىلمەيتىن بولۋ سىندى ورتاق ۇستانىمدى بەلگىلەگەن، مەملەكەتتىڭ تۇتاستىعى ماڭگى جۇڭگونىڭ وزەكتى مۇددەسىنىڭ وزەگى ەكەنىن بەلگىلەگەن، قۋاتتى دا ءبىر تۇتاس مەملەكەتتىڭ ءار ۇلت حالقىنىڭ تاعدىرىمەن بايلانىستى ەكەنىن بەلگىلەگەن.
وركەنيەت الۋان ءتۇرلى بولعاندىقتان اۋىس - كۇيىس جاسايدى، اۋىس - كۇيىس جاساۋ ارقىلى ءوزارا ۇلگى الادى، ءوزارا ۇلگى الۋ ارقىلى داميدى. جۇڭحۋا وركەنيەتى ەجەلدەن اشىق، سيىسىمدى بولۋ ارقىلى دۇنيە جۇزىنە ايگىلى بولدى، باسقا وركەنيەتتەرمەن اۋىس - كۇيىس جاساۋ، ءوزارا ۇلگى الۋ بارىسىندا تىڭ ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز تاسقىنداتىپ، دۇنيە جۇزىنە تەرەڭ يدەيالىق جۇيەسىمەن، مول عىلىم - تەحنيكا، مادەنيەت، كوركەمونەر جەتىستىكتەرىمەن، وزگەشە تۇزىمدىك جاسامپازدىعىمەن ۇلەس قوسىپ، دۇنيە ءجۇزى وركەنيەتىنىڭ اياق الىسىنا تەرەڭ ىقپال جاسادى. بارلىق تىرشىلىك قاتار ءوسىپ - ءوربىپ، ءبىر - بىرىنە زيان جەتكىزبەيدى، ءبىر - بىرىنە قايشى كەلمەيدى. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ باستاماسى جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ”الەمنىڭ ۇلى بىرلىگى“ ۇستانىمىنان باستاۋ العان، مۇندا تۇرلىشە ەلدەر اراسىنداعى اۋىس - كۇيىستى، سەلبەستىكتى جەبەۋگە كۇش سالۋ كوزدەلگەن. تاريح پەن اماليات مىنانى تولىق دالەلدەدى: جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى سيىسىمدىلىققا يە بولۋى، تۇبىرىنەن العاندا، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ارالاسۋى، ىشتەسۋى، توعىسۋى سىندى تاريحي بەتالىسىن بەلگىلەگەن، جۇڭگوداعى ءارقايسى ءدىني سەنىمنىڭ كوپ نەگىزدى قاتار ءومىر سۇرگەن جاراسىمدى جاعدايىن بەلگىلەگەن، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ دۇنيە ءجۇزى وركەنيەتىنە بىردەي قۇشاق اشاتىن اشىق پەيىلىن بەلگىلەگەن.
بەيبىتشىلىك، تاتۋلىق، جاراسىمدىلىق تالپىنىسى جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ رۋحاني دۇنيەسىنە تەرەڭ تامىر تارتقان، جۇڭگو حالقىنىڭ قانىنا سىڭگەن. ”تاتۋلىقتى قىمباتقا بالاۋ“، ”تاتۋ ءوتۋ“، ”دۇسپانمەن دە دوستاسا ءبىلۋ“، ”ەل امان، جۇرت تىنىش بولۋ“ سياقتى ۇستانىم ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسىپ كەلەدى. جۇڭگو تاريحتا ۇزاق ۋاقىت بويى دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ قۇدىرەتتى ەلدەردىڭ ءبىرى بولعان، ءبىراق باسقا ەلدەردى وتارلاۋ جانە شاپقىنشىلىق جاساۋ جاعدايى بولماعان. 600 نەشە جىلدىڭ الدىندا جىڭ حىنىڭ تەڭىز – مۇحيت ساپارىن شەگىپ، باستاپ جۇرگەنى سول كەزدەگى دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن كەمە كەرۋەنى بولعان، وندا سوعىس جۇرگىزۋ ماقسات ەتىلمەگەن، قايتا جىبەك، شاي جانە فارفور ىدىستاردى الا بارعان، جول بويى ءبىر سۇيەم جەردى دە يەلەنىپ الماعان. تاريح پەن اماليات مىنانى تولىق دالەلدەدى: جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى بەيبىتشىلىك سيپاتقا يە بولۋى، تۇبىرىنەن العاندا، جۇڭگونىڭ باستان - اياق دۇنيە ءجۇزى بەيبىتشىلىگىنىڭ قۇرۋشىسى، دۇنيە جۇزىلىك دامۋدىڭ ۇلەس قوسۋشىسى، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ قورعاۋشىسى بولۋىن بەلگىلەگەن، جۇڭگونىڭ مادەنيەت زورەكەرى بولماي، قايتا وركەنيەتتەردىڭ اۋىس - كۇيىسىنە، ءوزارا ۇلگى الۋىنا ۇزدىكسىز تالپىناتىنىن بەلگىلەگەن، جۇڭگونىڭ ءوزىنىڭ قۇن كوزقاراسىن جانە ساياسي ءتۇزىلىسىن باسقالارعا زورلاپ تاڭبايتىنىن بەلگىلەگەن، جۇڭگونىڭ سەلبەسۋدە تاباندى بولاتىنىن، قارسىلاسپايتىنىن، ”جاقتاستارىن جيىپ، جاتتاردى قاقپايلايتىن“ شاعىن شەڭبەر قۇرۋمەن استە اينالىسپايتىنىن بەلگىلەگەن.
مادەنيەت كوركەيسە، مەملەكەت كوركەيەدى، مادەنيەت كۇشەيسە، ۇلت قۇدىرەتتەنەدى. جۇڭگوشا سوتسياليزم − جاپپاي داميتىن، جاپپاي العا باساتىن ۇلى ءىس، سوتسياليستىك مادەنيەتتىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋى بولماسا، سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ دا بولماق ەمەس. پارتيا 20 - قۇرىلتايى جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان قۇدىرەتتى ەل قۇرۋدىڭ ەكى قادامدى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋىنا ماكرولىق جاقتان نازار اۋدارىپ، 2035 - جىلى مادەنيەتتە قۋاتتى ەل قۇرۋ، مەملەكەتتىڭ مادەنيەت جۇمساق كۇشىن كورنەكتى كۇشەيتۋ سىندى دامۋ نىساناسىن ايقىندادى. جاڭا باستامادا مادەنيەتتىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، مادەنيەتتە قۋاتتى ەل قۇرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وسى زامانعى وركەنيەتىن قۇرۋىمىز كەرەك، ءبىز جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ 5 مىڭ جىلدان استام دامۋ تاريحىن جان - جاقتى، ىشكەرىلەي ءتۇسىنىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنىڭ كورنەكتى ەرەكشەلىگىن تەرەڭ يگەرىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىن اناعۇرلىم جاقسى تانىپ جانە شىنايى مويىنداپ، تاريحي سانالىلىقتى كۇشەيتىپ، مادەنيەت سەنىمىن بەكەمدەپ، جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىنىڭ جاسامپازدىقپەن تۇرلەنۋىن، جاسامپازدىقپەن دامۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز، جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ تىڭ شۇعىلاسىن ۇزدىكسىز سومداۋىمىز كەرەك.
ۇشان - تەڭىز، باي مازمۇندى جۇڭحۋا وركەنيەتى − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وزگەشە رۋحاني بەلگىسى. بولاشاققا بەت العاندا، ۋاقىت پەن اۋقىم ءبىز جاقتا، بۇل − ءبىزدىڭ تاباندىلىعىمىز بەن جىگەرىمىزدىڭ تياناعى ءارى ءبىزدىڭ بەكىمىمىز بەن سەنىمىمىزدىڭ تياناعى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، قاشان دا ءوز مەملەكەت جاعدايىمىز مەن امالياتىمىزدى تياناق ەتىپ، جۇڭحۋا وركەنيەتىنەن اقىل - پاراسات قابىلداپ، بۇكىل ۇلتتىڭ مادەنيەتتە جاڭالىق اشۋ، جاسامپازدىق جاراتۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز قاۋلاتىپ، امالياتتىق جاسامپازدىق بارىسىندا مادەنيەتتە جاسامپازدىق جاراتىپ، تاريحتىڭ العا باسۋى بارىسىندا مادەنيەتتە العا باسۋدى جۇزەگە اسىرساق، ءبىز، ءسوز جوق، تاريحي مادەنيەت تامىرلاستىعىن جالعاستىرىپ، زامانىمىزدىڭ تاماشا داستانىن جازا الامىز، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋداعى رۋحاني كۇش – قۋاتتى نىعايتا الامىز.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
