وقۋ – اعارتۋ ادىلدىگىندە ءتىپتى دە زور قادام تاستالدى (جاڭا جورىقتا ەكپىندەي ىلگەرىلەپ، جاڭا داۋىرگە ۇلەس قوسۋ − ۇلى وزگەرىس)
«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى جاۋ ىنا، ديڭ ياسۇڭ
2022.05.05 16:35 كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى
شانشيدىڭ بايتاق دالاسى شۋاققا شومعان. شانشي ولكەسى انكاڭ قالاسى پيڭلي اۋدانى لاۋشيان قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبى. رەتتى دە تازا ساباقحانادا بالالار زەيىن - زەردەسىن شوعىرلاندىرىپ كىتاپ وقۋدا؛ كەڭ الاڭدا بالالار اسىر سالىپ، جالىندى تىرشىلىك تىنىسىن بايقاتادى.
2020 - جىلى 4 - ايدا باس شۋجي شي جينپيڭ شانشيدە قىزمەت تەكسەرگەندە، وسى اراعا كەلىپ بالالاردىڭ ۇيرەنۋ جانە تۇرمىس جاعدايىن ۇعىسىپ، قالا مەن اۋىلدىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىنىڭ ءبىر تۇلعالانىپ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، قالا مەن اۋىلدىڭ وقۋ - اعارتۋ بايلىعى جاعىنداعى پارقىن ازايتىپ، وقۋ - اعارتۋدىڭ ادىلدىگىن جەبەپ، كەدەيلىكتىڭ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋىن ءۇزۋ كەرەكتىگىن دارىپتەگەن بولاتىن.
«تاياۋ جىلداردان بەرى مەكتەپتىڭ وزگەرىسى وتە زور بولدى. اۋىل - قىستاقتاعى بالالار ىرگەدەگى مەكتەپكە ءتۇسىپ وقيتىن بولدى، ەندىگارى مەكتەپكە كىرۋدەن قامىقپايتىن بولدى. كوپ مەديالى پروەكتور، ەلەكتروندىق اق تاقتا، كەسكىن ءتۇسىرۋ - تاراتۋ ساباقحاناسى سياقتى وقىتۋ جابدىقتارى بار، تاۋداعى بالالار دا ساپالى وقۋ - اعارتۋدان يگىلىكتەنە الادى» دەدى لاۋشيان قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبىنىڭ مەكتەپ مەڭگەرۋشىسى ۋ جينپىڭ.
وقۋ - اعارتۋدىڭ ادىلدىگى − وقۋ - اعارتۋ ىستەرىندە حالىقتى وزەك ەتۋدىڭ ماڭىزدى بەينەلەنۋى. «وقۋ - اعارتۋدىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن جالپى حالىقتى اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم ءادىل يگىلىكتەندىرۋدى ۇزدىكسىز جەبەۋ كەرەك»، «قانشا جاپا تارتساق تا، بالانى قيىنشىلىقتا قالدىرۋعا بولمايدى، قانشا كەدەي بولساق تا، وقۋ - اعارتۋدى كەدەيلەندىرۋگە بولمايدى» ... وسى سوزدەردە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ وقۋ - اعارتۋدىڭ ادىلدىگىن جەبەۋ جونىندەگى شىنايى ءۇمىتى قامتىلعان.
پارتيانىڭ 18 - قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيىتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتى وقۋ - اعارتۋدى باستان - اياق الدىمەن دامىتىلاتىن ستراتەگيالىق ورىنعا قويدى، مەملەكەتتىڭ قازىنالىق وقۋ - اعارتۋ قاراجاتىنىڭ ىشكى ءوندىرىس جالپى قۇنىنداعى سالىستىرماسى ءۇرتىس %4 تەن جوعارى بولدى، سونداي - اق الدىمەن اۋىل - قىستاق رايوندارىنا، شەكارا وڭىردەگى ۇلتتىق رايوندارعا، توڭكەرىستىك بايىرعى رايوندارعا، شەكارا، شالعاي، كەدەي رايونداردىڭ وقۋ - اعارتۋىن دامىتۋعا بەيىمدەلىپ، اناعۇرلىم جاقسى، اناعۇرلىم ءادىل وقۋ - اعارتۋ رەالدىققا اينالدى.
ءاربىر ادامدى ءبىلىم الۋ ورايىنان يگىلىكتەندىرۋگە كۇش سالىندى
2020 - جىلدىڭ اياعىندا ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتوچكا بەرىلگەن 200 مىڭنان استام كەدەي وتباسىعا قاراتا وقۋدان قول ۇزگەن وقۋشىلاردىڭ سانى اداقتالىپ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ قامتاماسىز ەتىلۋى جاپپاي جۇزەگە استى. 2021 - جىلى مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ بەكەمدەلۋ شاماسى %95.4 كە جەتىپ، 2012 - جىلداعىدان 3.6 پايىز جوعارىلادى، توعىزجىلدىق مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ جالپىلاسۋ دارەجەسى دۇنيە جۇزىندەگى جوعارى كىرىستى ەلدەردىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن استى. سونىمەن بىرگە، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەدەن اسپيرانتتىققا دەيىنگى ءارقايسى وقۋ - اعارتۋ ساتىسىنداعى وقۋشىلارعا قارجىلاي كومەك بەرۋ ساياسات جۇيەسى اناعۇرلىم كەمەلدەنىپ، بىردە - ءبىر وقۋشىنىڭ وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىق بولۋ سەبەبىنەن وقۋدان قول ۇزبەۋى ءتۇزىم جاعىنان قامتاماسىز ەتىلدى. 2012 – جىلدان 2020 – جىلعا دەيىن وقۋشىلارعا قارجىلاي كومەك بەرۋ جالپى سوماسى ءبىر تريلليون 512 ميلليارد 602 ميلليون يۋان بولىپ، جالپى 833 ميلليون وقۋشىعا (رەت) قارجىلاي كومەك بەرىلدى.
وقۋ - اعارتۋدىڭ اناعۇرلىم جاقسى، اناعۇرلىم ساپالى بولۋىنا كۇش سالىندى
اۋدان وڭىرىندەگى قالا - اۋىل مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىن ءبىر تۇلعالاندىرۋ رەفورماسى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىلدى، 2021 - جىلدىڭ سوڭىندا بۇكىل ەلدەگى بارلىق اۋدان (قالا، رايون) مەملەكەتتىڭ مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدىڭ نەگىزىنەن بىركەلكى بولۋىن باقىلاپ - باعالاۋ تەكسەرۋىنەن ءوتتى. %99.8 مەكتەپتىڭ وقىتۋ شارت - جاعدايى نەگىزگى تالاپقا جەتىپ، ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ (وقىتۋ تۇيىندەرىن قامتيدى) توراپتانۋ شاماسى %100 كە جەتىپ، توراپتانباعان مەكتەپتەر اۋقىمدىق جاقتان نولگە ءتۇسىرىلدى. مىندەتتى وقۋ – اعارتۋ ساتىسىنداعى داليعان كلاستاردىڭ سالىستىرماسى %0.71 كە، ەرەكشە داليعان كلاستاردىڭ سالىستىرماسى %0.01 كە تومەندەدى. «اۋىل - قىستاق ءالسىز بولۋ»، «قالا - قالاشىقتا سىعىلىسۋ» سياقتى ماسەلەلەر ءونىمدى شەشىلدى.
ءاربىر ادامنىڭ ءوز مۇمكىندىگىن ايگىلەۋىنە وراي جاراتۋعا قۇلشىنىس جاسالدى
ءتۇيىندى جوعارى مەكتەپتەردىڭ اۋىل - قىستاقتار مەن كەدەي رايونداردان باعىتتامالى وقۋشى قابىلداۋ جوسپارى بويىنشا جيىنى 820 مىڭنان استام وقۋشى قابىلدانىپ، كەدەي وقۋشىلاردىڭ بويلىق اينالىم ارناسى كەڭەيتىلدى. 2013 - جىلدان 2020 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتوچكا بەرىلگەن كەدەي وتباسىلاردان 5 ميلليون 140 مىڭ 500 وقۋشى جوعارى دارەجەلى ءبىلىم الدى، ميلليونداعان كەدەي وتباسىندا ءبىرىنشى ۇرپاق ستۋدەنتتەر جارىققا شىقتى. كاسىپتىك مەكتەپتەردىڭ %70 تەن استام وقۋشىسى اۋىل - قىستاقتان كەلىپ، «كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ، ءبىر ادامدى جۇمىستاندىرۋ، ءبىر وتباسىن كەدەيلىكتەن ارىلتۋ» رولى شىنايى ساۋلەلەندىرىلدى.
قاتار – قاتار شىعارىلعان ساياسات، توپ - توپ ساندى مالىمەت − وقۋ - اعارتۋ ادىلدىگىنىڭ نۇر - شۇعىلاسىنىڭ وتانىمىزدىڭ بايتاق دالاسىنا توگىلگەنىنىڭ بەلگىسى. ال مۇنىڭ استارىندا وتباسى تاعدىرىنىڭ وزگەرىسى، بالانىڭ جۇزىندەگى كۇلكى جاتىر.
«ىرگەمىزدەن بالاباقشا اشىلدى، اقىسى تومەن، بالانى دا جاقسى تاربيەلەيدى. بالانى وسىندا جىبەرسەم الاڭسىز بولامىن» دەدى گۇيجوۋ ولكەسى تۇڭرىن قالاسى سۇڭتاۋ مياۋزۋ اۆتونوميالى اۋدانى جىڭدا قالاشىعى پانتاڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ۋ لينلين. تاياۋ جىلداردان بەرى وقۋ الدىنداعى تاربيەدەن يگىلىكتەنۋ ۇزدىكسىز تىڭ ىلگەرىلەۋشىلىكتەرگە قول جەتكىزدى، جەر - جەر ۇكىمەت باسقارۋىنداعى باقشالاردى كۇش سالا دامىتىپ، حالىق باسقارۋىنداعى باقشالاردىڭ جالپىعا ءتيىمدى قىزمەت وتەۋىن بەلسەنە سۇيەمەلدەپ، ۇكىمەت ۇسىنىلىمىن نەگىز ەتكەن، وتباسى ۇيلەسىمدى ءبولىپ كوتەرگەن، باسقا دا كوپ ارنامەن قارجى توپتالعان مەكتەپكە دەيىنگى تاربيە ۇسىنىلىمى مەحانيزمىن تياناقتاندىرىپ، «باقشاعا كىرۋ قيىن بولۋ»، «باقشاعا كىرۋ قىمبات بولۋ» ماسەلەسىن ءونىمدى تۇردە باسەڭدەتتى.
«داشۋەگە ءتۇسىپ وقۋ ورايىنا يە بولعانىما ايرىقشا باقىتتىمىن. مەن ءوزىم قىزىعاتىن كاسىپپەن شۇعىلدانىپ، قوعامعا جارامدى ادام بولامىن» دەدى جوعارى مەكتەپ ەمتيحانى ارقىلى ورتالىق ۇلتتار داشۋەسىنە وقۋعا تۇسكەن كوزى كەم وقۋشى اڭ زىيۇي. ەستۋ قۋاتى كەم وقۋشىلاردىڭ تىڭداعىش تاعۋىنا نەمەسە جاساندى قۇلاق ۇلۋىن تاعۋىنا، كوزى كەم وقۋشىلاردىڭ بەدەرلى جازۋمەن ەمتيحان تاپسىرۋىنا، جوعارى مەكتەپ ەمتيحانىنداعى مۇگەدەك وقۋشىلاردىڭ جەكە ەمتيحان تۇرلەرىن بەلگىلەۋگە جول بەرىلدى ... ءبىرقىدىرۋ شارا مۇگەدەك وقۋشىلاردىڭ ارمان قۋۋىنا وراي جاراتىپ بەردى.
«وقىتۋشىلاردىڭ اينالمالى جاتاعىنا كوشىپ كىرسەڭىز، تۇرمىسىڭىز جايلى بولىپ قانا قالماستان، وقىتۋدا دا اناعۇرلىم الاڭسىز سەزىنەسىز، باقىت سەزىمىڭىز كۇشەيە تۇسەدى» دەدى گانسۋ ولكەسى ديڭشي قالاسى مينشيان اۋدانى لۋجيڭ قالاشىعى سەنترلى باستاۋىش مەكتەبىنىڭ وقىتۋشىسى جۋ يۇيجىن. تۇرمىستىق مامىلەنى جوعارىلاتۋدان قالا، اۋىل وقىتۋشىلارىنىڭ اۋىسۋىنا دەيىن، كاسىپتىك اتاق باعالاۋدان، ۇسىنىس ەتۋدەن داڭق ءتۇزىمىن ورناتۋعا دەيىن، اۋىل - قىستاق وقىتۋشىلارىنىڭ كاسىپتىك باۋراۋ قۋاتى ۇزدىكسىز كۇشەيىپ، «تومەنگە تۇسە الاتىن، تۇراقتاپ تۇرا الاتىن، جاقسى تاربيەلەي الاتىن» جاعداي نەگىزىنەن قالىپتاستى.
وقۋ - اعارتۋ گۇلدەنسە، مەملەكەت گۇلدەنەدى، وقۋ - اعارتۋ قۇدىرەتتەنسە، مەملەكەت قۇدىرەتتەنەدى. وقۋ - اعارتۋدىڭ دامۋ جەتىستىكتەرىنەن جالپى حالىقتى اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم ءادىل يگىلىكتەندىرۋدى ۇزدىكسىز جەبەپ، وقۋ - اعارتۋدىڭ ادىلدىگى ارقىلى قوعامدىق ادىلدىك پەن ادىلەتتىلىكتى جەبەپ، ءاربىر بالانىڭ وزىنە سەنىم ارتۋىنا جانە بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتۋىنە مۇمكىندىك جاساساق، وقۋ - اعارتۋ ىستەرى ارشىندى قاداممەن العا ىلگەرىلەي بەرەتىن بولادى.
كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى
وقىرمان نازارىنا
- 1.
جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
2.
قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
4.
ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
- ورتالىق
- ەل ءىشى
- شينجياڭ
- حالىقارا
مادەنيەت
تەلەفون: 67 /65368365-010 حات ساندىعى: kazakh@peopledaily.com.cn
بۇل بەتتىڭ مەنشىك ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان، كەلىسىمنەن وتپەگەندە كوشىرىپ پايدالانۋعا بولمايدى
Copyright © 1997-2012 by www.people.com.cn. all rights reserved
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى 
بۇل حابارعا باعاڭىز
لەبىز جازۋ
