بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

موڭعۇلكۇرە اۋدانى: سازدىقتاعى حايۋاناتتار مەن وسىمدىكتەر توبىنىڭ سانى ۇزدىكسىز ارتتى

2023.06.12 15:13     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  ”بۇل جەردە جاڭادان تابىلعان ەلىمىزدەگى سيرەك كەزدەسەتىن 7 ءتۇرلى جىلانقياق سورتى بار، سوندىقتان ول ‹جىلانقياق اڭعارى› دەپ اتالادى“. ”بۇل ارادا الۋان ءتۇرى، جوعارى ساتىلى جابايى وسىمدىكتەردىڭ 205 ءتۇرى، قۇرلىقتا جاسايتىن جابايى ومىرتقالى حايۋاناتتاردىڭ 21 ءتۇرى بار“.

  6 - ايدىڭ 6 - كۇنى، شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 2023 - جىلعى تيانشان قورشاعان ورتانى قورعاۋ ساپارى زاڭىنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ گرۋپپاسىنىڭ سولتۇستىك شينجياڭ گرۋپپاسى موڭعۇلكۇرە اۋدانىنا بارىپ، ”سازدىقتى قورعاۋدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتىپ، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋىنىڭ وسىزاماندانۋىن كوركەيتۋدى“ نەگىزگى تاقىرىپ ەتىپ، «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ سازدىقتى قورعاۋ زاڭىنىڭ» اتقارىلۋ جاعدايىنا زاڭ بويىنشا تەكسەرۋ جۇرگىزدى.

  مەيلى شينجياڭ تيانشان اعاياز مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسى بولسىن، الدە شينجياڭ موڭعۇلكۇرە تەكەس وزەنى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسى بولسىن، ءتىلشى تاڭدانارلىقتاي قۋانىشتى حابارلاردى ەستىدى. موڭعۇلكۇرە اۋدانى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىندا حايۋاناتتار مەن وسىمدىكتەر توبى، ءتۇرى ۇزدىكسىز ارتىپ، حايۋاناتتار مەن وسىمدىكتەردىڭ جانە ورگانيزمدەردىڭ الۋان تۇرلىلىگى ءونىمدى قورعالۋمەن بىرگە، جالپى ورگانيزىم ءتۇرىنىڭ الۋان تۇرلىلىگى ارتىپ، 346 تۇردەن 360 تۇرگە كوبەيىپ، ارتۋ مولشەرى %%4.05 كە جەتىپتى. شينجياڭ موڭعۇلكۇرە تەكەس وزەنى مەملەكەتتىك سازدى جەر باقشاسىن باسقارۋ – قورعاۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى شالقار تويعانبەك ۇلىنىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا: بۇل رەتكى تەكسەرۋ ساندى مالىمەتىنە نەگىزدەلگەندە، سازدىقتا وسىمدىك، قوس مەكەندى باۋىرىمەن جورعالاۋشىلار، قالقىمالى وسىمدىكتەر جانە مەكەندەگەن حايۋاناتتار كوبەيىپ، وسىمدىك ءتۇرىنىڭ ارتۋ مولشەرى ەڭ زور بولىپ، تاريحي ساندى مالىمەتپەن سالىستىرعاندا 62 ءتۇر ارتىپ، ارتۋ مولشەرى %43.3 كە جەتكەن، قوس مەكەندى باۋىرىمەن جورعالاۋشىلار 7 ءتۇر كوبەيىپ، ارتۋ مولشەرى 350 كە جەتكەن.

  سوڭعى جىلداردان بەرى، موڭعۇلكۇرە اۋدانى سازدىقتى قورعاۋ قىزمەتىنە باسا ءمان بەرىپ، سازدىقتى قورعاۋدى حالىق شارۋاشىلىعى مەن قوعامدىق دامۋ جوباسىنا ەنگىزىپ، پارتيا مەن ۇكىمەت تەڭ جاۋاپتى بولاتىن، قاراستى جەر جاۋاپتى بولاتىن، تاراۋلار سايكەسەتىن، تۋ باستان جونگە سالاتىن، تۇتاس ءوڭىر كولەمى قامتىلعان باياندى مەحانيزم ورناتىپ، سازدىقتى قورعاۋ سەلبەستىگى مەن ينفورماتسيا جاريالاۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، زاڭ، زاڭ - ەرەجەلەردى ۇيرەنۋدى جانە سازدىق ەكولوگياسىن قورعاۋ ۇگىتىن كۇشەيتتى. تومەن كىرىستى 210 ەگىنشى - مالشىنى ەكولوگيالىق ورمان قورعاۋشىلىققا تاڭداپ ۇسىنىس ەتىپ، كوپ ءتۇرلى شارانى قاتار قولدانىپ، سازدىقتى قورعاۋدىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن زاڭ بويىنشا ىلگەرىلەتتى.

  تانىستىرۋعا قاراعاندا، 2016 - جىلدان قازىرگە دەيىن موڭعۇلكۇرە اۋدانى مەملەكەتتىڭ 14 ميلليون 420 مىڭ يۋان ارناۋلى قارجىسىن بەلسەنە ءوتىنىش ەتىپ، 4 سازدىقتى قورعاۋ، قالپىنا كەلتىرۋ نىسانىن اتقارىپ، 60 كيلومەتر قورشاۋ، 2.5 كيلومەتر شارباق جول سالىپ، 115 قورعالاتىن وڭىر قازىعىن، 6 بەلگى قازىعى، 40 بەلگى تاقتاسىن ورناتىپ، ورتتەن ساقتانۋ قاراۋىل مۇناراسىن، اققۋلاردى باقىلاۋ ـ تاماشالاۋ تەكشەسىن سالىپ، سازدىقتى قورعاۋ نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىردى.

  سونىمەن بىرگە، كۇزەتۋ قۇرىلعىلارىن بىرتىندەپ كەمەلدەندىرىپ، جابايى حايۋاناتتاردان ىندەت جۇعۋ قاينارىن كۇزەتۋ تۇيىنىنەن 11 ىن، 500 شارشى مەتر كەلەتىن عىلىمي كۇزەتۋ ورتالىعىن، 100 شارشى مەتر كەلەتىن سۋ رايى سۋ ساپاسىن كۇزەتۋ پۋنكتىنەن بىرەۋىن، 60 شارشى مەترلىك اۋارايى كۇزەتۋ پۋنكتىنەن بىرەۋىن، ەكولوگيالىق ورىن بەلگىلەۋ تۇيىنىنەن بىرەۋىن جانە سايكەستى تەلەسكوپ، GPS قاتارلى باقىلاۋ جابدىقتارىن قۇراستىرىپ، ۇنەمى تەكسەرىپ قاداعالاۋدى قانات جايدىردى ءارى سازدىقتى قورعاۋ قىزمەتىنە «سيگنال بەرگىش» سەپتەدى.

  سازدىق ەكولوگياسىنىڭ قالپىنا كەلۋى ءبىرشاما تەز، بولىپ، ءشوبى ءتىپتى دە قاۋلاي ءوسىپ، اعاشتارى ءتىپتى دە نۋلانىپ، سۋ قاينارى ءتىپتى دە جاقسى قورعالدى. موڭعۇلكۇرەدە 40 نەشە جىل تۇرمىس كەشىرگەن تيانشان باتىس بولەك مەملەكەت مەنشىگىندەگى ورمان باسقارۋ مەكەمەسى موڭعۇلكۇرە بولىمشە مەكەمەسى اعاياز باسقارۋ ـ قورعاۋ ورنىنىڭ باستىعى ساۋ گۇيچىڭنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، قازىر بۇقارانىڭ كوزقاراسى وزگەرىپ، سازدىقتى قورعاۋ تانىمى كۇشەيگەن.

  ءتىلشىنىڭ ۇعىسۋىنا قاراعاندا، موڭعۇلكۇرە اۋدانىنىڭ سازدىعى نەگىزىنەن تەكەس وزەنىنىڭ جوعارعى اعارىنا جانە ونىڭ تارماق اعارىنداعى وزەن اڭعارىنا ورنالاسقان، جالپى اۋدانى 37402.01 گەكتار كەلەدى، ءتۇرى سازدى ءوڭىر سازدىعى، وزەن اڭعارى سازدىعى، كول سازدىعى جانە جاساندى سازدىقتى قامتيدى.

  موڭعۇلكۇرە اۋداندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، اۋدان اكىمى ابىلەن ءابىلقايىر ۇلى: زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ گرۋپپاسى العا قويعان رەتتەۋ - تۇزەتۋ پىكىرى بويىنشا ادەتتەگى سازدىقتاردى ۇدايىلاندىرۋدى، يكەمدى باقىلاۋ - ولشەۋدى كۇشەيتىپ، ”اسپان مەن جەر“ ءبىر تۇلعالانعان باقىلاۋ - ولشەۋ جۇيەسىن ورناتىپ، اقاۋسىزداندىرىپ، سازدىقتاردى قالپىنا كەلتىرۋ، قورعاۋ جانە باسقارۋ قابىلەتىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، سازدىقتاردىڭ امبەباپ ەكولوگيالىق يقۋاتىن شىن مانىندە ويداعىداي ساۋلەلەندىرەمىز، — دەدى. (انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ءتىلشىسى ۋاڭ يايۇن)

  حاباردى اۋدارعان: ساۋلەت ءشارىپقان ۇلى، سەرىك تۇرسىنالى (موڭعۇلكۇرە اۋداندىق توعىسپالى مەديا ورتالىعىنان)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى