”جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ كوركەم كورىنىسىن بىرتىندەپ رەالدىققا اينالدىرۋ كەرەك“
− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جياڭسۋدا قىزمەت تەكسەرگەندىگى جونىندە ەستەلىك
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى\ جاڭ شياۋسۇڭ، جۋ جيچاي، حالىق گازەتىنىڭ تىلشىلەرى \ دۋ شاڭزى، حى سۇڭ
2023.07.10 16:56 كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى
چاڭجياڭ مەن حۋايحىنىڭ ارىنىن بويىنا جيناپ، ۇلان - قايىر حۋاڭحاي تەڭىزىندەي قۇلاشىن كەڭگە جايعان جياڭسۋ بۇكىل ەلدىڭ قۇرلىق اۋماعىنىڭ ％1ىن، جان سانىنىڭ ％6ىن يەلەگەنىمەن، ％10تىڭ ۇستىندەگى ەكونوميكالىق جالپى مولشەردى جاراتقان، ەلىمىزدىڭ رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ جانە سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسى جالپى جاعدايىندا اسا ماڭىزدى ورىنعا يە.
بيىل 3 - ايدىڭ 5 - كۇنى 14 - كەزەكتى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ءماجىلىسى اشىلعان كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ ءوزى قۇرامىندا بولعان جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسىپ، ماڭىزدى ءسوز سويلەپ، جياڭسۋدى ”جوعارى ساپالى دامۋدا ۇزدىكسىز الدىڭعى لەكتە جۇرۋگە“ جىگەرلەندىردى.
اراعا 4 اي سالىپ، 7 - ايدىڭ 5 - كۇنىنەن 7 - كۇنىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋدىڭ سۋجوۋ، نانجيڭ سياقتى جەرلەرىنە بارىپ قىزمەت تەكسەردى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى، سونداي - اق ولكەلىك پارتكوم مەن ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ قىزمەت مالىمەتىن تىڭدادى. بۇل دا پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جياڭسۋعا 4 - رەت بارۋى.
”جياڭسۋ نازار اۋدارۋ ءتۇيىنىم، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ءتۇيىنىم جانە زەرتتەۋ ءتۇيىنىم بولىپ كەلەدى، ەرتەرەكتە جىڭديڭدا قىزمەت ىستەگەن كەزىمدە مەن جياڭسۋعا بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزگەن بولاتىنمىن. مەنىڭ بۇل اراعا نازار اۋدارۋىم توقتاپ كورگەن ەمەس“.
وسى رەتكى قىزمەت تەكسەرۋدە باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋدان جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدە الدىڭعى لەكتە ءجۇرىپ، ونەگە بولىپ، ”ەكونوميكاسى قۋاتتى، حالقى باي، ورتاسى كورىكتى، قوعامدىق وركەنيەت دەڭگەيى جوعارى“ جاڭا جياڭسۋدىڭ وسىزامانداندىرۋ قۇرىلىسىنىڭ جاڭا تاراۋىن جازۋدى تالاپ ەتتى، سونداي - اق جەر - جەردەن جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ عىلمي ءمانىن جانە ماندىك تالابىن جاپپاي يگەرىپ، ءىس جۇزىندىكتى تياناق ەتىپ، وزىندىك باسىمدىق پەن ەرەكشەلىكتى ساۋلەلەندىرىپ، نىق قاداممەن العا ىلگەرىلەپ، جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ كوركەم كورىنىسىن بىرتىندەپ رەالدىققا اينالدىرۋدى تالاپ ەتتى.”جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ تەتىگى عىلىم - تەحنيكانى وسىزامانداندىرۋدا“
سۋجوۋ قالاسىنىڭ شىعىسى، جينجي كولىنىڭ جاعاسى، سۋجوۋدىڭ جاڭا جەر بەلگىسى − ”شىعىس قاقپاسى“ كوك تىرەپ، وسى بايىرعى تاريحي ايگىلى قالانىڭ وسى زامانعى كەرەمەت وزگەرىسىنىڭ كۋاسى بولدى.
7 - ايدىڭ 5 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ سۋجوۋعا جەتىسىمەن اۆتوكولىكپەن سۋجوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىنا قاراي اتتاندى. اۆتوكولىك تەرەزەسىنەن سىرتقا قاراعاندا كوزگە بىردەن تۇسەتىن قاز - قاتار سالىنعان بيىك عيمارات، ءزاۋلىم سارايلار وسى ”جاڭاشىل قالانىڭ، ەرەن باقشا رايونىنىڭ“ تاسقىنداعان ومىرشەڭدىك قۋاتىن جاندى ايعاقتادى.
وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىندا جۇڭگو مەن سينگاپۋردىڭ ۇكىمەت ارالىق ءبىر ماڭىزدى سەلبەستىك نىسانى − جۇڭگو − سينگاپۋر سۋجوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونى سۋجوۋدا ىرگە تەپتى.
30 جىلعا تاياۋ ۋاقىتتان بەرى سۋجوۋدىڭ قالا سىرتىنداعى سۋلى اتىزدارىندا بالىق كولشىكتەرىندە وراسان زور وزگەرىستەر تۋىلىپ، وسىزاماندانعان جوعارى عىلىم - تەحنيكا باقشا رايونىنا اينالدى: 2500 گە تاياۋ مەملەكەت دارەجەلى جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىپورنى، جارناسى بازارعا شىعارىلعان 62 كاسىپورىن توپتالىپ، جيىنى ءبىر تريلليون 500 ميلليارد دوللارعا تاياۋ يمپورت - ەكسپورت جالپى قۇنىن جاراتىپ، ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەت دارەجەلى ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايوندارىنىڭ جالپىلىق دامۋ دەڭگەيىن باعالاۋىندا ”ءۇرتىس 7 رەت اعا جۇلدەگەر“ بولدى.
كەمەلىنە كەلىپ تولىسقان 30 جىل، وراسان زور وزگەرىس بارىسىندا وزگەرمەس ىستەر دە بولدى.
ونەركاسىپ باقشا رايونىنىڭ كورمە ورتالىعىندا ءبىر كورمە تاقتاسى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ نازارىن اۋداردى.
كورمە تاقتاعا ءۇش سۋرەت باسىلعان: بىرەۋى، 1994 - جىلى باقشا رايونى قۇرىلعان كەزدەگى قولمەن سىزىلعان جوبا چەرتوجى، قالعان ەكەۋى جەكە - جەكە 2012 - جىلى جانە 2022 - جىلى تۇسىرىلگەن باقشا رايونىنىڭ ناقتى كورىنىسى. بۇگىنگى مەن وتكەنگىنى سالىستىرعاندا، ناقتى كورىنىستىك سۋرەتتىڭ جوبا چەرتوجىمەن اينىعىسىز ۇقساس بولعاندىعىنا تاڭ قالماي تۇرا المايسىڭ.
”ءبىز قالا قۇرىلىسى جانە كاسىپ سالاسىن دامىتۋ بارىسىندا ءبىر جوبانى سوڭىنا دەيىن جالعاستىرۋعا باستان - اياق تاباندى بولدىق“، - دەدى باقشا رايونىنداعى جاۋاپتى جولداس تانىستىرا كەلىپ.
180 توننا كەلەتىن جاڭا ەنەرگيالى ەلەكترلى قوزعالتقىش جۇيەسى، بۇكتەۋگە، بۇراۋعا بولاتىن جۇمساق ەكران، كرەمني تەكشەلى ماتىرمالى سۇيىقتىقپەن سالقىنداتىلاتىن كومپيۋتەر، نانومەترلىك 獵اكۋۋمدىق بايلانىس تاجىريبە پۋنكتى... كورمە زالىندا سۋجوۋدىڭ وزىق جابدىق جاساۋ، جاڭا بۋىن ينفورماتسيا تەحنيكاسى، نانومەترلىك جاڭا ماتەريالدار، بيولوگيالىق ءدارى - دارمەك سياقتى سالالارداعى ”جۇلدىز ونىمدەرى“ كوزدىڭ جاۋىن الادى، باس شۋجي كورمەنى جۇرە كوردى.
وتاندىق ءونىم جاساندى جۇرەك − ”كوشىرىپ قوندىرۋ فورماسىنداعى جۇرەكتىڭ سول جاق قارىنشا كومەكشى جۇيەسى“ الدىندا باس شۋجي ايالداپ، جۇمىس قاعيداسىن زەر سالا قاداعالادى. 100 نەشە ناۋقاستىڭ وسى جابدىقتى ىستەتكەندىگىن، ەڭ العاش پايدالانعان ءبىر ناۋقاستىڭ قازىرگە دەيىن 6 جىلدان استام ۋاقىت ىستەتكەندىگىن ەستىگەندە، باس شۋجي قاباعات قۋاندى.
بيىل مەملەكەتتىك ەكى ءماجىلىس كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ باياندامانى قاراۋىنا قاتىناسقاندا، جياڭسۋدىڭ ”الەمدىك ىقپالعا يە كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىن كۇش سالا قۇرۋىن“ ءۇمىت ەتتى. قازىرگى تاڭدا جياڭسۋ ونەركاسىپ باقشا رايونى وسى نىسانانى كوزدەپ، 2025 - جىلعا دەيىنگى ارەكەت جوباسى مەن ناقتى كورسەتكىشتەردى اشالادى.
باس شۋجي ىنتالاندىرىپ بىلاي دەدى: ”ەلىمىز ەكونوميكاسى جوعارى دەڭگەيگە قاراي دامىپ، جوعارى ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ەكونوميكادا قۋاتتى ەلگە اينالۋ ءۇشىن عىلىم - تەحنيكاعا سۇيەنۋى كەرەك. مەن ىلگەرى سۋجوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىن حالىقارالىق ىقپالعا يە عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ ورتالىعى ەتىپ قۇرىپ شىعۋدى ايتقان بولاتىنمىن. سىزدەر وسىنداي تاريحي بورىشتى ارقالاپ وتىرسىزدار، بۇل ءارى ماڭىزدى، ءارى داڭقتى“.
باقشا رايونىنا ورنالاسقان سۋجوۋ حۋاشيڭ يۋانچۋاڭ عىلىم - تەحنيكا جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى − جۇڭگو عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ بولىگىندە جارناسى بازارعا شىعارىلعان تۇڭعىش كاسىپورىن. جارتىلاي وتكىزگىش تەكسەرۋ - سىناۋ جابدىعى ىسىمەن دەن قويا اينالىسقان وسى كاسىپورىن جىنتىكتەي ايىرۋ سالاسىنىڭ جارىس جولىندا وزەكتى باسەكەلىك قۋات قالىپتاستىردى.
كاسىپورىننىڭ زەرتتەۋ - اشۋ سەحىنا، فوتو ەلەكتر تاجىريبەحاناسىنا كىرگەندە، وزىق اسپاپتاردىڭ جانىندا تۇرعان جالىندى جاس بەينەلەر باس شۋجي شي جينپيڭدى ەرەكشە ءسۇيىندىردى: ”بارلىقتارىڭىز وتە جالىندى ەكەنسىزدەر“!
”قايسى مەكتەپتەن بىتىردىڭىزدەر“؟ ”قىزمەت ىستەگەندەرىڭىزگە نەشە جىل بولدى“؟ ”قانداي ماماندىق ۇيرەندىڭىزدەر“؟ باس شۋجي ىقىلاسپەن سۇرادى.
كاسىپورىن جاۋاپتىسى بىلاي دەپ تانىستىردى: سەرىكتەستىگىمىزدەگى قىزمەتكەرلەردىڭ ورتاشا جاسى 32دە عانا. ءبىز تاعى جاستاردى نەگىزگى كۇش ەتىپ، ”چومولاڭما شىڭى جۇمىس ءبولىمىن“ قۇرىپ، وزەكتى تەحنيكادان قامال الۋدى تەزدەتىپ، عىلىم - تەحنيكانىڭ بيىك شىڭىنا باتىلدىقپەن ۇمتىلۋدامىز.
”سىزدەردىڭ بۇل ارادا ىستەپ وتىرعاندارىڭىز ءدال بيىك شىڭعا شىعۋ قىزمەتى، وتە ماعىنالى. جاستار ءوز قابىلەت، دارىندارىڭىزدى ايگىلەۋلەرىڭىزگە بولادى ەكەن، تاماشا - اق“!باس شۋجيدىڭ جىگەرلەندىرۋىن تىڭداعان كوپشىلىك قىزۋ شاپالاق سوقتى.
جىگەرى جالىنداعان كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرىنە باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەدى: ”مەملەكەت عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋى كەرەك، سىزدەر تاماشا ساتكە جولىعىپ وتىرسىزدار، ءدال قابىلەتتەرىڭىزدى بارىنشا ايگىلەيتىن شاق، ءسوز جوق، تاريحي ورايدى يگەرۋلەرىڭىز كەرەك. بولاشاقتا سىزدەر، ءسوز جوق، وزدەرىڭىزدىڭ ۇلتتىڭ گۇلدەنۋى ءۇشىن قوسقان ۇلەستەرىڭىزبەن ماقتاناتىن بولاسىزدار“!
7 - ايدىڭ 7 - كۇنى تۇستەن بۇرىن جياڭسۋ ولكەلىك پارتكوم مەن ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ قىزمەت مالىمەتىن تىڭداعان كەزدە باس شۋجي شي جينپيڭ وسى رەتكى ساپارىنداعى اسەرىن اڭگىمەلەپ، سۋجوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ، جوعارى ساپالى دامۋ جاعىندا، شىنىمەن، الدىڭعى لەكتە ءجۇردى دەپ قارادى: ”كورۋگە تاتيدى ەكەن، كورگەننەن كەيىن جوعارى دەڭگەيلى عىلىم - تەحنيكادا ءوز كۇشىنە سۇيەنۋدى، ءوزىن الۋەتتەندىرۋدى جۇزەگە اسىرۋ جونىندە سەنىمىم نىعايدى“.
”جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدىڭ تەتىگى عىلىم - تەحنيكانى وسىزامانداندىرۋدا“. باس شۋجي شي جينپيڭ جياڭسۋعا ۇلكەن ءۇمىت ارتتى، جياڭسۋدىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جاعىندا تىڭ سەرپىلىسكە الدىمەن قول جەتكىزىپ، بۇكىل ەلدىڭ ماڭىزدى كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ بيىگىن تۇلعالاپ، جوعارى ساپالى دامۋدا جاڭالىق اشۋ ارقىلى دەم بەرۋگە اناعۇرلىم كوپ سۇيەنەتىن ماندىك ارتۋعا مۇمكىندىك جاساۋىن ءۇمىت ەتتى.”جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وسى زامانعى وركەنيەتىن گۇلدەندىرۋ − جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ قاجەتتى تالابى“
بيىل 6 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ مادەنيەتتى جالعاستىرۋ، دامىتۋ اڭگىمە ماجىلىسىندە ”جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وسى زامانعى وركەنيەتىن گۇلدەندىرۋ“ كەلەلى تاقىرىبىن تۇڭعىش رەت شەشىپ ءتۇسىندىردى.
ءبىر ايدان كەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ بايىرعى قالا سۋجوۋعا بارىپ، بايىرعى قالانى قورعاۋدى جانە مادەنيەتتى جالعاستىرۋدى ۇستىندە تەكسەردى ءارى بىلاي دەپ تەرەڭدەي اتاپ كورسەتتى: جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ وسى زامانعى وركەنيەتىن گۇلدەندىرۋ − جۇڭگو ۇلگىسىندەگى وسىزامانداندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ قاجەتتى تالابى، سوتسياليستىك رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى.
جىرلارعا ارقاۋ بولعان جياڭنان سۇلۋلىعىنىڭ تەڭ جارتىسى گۋسۋ قالاسىندا.
چۇنچيۋ داۋىرىندەگى ۋ زىشۇي حىلۇي ۇلكەن قالاسىن قۇرعاننان قازىرگە دەيىن سۋجوۋدىڭ 2500 نەشە جىلدىق قالا قۇرۋ تاريحي بار. ۋاقىت جىلجىپ وتكەنىمەن، بۇل قالانىڭ تاريحى مەن مادەنيەت ەستەمەلەرى ساقتالىپ، جالعاسىپ كەلدى.
7 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باس شۋجي شي جينپيڭ سۋجوۋ بايىرعى قالاسىنىڭ شىعىس سولتۇستىك مۇيىسىنە ورنالاسقان پيڭجياڭ تاريحي مادەنيەت كوشە اۋماعىنا بارىپ قىزمەت تەكسەردى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
كورمە تاقتاداعى وڭتۇستىك سۇڭ جىلدارىندا ناقىشتالعان «پيڭجياڭ چەرتوجىندا» بايىرعى سۋجوۋدىڭ جازىقتىق نوبايى جانە كوشە ورنالاسىمى ايقىن كورسەتىلگەن.
باس شۋجي تاياپ بارىپ، زەر سالا كوردى.
قاتار - قاتار جايعاسقان قالا قاقپاسى، ايقاسقان كوشەلەر، ءيىر - قيىر سۋ جولدارى، سان وزگەرىستى باستان وتكەرسە دە قازىرگى تاڭداعى سۋجوۋ بايىرعى قالاسىنىڭ سۇلباسى «پيڭجياڭ چەرتوجى» ىشىندەگى جالپى تۇلعالىق ورنالاسىمىمەن نەگىزىنەن بىردەي ەدى. ءبىر باسى بايىرعى قالانىڭ ەڭ بيىك ءتۇيىنى − وڭتۇستىك پاتشالىقتاردىڭ لياڭ داۋىرىندە سالىنا باستاعان بەيسى مۇناراسى، ەندى ءبىر باسى سۋجوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىندا بوي كوتەرگەن ءزاۋلىم عيمارات، ەكەۋى ۋاقىت - كەڭىستىكتى ەندەي ءوتىپ، ءوزارا ۇندەسىپ تۇر.
تاس تاقتا جولدى بويلاپ، باس شۋجي بايىرعى كوشەگە اياق باستى. كىشكەنە كوپىر، سىلدىراپ اققان سۋ، وزەن مەن كوشە ىرگەلەس ورنالاسقان، اق قابىرعا، كوك كەرپىش، جۇرگەن سايىن كورىنىس جاڭالانىپ وتىرادى، مىنە بۇل جياڭنان سۋ قالاسىنىڭ تيپتىك كەلبەتى.
كوشە بويىنداعى ءبىر ساۋدا دۇكەنىندە باس شۋجي سۋجوۋ كەستەسىنىڭ ۋاكىلدىك سيپاتتى جالعاستىرۋشىسى لۋ جيانيىڭمەن كەزدەستى. ءبىر كەرگىش، ءبىر كوزىلدىرىك، ءبىر بولات ينە، ءبىر ورام جىبەك ءجىپ، بار زەيىن - زەردەسىن سالا وتىرىپ كەستە تىگىپ جاتتى، ”سارناۋىق تورعاي“ نوبايى اينىتپاي سالىندى.
لۋ جيانيىڭ كەستەشىلىك ونەرىن 30 نەشە جىل ىشكەرىلەي زەرتتەگەن. ول باس شۋجيگە ءوزىنىڭ جەكە - جەكە شەشەسىمەن، قىزىمەن بىرگە كەستەلەگەن ەكى تۋىندىسىن كورسەتتى: ”قازىر ءتورتىنشى ۇرپاققا جالعاستى، قىزىم ورنەك جوبالاۋ ماماندىعىن ۇيرەنگەن ءارى وسى كاسىپتى جاقسى كورەدى، داستۇرمەن ۇشتاستىرىپ، جاسامپازدىق جۇرگىزە الادى“.
”وسىنداي ءبىر تۋىندىعا قانشا ۋاقىت جۇمسالادى“؟ - دەپ سۇرادى باس شۋجي.
”كەيبىرەۋىنە ءبىر جىل كەتەدى“، - دەدى لۋ جيانيىڭ.
باس شۋجي ەرەكشە تەبىرەندى: ”جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ جالعاسۋ قۋاتىنىڭ قانشالىقتى كۇشتى ەكەندىگىن وسى سۋجوۋ كەستەسىنەن كورۋگە بولادى. وسىنداي ونەر جۇڭگولىقتاردىڭ قاجىرلىلىعىن، توزىمدىلىگىن جانە تاباندىلىعىن تولىق ايگىلەيدى، بۇل − جۇڭحۋا ۇلتى رۋحىنىڭ ءبىر بولىگى“.
باس شۋجي شي جينپيڭ سەيىلدەي وتىرىپ مادەنيەت جاسامپازدىعى ساۋدا بۇيىمدارى دۇكەنىنە بارىپ، دۇكەن قوجايىنىنان قانداي ءوتىمدى تاۋارلار بارلىعىن، باعاسىنىڭ قانشا، ساۋداسىنىڭ قالاي ەكەندىگىن سۇرادى.
بەيزاتتىق مادەنيەت مۇرالارىن جالعاستىرۋشى چياۋ لانرۇڭ دۇكەندە تاۋحۋا - ۋ اعاش باسپا مەرەكەلىك سۋرەتىن سالىپ جاتقان - دى، باس شۋجيدىڭ كەلگەنىن كورىپ، باس شۋجيدى سىناپ كورۋگە ىقىلاسپەن ۇسنىس ەتتى. بوياۋدى تەگىس ارالاستىرىپ، ويما بەتكە جاعىپ، ونان كەيىن سۋرەت قاعازىنا ابايلاپ الۋان تۇسپەن باسادى... سۋجوۋ ءوڭىرىنىڭ ۋاكىلدىك سيپاتقا يە مەرەكەلىك سۋرەت تۋىندىسى «بەرەكەلى بەينە» قاعازعا ايشىقتالدى. باس شۋجي بىلاي دەدى: «بەرەكەلى بەينە» مەرەكەلىك سۋرەتىنىڭ ءمانى وتە تاماشا ەكەن، ءبىز بەرەكەلى بەينەگە شومعان قوعامدىق رايدىڭ قالىپتاسۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك“!
جەرگىلىكتى ورىنداعى جاۋاپتى جولداستار باس شۋجيگە مىنالاردى ايتتى: سۋجوۋدىڭ سۋجوۋ باقشا ورمانى، ۇلى كانال سۋجوۋ بولىگى سىندى دۇنيە جۇزىلىك ەكى مادەنيەت مۇراسىنان سىرت، تاعى 7 تۇردەگى دۇنيە جۇزىلىك بەيزاتتىق مادەنيەت مۇراسى بار.
” قايسى جەتى ءتۇر“؟ باس شۋجي قىزىعا سۇرادى.
”كۇنچۇي تەاترى، گۋچين، سۇڭ ءداۋىرى قامقاسى، ورنەكتى تورعىن، شياڭشانباڭ ءداستۇرلى قۇرىلىس جاساۋ ونەرى، سۋجوۋ دۋان - ۋ سالتى، بيلوچۇن شايى“.
”بۇل ارادا تۇرعانداردىڭ سالىمى بار ەكەن، ەسكىنىڭ ءىزى، باياعىنىڭ سارىنى جاتىر، بار الاپ بايىرعى ەسكەرتكىش، بار الاپ ايگىلى جەر، بار الاپ مادەنيەت. ’اتتام جەردە ايتۋلى باۋ - باقشا بار‘ دەگەن ءسوزدى وسى اراعا قولدانۋعا بولادى ەكەن“، - دەدى باس شۋجي.
كوشە بويىنداعى شاعىن الاڭدا بىرنەشە ءتۇپ ءزاۋلىم كامفورا اعاشىنىڭ ساياسىندا جەرگىلىكتى تۇرعىندار مەن ساياحاتشىلار شايدان ءدام تاتا وتىرىپ، پيڭتان ويىنىنان ءلاززات الۋدا.
”كوكتە بار دەيمىز ارمانداعان مەكەن، جەر بەتىندە سۋجوۋ مەن حاڭجوۋ، باۋ - باقشالى قالامىز قانداي، قالا سىرتىندا كوركەم كول - وزەن“... جاعىمدى، جۇمساق سۋجوۋ اۋەنى قۇبىلا شىرقالىپ، جۇرەكتەن كىرىپ، بويدى الادى. «سۋجوۋدىڭ سۇلۋ كەلبەتى» ايتىلىپ بولعاندا، باس شۋجي باستاپ شاپالاق سوقتى.
”مەن داڭقىن ەستىپ كەلدىم، كەشە سۋجوۋ ونەركاسىپ باقشا رايونىن كوردىم، بۇگىن تاعى سۋجوۋدىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن كورىپ وتىرمىن. سۋجوۋ ءداستۇر مەن وسى زاماندى ۇشتاستىرۋدى وتە جاقسى ىستەپتى، تاريحي مادەنيەتتى جالعاستىرىپ قانا قويماي، جوعارى عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشىپ جانە جوعارى ساپالى دامىپ، بولاشاقتاعى دامۋ بەتالىسىنا ۋاكىلدىك ەتىپتى. پيڭجياڭ تاريحي مادەنيەت كوشە اۋماعى جۇڭحۋانىڭ تاڭداۋلى ءداستۇرلى مادەنيەتىن جالعاستىرۋدىڭ، اسقاقتاتۋدىڭ، سوتسياليستىك رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدىڭ باعالى بايلىعى، ونى ويداعىداي قورعاۋ، ويداعىداي اشۋ، ودان ويداعىداي پايدالانۋ كەرەك، ماتەريالدىق فورما جاعىنان ويداعىداي جالعاستىرىپ عانا قويماي، ونان دا ماڭىزدىسى، جۇرەك تۇكپىرىندە اناعۇرلىم ويداعىداي جالعاستىرۋ كەرەك“.”ناقتى ەكونوميكاعا تاباندى بولىپ، وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن ورناتۋ كەرەك“
80 جاستاعى ليۋ يۇنجيە اكادەميكتىڭ شاشى كۇمىستەي اعارىپ كەتكەنىمەن، ءوزى شۇعىلدانىپ وتىرعان عىلىم - تەحنيكا ىستەرى تۋرالى ءسوز قوزعاعاندا، ەرەكشە تەبىرەندى. ول وسىدان 8 جىل بۇرىن باس شۋجيمەن كەزدەسكەن ءساتتى ەسىنەن شىعارمادى: 2014 - جىلى 12 - ايدىڭ 13 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭ نانجيڭ قالاسىندا جياڭسۋ ولكەلىك كاسىپ سالاسى تەحنيكاسىن زەرتتەۋ ورنىندا قىزمەت تەكسەرىپ، ليۋ يۇنجيە اكادەميكتىڭ زەرتتەۋ - اشۋ قىزمەتى جونىندەگى مالىمەتىن تىڭداعان ەدى.
7 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن كەيىن نانجيڭ قالاسى جياڭنيڭ رايونىنداعى زىجينشان تاجىريبەحاناسىندا باس شۋجي شي جينپيڭمەن تاعى دا كەزدەسكەندە، اكادەميك ليۋ يۇنجيە ەرەكشە تەبىرەنىپ: ”ءبىز بۇلجىماي تابىسقا جەتەتىن تاباندىلىقپەن ءبىر قىدىرۋ وزەكتى تەحنيكالاردان العاشقى قادامدا قامال الدىق“، - دەدى.
باس شۋجي شي جينپيڭ ەڭ جاڭا جاعداي جونىندەگى تانىستىرۋدى دەن قويا تىڭداپ، عىلمي زەرتتەۋ ۇجىمىنىڭ قول جەتكىزگەن تابىستارىن تولىق تۇراقتاندىردى.
زىجينشان تاجىريبەحاناسىنا تاعى ەل ىشىندە 6Gنى ءبىرشاما ەرتە زەرتتەي باستاعان عىلمي زەرتتەۋ ۇجىمى توپتالعان.
وسى توپتىڭ شەشۋشى تەحنيكالاردان قامال الۋدى ىلگەرىلەتۋ ارقىلى جەتكىزۋ جىلدامدىعى مەن جۇيە ونىمدىلىگىن زور دارەجەدە جوعارىلاتۋمەن بىرگە، شەشۋشى تەحنيكالاردىڭ دەربەس، مەڭگەرىمدى بولۋىن جۇزەگە اسىرعانىن ەستىپ، باس شۋجي شي جينپيڭ قاباعات قۋاندى.
باس شۋجي جەرگىلىكتى ورىنداعى جاۋاپتى جولداستارعا بىلاي دەپ قاداعالاي تاپسىردى: ”ورايدى يگەرىپ، تاعى دا تىڭ ۇلەس قوسىپ، وسى ءىستى بار ىنتا - پەيىلمەن ويداعىداي ىستەۋ كەرەك. پارتيا ورتالىق كوميتەتى سىزدەرگە كوڭىل بولەدى جانە قولداۋ كورسەتەدى“.
وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن ورناتۋدا كاسىپورىنداردىڭ نەگىزگى تۇلعالىق ورنى توتەنشە ماڭىزدى.
جياڭسۋ ولكەلىك پارتكوم مەن ولكەلىك ۇكىمەتتىڭ قىزمەت مالىمەتىن تىڭداعان كەزدە باس شۋجي شي جينپيڭ مىنالاردى ىشكەرىلەي باسا دارىپتەدى: ناقتى ەكونوميكاعا تاباندى بولۋدى، وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن ورناتۋدى ولكەنى قۇدىرەتتەندىرۋدىڭ تەتىگى ەتىپ، تىزبەكتى كۇشەيتۋ، تىزبەكتى تولىقتاۋ، تىزبەكتى ۇزارتۋ جاعىندا تىڭ ىسكەرلىك كورسەتۋ كەرەك.
تاياۋ جىلدان بەرى نانجيڭ زەردەلى ەلەكتر تورابى مەملەكەتتىك وزىق جاساۋ كاسىبى شوعىرىن قۇرۋعا كۇش سالدى، وسى تۇردەگى كاسىپورىنداردىڭ سانى 1200گە جەتىپ، كاسىپ كولەمى بۇكىل ەل بازارىنىڭ ％80 ىن ۇستادى.
7 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن كەيىن باس شۋجي ولاردىڭ اراسىنداعى ءبىر ۋاكىلدىك كاسىپورىن − نانرۇي توبى شەكتى سەرىكتەستىگىنە كەلىپ قىزمەت تەكسەردى.
كاسىپورىننىڭ كورمە زالىندا ەرەكشە جوعارى كەرنەۋلى ەلەكتر جەتكىزۋ تەحنيكاسى، ەلەكتر تورىن جايعاستىرۋدى اۆتوماتتاندىرۋ جۇيەسى، ەلەكتر تورىنىڭ حاۋىپسىزدىك، ورنىقتىلىق قۇرىلعىسى جانە مەڭگەرۋ جۇيەسى، ءىرى سۋ ەلەكتر ستانسياسىن باقىلاۋ - مەڭگەرۋ جۇيەسى جانە جابدىعى كورسەتىلگەن. كاسىپورىن جاۋاپتىسى وزەكتى ونىمدەردى، تەحنيكالاردى بۇگە - شىگەسىنە دەيىن تانىستىرىپ ءوتتى.
وسى جاۋاپتى ادام باس شۋجيگە گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ سيىمدىلىعى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا 7 - ورىندا تۇراتىن جينشاجياڭ ۋدۇڭدى سۋ ەلەكتر ستانسياسىندا، گەنەراتور اگراگاتتارىنىڭ سيىمدىلىعى دۇنيە ءجۇزى بويىنشا 2 - ورىندا تۇراتىن بايحىتان سۋ ەلەكتر ستانسياسىندا، دۇنيە ءجۇزى بويىنشا كولەمى ەڭ ۇلكەن حىبەي فىڭنيڭ سۋ شىعارىپ، ەنەرگيا ساقتاۋ ەلەكتر ستانسياسىندا ونىمدەرىنىڭ كەڭىنەن قولدانىلعاندىعىن ايتتى.
باس شۋجي كاسىپورىن جاۋاپتىسىن شابىتتاندىرىپ بىلاي دەدى: ”كاسىپورىندارىڭىز مەملەكەتتىڭ تۇتاس ەلەكتر تورابى جۇيەسىنىڭ حاۋىپسىز، ءونىمدى، زەردەلى بولۋىندا اسا زور رول اتقاردى، ۇزدىكسىز جاقسى ىستەڭىزدەر“.
كاسىپورىننىڭ زەردەلى جاساۋ - ءوندىرۋ اۋماعىندا قىزمەتكەرلەر ىستىق ىقىلاسپەن قاۋمالاي كەلىپ، باس شۋجيگە داۋىستاپ امانداستى.
”كوپشىلىك بۇل ارادا قىزمەت ىستەگەندەرىڭىزگە ريزاسىزدار ما“؟
”ريزامىز“!
”الداعى جەردە قۇلشىنا كۇرەس جۇرگىزۋ نىسانالارىڭىز بار شىعار“؟
”بار“!
كوپشىلىكتىڭ ارىنىن، جىگەرىن كورگەن باس شۋجي شي جينپيڭ زور ۇمىتپەن بىلاي دەدى:
”ءبىز بىرەگەي دۇنيە بىرتىندەپ كەمەلدەنەدى دەيمىز، وسىنداعى بىرەگەي دۇنيە دەگەنىمىز نە؟ اتاپ ايتقاندا، ەڭ تاماشا نارسەلەر، ەڭ جوعارى، نازىك، وزىق نارسەلەر، وسى نارسەلەردىڭ بارلىعى ءبىر جولدا ورىندالا سالمايدى، ولارعا اسا زور كۇش جۇمساۋعا، ءتىپتى، ومىرلىك قاجىر - قايرات جۇمساۋعا تۋرا كەلەدى. سىزدەردىڭ اسقاق مۇرات ورناتىپ، تىڭعىلىقتى ىستەپ، نىق قاداممەن العا ىلگەرىلەپ، تاباندىلىقپەن تابىسقا جەتەتىن قايسارلىقپەن، ’ءومىر بويى ءبىر ءىستى تىندىرامىن‘ دەيتىن قاجىر - قايراتپەن قۇندى ومىرگە قول جەتكىزۋلەرىڭىزدى ءۇمىت ەتەمىن“.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 8 - كۇنى نانجيڭنەن بەرگەن حابارى)
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
تەلەفون: 65367915-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ باسپا ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەي كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2023 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى
