بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

بۇقارانىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ءزارۋ ماسەلەلەرىن دەن قويا، سۇيىسپەنشىلىكپەن شەشەيىك

□ شين شىجيان

2023.07.11 16:49     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ىشكەرىلەي ورىستەتىلىپ جاتقان كەزدە اۆتونوميالى رايوننىڭ نەگىزگى باسشىلارى تاياۋدا اۆتونوميالى رايوندىق حالىق بۇقاراسى ارىز - ارمان قىزمەت وتەۋ ورتالىعىنا كەلىپ، ارىز - ارمان ايتا كەلگەن بۇقارانى جۇمىس باسىندا قابىلداپ، قيىنشىلىقتارىن، تالاپ - تىلەكتەرىن بەتپە - بەت تىڭداپ، بۇقارانىڭ شۇعىل، قيىن، ۋايىمداعان، ءزارۋ ماسەلەلەرىنە جاۋاپ قايتارىپ جانە شەشىپ، بۇكىل رايونداعى ءار دارەجەلى ورىننىڭ ارىز - ارمان سىندى ”الدىعا كەلگەن بۇقارالىق قىزمەتتى“ دەن قويا، سۇيىسپەنشىلىكپەن ويداعىداي ىستەۋى ءۇشىن ۇلگى جانە ونەگە بولدى.

  باس شۋجي شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: ”ارىز - ارمان الدىمىزعا كەلگەن بۇقارالىق قىزمەت، ارىز - ارمان ارناسى ارقىلى بۇقارانىڭ ارمانى مەن تالاپ - تىلەگىن ناقتاپ ۇعىسىپ، قىزمەتتەگى پارىقتار مەن ولقىلىقتاردى تاۋىپ، ءبىرى ارقىلى وزگەسىن تۇسپالداپ، ىشكەرىلەي جاقسارتىپ، بۇقاراعا اناعۇرلىم ويداعىداي قىزمەت وتەۋ كەرەك“. ”حالىق ارىز - ارمان قىزمەتىن كۇشەيتۋ جانە جاقسارتۋ“ پارتيا 20 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىندا انىق جازىلىپ، «ارىز - ارمان قىزمەتى ەرەجەسى» جاسالىپ، جاريالانىپ، مەملەكەتتىك ارىز - ارمان مەكەمەسى مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسى باسقاراتىن مەملەكەتتىك مەكەمەدەن مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قارايتىن قۇرىلىم ەتىپ رەتتەلدى... ارىز - ارمان قىزمەتىنىڭ پارتيا مەن مەملەكەت قىزمەتىنىڭ كەلەلى جاعدايىنداعى ماڭىزدى ورنى بارعان سايىن كورنەكتىلەندى. بۇقارالىق قىزمەت وبيەكتىسى بارعان سايىن كوپ نەگىزدەنگەن، بۇقارانىڭ تالاپ - تىلەگى بارعان سايىن كوپ تۇرلىلەنگەن، بۇقارالىق قىزمەت ورتاسى بارعان سايىن كۇردەلىلەنگەن جاڭا جاعداي الدىندا، قايتكەندە قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، بۇقارانىڭ ءتول مۇددەسىنە ساياتىن ارىز - ارمان قىزمەتىن ناقتى، ويداعىداي ىستەۋ − شينجياڭداعى ءار دارەجەلى ورىن، ءسوز جوق، جاقسى جاۋاپ بەرۋگە ءتيىستى امالياتتىق جونگە سالۋ ەمتيحان سۇراعى بولىپ تابىلادى.

  ارىز - ارمان قىزمەتى قوعام جاعدايىن، ەل رايىن ۇعىسۋدىڭ ماڭىزدى تەرەزەسى. باس شۋجي شي جينپيڭ سوناۋ جىلدارى جىڭديڭدا قىزمەت ىستەگەن كەزدە ۇنەمى ۇستەلدى كوشەگە قويىپ، سول ارادا وتىرىپ بۇقارانىڭ پىكىرىن تىڭداپ، ولاردىڭ ارىزدانعان كوپتەگەن ماسەلەسىن شەشتى؛ نيڭدىدا قىزمەت ىستەگەن كەزىندە ايماق، اۋدان، اۋىل ءۇش دارەجەلى باسشى كادرلاردىڭ تومەننىڭ حال - جاعدايىن ۇعىسۋى ءتۇزىمىن ورناتۋدى ىلگەرىلەتىپ، باسشىلاردىڭ تومەننىڭ حال - جاعدايىن ۇعىسۋى كۇنىن بۇقاراعا قىزمەت وتەۋ كۇنىنە وزگەرتتى؛ جىجياڭدا قىزمەت ىستەگەن كەزىندە جينحۋا پۋجياڭدى باسشى كادرلاردىڭ تومەننىڭ حال - جاعدايىن ۇعىسۋ، بۇقارانىڭ ارىزىن قابىلداۋ ءبىرىنشى بەكەتى ەتىپ، ولكە دارەجەلى باسشى كادرلاردىڭ تومەننىڭ حال - جاعدايىن ۇعىسىپ، بۇقارانىڭ ارىز - ارمانىن قابىلداۋىنىڭ باستاماسىن باستاپ، ”بۇقارانىڭ ارىز - ارمان ايتۋىن باسشىلاردىڭ تومەننىڭ حال - جاعدايىن ۇعىسۋىنا وزگەرتىپ، نەگىزگى ساتىعا ىشكەرىلەي بارىپ، بۇقارامەن بايلانىس جاساپ، تومەنگە ناقتى ءتۇسىپ، ەل رايىن شىنايى ۇعىسىپ، شىن ىقىلاسپەن جۇمىس ءبىتىرۋدى“ نەگىزگى مازمۇن ەتكەن ”پۋجياڭ تاجىريبەسى“ وسىدان قالىپتاستى. بۇقارا قايدا بولسا، نازاردى سول جەرگە شوعىرلاندىرۋعا؛ قايشىلىق قايدا بولسا، سول جەرگە بارۋعا؛ بۇقارامەن بىرگە وتىرىپ، ءبىر ۇستەلدى قاۋمالاپ، حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسىپ، حالىقتىڭ اقىل - پاراساتىن شوعىرلاندىرىپ، بۇقارانىڭ مۇددەسىن قورعاپ، حالىقتىڭ تىلەگىن ۇيىستىرۋعا تاباندى بولۋ، مىنە بۇل ارىز - ارمان قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ قۇپياسى سانالادى ءارى پارتيانىڭ بۇقارالىق لۋشيانىن دايەكتىلەندىرۋدىڭ، باس ماقسات تانىمىن كۇشەيتۋدىڭ ىشكى تالابى.

  ارىز - ارمان قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ ءۇشىن ”پۋجياڭ تاجىريبەسىن“ ۇيرەنىپ، جالپىلاستىرىپ عانا قالماي، جاڭا داۋىردەگى ”فىڭچياۋ تاجىريبەسىن“ دە امالياتتا ايگىلەۋ قاجەت. نەگىزگى ساتى − بۇقارا ارىز - ارمانىنىڭ قاينارى ءارى ارىز - ارماندا اڭىس ەتىلگەن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ تەتىگى. ”ۇساق ىستەردى قىستاقتان شىعارماي ءبىتىرۋ، ۇلكەن ىستەردى قالاشىقتان شىعارماي ءبىتىرۋ، قايشىلىقتى جوعارىعا ارىزدانباۋ“ − وتكەن عاسىردىڭ 60 - جىلدارىندا جىجياڭ ولكەسىنىڭ جۋجي قالاسى فىڭچياۋ قالاشىعىنىڭ كادر - بۇقاراسى جاراتقان ”فىڭچياۋ تاجىريبەسى“، ول بۇكىل مەملەكەتتىڭ نەگىزگى ساتىنى باسقارۋىنداعى تۋعا اينالدى. تاياۋ جىلداردان بەرى نەگىزگى ساتىنى باسقارۋدى كەمەلدەندىرۋ ءۇشىن شينجياڭنىڭ جەر - جەرى امالياتقا بىرلەستىرىپ ”ءبىر بەكەتتىك“ داۋ - شار شەشۋ ورتالىعىن، ”انار ءدانى قىزمەت وتەۋ پۋنكتى“، ”سىر شەرتىسۋ ءۇيى“ سياقتىلار جاعىندا ىزدەنىس جاسادى، ونى قۇردى، ءبىر قىدىرۋ قايشىلىق، داۋ - شار نەگىزگى ساتىدا، بەلەڭ بەرە باستاعان كەزىندە شەشىلدى. ارىز - ارمان قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ ءتۇيىنى نەگىزگى ساتىنىڭ نەگىزىن بەكەمدەۋدە، بىزدەن باسقارۋ قىزمەتىنىڭ سالماعىن نەگىزگى ساتىداعى قالا، اۋىل الەۋمەتتىك اۋماعىنا ءتۇسىرىپ، قوعامدىق باسقارۋدى كۇشەيتىپ جانە جاڭالىق اشىپ، تور كوزدەندىرىپ باسقارۋ، ەگجەي - تەگجەيلى قىزمەت وتەۋ، ينفورماتسيالاندىرۋ تىرەك بولعان نەگىزگى ساتىنى باسقارۋ تۇعىرىن كەمەلدەندىرىپ، قالا، اۋىل الەۋمەتتىك اۋماق باسقارۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرىپ، جاڭا داۋىردە ”فىڭچياۋ تاجىريبەسىن“ ساۋلەلەندىرە بەرۋدى تالاپ ەتەدى.

  قاعيدا بولمايىنشا ءىس ىلگەرى باسپايدى. مەيلى ”پۋجياڭ تاجىريبەسى“ الدە ”فىڭچياۋ تاجىريبەسى“ بولسىن، ءبارى دە ارىز - ارمان قىزمەتىندە زاڭمەن باسقارۋ ويىن ورناتۋدى، ءتۇزىم تانىمىن كۇشەيتۋدى تالاپ ەتەدى. «چيۋجۇيدىڭ سوتتاسۋى» اتتى كينو فيلمدە قىستاق تۇرعىنى چيۋجۇي توقتاۋسىز جوعارىعا ارىزدانادى، ماقساتى ادىلدىككە، ادىلەتتىلىككە قول جەتكىزۋ ەدى. زامان وزگەردى، قوعام العا باستى، ءبىراق بۇقارانىڭ ارىز - ارمان ارقىلى ادىلدىككە، ادىلەتتىلىككە ۇمتىلۋ اۋەلگى ارمانى وزگەرگەن ەمەس. بۇل ارىز - ارمان قىزمەتىن زاڭمەن باسقارۋ ارناسىندا ويداعىداي ىستەپ، زاڭمەن باسقارۋ ويى جانە زاڭمەن باسقارۋ ءتاسىلى ارقىلى قايشىلىقتى شەشىپ، ۇقىق - مۇددەنى قورعاپ، دامۋدى جەبەپ، شەبەرلىكپەن باسقارۋدى قامتاماسىز ەتۋدى، تۇتاس قوعامدا ءىس بىتىرگەندە زاڭعا سۇيەنەتىن، ماسەلەگە جولىققاندا زاڭعا جۇگىنەتىن، ماسەلەنى شەشۋدە زاڭنان پايدالاناتىن، قايشىلىقتى شەشۋدە زاڭعا سۇيەنەتىن تاماشا ورتا تۇلعالاۋدى تالاپ ەتەدى. سونىمەن بىرگە ءتۇزىلىس - مەحانيزمدى كەمەلدەندىرىپ، بۇقارانىڭ تالاپ - تىلەگىن ءبىلدىرۋ، مۇددەسىن سايكەستىرۋ، ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ ارناسىن ىركىلىسسىزدەندىرىپ جانە جۇيەگە ءتۇسىرىپ، ارىز - ارمان ىستەرىن ءبىر جايلى ەتۋ ءتارتىبىن جۇيەگە ءتۇسىرىپ جانە ساپالىلاندىرىپ، ارىز - ارمان جاعىندا جيىلىپ قالعان ىستەردى شەشۋدى ۇدايىلاندىرا ىلگەرىلەتىپ، ارىز - ارمان قىزمەتىنىڭ عىلميلانۋ، جۇيەلىلەنۋ، تۇزىمدەنۋ دەڭگەيىن ءونىمدى جوعارىلاتۋ كەرەك.

  ارىز - ارمان قىزمەتىنىڭ ءبىر ۇشى پارتيانىڭ تىلەگىنە، ءبىر ۇشى حالىق تىلەگىنە جالعاسقان. حالىقتىڭ قيىنشىلىعىن شەشىپ، پارتيانىڭ قامىن ويلاۋ ساياسي جاۋاپكەرشىلىگىن ەستە بەرىك ساقتاپ، حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ يدەياسىن ورناتىپ، ءادىس - امال قاراستىرىپ بۇقارانى ۋايىمنان ارىلتىپ، قيىنشىلىعىن شەشىپ، بۇقارانىڭ ۇقىق - مۇددەسىن ءادىل مامىلەگە يە ەتىپ، مۇددەسىن ءونىمدى قورعاپ، ارىز - ارمان قىزمەتىن بۇقارا رازى بولاتىنداي شىنايى ويداعىداي ىستەگەندە عانا، پارتيانىڭ بيلىك جۇرگىزۋىنىڭ بۇقارالىق نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەۋگە بولادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى