بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

مىڭ جىلدىق پوچتا بەكەتى حالىقارالانعان قالاعا اينالدى

انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ تىلشىلەرى فان چيۇڭيان، گو ليڭ

2023.09.13 14:15     كەلۋ قاينارى : شينجياڭ گازەتى

  مىڭ جىلدىق پوچتا بەكەتى، ءجۇز جىلدىق شەكارا وتكەلى، كوركەيىپ كەلە جاتقان حالىقارالانعان قالا − قورعاس ازيا - ەۆروپا ەكونوميكالىق بولىگىنىڭ وزەكتى ورنىنا ورنالاسقان، جۇڭگونىڭ ورتا ازياعا جانە ەۆروپاعا تۇتاساتىن قاتىناس تورابى، ول بايىرعى جىبەك جولى سولتۇستىك ارناسىنىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيگەندىگىنە كۋا بولدى.

  ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ تولقىنى العا قاراي جوڭكىلدى، قورعاس جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنداعى ماڭىزدى تىرەك ءتۇيىنى رەتىندە، حالىقارا، ەل ءىشى سىندى ”ەكى بازاردان، ەكى بايلىقتان“ تولىق پايدالانىپ، وڭىرلىك ورىن، ساياسات، ەسىك اشۋ سياقتى ەرەكشە باسىمدىعىن ساۋلەلەندىرىپ، باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ جاڭا بيىگىن كۇش سالا تۇلعالادى.

  جاس قالا جىبەك جولى كەرەمەتىن تىنباي جازدى

  اۆتوكولىكپەن قورعاس قالاسىنا بارعانىمىزدا، ەڭسە كوتەرگەن قاز - قاتار بيىك عيماراتتاردى، جۇمىس جۇرگىزىپ جاتقان بيىك مۇنارا كرانداردى، كەڭىستىكتە اينالا ۇشىپ جۇرگەن ۇشقىش اپپاراتتاردى كوردىك... مۇندا وسى زامان لەبى بەتتى وبەدى.

ساعات 16دا، قالا ورتالىعىنداعى عيماراتتىڭ ەڭ توبەسىنەن شىققان قوڭىراۋ داۋىسى ۇزاققا جەتىپ، وسىزاماندانعان وسى قالادا كوپكە دەيىن جاڭعىردى.

  باتىس حان پاتشالىعى تۇسىندا، جاڭ چيان باتىس وڭىرگە ەلشىلىككە بارىپ، كەرەمەت ”جول اشۋ ساپارىن“ باستاپ، شىعىس پەن باتىستى كەسىپ وتكەن بايىرعى جىبەك جولىن جالعاعان بولاتىن، مۇنداعى ماڭىزدى پوچتا بەكەتتەرىنىڭ ءبىرى بولعان قورعاس مىڭ جىلدىڭ الدىنداعى بايىرعى جىبەك جولىنىڭ شۇعىلالى بارىسىن باسىپ ءوتىپ، بوران - شاشىندى باستان وتكەرىپ، داڭقتى جالعاستىرىپ، جۇڭگونىڭ باتىس بولىگىندەگى ءبىر جارقىراعان مەرۋەرتكە اينالدى.

  قورعاس قالاسى قازاقستانمەن ىرگەلەس، 312 - مەملەكەت تاس جولى بولىگىنە ورنالاسقان، ليانيۇنگاڭ - قورعاس جوعارى قارقىندى تاس جولى، لۇڭحاي − لانجوۋ − شينجياڭ تەمىر جولى حالىقارالىق جاڭا ارناسىنىڭ باتىس شەتىنە ورنالاسقان. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ شىعىس جەلىنىڭ لەبىمەن، 2014 - جىلى قورعاس قالاسى ماڭدايشالىق اسىپ، قۇرىلدى، ول شەكارا رايون، شەكارا وتكەل قالاسى، ساۋدا تيبىندەگى، حالىقارالانعان ەرەكشەلىكتى ءبىر تۇلعالاندىرعان كەشەندى قالا بولدى.

  ازيا - ەۆروپانى تۇتاستىراتىن جىبەك جولى بايىرعى بولعانىمەن، الايدا قورعاس جاس ءارى جالىندى ەدى. 2022 - جىل قورعاستىڭ وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى 20 ميلليارد 835 ميلليون يۋان بولۋدى ورىندادى، بۇل 2013 - جىلداعىنىڭ 5. 15 ەسەسىندەي بولدى.

  قورعاس ەكونوميكالىق اشۋ رايونى پارتيا قىزمەت كوميتەتىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، قورعاس قالالىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى، ۋاقىتشا قالا باستىعى پي لۇيپيڭ مىنالاردى ءبىلدىردى: قورعاس مەملەكەت دارەجەلى ەكونوميكالىق اشۋ رايونى، كەشەندى قورعامالى باجى رايونى، جۇڭگو - قازاقستان سەلبەستىك ورتالىعى سياقتى كوپ رايون قاباتتاسقان ساياسات باسىمدىعىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، سىرتقا ەسىك اشۋ ارناسىن كەڭەيتىپ، جان - جاقتى، كوپ ساتىلى، كەڭ سالالى سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ جاڭا ارناسىن قالىپتاستىرىپ، سىرتقا ەسىك اشۋ دەڭگەيىن جاپپاي جوعارىلاتادى.

  ماڭىزدى سۇيەۋ ءتۇيىنى ”التىن ارناعا“ تىرەك بولدى

  8 - ايدىڭ 26 - كۇنى ساعات 19دان 30 مينۋت وتكەندە، قازاقستاننىڭ كوكشەتاۋىنان كەلگەن، تولتىرا جۇك تيەگەن ءبىر جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزى قورعاس تەمىر جول شەكارا وتكەلىنە جەتتى، الداعى جەردە جىڭجوۋ پۋتيان ۆوگزالىنا اتتانادى، بۇل بيىل قورعاس تەمىر جول وتكەلىنەن شەكاراعا كىرگەن 1242 - رەتكى جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزى.

  2016 - جىلى 3 - ايدىڭ 19 - كۇنى قورعاس تەمىر جولى شەكارا وتكەلىندە تۇڭعىش جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزى قاتىنادى، 7 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى وسى شەكارا وتكەلى ارقىلى شەكارادان كىرىپ - شىققان جۇڭگو - ەۆروپا (ورتا ازيا) كەزەكشى پويەزىنىڭ سانى جىل سايىن ارتتى ءارى ”جۇڭگو جاساعان زاتتاردى“ الىپ ورتا ازياعا، ەۆروپا بازارلارىنا توقتاۋسىز بەت الدى. 2022 - جىلى قورعاس شەكارا وتكەلىنەن يمپورت - ەكسپورت ەتىلگەن جۇك تاسىمال مولشەرى 40 ميلليون 34 مىڭ توننا بولدى، بۇل 2013 - جىلداعىنىڭ 76. 1 ەسەسىندەي.

  كەزەكتە قورعاس تەمىر جولى شەكارا وتكەلىنەن قاتىناعان كەزەكشى پويەز سانىنىڭ جالپى جيىنتىعى 30 مىڭ كەزەكتەن استى، كەزەكشى پويەزدىڭ قاتىناۋ لەنياسى جالپى 77 تارماق بولىپ، شەكارا سىرتىنداعى 18 مەملەكەتتى، 45 قالانى جانە ءوڭىردى شارپىدى.

  ليانيۇنگاڭ − قورعاس جوعارى قارقىندى تاس جولىن (G30) بويلاپ، اۆتوكولىكپەن باتىسقا قاراي جۇرگەندە، جول بويى بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنىڭ اۆتوكولىك بەلگىسى بار ۇلكەن تۇرپاتتى جۇك كولىكتەرىنىڭ قايشالىسىپ جاتقاندىعىن كورۋگە بولادى. ”قوس باتىس تاس جولىنىڭ“ تۇتاس جەلىسى ۇلاسىپ، ەۆروپاعا تىكە بارىپ تىرەلەدى، ليانيۇنگاڭنان ەۆروپاعا دەيىنگى جۇمسالاتىن ۋاقىت وسىدان بۇرىنعى تەڭىز تاسىمالىنداعى 45 كۇننەن 10 كۇنگە قىسقاردى ءارى قىرۋار ساۋداگەرلەردىڭ زاتتارىن جونەلتەتىن العاشقى تالعامىنا اينالدى.

  قورعاس شەكارا وتكەلى − تاس جول، تەمىر جول، تۋنەل، اۆياتسيا، كابەل، پوچتا سىندى ”التىنى ءبىر تۇلعالاندىرعان“ قاتىناس تورابى جانە كەشەندى، كوپ يقۋاتتى شەكارا وتكەلى.

  تاياۋ جىلداردان بەرى قورعاس شەكارا وتكەلى باسىمدىعىن ەڭ جوعارى شەكتە ساۋلەلەندىرىپ، شەكارا وتكەلىنىڭ اينالىم مەحانيزمىن ءۇرتىس ساپالىلاندىردى، شەكارا وتكەلىنىڭ جۇمساق، قاتتى بولشەك نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن كەمەلدەندىرىپ، تەمىر جول شەكارا وتكەلىنىڭ جيناۋ، تاراتۋ، تاسۋ جانە تاس جول شەكارا وتكەلىنىڭ كەدەننەن ءوتۋ، زات وتكىزۋ قۋاتىن جوعارىلاتتى. بيىل 8 - ايدىڭ 4 - كۇنىنەن باستاپ شەكارا وتكەلىندە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنە، جەرگىلىكتى ونىمدەرگە جانە قاراستى جەر ساۋداسىنا جىلدام ارنا اشىلدى ءارى باسقا اۆتوكولىكتەرگە ەلەكتروندى الدىن الا كەلىسىپ شىرەتكە تۇرۋ اتقارىلدى.

  ”ىشكى - سىرتقى اينالىمدى ۇشتاستىرۋ ءتۇيىنى جانە ءتۇيىلىستىرۋ ءتۇيىنى رەتىندە قورعاس جاڭا دامۋ ارناسىن قالىپتاستىرۋ جانە حالىقارا، ەل ءىشى قامداۋ تىزبەگىن، كاسىپ سالاسى تىزبەگىن ورنىقتىرۋ بارىسىندا ماڭىزدى ءبىر بۋىن بولۋ رولىن اتقارادى“، - دەدى پي لۇيپيڭ.

  مىڭ جىلدىق بايىرعى جىبەك جولىنىڭ ءتۇيىنى، قازىرگى تاڭدا جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ ماڭىزدى سۇيەنىش ءتۇيىنى، قورعاس الدەقاشان ەلىمىزدىڭ باتىسقا ەسىك اشۋداعى ”التىن ارناسىنا“ اينالدى.

  سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ تاراۋىن جازدى

  جۇڭگو − قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارا سەلبەستىك ورتالىعىنىڭ ەۆروپا باجىسىز بازار قاقپاسى الدىنا بارعاندا، قاقپا الدىنداعى تۇتىنۋشىلار ءتىلشىنىڭ جۇرەر جولىن توسىپ قالدى، ۇلكەندى - كىشىلى سومكە كوتەرىپ العاندار، قابات - قابات پلاسترمەن دوربالارىن وراپ جاتقاندار... ءاربىر ادامنىڭ قورجىنى توق.

  ەكى تورتكىل داڭعارا فورماسىنداعى شەكارالىق دىڭگەك پەن قارسى جاقتاعى قازاقستاننىڭ التىن بۇركىت ءمۇسىنى ءبىر - بىرىنە قاراپ تۇر، تورتكىل داڭعارا قاقپاسى مەن التىن بۇركىت ءمۇسىنىنىڭ تۇتاسقان ورنى جۇڭگو مەن قازاقستاندى تۇتاستىراتىن ارنا، ارنانىڭ جول بەتى ەكى ءتۇرلى وقساماعان رەڭمەن بويالعان، ءبىر قادام باسساڭ، مەملەكەت قاقپاسىنان ”اتتاپ“ شىعاسىڭ.

  ەكى جاقتا دا الەمدەگى جەر - جەردىڭ تاۋارلارىن ساتىپ الۋعا بولادى. جۇڭگو − قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارا سەلبەستىك ورتالىعى جۇڭگو مەن باسقا ەلدەر قۇرعان تۇڭعىش شەكارا اتتاعان ەكونوميكالىق سەلبەستىك رايونى رەتىندە، 2012 - جىلى 4 - ايدا رەسمي جابىق تيجارات جۇرگىزدى، باستى يقۋاتى ساۋدا كەڭەسى، تاۋار كورمەسى جانە ساتۋ، قامبادا ساقتاۋ، تاسۋ، قوناقجاي، اسحانا، ساۋدالىق قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارى، فينانستىق قىزمەت وتەۋ، ءتۇرلى وڭىرلىك سيپاتتى حالىقارالىق ەكونوميكا - ساۋدا كەڭەسىن وتكىزۋ.

  سەلبەستىك ورتالىعىندا قايشالىسقان ساياحات - سەرۋەن كولىكتەرىن بارلىق جەردەن كورۋگە بولادى. بۇل ارا جۇڭگو − قازاقستان ەكى ەل ازاماتتارى جانە ءۇشىنشى ەل ازاماتتارى جونىنەن 30 كۇندىك ۆيزاسىز شەكارا اتتاپ ەركىن ارالاۋ، ەرەكشە شەكارا اتتاپ ساياحاتتاۋدى باستان كەشىرۋ ساياساتىن اتقاردى.

  ”ساياحاتشىلار بارعان سايىن كوبەيۋدە، ساۋدام دا بارعان سايىن جاقسارىپ كەلەدى“، - دەدى شينجياڭ وۋحۋاشين حالىقارالىق ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگى ەۆروپا باجىسىز بازارىنىڭ باس ديرەكتورى حۋ چۇنمەي، ونىڭ ساتاتىن ونىمدەرىنىڭ بارلىعى جۇڭگو − ەۆروپا كەزەكشى پويەزى ارقىلى تاسىپ اكەلىنىپتى.

  تاعى ءبىر جاعىنداعى قورعاس كەشەندى قورعامالى باجى رايونىندا بارلىق جەردەن قاتىناعان ۋاقىتشا بەلگىسى جانە بەلگىسى جوق اۆتوكولىكتەردى كورۋگە بولادى، بۇل تاۋار اۆتوكولىكتەر تۇگەلدەي كەشەندى قورعامالى باجى رايونىنان قازاقستان، وزبەكستان، رەسەي سياقتى ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ بويىنداعى ەلدەرگە ەكسپورت ەتىلەدى.

  2020 - جىلى 9 - ايدا جۇڭگو − قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارا سەلبەستىك ورتالىعى جۇڭگو جاعىنىڭ سايكەستى رايونى تيپ وزگەرتىپ، دارەجەسىن ءوسىرىپ، كەشەندى قورعامالى باجى رايونى بولىپ، ”سايكەستى رايون +كەشەندى قورعامالى باجى رايونى + اشۋ رايونى“ سىندى ءۇشتى قاباتتاستىرۋ ساياساتىنىڭ يگىلىگىنە كەنەلدى، باستى يقۋاتى باجىدان اۋاشا مانەرلەۋ، باجىدان اۋاشا زات اينالىمى، باجىدان اۋاشا قىزمەت وتەۋ، ت. ب، سەلبەستىك ورتالىعىنىڭ جۇڭگو جاق رايونىمەن ”الدى دۇكەن، ارتى زاۆود“، ”الدى دۇكەن، ارتى قامبا“ سىندى بىرلەسىپ ارەكەتتەنەتىن دامۋ ارناسىن قالىپتاستىردى.

  بيىل قورعاس تاعى ىلگەرىندى - كەيىندى ورتا ازيا حالىقارالىق مادەنيەت - ساياحات فەستيۆالى، مەملەكەت قاقپاسى جارتى ارالىقتى مارافون جارىسى، ورتا ازيا حالىقارالىق بىلعارى كورمەسى، حالىقارالىق بوكس پاتشاسىنا تالاسۋ جارىسى جانە جۇڭگو − قازاقستان مەديالار سالونى سياقتى 100 نەشە حالىقارالىق اۋىس - كۇيىس قيمىلدارىن وتكىزدى. اۋىس - كۇيىس بارعان سايىن جيىلەدى، سەلبەستىك بارعان سايىن نىعايدى، بولاشاقتا بۇل جەر جۇڭگو مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىنىڭ تارتىمدى تاراۋىن ۇزدىكسىز جازاتىن بولادى.
جاۋاپتى رەداكتورى : نۇرعيسا قۇرمانجان ۇلى