بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى    

حالىق تورابى

گانسۋ ولكەسى ماچۇي اۋداندىق جاراتىلىستىق بايلىق مەكەمەسى جايىلىمدى قورعاۋدى، قالپىنا كەلتىرۋدى كۇشەيتىپ، ەكولوگيالىق يقۋاتتى ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى (جاڭا ءداۋىر، جاڭا جورىق، جاڭا ۇلى ءىس)

«حالىق گازەتىنىڭ» ءتىلشىسى فۋ ۋىن

2023.01.09 17:07     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  قىس بولعانىمەن، كۇن ونشالىقتى سۋىق ەمەس، گانسۋ ولكەسى گاننان زاڭزۋ اۆتونوميالى وبلىسى ماچۇي اۋدانىنىڭ ۇلان - بايتاق ساحاراسىندا قوداس، قوي توپ – توپ، تابىن – تابىن بولىپ جايىلىپ ءجۇر.

  ماچۇي اۋدانىندا پايدالانۋعا بولاتىن جايىلىم 12 ميلليون 880 مىڭ مۋ بولىپ، حۋاڭحى وزەنىنە قۇياتىن وزەنشەلەر مەن بۇلاقتاردان ءنار الادى، «حۋاڭحىنىڭ سۋ كولشىگى» دەگەن اتى بار.

  «پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا: ءسوز جوق، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعالى بايلىق دەيتىن ۇستانىمدى بەرىك ورناتىپ جانە امالياتتا ايگىلەپ، ادام مەن تابيعاتتىڭ جاراسىمدى قاتار ءومىر ءسۇرۋ تۇرعىسىنان دامۋدى جوبالاۋ كەرەك» دەپ اتاپ كورسەتىلدى. ماچۇي اۋداندىق جاراتىلىستىق بايلىق مەكەمەسىنىڭ باستىعى دۇڭجۋجيا بىلاي دەدى: «پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ بارىسىندا جايىلىمدى قورعاۋدى، قالپىنا كەلتىرۋدى كۇشەيتۋ، جايىلىمنىڭ ەكولوگيالىق يقۋاتىن جوعارىلاتۋ بەكىمىمىز بەن سەنىمىمىز اناعۇرلىم بەكەمدەلدى».

  قۇمايتتانعان، تۇياق كەستى بولعان جايىلىمدى جان - جاقتى جونگە سالۋ، مال سيىمدىلىعىن قاتاڭ تىزگىندەۋ سياقتىلاردى ءبىر تۇتاس اتقارۋ ارقىلى ماچۇي اۋدانىندا جايىلىمنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ۇزدىكسىز جاقسارىپ، ەكولوگيالىق فۋنكتسياسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. 2021 - جىلى تۇتاس اۋدانداعى جايىلىم جامىلعى وسىمدىكتەرىنىڭ كومكەرۋ شاماسى %98.33 كە جەتىپ، 2016 - جىلداعىدان 0.15 پايىز جوعارىلادى. 2016 - جىلدان 2021 - جىلعا دەيىن ماچۇي اۋدانىنىڭ حۋاڭحى وزەنىن جىلدىق سۋمەن قامداۋ ورتاشا ءمانى 17 ميلليارد 422 ميلليون تەكشەمەتر بولىپ، كوپ جىلدىق ورتاشا ماننەن 3 ميلليارد تەكشەمەترگە جۋىق ارتتى.

  عىلمي شارا قولدانىپ، قۇمايتتانعان، تۇياق كەستى بولعان جايىلىمدى قالپىنا كەلتىردى

  ماچۇي اۋدانى ساحى قىستاعىنداعى ءبىر قۇمدى بەتكەيدە جىپىرلاعان، تۇتاسقان ءشوپ شاقپاقتارىندا ءۇستىرت تالدارى جەلمەن قاسقايىپ تۇر، قوڭىرباس، سورتاڭ ءشوپ سياقتى شوپتەر جەر بەتىندەگى قۇمدى توپىراقتى مىقتاپ ۇستاپ تۇر.

  «بۇل − 2021 - جىلعى گاننان وبلىسىنىڭ حۋاڭحى وزەنىنىڭ جوعارعى اعارىنداعى سۋ قاينارىن ساقتاۋ اۋماعىنداعى تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايىلىم، ءشولدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسىنىڭ تارماق نىسانى، 2022 - جىلى 7 - ايدا سالىنىپ بولدى». ماچۇي اۋدانى ورمان شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى جالپىلىق قىزمەت وتەۋ پۋنكتىنىڭ باستىعى ما جيانيۇن جۇرەلەپ وتىرىپ، ۇستىرتتەگى تال مەن ءشوپتىڭ ءوسۋ جاعدايىن ەگجەي - تەگجەيلى تەكسەردى.

  كليماتتىڭ جىلىنۋى، تىشقان اپاتى جانە شەكتەن تىس مال باعۋ سياقتى فاكتورلاردىڭ ىقپالىنان ماچۇيدىڭ جايىلىمدارىندا ءبىر مەزگىل قۇمايتتانۋ، تۇياق كەستى بولۋ قۇبىلىسى جارىققا شىقتى. تاياۋ جىلداردان بەرى ماچۇي اۋدانى جۇيەلى جونگە سالۋدا تاباندى بولىپ، وڭىرلەر بويىنشا شارا قولدانىپ، جايىلىم ەكولوگياسىن قالپىنا كەلتىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتتى.

  «ماچۇي اۋدانىنىڭ كليماتى سۋىق، وسىمدىكتەردىڭ ءوسۋ ۋاقىتى قىسقا بولۋداي ءىس جۇزىندىك جاعدايىنا مەڭزەس، ءشوپ ەگۋ مەن سۋارۋ ۇشتاستىرىلعان قۇمدى تىزگىندەۋ ۇلگىسىن قاراستىرىپ، ءشوپتىڭ، بۇتا - بۇرگەننىڭ كوكتەۋ شاماسىن %85 كە جەتكىزدىك» دەدى- دەدى ما جيانيۇن تانىستىرىپ.

  مەملەكەت جولى 345 - لەنياسىنىڭ اۋانساڭ اسقار تاۋ بولەگىنىڭ ەكى جاعىنداعى تاۋ بەتكەيى قىستا دا جاپ – جاسىل بولىپ تۇر. «جاسىل تارتىپ تۇرعانى سىرت جەرلەردەن الىپ كەلىپ ەككەن قارا ءبيدايىق، ءالى ءوسىپ جەتىلمەگەن جەرگىلىكتى شوپتەردى قورعاپ، بورانمەن ۇشىپ كەتۋىنەن ساقتايدى » ماچۇي اۋداندىق جايىلىم قىزمەت پۋنكتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى ياڭ چۇنلەي بىلاي دەدى: جوندەۋ بارىسىندا ءبىز ىشكى موڭعۇل، چيڭحاي، سىچۋان سياقتى جەرلەردەن ىلگەرىندى - كەيىندى 20 نەشە ءتۇرلى بەيىمى كۇشتى ءشوپ تۇقىمىن ەنگىزىپ، جەرگىلىكتى شوپپەن ارالاستىرىپ ەكتىك.

  اۋانساڭ تاۋىنان استىق، ساحارادا ءالسىن - ءالى ءۇستىرت شاقىلداق تىشقانى كەزدەسىپ تۇردى. «انا ۇيىلگەن قارا توپىراقتى تىشقان مەن قويان قازعان». ما جيانيۇن بىلاي دەدى: قارا توپىراقتى قايراڭدى جونگە سالۋدا الدىمەن تىڭايتقىش بەرۋ، ونان سوڭ ءشوپ ەگىپ، مال باعۋعا تيىم سالۋ كەرەك.

  ءبىز اڭگىمە ايتىپ تۇرعاندا ءبىر بۇركىت اۋەدە اينالىپ ءجۇردى. «ول − بۇركىت، تىشقان مەن قوياندى اۋلاۋدا. ءبىز تىشقان اپاتى اۋىر بولعان جايىلىمدا 500 مۋ جەرگە ءبىر بۇركىت سورەسىن ورناتىپ، بۇركىتتىڭ قونۋىنا قولايلىلىق جاسادىق. مۇنان سىرت، ءبىز تاعى تۇلكىنى قويا بەرۋ سياقتى تاسىلدەرمەن تىشقان اپاتىن تىزگىندەدىك» دەدى ما جيانيۇن.

  «قىستاقتاعى جايىلىمنىڭ كوبى حۋاڭحى وزەنىنىڭ جاعاسىندا، بۇرىن جازدا وزەن سۋى تاسىعاندا جايىلىمدى باسىپ قالىپ، قىستا بوران سوعىپ، تاعى دا قۇمايتتانىپ وتىراتىن». ماچۇي اۋدانى اۋانساڭ قالاشىعى گۇڭساي قىستاعىنىڭ مالشىسى سونان تىلشىگە بىلاي دەدى: جايىلىم جوندەلگەننەن كەيىن ءشوپ ءارى بيىك، ءارى قاۋلاپ ءوسىپ، ءشوپ ءونىمى بارىنشا جوعارىلادى.

  قازىرگە دەيىن ماچۇي اۋدانى 340 مىڭ مۋعا جۋىق قۇمايتتانعان جايىلىمدى، ءبىر ميلليون 220 مىڭ مۋدان استام تۇياق كەستى بولعان جايىلىمدى جونگە سالىپ، جايىلىمنىڭ قۇمايتتانۋ، تۇياق كەستى بولۋ جاعدايىن ءونىمدى تەجەپ، حۋاڭحى وزەنىنىڭ ماچۇي بولەگىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن كورنەكتى جاقسارتتى.

  جايىلىمعا قاراي مال تۇراقتاندىرىپ، جايىلىم مەن مالدىڭ ديناميكالى تەپە - تەڭدىگىن ىلگەرىلەتتى

  وۋلا قالاشىعى انماۋ قىستاعىنداعى سايلۇڭشان تاۋىنىڭ ءبىر بەتكەيىنە بارعاندا، ماچۇي اۋداندىق جايىلىم باقىلاۋ پۋنكتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى جوۋ يۇڭجيان مەن بىرنەشە قىزمەتتەسى تۇرلىشە باعىتقا قاراي تاراپ، سيىر سانادى.

  مالشىلاردىڭ جايلاۋىنا بارعاندا، جوۋ يۇڭجيان الىپ جۇرگەن ماتەريالداردى اشىپ، مال سيىمدىلىعى سياقتى ساندى مالىمەتتەردى ءبىر - بىرلەپ سالىستىردى. «جايىلىمنىڭ اۋماعىنا نەگىزدەلگەندە، وتباسىڭىزدىڭ نازاريالىق مال سيىمدىلىعى 490 قوي بىرلىگى بار ەكەن، سيىرعا سىندىرسا، 122.5 سيىرعا تۋرا كەلەدى، ءىس جۇزىندە قانشا سيىر باعىپ وتىرسىز؟» دەپ سۇرادى جوۋ يۇڭچي. «115 باس، ارتىق ەمەس» دەپ جاۋاپ بەردى زاباۋ.

  «قوي مەن سيىردىڭ سانىن ناق مايداندا سالىستىرۋ −ۇنەمى قولداناتىن باقىلاۋ - باسقارۋ ءادىسىمىز». جوۋ يۇڭجيان بىلاي دەدى: جايىلىمدى باقىلاۋ - باسقارۋ پۋنكتى اي سايىن ۇدايىلانعان باقىلاۋ - باسقارۋ قىزمەتىن ورىستەتەدى، اۋدان ءار جىلى ورمان، جايىلىم، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، قازىنا سياقتى تاراۋلارداعى قىزمەتكەرلەر مەن قالاشىق، قىستاق كادرلارىنان بىرلەسكەن قىزمەت گرۋپپاسىن ۇيىمداستىرىپ، جىلدىق ارناۋلى تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، مالشىلاردىڭ باعىمداعى مال سانىن ناق مايداندا سالىستىرىپ، ارتىق باعىلعان - باعىلماعانىن تەكسەرەدى.

  وسى جىلداردا ماچۇي اۋدانى بايلىق ورتاسىنىڭ كوتەرىمدىلىك قۋاتىن جان - جاقتى باعالاۋدى بەلسەنە ورىستەتىپ، جايىلىمعا قاراي مال تۇراقتاندىرۋدى ىلگەرىلەتتى. 2021 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن اۋدان بويىنشا ءبىر ميلليون 529 مىڭ 300 قوي بىرلىگى ازايتىلىپ، جايىلىم مەن مالدىڭ اۋقىمدىق تەپە - تەڭدىگى جۇزەگە اسىرىلدى.

  اۋداننىڭ ورمان، جايىلىم، مال شارۋاشىلىق تاراۋلارى مالشىلاردى قوراداعى باعىمشىلىقتى دامىتۋعا شابىتتاندىردى جانە جەتەكتەدى. وۋلا قالاشىعى وۋچياڭ قىستاعىنداعى لاديتاڭ ساحاراسىندا مالشى اڭچيڭجاپۋ اسىل تۇقىمدى قويعا جەم بەرۋدە. «قازىر قولدا بارى 120 قوي، 47 قوداس، وتباسىمىزدىڭ جايىلىمى جەۋگە جەتپەيدى، جىلىنا سىرتتان 80 توننادان استام جەم - ءشوپ ساتىپ الامىز». اڭچيڭجاپۋ بىلاي دەدى: مالدى قورادا باعاتىن مالشىلار مال سيىمدىلىعى شەكتەمەسىنە ۇشىرامايدى.

  وۋلا قالاشىعى دارچيڭ قىستاعىنىڭ 2 - گرۋپپاسىندا سايدانزاشي باسقارىپ قۇرعان ماچۇي اۋدانى حىجيا قوي باقشاسى زاڭزۋ قويى باعىمشىلىعى كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆى الىس - جاقىنعا ايگىلى. «سەلبەستىك كووپەراتيۆى 8 مالشى وتباسىنان بىرلەسىپ قۇرىلعان، قازىر قولدا بار قويدىڭ سانى 570 تەن استى». سايدانزاشي بىلاي دەدى: بىرلەسىپ مال باعۋ، شوعىرلى باعۋ جانە قورادا باعۋ ءتاسىلىن قولدانۋدىڭ ونىمدىلىگى بىتىراندى باعۋدان %20 تەن استام جوعارى بولادى.

  مالشىلار جايىلىم بايلىعىنان عىلمي پايدالانىپ، كوپتەگەن پايداعا كەنەلدى. سەرما قالاشىعى نايرماعاما قىستاعىنىڭ تۇرعىنى زاشي بۇرىن ۇيدە مال باعاتىن. جايىلىم مەن مالدىڭ تەپە - تەڭدىگىن ساقتاعاننان كەيىن، ونىڭ كۇيەۋى ۇيدە سيىر، قوي باعادى، زاشيساۋ كاريا مەن بالاسىن ەرتىپ اۋدان ورتالىعىنىڭ ماڭىنداعى مالشىلاردىڭ وتىرىقتانۋ تۇيىنىنە كوشىپ بارىپ تۇرمىس كەشىرەدى. «مەن سويىسحانادا قوراپتاۋشى بولىپ ىستەيمىن، ايىنا 3 مىڭ 400 يۋاننان استام ەڭبەكاقى الامىن». زاشيساۋدى ءتىپتى دە قۋانتقانى، «اۋدان ورتالىعىنىڭ وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ شارت - جاعدايى جاقسى، بالالاردىڭ وقۋىنا، قارتتاردىڭ اۋرۋ كورسەتۋىنە ءتىپتى دە قولايلى».

  «ەكولوگيانى الدىمەن ەسكەرۋدە، جاسىل دامۋدا تاباندى بولۋ كەرەك، ءبىز ساياسات - شارالاردى ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، مالشى وتباسىلارىنىڭ جايىلىمعا قاراي مال تۇراقتاندىرۋۋ بەلسەندىلىگىن جوعارىلاتىپ، ارتىق مالدىڭ ‹ازايۋىنا›، مالشىلاردىڭ كىرىسىنىڭ ‹ارتۋىنا› شىنايى كەپىلدىك ەتەمىز» دەدى جوۋ يۇڭجيە تىلشىگە.

  كوپ ءتۇرلى شارا قولدانىپ، جايىلىمدى قورعاۋ تەبىنىن ارتتىردى

  قولدارىنا «جايىلىمدى جان - جاقتى باقىلاۋ - ولشەۋ» ەلەكتروندى تەرمينال جابدىعىن ۇستاعان ياڭ چۇنلەي اۋانساڭ قالاشىعى دورجا قىستاعى 4 - گرۋپپاسىنىڭ ءبىر جەرىن اينالا ءوتتى. ەكراننان «ماچۇي اۋدانى 34 - ءنومىرلى جايىلىمدى باقىلاۋ - ولشەۋ، باعالاۋ ۇلگى جەرى» دەگەن جاسىل كورسەتكىش سترەلكاسى ءالسىن - ءالى جىلتىلداپ تۇر.

  «بۇل ارانى شەڭبەر سەنترى ەتسەك، راديۋسى 40 مەترلىك اۋماق تۇگەلدەي قوي باعىلاتىن ءوڭىر بولادى». كوگالدا اق ءتۇستى تەمىر دىڭگەك ەرەكشە كوز تارتادى، 3 ۇلگى سىزىق تەمىر دىڭگەكتەن سىرتقا سوزىلادى. «ۇلگى سىزىقتا ءار ءبىر مەتر ارالىقتا ءبىر باقىلاۋ ءتۇيىنىن ورناتۋ ءارى سۋرەتكە ءتۇسىرىپ جوعارىعا جەتكىزۋ كەرەك». 40 - تۇيىندە توڭىرەكتەگى 4 شارشى مەتر جان اۋماقتان ۇلگى الىپ باقىلاۋ جۇرگىزۋ كەرەك» دەدى ياڭ چۇنلەي.

  «قازىر بۇكىل اۋداندا 50 جايىلىم ەكولوگياسىن باقىلاۋ - ولشەۋ ورنى، سونداي - اق جايىلىم ەكولوگياسى سيلىعى مەن قوسىمشا قاراجاتىن بەرۋدەگى 27 باقىلاۋ - ولشەۋ ءتۇيىنى قۇرىلدى». ياڭ چۇنلەي بىلاي دەپ تانىستىردى: باقىلاۋ - تەكسەرۋ مازمۇنى وسىمدىك جامىلعىسىنىڭ بيىكتىگى، كومكەرىلۋ دارەجەسى، جيىلىگى، ءشوپ ءتۇسىمى سياقتىلاردى قامتيدى.

  تاياۋ جىلداردان بەرى ماچۇي اۋدانىنىڭ ورمان، جايىلىم باقىلاۋ - ولشەۋ جابدىقتارى، تەحنيكاسى ۇزدىكسىز جوعارىلادى. حىچۇي جىلقى فەرماسى 2 - اترەتى جايلاۋدى باقىلاۋ - ولشەۋ تۇيىنىنە ميكرو اۋا رايى پۋنكتىن قۇرىپ، باقىلاۋ - تەكسەرۋ تۇيىنىندەگى جاۋىن - شاشىن، جەل جىلدامدىعى، تەمپەراتۋرا، ىلعالدىق سياقتى ساندى مالىمەتتەردى اۆتوماتتى جينادى ءارى جوعارىعا جەتكىزدى. «ءبىز تاعى ۇشقىشسىز ۇشاق سياقتى جابدىقتاردى ەنگىزىپ، ادام كۇشى قولايسىز، وڭاي جەتە المايتىن تاۋ قويناۋىنداعى جايىلىمعا ۇشاقپەن تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، قىزمەت ونىمدىلىگىن بارىنشا جوعارىلاتتىق» دەدى جوۋ يۇڭچيان.

  تاياۋدا جوۋ يۇڭجيان اۋانساڭ قالاشىعى ساحاراسىندا ارالاپ تەكسەرۋ جۇرگىزگەندە، كەيبىرەۋلەردىڭ بەلگىلەمەگە قايشىلىق جاساپ جابايى ءدارى ماتەريالدارىن قازعانىن بايقاپ، دەرەۋ تيىم سالدى ءارى تەكسەرۋ جۇرگىزدى. ەڭ سوڭىندا كەن قازۋدى ۇيىمداستىرۋشىلار مەن كەن قازۋدى ەركىنە قويا بەرگەن جايىلىمدى كوتەرمەگە الۋشىلارعا جەكە - جەكە جازا بەرىلەدى ءارى وسىمدىك جامىلعىسىن قالپىنا كەلتىرۋگە بۇيىرىلادى.

  جايىلىمدى ىشكەرىلەي قورعاۋ ءۇشىن، ماچۇي اۋدانى «اۋدان، فەرما، پۋنكت، ورمان قورعاۋشىلارى» سىندى ءتورت دارەجەلى ورماندى، جايىلىمدى قورعاۋ ءتۇزىلىسىن ورناتىپ، ەكولوگيالىق ورمان قورعاۋشىلارىنان ءبىر مىڭ 350 ادامدى، جايىلىم قورعاۋشىلارىنان 80 ادامدى ۇسىنىس ەتىپ، بارلىق اكىمشىلىك قىستاقتى قامتىدى. «قىستاعىمىزدا 2 جايىلىم قورعاۋشى بار، ءار اپتادا 2 - 3 رەت جايىلىمدى شارلايدى، قورعايدى». دۋگى 2020 - جىلى ساحى قىستاعىنىڭ جايىلىم قورعاۋشىسى بولىپ، جايىلىمداعى ءشوپتىڭ بارعان سايىن ءوسىپ، جابايى حايۋاناتتاردىڭ بارعان سايىن كوبەيىپ، حۋاڭحى وزەنىنىڭ سۋ مولشەرىنىڭ بارعان سايىن مولايۋىنا كۋا بولدى.

  گاننان وبلىسىنىڭ تابيعي جايىلىمدى ديناميكالىق باقىلاۋ ساندى مالىمەتىندە كورسەتىلۋىنشە، 2021 - جىلى ماچۇي اۋدانىنىڭ ورتاشا جانە ودان جوعارى تۇياق كەستى بولعان جايىلىم كولەمى 6 ميلليون 370 مىڭ مۋعا تومەندەپ، 2016 - جىلداعىدان ءبىر ميلليون 930 مىڭ مۋ ازايعان، تابيعي جايىلىمنىڭ ءشوبى بيىك ءوسىپ، مۋ باسىندىق جاس ءشوپ ءتۇسىمى كورنەكتى جوعارىلاپ، جايىلىمنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ۇزدىكسىز جاقسارعان.

  پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا «تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايىلىمدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋدا جانە جۇيەلى جونگە سالۋدا تاباندى بولۋ» ورتاعا قويىلدى. ماچۇي اۋداندىق پارتكومنىڭ شۋجيى سايراڭ زاشي بىلاي دەدى: ماچۇي اۋدانى قورعاۋددى، جونگە سالۋدى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتۋ تالابىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، حۋاڭحى وزەنىنىڭ جوعارعى اعارىنداعى سۋ قاينارىن ساقتاۋ رايونىندا تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايىلىم، ءشولدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ىستەرىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتىپ، حۋاڭحى وزەنىنىڭ ماچۇي اۋدانىنداعى بولەگىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىنىڭ ۇزدىكسىز جاقسارۋىن، جالپى تۇلعالىق فۋنكتسياسىنىڭ ۇزدىكسىز جوعارىلاۋىن ىلگەرىلەتەدى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى
 
  بۇل حابارعا باعاڭىز
  • 1. جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قاتىستى زاڭ-ەرەجەلەرىنە بويسىنىپ، توراپتا ءمورالدى بولىڭىز، ءسىزدىڭ ارەكەتىڭىز سەبەبىنەن تىكەلەي نەمەسە جانامالاي تۋىنداعان زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزىڭىز ارقالايسىز.
    2. قالام اتىڭىز بەن جازعان لەبىزىڭىزدى باسقارۋدىڭ بارلىق ۇقىعى حالىق تورابىنا ءتان.
    3. حالىق تورابىنىڭ ءسىزدىڭ حالىق تورابىنىڭ لەبىز جازۋ بەتىنە جازعان لەبىزىڭىزدى توراپ ىشىندە كوشىرۋ نەمەسە لەبىزىڭىزدەن سيتات كەلتىرۋ ۇقىعى بار.
    4. ەگەر باسقارۋ جاعىنا پىكىرىڭىز بولسا، لەبىز جازۋ بەتىنىڭ باسقارۋشىسىنا نەمەسە حالىق گازەتى مەكەمەسىنىڭ توراپ ورتالىعىنا اڭىس ەتىڭىز.
  • ورتالىق
  • ەل ءىشى
  • شينجياڭ
  • حالىقارا

سۋرەتتى حابار