بەتتى ساقتاۋ | باس بەت ەتۋ | حات ساندىعى | حابارلاسىڭىز | ءبىز تۋرالى جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى اقپارات تورابى

ءوندىرۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋ جوعارى ءونىمدى، سايكەستى، ىشكەرىلەي توعىستى

شىنجىن جالپى بارىستىق جاڭالىق اشۋ ەكولوگيالىق تىزبەگىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىردى

«حالىق گازەتىنىڭ» تىلشىلەرى حۋ جيان، چىڭ يۋانجوۋ

2024.03.27 15:48     كەلۋ قاينارى : حالىق تورابى

  باس شۋجي شي جينپيڭ 2023 - جىلى 4 – ايدا گۋاڭدۇڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ دارىپتەدى: كاسىپورىنداردىڭ نەگىزگى تۇلعالىق ورنىن كۇشەيتىپ، جاڭالىق اشۋ تىزبەگىنىڭ، كاسىپ تىزبەگىنىڭ، قارجى تىزبەگىنىڭ، دارىندىلار تىزبەگىنىڭ ىشكەرىلەي توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ جانە كاسىپ سالالاندىرۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، دۇنيە جۇزىلىك ىقپالعا يە كاسىپ سالاسى عىلىم - تەحنيكاسىندا جاڭالىق اشۋ ورتالىعىن قۇرۋ كەرەك.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرعان شىنجىن ”نەگىزدىك زەرتتەۋ + تەحنيكالىق قامال الۋ + جەتىستىكتەردى كاسىپ سالالاندىرۋ + عىلىم - تەحنيكا، فينانس + دارىندىلار تىرەگى“ سىندى جالپى بارىستىق جاڭالىق اشۋ ەكولوگيالىق تىزبەگىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، كاسىپ سالاسى مەن عىلىم - تەحنيكانىڭ ءبىرىن - ءبىرى جەبەۋىن، بىرگە كۇشەيۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، جاڭا ساپالى وندىرگىش كۇشتەردى جەدەل جەتىلدىرىپ، ساپالى دامۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن نىعايتتى.

  جاڭا تەحنيكا جاڭا كاسىپ سالاسىن تۋىنداتتى. 2023 - جىلى شىنجىننىڭ تومەن كەڭىستىك ەكونوميكاسىنىڭ ءونىم قۇنى 90 ميلليارد يۋاننان اسىپ، قاتىستى كاسىپورىنداردان ءبىر مىڭ 700دەن استامى جينالىپ، زەرتتەۋ - اشۋ، جوبالاۋ، جاساۋ، سىناق رەتىندە ۇشىرۋ، تاسىمالداۋ ءبىر تۇلعالانعان كەمەلدى كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قالىپتاستىردى. شىنجىن ءتۇيىندى تۇردە دامىتۋدى جوسپارلاعان ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى شوعىرى مەن بولاشاق كاسىپ سالاسى جۇيەسىندە تومەن كەڭىستىك جانە كەڭىستىك تەحنيكاسى كاسىبى 20 ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسى شوعىرىنىڭ بىرىنە ەنگىزىلدى.

  ”شىنجىننىڭ تومەن كەڭىستىك ەكونوميكاسىنىڭ تەز قارقىنمەن دامۋى − كاسىپ سالاسى مەن عىلىم - تەحنيكانىڭ توعىسپالى دامۋىنىڭ ناتيجەسى“. شىنجىن قالالىق قاتىناس - تاسىمال مەكەمەسى حالىقتىق اۆياتسيانى دامىتۋ باسقارماسى باستىعىنىڭ ورىنباسارى جاۋ كى بىلاي دەپ تانىستىردى: شىنجىن تومەن كەڭىستىك ەكونوميكالىق كاسىپ سالاسىن جەبەۋ ەرەجەسىن شىعارىپ، 20 ءتۇرلى قولداۋ شاراسىن اتقارىپ، تومەن كەڭىستىك ەكونوميكاسىنىڭ ساپالى دامۋىن ىلگەرىلەتتى.

  ”ءبىز عىلمي زەرتتەۋگە ۇسىنىلىمدى ۇزدىكسىز ارتتىردىق، زەرتتەپ جاساعان ۇشقىشسىز ۇشاقتارىمىز ەگىن، ورمان، وسىمدىك قورعاۋ سياقتى كوپتەگەن سالالاردا كەڭىنەن قولدانىلادى“. شىنجىن داجياڭ جاڭالىق اشۋ عىلىم - تەحنيكا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ جوعارى دارەجەلى كاسىپورىن ستراتەگيالىق باس باقىلاۋشىسى جاڭ شياۋنان بىلاي دەدى: قازىر داجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق ۇشقىشسىز ۇشاعىنىڭ جالپى جۇمىس كولەمى 6 ميلليارد مۋدان استى.

  ”شىنجىن جالپى بارىستىق جاڭالىق اشۋ ەكولوگيالىق تىزبەگىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، كاسىپورىندى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن، ءوندىرۋ، وقىتۋ، زەرتتەۋ جوعارى ءونىمدى، سايكەستى، ىشكەرىلەي توعىسقان جاڭالىق اشۋ جۇيەسىن بىرتىندەپ قالىپتاستىردى“. شىنجىن قالالىق عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جاڭ لين بىلاي دەپ تانىستىردى: شىنجىننىڭ تۇتاس قوعامدىق زەرتتەۋ - اشۋ ۇسىنىلىمىنىڭ كۇشەمەلىلىگى %5.81 كە جەتتى، مۇنىڭ ىشىندە كاسىپورىنداردىڭ زەرتتەۋ - اشۋ ۇسىنىلىمىنىڭ سالىستىرماسى %94.9 بولدى؛ PCT (پاتەنت سەلبەستىك شارتى) حالىقارالىق پاتەنتىن ءوتىنىش ەتۋ مولشەرى ءۇرتىس 20 جىل بۇكىل ەلدەگى قالالاردىڭ الدىڭعى قاتارىنا ءوتتى.

  شىنجىن گۋاڭميڭ عىلىم قالاسىندا سينتەزدىك بيولوگيا كاسىبى جوقتان بار بولىپ، شوعىرلانىپ اۋقىمعا اينالدى. ينجەنەريالىق بيولوگيا كاسىبىندە جاڭالىق اشۋ ورتالىعىندا ”عيماراتتاعى“ عىلمي زەرتتەۋ قىزمەتكەرلەرى العاشقى جاڭالىق اشۋدان قامال الدى، ”عيماراتتىڭ سىرتى“ كاسىپ سالاسىن جەتىلدىرۋ كەڭىستىگى بولدى، ءبىر عيماراتتا عىلمي زەرتتەۋ مەن كاسىپ سالاسىنىڭ بىردەي كۇش سالۋىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى. ورتالىقتىڭ توڭىرەگىندە سينتەزدىك بيولوگيانى زەرتتەۋ ءىرى عىلمي قوندىرعىسى سالىنىپ بولىپ، سىناق رەتىندە ىسكە قوسىلدى، سونداي - اق ءبىر ميلليارد 500 ميلليون يۋاندىق سينتەزدىك بيولوگيا كاسىپ قورى سايكەستىرىلدى. ”سوڭعى 3 جىلدا ەل ىشىندە جاڭادان قۇرىلعان سينتەزدىك بيولوگيا كاسىپورىندارىنىڭ شامامەن %40 ى شىنجىنعا ىرگە تەپتى، گۋاڭميڭ رايونىنا %80 كە جۋىق ادام شوعىرلاندى“ دەدى گۋاڭميڭ رايونىنىڭ باستىعى چيۋ حاۋحاڭ.

  نەگىزدىك زەرتتەۋدىڭ قاينار كوزىن اشۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، شىنجىن قالا دارەجەلى عىلىم - تەحنيكالىق زەرتتەۋ - اشۋ قارجىسىنىڭ %30 تەن جوعارى بولەگىن نەگىزدىك زەرتتەۋ مەن قولدانىلمالى نەگىزدىك زەرتتەۋگە جۇمساۋدا تاباندى بولدى. مەملەكەتتىك ءبىر تاجىريبەحانا، مەملەكەتتىك 13 ءتۇيىندى تاجىريبەحانا، گۋاڭدۇڭ ولكەسىنىڭ 4 تاجىريبەحاناسى، شىنجىن قالاسىنىڭ 380 ءتۇيىندى تاجىريبەحاناسى، سونداي - اق ”پىڭچىڭ يۇنناۋ“ ينتەرنەتتىك زەردەلى كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نەگىزدىك قۇرىلعىلارى، مەملەكەتتىك اسقىن ەسەپتەۋ شىنجىن ورتالىعىنىڭ 2 - مەرزىمى، ميعا تالداۋ جاساۋ جانە ميعا ەلىكتەۋ سياقتى ءبىر توپ ءىرى عىلىم قوندىرعىلارى جوعارى ولشەممەن سالىندى.

  2023 - جىلى شىنجىن مەملەكەتتىڭ 34 كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نىسانىن ۇستىنە الىپ، قالا دارەجەلى 37 عىلىم - تەحنيكالىق كەلەلى ارناۋلى نىساندى ورنالاستىرىپ، دەنە سىرتىنان وكپەنى وتتەگىمەن قامداۋ اسپابى، يادرو ماگنيتتىك رەزونانس، EDA (ەلەكتروندىق جوبالاۋدى اۆتوماتتاندىرۋ) جۇمساق بولشەگى سياقتى شەشۋشى، وزەكتى تەحنيكالاردان قامال الدى.

  شىنجىن كاسىپ سالاسىندا جاڭالىق اشۋعا تىرەك بولاتىن قارجىمەن قامداۋدى ارتتىرىپ، فينانسقا ۇزدىكسىز ومىرشەڭدىك كۇش قوستى. ”شىنجىن جاڭالىق اشۋ، قارجى قوسۋ كۇنى“ ماركا قيمىلىن العا قويىپ، دۇنيە جۇزىندەگى جاڭالىق اشۋ، قارجى قوسۋ قۇرىلىمدارىنان 6 مىڭنان استامىن قاتىناسۋعا باۋرادى؛ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋعا فينانستىق قولداۋ كورسەتۋدىڭ ”20 تارماعىن“ جاريالاپ اتقارىپ، ”ءبىر كاسىپ سالاسى شوعىرى، ءبىر ارناۋلى قور“ ۇستانىمى بويىنشا كاسىپ سالاسىنا جەتەكشىلىك ەتۋ قورى جۇيەسىن قۇردى؛ 2 ميلليارد يۋاندىق عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ تۇقىم قورىن قۇرىپ، ءتۇرلى كاپيتالدى ”ەرتە قارجى قوسۋعا، شاعىن قارجى قوسۋعا، عىلىم - تەحنيكاعا قارجى قوسۋعا“ جەتەكتەدى.

  شىنجىندا تريلليون يۋاندىق جانە 100 ميلليارد يۋاندىق ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كوپتەگەن كاسىپ سالاسى شوعىرى جەدەل ورنالاستىرىلۋدا − ينتەگرالدى تىزبەك جاعىندا، ىلگەرىندى - كەيىندى فاڭجىڭ ميكرو ەلەكترونى، حۋارۇن ميكرو ەلەكترونى سياقتى 10 ميلليارد يۋاندىق نىساندار تياناقتاندىرىلۋدا؛ زەردەلى توراپ بىرلەسكەن اۆتوموبيلى جاعىندا، 2025 - جىلعا بارعاندا، بۇكىل قالاداعى جاڭا ەنەرگيالى اۆتوموبيلدەردىڭ جىلدىق ءونىم مولشەرىن 2 ميلليوننان اسىرۋعا كۇش سالىنۋدا؛ جاڭاشا ەنەرگيا ساقتاۋ جاعىندا، دۇنيە جۇزىندەگى ماڭداي الدى جاڭاشا ەنەرگيا ساقتاۋ كاسىپ ورتالىعىن قۇرۋعا قۇلشىنىس جاسالۋدا.

  2023 - جىلى شىنجىننىڭ ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپ سالاسىنىڭ ارتقان قۇنى %8.8 ارتىپ، وڭىرلىك ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنىنداعى سالىستىرماسى %41.9 كە جوعارىلادى؛ مەملەكەت دارەجەلى ارنايىلاندىرىلعان، كەمەلدەندىرىلگەن، ەرەكشەلەندىرىلگەن، جاڭاشالاندىرىلعان شاعىن الپاۋىت كاسىپورىندار 742 گە، مەملەكەت دارەجەلى جوعارى، جاڭا تەحنيكا كاسىپورىندارى 24 مىڭعا جەتتى.

  كەلۋ قاينارى: حالىق تورابى
جاۋاپتى رەداكتورى : مانەپ ەربول ۇلى